Osoba fizyczna i osoba prawna
Osoba fizyczna ma
- zdolność prawną
- zdolność do czynności prawnej
Zdolność prawna jest to zdolność do występowania w charakterze podmiotu stosunków cywilnoprawnych (możemy być właścicielem, dłużnikiem, itp.)
Zdolność prawną uzyskuje się z chwilą urodzenia i traci się z chwilą śmierci.
Zdolność do czynności prawnej zdolność do dokonywania we własnym imieniu czynności prawnych, czyli do przyjmowania i składania oświadczeń woli mających na celu wywołanie powstania, zmiany lub ustania stosunku prawnego. Innymi słowy, jest to zdolność do samodzielnego kształtowania swojej sytuacji prawnej (nabywania praw i zaciągania zobowiązań).
1) Brak zdolności do czynności prawnych
a) od 0 – 13 roku życia
b) osoby całkowicie ubezwłasnowolnione
2) Ograniczona zdolność do czynności prawnych
a) u dzieci od 13 – 18 roku życia
b) osoby częściowo ubezwłasnowolnione
3) Pełna zdolność do czynności prawnych
a) Osoby pełnoletnie powyżej 18 roku życia i pod warunkiem iż nie są ubezwłasnowolnione
b) Kobiety po ukończeniu 16 roku życia jeżeli zawarły związek małżeński na podstawie zezwolenia sądowego.
Ubezwłasnowolnienie (Art.8-32 Kodeksu Cywilnego)
Jest to pozbawienie zdolności do czynności prawnych na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego orzekającego w składzie trzech sędziów zawodowych na wniosek najczęściej rodziny.
Można ubezwłasnowolnić człowieka z powodu:
- choroby psychicznej
- niedorozwoju umysłowego, albo innych zaburzeń psychicznych wywołanych alkoholizmem lub narkomanią powodujących, iż człowiek taki nie rozpoznaje swojego czynu i nie umie pokierować własnym postępowaniem.
Zaginięcie osoby – aby położyć temu kres stosuje się instytucję
Uznanie za zmarłego – następuje w drodze
postanowienia sądowego. W postanowieniu podaje się datę śmierci zaginionego. Skutek prawny jest taki sam jak zgon człowieka.
Osobę fizyczną można uznać za zmarłą po upływie 10 lat od końca roku kalendarzowego w którym dana osoba żyła.
Osoba prawna jest to jednostka organizacyjna, która uczestniczy w obrocie gospodarczym (prawnym) samodzielnie i na własny rachunek
Osoba prawna musi posiadać następujące składniki:
- majątek
- czynnik osobowy (zespół ludzi związany z jednostką organizacyjną)
- strukturę – muszą funkcjonować określone organy
- oznaczony cel swojej działalności
- każdy typ osoby prawnej ma uregulowany stan prawny Ustawą.
- zarejestrowana we właściwym organie Sądu, lub organie administracji publicznej np. prywatna wyższa szkoła jest zarejestrowana w MEN.
Art. 33 Kodeksu Cywilnego mówi:
Osobami prawnymi są Skarb Państwa lub inne jednostki którym przepisy prawne nadają osobowość prawną –wpis do rejestru sądowego.
Osoby prawne to: Banki, Spółki kapitałowe, Stowarzyszenia, Fundacje, Spółki wodne.
Szkoły Wyższe, Agencje, Przedsiębiorstwo
Zdolność prawna to zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków prawnych. Zdolność prawna jest atrybutem następujących podmiotów prawa:
* osób fizycznych
* jednostek organizacyjnych, będących osobami prawnymi, w szczególności Skarbu Państwa
* jednostek organizacyjnych, niebędących osobami prawnymi, którym zdolność prawną nadają przepisy szczególne
-- Osoba fizyczna nabywa zdolność prawną z chwilą urodzenia
-- Osoba prawna i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, nabywają zdolność prawną z chwilą wpisu do odpowiedniego rejestru, chyba że ustawa stanowi inaczej
Kontrakt menedżerski - to nienazwana umowa cywilnoprawna, której przedmiotem jest powierzenie sprawowania zarządu przedsiębiorstwem osobie fizycznej bądź innemu podmiotowi gospodarczemu w celu osiągnięcia zysku.