1
OSOBY PRAWNE ORAZ
OSOBY PRAWNE ORAZ
JEDNOSTKI
JEDNOSTKI
ORGANIZACYJNE NIE
ORGANIZACYJNE NIE
MAJĄCE OSOBOWOŚCI
MAJĄCE OSOBOWOŚCI
PRAWNEJ
PRAWNEJ
2
Organizację i sposób działania
osoby prawnej reguluje poza
ustawą także jej STATUT, który
jest uchwalany przez członków
danej osoby prawnej. Może być on
także nadawany przez jej
założyciela. Te właściwości
statutu stanowią o samorządności
większości osób prawnych.
3
ROZWÓJ HISTORYCZNY INSTYTUCJI
ROZWÓJ HISTORYCZNY INSTYTUCJI
OSÓB PRAWNYCH
OSÓB PRAWNYCH
Geneza
Geneza
: prawo rzymskie
: prawo rzymskie
Ustrój feudalny
Ustrój feudalny
– organizacja rzemiosła i
– organizacja rzemiosła i
handlu, pierwowzory dzisiejszych spółek
handlu, pierwowzory dzisiejszych spółek
kapitalistycznych
kapitalistycznych
Rozkwit
Rozkwit
: ustrój kapitalistyczny (proces
: ustrój kapitalistyczny (proces
koncentracji kapitału, powstanie licznych
koncentracji kapitału, powstanie licznych
zrzeszeń, spółki akcyjne
zrzeszeń, spółki akcyjne
Spółki handlowe – instrument ułatwiający
Spółki handlowe – instrument ułatwiający
koncentrację kapitału -> tworzenie dużych
koncentrację kapitału -> tworzenie dużych
przedsiębiorstw
przedsiębiorstw
4
JAKIE BYŁY PRZYCZYNY POPULARNOŚCI OSÓB
JAKIE BYŁY PRZYCZYNY POPULARNOŚCI OSÓB
PRAWNYCH?
PRAWNYCH?
Koncentracja kapitału
Koncentracja kapitału
Zmniejszenie ryzyka przez ograniczenie
Zmniejszenie ryzyka przez ograniczenie
odpowiedzialności majątkowej
odpowiedzialności majątkowej
Duża rola przy tworzeniu kapitału
Duża rola przy tworzeniu kapitału
finansowego (zrastanie się działalności
finansowego (zrastanie się działalności
banków z przemysłem przez zakup akcji)
banków z przemysłem przez zakup akcji)
Forma spółek akcyjnych umożliwia
Forma spółek akcyjnych umożliwia
tworzenie przedsiębiorstw o kapitale
tworzenie przedsiębiorstw o kapitale
mieszanym, państowym i prywatnym
mieszanym, państowym i prywatnym
5
OSOBA PRAWNA
OSOBA PRAWNA
Jednostka organizacyjna, która została
Jednostka organizacyjna, która została
przez normę prawną wyposażona w
przez normę prawną wyposażona w
zdolność prawną
zdolność prawną
(i która zatem może być
(i która zatem może być
podmiotem stosunków cywilnoprawnych).
podmiotem stosunków cywilnoprawnych).
Możliwość taką daje fakt uznania jej przez
Możliwość taką daje fakt uznania jej przez
ustawodawcę za osobę prawną
ustawodawcę za osobę prawną
Twór społeczny, prezentujący się w postaci
Twór społeczny, prezentujący się w postaci
zorganizowanej formy działalności ludzkiej,
zorganizowanej formy działalności ludzkiej,
czyli realnego zjawiska
czyli realnego zjawiska
6
Podsumowując,
Podsumowując,
podmiotowość prawna
podmiotowość prawna
to cecha normatywna,
to cecha normatywna,
czyli nadana przez
czyli nadana przez
ustawodawcę
ustawodawcę
7
SPOSOBY
POWOŁYWANIA
OSÓB
PRAWNYCH
SYSTEM
KONCESYJNY
SYSTEM AKTÓW
ORGANÓW
PAŃSTWA
SYSTEM
NORMATYWNY
8
POWSTANIE OSOBY PRAWNEJ =
POWSTANIE OSOBY PRAWNEJ =
zorganizowanie określonej struktury +
zorganizowanie określonej struktury +
wyposażenie jej w osobowość prawną
wyposażenie jej w osobowość prawną
SYSTEM AKTÓW ORGANÓW PAŃSTWA
SYSTEM AKTÓW ORGANÓW PAŃSTWA
– osoba prawna powstaje z inicjatywy
– osoba prawna powstaje z inicjatywy
organu państwa (akt!)
organu państwa (akt!)
SYSTEM KONCESYJNY
SYSTEM KONCESYJNY
– organizacja społ.
– organizacja społ.
powstaje z inicjatywy założycieli +
powstaje z inicjatywy założycieli +
potrzebna jest jeszcze koncesja
potrzebna jest jeszcze koncesja
SYSTEM NORMATYWNY
SYSTEM NORMATYWNY
– akt
– akt
normatywny określa generalne przesłanki,
normatywny określa generalne przesłanki,
od których spełnienia zależy powstanie
od których spełnienia zależy powstanie
konkretnej jednostki
konkretnej jednostki
9
Przy powstawaniu osoby prawnej
duże znaczenie ma wpisanie jej do
odpowiedniego rejestru. Rejestracja
pozwala kontrolować, czy nowa
osoba prawna powstała zgodnie z
obowiązującymi przepisami.
Przeważnie jest więc tak, że dana
osoba prawna powstaje dopiero z
chwilą wpisu do właściwego rejestru.
10
ZDOLNOŚĆ PRAWNA OSÓB
ZDOLNOŚĆ PRAWNA OSÓB
PRAWNYCH
PRAWNYCH
to zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków
to zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków
prawnych
prawnych
Ograniczenia zdolności prawnej OP: wynikające z:
Ograniczenia zdolności prawnej OP: wynikające z:
istoty osób prawnych
istoty osób prawnych
ustawy
ustawy
ze statutu
ze statutu
OP
OP
odpowiada
odpowiada
całym swoim majątkiem za swe
całym swoim majątkiem za swe
zobowiązania
zobowiązania
odpowiedzialność
odpowiedzialność
OP z tytułu czynu
OP z tytułu czynu
niedozwolonego
niedozwolonego
11
ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI
ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI
PRAWNYCH OSÓB PRAWNYCH
PRAWNYCH OSÓB PRAWNYCH
Podczas, gdy osoba fizyczna może nie
Podczas, gdy osoba fizyczna może nie
mieć zdolności do czynności prawnych
mieć zdolności do czynności prawnych
czy też mieć zdolność ograniczoną, to
czy też mieć zdolność ograniczoną, to
każda osoba prawna ma
każda osoba prawna ma
automatycznie pełną zdolność do
automatycznie pełną zdolność do
czynności prawnych
czynności prawnych
12
ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH OSÓB
ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH OSÓB
PRAWNYCH - CD
PRAWNYCH - CD
Osoba prawna działa poprzez swoje
Osoba prawna działa poprzez swoje
organy
organy
w sposób
w sposób
przewidziany w ustawie i w opartym na statucie (art. 38
przewidziany w ustawie i w opartym na statucie (art. 38
k.c.)
k.c.)
Organ
Organ
– składa się z osób fizycznych, które tworzą i
– składa się z osób fizycznych, które tworzą i
urzeczywistniają wolę osoby prawnej
urzeczywistniają wolę osoby prawnej
Organ
Organ
nie jest podmiotem stosunków prawnych, jest
nie jest podmiotem stosunków prawnych, jest
nim sama osoba prawna (nie wyłącza to istnienia
nim sama osoba prawna (nie wyłącza to istnienia
stosunków prawnych między osobą prawną, a osobami
stosunków prawnych między osobą prawną, a osobami
wchodzącymi w skład organu
wchodzącymi w skład organu
Działanie organu
Działanie organu
– jest traktowane jak działanie samej
– jest traktowane jak działanie samej
osoby prawnej
osoby prawnej
Działanie osoby fizycznej / osób fizycznych
Działanie osoby fizycznej / osób fizycznych
wchodzących w skład organu
wchodzących w skład organu
–
–
jest uważane za
jest uważane za
działanie osoby prawnej tylko wtedy, jeżeli osoby
działanie osoby prawnej tylko wtedy, jeżeli osoby
fizyczne występują w konkretnej sprawie jako organ i
fizyczne występują w konkretnej sprawie jako organ i
działają w granicach jego kompetencji
działają w granicach jego kompetencji
13
ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH OSÓB
ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH OSÓB
PRAWNYCH - CD
PRAWNYCH - CD
Najbardziej rozpowszechniony system organizacyjny
Najbardziej rozpowszechniony system organizacyjny
składa się z:
składa się z:
Organu stanowiącego
Organu stanowiącego
Organu kontrolnego / nadzorczego
Organu kontrolnego / nadzorczego
Organu zarządzającego
Organu zarządzającego
Od organu osoby prawnej należy odróżnić jej
Od organu osoby prawnej należy odróżnić jej
przedstawiciela
przedstawiciela
, najczęściej jej
, najczęściej jej
pełnomocnika
pełnomocnika
(jest to samodzielny podmiot)
(jest to samodzielny podmiot)
Reprezentacja osoby prawnej –
Reprezentacja osoby prawnej –
organ
organ
jednoosobowy lub kierownictwo kolektywne
jednoosobowy lub kierownictwo kolektywne
Jeżeli osoba prawna nie może prowadzić swych
Jeżeli osoba prawna nie może prowadzić swych
spraw z braku powołanych do tego organów, sąd
spraw z braku powołanych do tego organów, sąd
ustanawia dla niej
ustanawia dla niej
kuratora
kuratora
14
OZNACZENIE OSOBY PRAWNEJ;
OZNACZENIE OSOBY PRAWNEJ;
OCHRONA JEJ DÓBR OSOBISTYCH
OCHRONA JEJ DÓBR OSOBISTYCH
2 elementy odróżniają osobę prawną
2 elementy odróżniają osobę prawną
od innych działających w obrocie
od innych działających w obrocie
jednostek:
jednostek:
nazwa (odpowiednik nazwiska osoby
nazwa (odpowiednik nazwiska osoby
fizycznej) – dobro osobiste
fizycznej) – dobro osobiste
siedziba (odpowiednik miejsca
siedziba (odpowiednik miejsca
zamieszkania osoby fizycznej)
zamieszkania osoby fizycznej)
15
ISTOTA OSÓB PRAWNYCH – 2 GRUPY
ISTOTA OSÓB PRAWNYCH – 2 GRUPY
TEORII
TEORII
teoria fikcji
teoria fikcji
teoria majątku
teoria majątku
celowego
celowego
teoria interesu
teoria interesu
teoria kolektywistycznej
teoria kolektywistycznej
własności
własności
teoria majątku
teoria majątku
urzędowego
urzędowego
teorie pozytywistyczne i
teorie pozytywistyczne i
normatywne
normatywne
teoria
teoria
organiczna
organiczna
inne teorie
inne teorie
realistyczne
realistyczne
NEGUJĄCE REALNE
NEGUJĄCE REALNE
ISTNIENIE OSÓB
ISTNIENIE OSÓB
PRAWNYCH
PRAWNYCH
UZNAJĄCE REALNY
UZNAJĄCE REALNY
BYT OSOBY PRAWNEJ
BYT OSOBY PRAWNEJ
Kategorie osób prawnych
Kategorie osób prawnych
ze względu na:
ze względu na:
Powiązania
z
nosicielami
władzy
Podmiot
działania
Rolę jaką
odgrywają
w nich
zespoły
ludzkie
Podległość
różnym
dziedzinom
prawa
Lokalizacje
centrali i
teren
działania
•Państwow
e
np.
państwowe
osoby prawne
•Samorząd
owe
np.
komunalne
osoby prawne
•Wyznanio
we
np. prawne
osoby kościelne
•Gospodarcz
e-
spółki, banki-
•Niegospoda
rcze-
stowarzyszenia,
partie polityczne,
związki
zawodowe, szkoły
wyższe
•Korporac
yjne
Stowarzyszenia
, spółki,
spółdzielnie,
związki
zawodowe,
partie
polityczne
•Zakładow
e-
szpitale,
muzea,
fundacje
•Publiczne-
fundacja
•Prywatne-
spółki handlowe,
jednoosobowe
spółki Skarbu
Państwa
•Krajowe
•Zagranicz
ne
Państwowe osoby prawne
Państwowe osoby prawne
–
–
Skarb Państwa
Skarb Państwa
osoba prawna o specyficznej naturze,
osoba prawna o specyficznej naturze,
symbolizuje
symbolizuje
samo państwo
samo państwo
Jest w stosunkach cywilnoprawnych
Jest w stosunkach cywilnoprawnych
podmiotem praw i obowiązków, które
podmiotem praw i obowiązków, które
dotyczą mienia państwowego nie
dotyczą mienia państwowego nie
należącego do innych państwowych osób
należącego do innych państwowych osób
prawnych
prawnych
Nie ma siedziby ani jednolitej reprezentacji
Nie ma siedziby ani jednolitej reprezentacji
W jego imieniu działają jednostki
W jego imieniu działają jednostki
organizacyjne Skarbu Państwa(urzędy
organizacyjne Skarbu Państwa(urzędy
administracji terenowej i centralnej,
administracji terenowej i centralnej,
sądy ,placówki oświatowe)
sądy ,placówki oświatowe)
Państwowe osoby prawne
Państwowe osoby prawne
•
Powołane są w celu realizacji różnych
Powołane są w celu realizacji różnych
zadań zarówno gospodarczych jak i
zadań zarówno gospodarczych jak i
niegospodarczych
niegospodarczych
•
Skarb Państwa oraz państwowe osoby
Skarb Państwa oraz państwowe osoby
prawne są pod względem organizacyjno-
prawne są pod względem organizacyjno-
strukturalnym oraz majątkowym
strukturalnym oraz majątkowym
samodzielnymi i odrębnymi podmiotami
samodzielnymi i odrębnymi podmiotami
•
Skarb Państwa nie ponosi
Skarb Państwa nie ponosi
odpowiedzialności za państwowe osoby
odpowiedzialności za państwowe osoby
prawne i na odwrót (art. 40 KC)
prawne i na odwrót (art. 40 KC)
Przedsiębiorstwo
Przedsiębiorstwo
państwowe
państwowe
Majątek stanowiący jego ekonomiczną podwalina
Majątek stanowiący jego ekonomiczną podwalina
jest wyodrębniony z ogólnej masy majątku
jest wyodrębniony z ogólnej masy majątku
państwowego
państwowego
Jest to samodzielny, samorządny i samofinansujący
Jest to samodzielny, samorządny i samofinansujący
się podmiot gospodarczy mający osobowość prawną
się podmiot gospodarczy mający osobowość prawną
Organy: ogólne zebranie pracowników, rada
Organy: ogólne zebranie pracowników, rada
pracownicza i dyrektor.
pracownicza i dyrektor.
Państwu przysługują względem przedsiębiorstwa
Państwu przysługują względem przedsiębiorstwa
określone uprawnienia, a w szczególności prawo do
określone uprawnienia, a w szczególności prawo do
udziału w zyskach przedsiębiorstwa zwane
udziału w zyskach przedsiębiorstwa zwane
dywidendą(
dywidendą(
pobiera właściwy urząd skarbowy)
pobiera właściwy urząd skarbowy)
Samorządowe osoby
Samorządowe osoby
prawne
prawne
Są to przede wszystkim
Są to przede wszystkim
gminy,
gminy,
powiaty, województwa
powiaty, województwa
Działają na podstawie ustawy o
Działają na podstawie ustawy o
samorządzie terytorialnym
samorządzie terytorialnym
Jednostki samorządu terytorialnego
Jednostki samorządu terytorialnego
nie odpowiadają za zobowiązania
nie odpowiadają za zobowiązania
samorządowych osób prawnych, i
samorządowych osób prawnych, i
odwrotnie
odwrotnie
Wyznaniowe osoby
Wyznaniowe osoby
prawne
prawne
Kościół Katolicki:
Kościół Katolicki:
Konferencja
Konferencja
Episkopatu Polski, metropolie, diecezje,
Episkopatu Polski, metropolie, diecezje,
archidiecezje, administratury apostolskie,
archidiecezje, administratury apostolskie,
parafie, zakony, Ordynat Polowy, uczelnie
parafie, zakony, Ordynat Polowy, uczelnie
Katolickie- KUL
Katolickie- KUL
Polski Autokefaliczny
Polski Autokefaliczny
Kościół
Kościół
Prawosławny-
Prawosławny-
jako całość, diecezje,
jako całość, diecezje,
parafie, klasztory Prawosławny Ordynat
parafie, klasztory Prawosławny Ordynat
Wojska Polskiego
Wojska Polskiego
Kościół Ewangelicko- Augsburski
Kościół Ewangelicko- Augsburski
jako
jako
całość, diecezje, parafie, diakonaty
całość, diecezje, parafie, diakonaty
Rodzaje spółek
Rodzaje spółek
cywilna
cywilna
jawna
jawna
komandyto
komandyto
wa
wa
Z
Z
ograniczon
ograniczon
ą
ą
odpowiedzi
odpowiedzi
alnością
alnością
akcyjna
akcyjna
Ogólna
Ogólna
definicj
definicj
a
a
Osiągnię
cie
wspólneg
o celu
gosp.
(każdy)
Przez
działanie
w sposób
oznaczon
y
We
wspólnym
interesie
przedsiębio
rstwo
zarobkowe-
nastawione
na zysk
Prowadzenie
w większym
rozmiarze
przedsiębiors
twa
zarobkowego
lub
gospodarstw
a rolnego
Forma
pośrednia
między s.
jawną, a s.
akcyjną
Podstawą
kapitał
zakładowy
podzielony
na równe
części- akcje
Osobow
Osobow
ość
ość
prawna
prawna
nie
nie
nie
tak
tak
Odpowi
Odpowi
edzialn
edzialn
ość
ość
prawna
prawna
Wspólnic
y
solidarni
e
Wspólnicy
solidarnie
Co najmniej
1 wspólnik
odpowiada
bez
ograniczenia,
co najmniej 1
wspólnik ma
ograniczoną
odpowiedzial
ność
Nie
odpowiadaj
ą wspólnicy
Nie
odpowiadają
akcjonariusz
e
Gospodarcze osoby
Gospodarcze osoby
prawne -Banki
prawne -Banki
Reguluje Ustawa Prawo Bankowe oraz
Reguluje Ustawa Prawo Bankowe oraz
ustawa o Narodowym Banku Polskim
ustawa o Narodowym Banku Polskim
Jest osobą prawną działającą zgodnie
Jest osobą prawną działającą zgodnie
z przepisami ustaw, działającą na
z przepisami ustaw, działającą na
podstawie zezwoleń uprawniających
podstawie zezwoleń uprawniających
do wykonywania czynności
do wykonywania czynności
bankowych obciążających ryzykiem
bankowych obciążających ryzykiem
środki powierzone pod jakimkolwiek
środki powierzone pod jakimkolwiek
tytułem zwrotnym
tytułem zwrotnym
Gospodarcze osoby
Gospodarcze osoby
prawne- Spółki
prawne- Spółki
jednoosobowe
jednoosobowe
spółka z.o.o lub spółka akcyjna,
spółka z.o.o lub spółka akcyjna,
kapitał spółki znajduje się w ręku jednej
kapitał spółki znajduje się w ręku jednej
osoby, która na zewnątrz występuje jako
osoby, która na zewnątrz występuje jako
osoba prawna
osoba prawna
Stworzenie odrębnego majątku
Stworzenie odrębnego majątku
związanego z prowadzonym
związanego z prowadzonym
przedsiębiorstwem (spółka z.o.o)
przedsiębiorstwem (spółka z.o.o)
Jednoosobowe spółki Skarbu Państwa, w
Jednoosobowe spółki Skarbu Państwa, w
których wszystkie akcje należą do
których wszystkie akcje należą do
Skarbu Państwa
Skarbu Państwa
Między gospodarczą a
Między gospodarczą a
niegospodarczą osobą
niegospodarczą osobą
prawną
prawną
Spółdzielnie
–
Dobrowolne stowarzyszenie nieograniczonej
Dobrowolne stowarzyszenie nieograniczonej
liczby osób, o zmiennym składzie osobowym i
liczby osób, o zmiennym składzie osobowym i
zmiennym funduszu udziałowym, które w
zmiennym funduszu udziałowym, które w
interesie swoich członków prowadza
interesie swoich członków prowadza
działalność gospodarczą
działalność gospodarczą
–
Może prowadzić działalność społeczną i
Może prowadzić działalność społeczną i
kulturalno-oświatową na rzecz swoich
kulturalno-oświatową na rzecz swoich
członków i ich środowiska
członków i ich środowiska
–
Organy: walne zgromadzenie, rada
Organy: walne zgromadzenie, rada
nadzorcza, zarząd
nadzorcza, zarząd
Niegospodarcze osoby
Niegospodarcze osoby
prawne- Stowarzyszenie
prawne- Stowarzyszenie
dobrowolny, samorządny, trwałe
dobrowolny, samorządny, trwałe
zrzeszenie o celach niezarobkowych
zrzeszenie o celach niezarobkowych
Podlega rejestracji w sądzie rejonowym
Podlega rejestracji w sądzie rejonowym
Osobowość prawna uzyskuje wraz z
Osobowość prawna uzyskuje wraz z
uprawomocnieniem się postanowienia o
uprawomocnieniem się postanowienia o
zarejestrowaniu
zarejestrowaniu
organy: walne zgromadzenie członków,
organy: walne zgromadzenie członków,
zarząd, organ kontroli wewnętrznej
zarząd, organ kontroli wewnętrznej
Niegospodarcze osoby
Niegospodarcze osoby
prawne
prawne
•
Związki zawodowe
–
Dobrowolna i samorządna organizacja ludzi
Dobrowolna i samorządna organizacja ludzi
pracy, powołana do reprezentowania i ochrony
pracy, powołana do reprezentowania i ochrony
ich praw, interesów zawodowych i socjalnych
ich praw, interesów zawodowych i socjalnych
–
Obowiązek rejestracji w sądzie wojewódzkim
Obowiązek rejestracji w sądzie wojewódzkim
•
Związek zawodowy rolników
indywidualnych
–
W zakresie ochrony własności gospodarstw
W zakresie ochrony własności gospodarstw
rolnych, interesów ekonomicznych i
rolnych, interesów ekonomicznych i
socjalnych swoich członków i ich rodzin
socjalnych swoich członków i ich rodzin
–
Działalność na rzecz rozwoju społecznego wsi
Działalność na rzecz rozwoju społecznego wsi
i rolnictwa
i rolnictwa
Niegospodarcze osoby
Niegospodarcze osoby
prawne cd
prawne cd
Cechy i inne organizacje
Cechy i inne organizacje
rzemieślnicze
rzemieślnicze
Cechy, spółdzielnie rzemieślnicze, izby
Cechy, spółdzielnie rzemieślnicze, izby
rzemieślnicze, Związek Rzemiosła Polskiego
rzemieślnicze, Związek Rzemiosła Polskiego
Organizacje Pracodawców
Organizacje Pracodawców
Podlegają rejestracji w sądzie wojewódzkim
Podlegają rejestracji w sądzie wojewódzkim
prawo tworzenia przez pracodawców
prawo tworzenia przez pracodawców
według uznania
według uznania
OSOBA PRAWNA TYPU
KORPORACYJNEGO
OSOBA PRAWNA TYPU
ZAKŁADOWEGO
Zbiorowość osób fizycznych
związanych z osobą prawną przez
członkostwo i realizujących
wspólny im cel
Zaspokaja potrzeby osób
fizycznych nie będących
członkami zakładu
Skład da się określić liczbowo
Krąg osób korzystających nie jest
określony
Substratem są ludzie
Substratem jest majątek
O celach i działalności decydują
członkowie
Cel i kierunek działania jest z
góry określony przez wolę
założyciela, który tez określa
sposób powoływania organów
osoby prawnej
Stowarzyszenia, spółki,
spółdzielnie, związki zawodowe,
partie polityczne
Przedsiębiorstwa państwowe,
szkoły wyższe, instytuty
badawcze, fundacja, szpitale,
muzea
Osoba prawna typu
Osoba prawna typu
zakładowego- Fundacja
zakładowego- Fundacja
Dla osiągnięcia jakiegoś celu społecznie
Dla osiągnięcia jakiegoś celu społecznie
użytecznego zostaje z woli fundatora
użytecznego zostaje z woli fundatora
wyodrębniony określony majątek
wyodrębniony określony majątek
Realizuje cel z majątku, bądź dochodu jakie
Realizuje cel z majątku, bądź dochodu jakie
przynosi majątek
przynosi majątek
Ze względu na społeczne cele fundacji podlega
Ze względu na społeczne cele fundacji podlega
pewnej kontroli ze strony państwa- składa
pewnej kontroli ze strony państwa- składa
coroczne sprawozdania właściwemu ministrowi
coroczne sprawozdania właściwemu ministrowi
Ustawa o fundacjach
Ustawa o fundacjach
Uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania
Uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania
do Rejestru Fundacji
do Rejestru Fundacji
Mogą je ustanawiać zarówno osoby prawne jak
Mogą je ustanawiać zarówno osoby prawne jak
i osoby fizyczne
i osoby fizyczne
Podlega likwidacji w razie realizacji celu,
Podlega likwidacji w razie realizacji celu,
wyczerpania środków
wyczerpania środków
Osoby prawne prawa
publicznego
Osoby prawne prawa
prywatnego
Celem jest ochrona interesu
ogólnego
Celem jest zabezpieczanie
interesów jednostek
fundacja
Spółki handlowe, jednoosobowe
Spółki Skarbu Państwa
Krajowe Osoby prawne
Zagraniczne Osoby prawne
Osoby prawne z siedzibą na
terytorium RP niezależne od
podmiotów zagranicznych
Osoby prawne z siedzibą za
granicą oraz osoby prawne z
siedzibą na terytorium RP ale
zależne od podmiotów
zagranicznych
32
KONIEC BYTU OSOBY PRAWNEJ
KONIEC BYTU OSOBY PRAWNEJ
– 3 główne przyczyny
– 3 główne przyczyny
AKT
AKT
POWOŁANEGO
POWOŁANEGO
DO TEGO
DO TEGO
ORGANU
ORGANU
PAŃSTWA
PAŃSTWA
-np. organ
-np. organ
założycielski
założycielski
likwiduje
likwiduje
przedsiębiorstwo
przedsiębiorstwo
OKOLICZNOŚCI
OKOLICZNOŚCI
OBIEKTYWNE
OBIEKTYWNE
-rozwiązanie
-rozwiązanie
osoby prawnej z
osoby prawnej z
mocy ustawy
mocy ustawy
(np. mija upływ
(np. mija upływ
czasu, na który
czasu, na który
osoba prawna
osoba prawna
była powołana)
była powołana)
UCHWAŁA O
UCHWAŁA O
ROZWIĄZANIU
ROZWIĄZANIU
-podejmują ją
-podejmują ją
powołane do
powołane do
tego z mocy
tego z mocy
prawnej organy
prawnej organy
(np. walne
(np. walne
zgromadzenie)
zgromadzenie)
33
POSTACI USTANIA OSOBY
POSTACI USTANIA OSOBY
PRAWNEJ
PRAWNEJ
Likwidacja
Likwidacja
Zaspokojenie
Zaspokojenie
wierzycieli
wierzycieli
Gdy likwidacja spółki
Gdy likwidacja spółki
kapitałowej -> podział
kapitałowej -> podział
nadwyżki między
nadwyżki między
akcjonariuszy
akcjonariuszy
Reorganizacja
Reorganizacja
następuje bez
następuje bez
likwidacji
likwidacji
połączenie dwu osób
połączenie dwu osób
prawnych
prawnych
(inkorporacja / unia
(inkorporacja / unia
lub podział osoby
lub podział osoby
prawnej na kilka
prawnej na kilka
nowych osób
nowych osób
prawnych)
prawnych)
34
„
„
UŁOMNE OSOBY PRAWNE”
UŁOMNE OSOBY PRAWNE”
(wg wykładni Woltera) – jednostki, które mimo
(wg wykładni Woltera) – jednostki, które mimo
nie posiadania osobowości prawnej mogą być
nie posiadania osobowości prawnej mogą być
podmiotami stosunków cywilnoprawnych
podmiotami stosunków cywilnoprawnych
(mają one pewną zdolność prawną)
(mają one pewną zdolność prawną)
np:
np:
Niektóre spółki jawne nie posiadające
Niektóre spółki jawne nie posiadające
osobowości prawnej
osobowości prawnej
Wspólnoty mieszkaniowe
Wspólnoty mieszkaniowe
Zespoły osób fizycznych, komitety (np.
Zespoły osób fizycznych, komitety (np.
rodzicielski)
rodzicielski)
Organizacje społeczne dopuszczone do działania
Organizacje społeczne dopuszczone do działania
Liczne państwowe jednostki organizacyjne
Liczne państwowe jednostki organizacyjne
35
DZIĘKUJEMY ZA
UWAGĘ :o) !