Ocena ryzyka zawodowego nauczyciela

Spis treści

1. Opis stanowiska ............................ 1

2. Zakres obowiązków nauczyciela ............... 1

3. Organizacja pracy........................... 1

4. Wymagane kwalifikacje....................... 2

5. Identyfikacja zagrożeń ....................... 2

6. Stosowane środki profilaktyczne ............... 4

7. Statystyka wypadków za ostatnie 5 lat........... 4

8. Karta oceny ryzyka zawodowego............... 4

1. Opis stanowiska

Stanowisko pracy nauczyciela znajduje się w pomieszczeniach, wyposażonych w:

• instalację CO, która pozwala na utrzymywanie temperatury w granicach18–24°C.

• oświetlenie pomieszczeń jest mieszane – dzienne i sztuczne, zapewniające wymagany poziom oświetlenia - 500lx.

• W klasie znajduje się biurko nauczyciela, stoliki i krzesła dla uczniów oraz szafy na wyposażenie książki i inne pomoce dydaktyczne.

• Klasy, z którymi nauczyciel prowadzi zajęcia, liczą przeciętnie 24 uczniów.

2. Zakres obowiązków nauczyciela

Do obowiązków nauczyciela należy:

• prowadzenie zajęć z uczniami,

• praca pedagogiczna,

• praca nad tekstami – w tym sprawdzanie prac pisemnych uczniów,

• dyżurowanie na korytarzu szkolnym w czasie przerw,

• organizowanie i udział w wycieczkach szkolnych – w tym w wyjazdach z uczniami,

• współpraca z rodzicami – w tym organizowanie i prowadzenie zebrań,

• udział w pracach rady pedagogicznej,

• ciągłe doskonalenie umiejętności i poszerzanie wiedzy.

3. Organizacja pracy

Nauczyciel pracuje przez pięć dni w tygodniu rozpoczynając zajęcia o godzinie 8⁰⁰ i kończąc je w zależności od planu zajęć na dany dzień około godziny 14⁰⁰. Po zajęciach dydaktycznych nauczyciel sprawdza prace pisemne uczniów i przygotowuje się do lekcji w dniu następnym.

W zależności od potrzeb nauczyciel prowadzi zajęcia w godzinach doraźnych zastępstw.

Podczas wycieczek wyjazdowych nauczyciel zobowiązany jest do sprawowania opieki nad uczniami przez cały czas trwania wyjazdu.

Odpowiednio do występujących potrzeb, nauczyciel uczestniczy po zajęciach z uczniami w posiedzeniach rady pedagogicznej oraz przygotowuje i prowadzi późnym popołudniem zebrania z rodzicami.

4. Wymagane kwalifikacje

Od pracownika wymaga się:

• odpowiedniego stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem lekarskim,

• przestrzegania podstawowych zasad moralnych.

• Nauczyciel powinien tak że legitymować się wykształceniem wyższym z odpowiednim przygotowaniem pedagogicznym lub ukończeniem zakładu kształcenia nauczycieli.

W przypadku nauczania niektórych przedmiotów (np. języków obcych), nauczyciel powinien mieć dodatkowe kwalifikacje zawodowe.

Kierunek (specjalność) studiów powinien być zbliżony do nauczanego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć, tzn. powinien dostarczyć nauczycielowi dostatecznej wiedzy merytorycznej z zakresu nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć.

Pojęcie kwalifikacji nauczyciela jest szersze niż potoczne znaczenie tego określenia. Najważniejsze akty prawne, którymi uregulowano wymagania kwalifikacyjne nauczycieli to:

• ustawa z 26.1.1982 r. – Karta Nauczyciela (tj. Dz.U. z 2003 r. Nr 118, poz. 1112, ze zm.) – art. 9,

• rozporządzenie MENiS z 10.9.2002 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz.U. Nr 155, poz. 1288, ze zm.).

5. Identyfikacja zagrożeń

Praca nauczyciela należy do tych szczególnych prac, przy których nie występują na ogół typowe zagrożenia spotykane przy wykonywaniu prac np. w budownictwie, czy przemyśle. Nie dotyczy to nauczycieli zawodu i nauczycieli prowadzących różnego rodzaju pracownie i warsztaty, gdzie występujące zagrożenia związane są ze stosowaniem określonych substancji chemicznych lub zagrożenia czynnikami fizycznymi, które należy uwzględnić oceniając ryzyko zawodowe na takim konkretnym stanowisku pracy.

Z uwagi na różnorodność zadań wykonywanych przez nauczyciela poniższa analiza zagrożeń i obciążeń może mieć charakter wyłącznie ogólny. Szczegółową ocenę ryzyka zawodowego można przeprowadzić jedynie dla konkretnego stanowiska pracy nauczyciela w danej szkole. Inaczej mówiąc przedstawiony przykład stanowi tylko punkt wyjścia dla prowadzenia bardziej szczegółowych ocen już dla konkretnych stanowisk nauczycielskich.

Praca „typowego” nauczyciela – pod tym mianem należy rozumieć nauczyciela przedmiotów ogólnokształcących – wymaga przede wszystkim dużej odporności psychicznej.

Lp.	Zagrożenie lub czynnik niebezpieczny, szkodliwy, uciążliwy	źródło zagrożenia	Możliwe skutki
1	2	3	4
1.	Przeciążenie układu mięśniowo-szkieletowego.	Stojąca lub siedząca pozycja przy pracy.	Choroby układu mięśniowo-szkieletowego.
2.	Obciążenie psychiczne.	Praca pedagogiczna i wychowawcza. Kontakty z rodzicami.	Choroby układu krążenia, zmęczenie.
3.	Przeciążenie narządu mowy.	Praca wychowawcza i pedagogiczna. Praca z dużą grupą osób.	Choroby zawodowe (najczęściej choroby gardła, strun głosowych).
4.	Przeciążenie narządu wzroku.	Praca nad tekstem. źle rozmieszczone lub dobrane oświetlenie.	Łzawienie oczu, pogorszenie się stanu wzroku.
5.	Potknięcie, upadek na tej samej płaszczyźnie.	Korytarze szkolne, schody. Niedostateczne lub wadliwie rozmieszczone oświetlenie.	Złamania, zwichnięcia kończyn, stłuczenia ciała, urazy głowy.
6.	Spadające przedmioty – uderzenie, przygniecenie.	Pomoce dydaktyczne (np. książki), przechowywane w szafach, ruchome tablice i wiszące na ścianach pomoce dydaktyczne (np. plansze).	Drobne urazy ciała (stłuczenia, skaleczenia) – szczególnie głowy i rąk.
7.	Kontakt z nieruchomymi elementami.	Elementy wyposażenia klasy (ławki, biurka szafki), wąskie przejścia.	Drobne urazy ciała (stłuczenia, skaleczenia) – szczególnie kończyn.
8.	Uderzenie, przyciśnięcie ruchomymi elementami.	Szuflady biurka. Uczniowie biegający na korytarzach podczas przerw.	Drobne urazy ciała (stłuczenia) – szczególnie rąk i palców.

lipiec2006

1	2	3	4
9.	Prąd elektryczny o napięciu do 1 kV.	Urządzenia i pomoce dydaktyczne zasilane energią elektryczną.	Porażenie prądem elektrycznym. Pośrednio drobne urazy kończyn (stłuczenia).
10.	Hałas.	Uczniowie rozmawiający i biegający w trakcie przerw w lekcjach.	Znużenie. Choroby układu słuchu.

3. Stosowane środki profilaktyczne

4. Plan pracy szkoły

Planując pracę szkoły starano się tak ułożyć zajęcia poszczególnym nauczycielom, aby w trakcie tygodnia zajęć były one rozłożone w miarę równomiernie.

5. Nauczyciel jest zobowiązany także do wykonywania okresowych badań lekarskich.

6. Statystyka wypadków za ostatnie 5 lat

W trakcie ostatnich pięciu lat zanotowano jeden „lekki” wypadek – zwichnięcie stawu skokowego przy szybkim schodzeniu po schodach. Przyczyną był pośpiech pracownika i złe oświetlenie klatki schodowej (uszkodzona świetlówka i zbyt małe natężenie światła poniżej100lx).Zagrożenie zlikwidowano poprzez wymianę świetlówki.

7. Karta oceny ryzyka zawodowego

Przedstawione zagrożenia na stanowisku nauczyciela mogą być zapisane w karcie oceny ryzyka.

Poniżej zastosowano metodę trójstopniową wg PN-N-18002, umieszczając najistotniejsze ze zidentyfikowanych zagrożeń.