Choroby układu oddechowego:

-Fizjoterapia dzieci z chorobami płuc może być podzielona na 3 części:

a)usuw. wydzieliny dzięki stosowaniu tradycyjnych metod utrzymania higieny dróg oddech., jak również stosowania doraźnych technik

b)ćw. oddechowe

c) poprawa wydolności fizycznej

Metody tradycyjne:

- ułożenie pacjenta zgodnie z kierunkiem działania sił grawitacyjnych. Dziecko należy ułożyć w takiej pozycji drenażowej, aby płat lub segment płucny razem z dochodzącym do niego oskrzelem, w którym jest wydzielina znajdował się jak najwyżej.

Tech. Ręczne: oklepywanie bądź wstrząsanie

2. Odkrztuszanie i odsysanie:

Zewnętrzna stymulacja tchawicy polegająca na okrężnym wibracyjnym ruchu palców po powierzchni tchawicy oraz poniżej okolicy wcięcia mostka, może by dodatkową skuteczną techniką stosowaną w celu usunięcia zalegającej wydzieliny.

Doraźne sposoby utrzymywania higieny dróg oddech. ( drenaż samoistny):

1. Dziecko siedzi wyprostowane

2.dziecko oddycha głęboko w normalnym lub zwolnionym tempie

3.Wydzielina będzie przemieszczona w kierunku dogłowowym w czasie oddychania

4.kiedy wydzielina dojdzie do tchawicy jest ona wydalana niewielkim próbom jej odkrztuszania lub lekkiemu zwiększeniu siły wydechu

Technika forsowanego wydechu:

Polega na wykonaniu jednego bądź dwóch gwałtownych wydechów rozpoczynających się przy średniej objętości płuc, a kończących się na ich małej objętości, z następującym po nich okresem relaksacyjnego, kontrolowanego oddychania przeponowego.

Wydzielina oskrzelowa odrywa się wówczas od oskrzeli i przemieszcza do światła górnych dróg oddech., gdzie zostaje wykrztuszona na zewnątrz. Proces ten jest powtarzany aż do momentu uzyskania minimalnych ilości wykrztuszanej wydzieliny. Pacjent może samodzielnie wzmocnić siłę wydechu wywierając ucisk na kl. Piersiową w wyniku wykonywania energicznych ruchów przywodzących ramienia.

Rehabilitacja oddechowa:

1ćw. Oddychania przeponowego w poz. na plecach

2. ćw. oddych. Przeponowego na boku

3.cw oddych. Dolno żebrowego na boku

Do nauki oddychania torem przeponowym wskazane jest stosowanie oporu podczas wdechu.

Niedodma:

- niecałkowite rozprężenie płuc lub ich części;

- pierwotna: spowodowana niedojrzałością płuc;

- wtórna: spowodowana obturacyjnymi zapaleniami oskrzeli, zaburzenia wydzielania surfaktantu, nieprawidłowy ucisk z zewnątrz na tkankę płucną.

Objawy zależne od stopnia zajęcia płuc:

- zmniejszona amplituda wychylenia kl. piers. Po chorej stronie w czasie oddychania, przyśpieszony oddech, sinica, w RTG zacienienia, zaciąganie kl. piers. przy wdechach.

Leczenie niedodmy:

- usunięcie materiału lub struktury powodującej zwężenie,

- zastosowanie samoistnego drenażu, tech. Forsowanego wydechu wytwarzających dodatnie ciśnienie wydechowe,

-prawidłowe nawilżenie powietrza-zmniejsza się lepkość śluzu,

-pozycje drenażowe, oklepywania,

-leki rozluźniające,

- wstrząsania i wykrztuszania wydzieliny- po wcześniejszej inhalacji,- pionizacja, -elektrostymulacja,- zakładanie cewnika ssącego, -bronchoskopia, - chirurgiczne usuwanie przeszkód wywołujących zwężenie ( nowotwory)

Niedodma Pooperacyjna:

- kombinacja pierwotnej i wtórnej niedodmy, ważna wczesna rehabilitacja ochroni przed pojawieniem się niedodmy.

W tym celu stosujemy:

- głębokie oddychanie ( unieruchomienie rany), - techniki stymulacji mięśni oddechowych, - drenaż płuc przez odpowiednie układanie, - oklepywanie, wstrząsanie; - używanie spirometrów w celach rehabil., - oklepywanie kl. Piers. nad obszarem niedodmy, produktywny kaszel, inhalacje aerozolowe, wczesna pionizacja.

Osłabienie mięśni oddechowych: - cele rehabilitacji:- zwiększenie siły mięśniowej

- zwiększenie uwagi i koncentracji,

- zmniejszenie spastyczności,

- zw. Ruchomości kl. Piers. ,

- oddychanie mm. Pomocniczymi w poz. stojącej,

- oddychanie torem przeponowym,

- aktywne odkrztuszanie.

Schemat rehabilitacji:

- wzmocnienie mm. Wdechowych i wydechowych, - oddychanie oporowe, - wzmocnienie mm. Szyjnych (m.o.s, pochyłych), - nauka głębokiego rytmicznego oddychania, oddychanie torem przeponowym, - ćwiczenia zwiększające ruchomość kl. Piers., - drenaż, - nauka prawidłowego kaszlu.

mm. wdechowe: przepona, międzyżebrowe zew., pochyłe przednie, kapturowy, MOS.

mm. wydechowe: międzyżebrowe wew., prosty brzucha, poprzeczny brzucha, skośne brzucha

Astma oskrzelowa:

- przewlekła choroba zapalna dróg oddechowych spowodowana nadreaktywnością oskrzeli prowadząca do nawracających epizodów świszczącego oddechu, duszności, ściskania w kl. Piers, kaszlu występującego szczególnie nad ranem i w nocy. Rozpoznanie astmy można ustalić z większą dokładnością po roku życia dziecka, a po 6 roku można stosować w/w definicję.

Rehabilitacja astmy:

- pozycje ułatwiające oddychanie, - ułożenia rozciągające, - terapia oddechowa, - drenaż samoistny, - ćw. Oddech., - ćw. Kl. Piers., - ćw. Prawidłowej postawy, - hartowanie organizmu.

Odrębności fizjologiczne:

1) MORFOLOGICZNE uk. Oddech u dzieci:

- krótkość dróg oddechowych, wąskość dróg oddech., słabość i cienkość ścianek dróg oddech.(skłonność do zapadania lub rozszerzania , swoiste właściwości błony śluzowej pokrywającej wew.pow. dróg oddech., inna budowa układu oddech., inna budowa kl. Piersiowej( beczkowata, wysoko ustawiona przepona), tor oddych przeponowy, inne właściwości płuc(np. wiele niedorozwiniętych pęcherzyków płucnych).

2) CZYNNOŚCIOWE:

- słabo rozwinięty aparat rzęskowy( gorsze nawilżanie i oczyszczanie), zmniejszona wydolność wentylacyjna, nadmierna podatność kl.piers., Duzy opór drobnych oskrzeli- wąskość do 5rż. , surfaktant wytwarzany w łonie matki, osłabiony odruch kaszlu u niemowląt, niedojrzałość OUN ( bezdechy).

3)IMMUNOLOGICZNE:

- noworodek- odporność bierna od matki( IgG, brak IgM, IgA)

- poziom docelowy IgM dziecko osiąga w wieku 2-4 lat, - IgA w wieku 8-10 lat, IgG w wieku 3 lat,

Mała miejscowa odporność( IgA),

Niedojrzała odporność komórkowa.

Czynniki predysponujące do zapalenia płuc:

- niedrożność górnych dróg oddechowych i oddych. przez usta (ciało obce), aspiracja treści pokarmowej z jamy ustnej lub żołądka, zmieniony miąższ płuca, astma, niedobory odporności komórkowej Lu humoralnej ( wcześniaki dzieci wyniszczone), zaburzenia odruchu kaszlowego, przerwanie bariery śluzowo-rzęskowej, złe warunki socjalne.

DEFINICJA ZAPALENIA PŁUC:

Wg. WHO- to choroba gorączkowa, przebiegająca z przyśpieszonym oddechem, dla ktorej znajduje się inne przyczyny.

- stan zapalny końcowego odcinka uk. Oddech przebiegający z gorączką i kaszlem.

Podział zapaleń płuc:

1) Miąższowe: odoskrzelowe( gronkowce, bakterie gram-ujemne), płatowe

2) Śródmiąższowe: wirusy, bakterie atypowe, riketsje

3) Mieszane: cechy kliniczne bakteryjnego zap. Dolnych dróg oddech

Gorączka> 38,5 C, wciąganie ścian kl.piers, obecność trzeszczeń oraz szmeru oskrzelowego, świszczący oddech nie jest objawem pierwotnego bakteryjnego zap. Dolnych dróg oddech.

Cechy klinicznego wirusowego zap. Dolnych dróg oddech:

- występuje u niemowląt i młodszych dzieci, świszczący oddech, gorączka < 38,5C, wciąganie ścian kl.piers., cechy rozdęcia płuc, częstotliwość oddechów prawidłowa lub zwiększona, na radiogramie kl.piers. rozdęcie płuc, a u 25% plamiste ogniska niedodmy, w ciężkich przypadkach niedodma płatowa.

Cechy zapalenia płuc wywołanego przez bakterie atypowe:

- brak gorączki i ropnej plwociny, przewlekający się suchy kaszel, okres epidemiczny ( wiosna, jesień), brak odpowiedzi na leczenie antybiotykami, rozsiane zmiany radiologiczne w płucach.

Przyczyny niewydolności oddechowej:

1.Brak włókien odpornych na zmęczenie -> hipowentylacja -> niewydolność

2. Słaby rozwój m. brzucha-> mało efektywny kaszel -> zaleganie wydzieliny -> obturacje dróg odde

3. Płaskie ułożenie żeber -> okrężny kształt kl. Piers. - > okrężny kształt mm. Międzyżebrowych -> niewod.

4. Cofnięty mostek -> zmniejszona objętość oddechowa płuc -> hipowentylacja

5. niewłaściwa poz. złożeniowa -> uł. Na plecach powoduje większy wysiłek -> narządy brzuszne uniemożliwiają całkowite obniżenie przepony.

6. Wzmożona przemiana materii -> zwiększone zapotrzebowanie na tlen.

DYSTROFIE:

- choroby dziedziczne, objawy spowodowane są wyłączne przez osłabienie mięśni, charakter postępujący, zaburzenia dotyczą wyłącznie mięśnie poprzecznie prążkowanych, wykonujących ruchy dowolne, w mięsniu stwierdza się cechy atrofii i regeneracji lub ich skutki ( przerost tkanki łącznej).

Wyróżniamy:

- dystrofia Duchenne’a;

- obręczowo- kończynowa;

- twarzowo- łopatkowo- ramienna;

- miotoniczna.

1. Dystrofia Duchenne’a:

- wynik mutacji w genie dla dystrofii zlokalizowanym na chromosomie Xp 21, zapadalność 1/3500 nowo narodzonych chłopców, 1/3 przypadków to nowe mutacje, pozostałe to przypadki rodzinne, objawy postępujące- początek 3-4 rż, trudności w chodzeniu, chód kaczkowaty, trudności we wchodzeniu po skodach, wstawaniu z krzesła; łatwe upadki po popchnięciu, objawy gowersa- łydki gnoma, kardiomiopatie, przykurcze ścięgien Achillesa.

Objawy postępujące:

- zanikanie odruchów kolanowych przy obecnych skokowych; pozniej – niedowłady m. kończyn górnych, osłabienie m. twarzy, skrzywienie kręgosłupa, przykurcze w stawach, upośledzenie umysłowe, niewydolność oddech, mech. wentylacja.

Leczenie dystrofii Duchenne’a:

- nie ma skutecznego leczenia, Prednizon- małe dawki po 5 rż – próby kontrolowane, objawy niepożądane; karnityna, terapia kom. macierzystymi- terapia przyszłości, przyrządy ortopedyczne, poradnictwo genetyczne; pomoc w edukacji, finansowa, wsparcie psychologiczne; leczenie chirurgiczne skrzywień kręgosłupa i zniekształceń kończyn; przeszczepy mioblastów- możliwość zastąpienia 1%, mimo wytwarzania dystrofiny ( terapia komórkowa- wytwarzanie zdrowych mioblastów).; opieka pulmonologiczna, dieta bogato białkowa, walka z nadwagą.

2.DYSTROFIE OBRĘCZOWO-KOŃCZYNOWE:

Początek choroby: dzieciństwo, wiek młodzieńczy, dorosły- postęp powolny; nasilenie objawów – do niewielkich do zaawansow.; pierwsze objawy dotyczą kkd ( trudności w chodzeniu po schodach, wstawaniu z krzesła).

- objawy kkg - trudności w ich unoszeniu, odstawanie łopatek).

-przerost m. języka, skolioza, możliwy szybki złośliwy przebieg, zniesienie odruchów kolanowych, przykurcze ścięgien Achillesa, osłabienie i zanik m. obręczy biodrowej.

LECZENIE: dieta niskowęglanowa, kontrola wydolności oddech i krążeniowej, preparaty wspomagające: koenzym Q7, kreatyna,, kurnityna.

REHABILITACJA:

Cw. Czynne, czynno-bierne, wspomagane( wszystkich grup mięśniowych); ćw. Oddechowe, ćw. Równoważne; koordynacji i postawy; ćw. Samoobsługi i sprawności manualnej; likwidacja przykurczy, pionizacja, ćw. W wodzie.

3.DYSTROFIA TWARZOWO- ŁOPATKOWO- RAMIENNA:

- niedomykanie powiek, ptoza- opadanie powieki, poprzeczny uśmiech, trudności w wymawianiu samogłosek, zanik mięśni języka- postacie wczesno-dziecięce, niemożność chodzenia na piętach, chód brodzący, skrzywienie kręgosłupa, pogłębiona hiperlordoza, zanik m. międzyżebrowych,

- w okresie wczesno- dziecięcym: padaczka, zaburzenia snu, upośledzenie umysłowe.

DIAGNOZA:

EMG, Bad. Genetyczne, leczenie, brak skutecznej farmakologii, Bad. Histopatologiczne ( martwica, szkliwienie, ubytek włókien mięśniowych).