Manterys, 16.04. – 07.05.2011

TEORIA KONFLIKTU

LEWIS A. COSER – funkcjonalna teoria konfliktu, inspiracja Simmelem

1956 – “Funkcja konfliktu…..”

Simmel - Konflikt w kategoriach abstrakcyjnych, jak przebiega na poziomie ogolnym,

Konflikt nie zawsze prowadzi do zmiany spolecznej, a nawet moze byc podstawa porzadku spolecznego!!!!

Konflikt moze byc nawet potrzebny (=spelniac funkcje)

Przeciwienstwem konfliktu jest nie porzadek, ale obojetnosc, indyferencja.

Spoleczenstwo nie zanika z powodu konfliktu, bo konflikt jest tylko forma interakcji, silna na tyle, by wiazac ludzi. Bliskosc miedzy ludzmi oznacza naturalna czestosc konfliktow, co nie oznacza oslabienia zwiazkow.

Wiazanie spokoju spolecnzego z porzadkiem oznacza zmonopolizowanie pojecia porzadku przez jedno pojecie.

Konflikt nie musi byc jawny. Trwa ukryty, konflikt jest niewidoczny (np.system kast w Indiach) i umacnia strukture.

Konflikt moze byc sila PROMUJACA porzadek I integracje spoleczna, konflikt dostarcza zasady tej integracji.

Rodzaje konfliktu:

• Zewnetrzny :

  • wyostrza poczucie granic grupy (jak u Simmela) & jej tozsamosc

  • prowadzi do centralizacji wewn.struktury grupy

  • grupa ma interes w podtrzymywaniu zewnetrznego przeciwnika

• wewnetrzny:

  • konflikt miedzy czescia grupy a jej caloscia, wytworzenie “kozlow ofiarnych”, np.heretycy na lonie kosciola, dewianci moralni, homoseksualisci, hazardzisci, -> funkcjonalnie uzyteczni wrogowie wewnetrzni;

Im grupa bardziej zlozona, tym mniejsze prawdopodobienstwo, ze ktos zmonopolizuje interpretacje moralna!

Coser po raz pierwszy zaczal pisac o samo-ograniczaniu sie konfliktow – i dzieki temu, na najbardziej ogolnym poziomie, nie jest destrukcyjny.

Rywalizacja o wladze konczy sie na tymczasowym osiagnieciu jej i dazeniu do ograniczenia destrukcyjnej sily – zniszczenia przedmiotu rywalizacji;

Samo)redukcja konfliktu polega na wytworzeniu regul konkurowania ze soba (kodeksy honorowe, ordynacje wyborcze).

Grupy istnieja na wielu przecinajacych sie granicach, prowadza rownolegle konflikty, i to na roznych wymiarach, zalezy od reguly organizujacych je w grupy.

RALPH DAHRENDORF – dialektyczna teoria konfliktu, inspiracja Marxem & Weberem

“teoria spoleczenstwa” bardziej niz “socjologiczna”

Podkreslanie prymatu WLADZY (power)

Zainteresowanie konfliktem JAWNYM, aktywizacja grup interesu – klasy dla siebie wg Marxa.

Zawsze istnieja grupy majace & niemajace wladzy, zawsze istneije sytuacja odmiennosci interesow = konflikt wielka sila tworcza w historii.

Wladza – moc przeprowadzenia swojej woli. Istota wladzy jest kontrolowanie sankcji, bo to umozliwia wydawanie polecen i uzyskiwanie ich realizacji. – KOERCYJNA wizja wladzy. Ten poglad jest odmienny od pogladu funkcjonalnego a la Parsons. Wg D. wladza jest konieczna jesli duza organizacja chce osiagnac swoje cele.

Wladza daje swobode.

NORMY spoleczne nie definiuja konsensu (jak twierdza funkcjonalisci) ani sie z niego nie wylaniaja, normy sa ustanawiane I podtrzymywane przes wladze, a ich tresc jest obwarowana przez sankcje. Sankcje wymagaja kontroli, kontrola oznacza uzycie wladzy.

POZYCJE (jobs) sa w spoleczenstwie rozne & wymagaja roznych kompetencji, maja rozne wzgledne siebie prestize. Stratyfikacja pozycji odzwierciedla prestiz spoleczny.

Stratyfikacja jest powodowana przez normy, ktore opisuja to, co pozadane i cenne; normy definiuja, jak ludzie powinni sie zachowywac. NORMY OGOLNE definiuja ogolne pozadane cechy, “dobrze jest byc…”, one sa podstawa stratyfikacji I pochodna wladzy.

Determinanty konfliktu:

• konflikt miedzy grupami o roznym autorytecie (legitymizacja), miedzy klasami (ZISami – zrzeszenia imperatywnie skoordynowane), dychotomiczny podzial autorytetu oznacza nie ciagly konflikt, ale kiedy, a jakim mimencie klasy sie mobilizuja do konfliktu.

  • Wymogi strukturalne – dotycza sformulowania grupy interesu – takiej, ktora sie przeciwstawia grupie rzadzacej, ale tez zdolna walczyc o swoj wlasny interes.

    • Wymogi techniczne – musi istniec zalozyciel ideologii

    • Polityczne – interfejs panstwa: im bardziej liberalne panstwo; tym mniejsze prawdopodobienstwo mobilizacji

    • Spoleczne – koncentracja geograficzna i komunikacja I ten sam stosunek do wladzy (wtedy podobna rekrutacja)

  • Wymogi psychologiczne – umozliwiaja utozsalienie sie ludzi z interesali charakteryzujacych ich pozycje – ale D. nie zgadza sie z Marksiem, ze polozenie klasowe determinuja cala dzialalnosc klasy; czynia tylko ja bardziej rzeczywista, prawidlowosc determinacji jest nieostateczna, bo np. powiazania z innymi klasami oslabiaja aktywna identyfikacje z klasa macierzysta.

D. pokazuje, ze konflikt nie bedzie radykalny I silny, jesli w spoleczenstwie wystepuje: mobilnosc I zdolnosc przeciwstawienia sie wladzy.

PRZEMOC to kwestia wyboru jak mocno sie zaangazowac. Przemoc zalezy od stopnia instytucjonalizacji konfliktu, jakie sa reguly gry.

Gwaltownosc przemocy zalezy od:

• Stopnia podporzadkowania jednej klasy w roznych ukladach (w ilu sferach)

• Stopnia autirytetu przedstawiecieli wladzy w roznych ukladach (w ilu sferach)

• Stopnia mobilnosci solecznej (mobilnosc zmniejsza gwaltownosc przemocy)

D. porownal sytuacje przemyslu i pozycji menadzerow w XIX w. i w XX w. II wojna swiatowa zlagodzila konflikt w przemysle, bo rozdzielila posiadanie majatku od zarzadzania nim. Poza tym pozycja w przemysle przestala byc tak silna w tylu sferach, jak bylo przed II w.s. Panstwo jako instytucja tworzy kluczowa plaszczyzne konfliktu miedzy rzadzacymi a rzadzonymi - >PANSTWO STALO SIE KLASA RZADZACA!!!!!! Biurokracja staje sie istotna czescia wladzy panstwowej – rosnie klasa urzednikow, ktorzy strzega swojej wladzy.