Ekonomika w TiR 3
05.03.2008

Produkt rynkowy – każde dobro mające nabywcę na rynku
Produkt turystyczny (definicja: sięgnij do wykładów z podstawy turystyki):
- rzecz (przewodnik, zakup przewodnika, multimedialny plan miasta)
-usługa (noclegowa, transportowa)
- wydarzenie (festiwal, obchody rocznicy)
- impreza (koncert, targi turystyczne)
- obiekt (zamek, muzeum)
- szlak (orle gniazdo)
- obszar (leśne kompleksy, górski, nadmorski)
- w pakiecie (materialne + niematerialne, 2-tyg. wczasy na mazurach)

Materialność produktu turystycznego:
1. Produkty niematerialne, np. spektakl teatralny, koncert
2. Produkty pośrednie, np. posiłek w restauracji, lot samolotem
3. Produkty materialne, np. pamiątki, przewodniki

Wśród podmiotów rynku wyróżnia się:
a) nabywców:
-indywidualni (gospodarstwa domowe)
-instytucjonalni (podmioty kupujące masowo usługi turystyczne, np. dla potrzeb turystyki kongresowej)
b) oferentów:
-przedsiębiorstwa turystyczne zajmujące się tworzeniem i sprzedażą produktów turystycznych
-przedsiębiorstwa turystyczne świadczące usługi cząstkowe
c) Podmioty polityki turystycznej:
-podmioty polityki centralnej
- jednostki samorządu terytorialnego
- organizacje i stowarzyszenia w branży turystycznej
- samorząd gospodarczy

Ze względu na źródło utrzymania można wskazać następujące typy gospodarstw domowych (Panasiuk, str.72/73):
1. Gospodarstwo pracowników (dochód z pracy najemnej – pensja)
2. Gospodarstwo pracowników użytkujących gosp. rolne (łączny dochód pracy najemnej i gosp. rolnego)
3. Gospodarstwo rolników (dochód wyłącznie z gospodarstwa)
4. Gospodarstwo rolników pracujące na własny rachunek (własna działalność gospodarcza oraz wykonywanie wolnego zawodu – artysta, adwokat)
5. Gospodarstwo emerytów i rencistów
6. Gospodarstwo utrzymujące się z niezarobkowych źródeł (zasiłki dla bezrobotnych, zapomogi, alimenty lub dochody z dzierżawy)

Wśród przedsiębiorców turystycznych zajmujących się organizacją, a także sprzedażą produktów turystycznych wymienia się:
- organizatorów turystyki (są to przedsiębiorcy organizujący kompleksowo imprezę turystyczną, organizator występuje we własnym imieniu jako usługodawca wobec klientów)
- pośrednicy turystyczni (przedsiębiorcy wykonujący czynności na zlecenie klienta, czyli działający w jego interesie i nie mogący być związanymi umową agencyjną, czy działać w interesie drugiej strony, np. innego usługodawcy)
- agenci turystyczni (ich działalność polega na pośrednictwie w zawieraniu umów na rzecz organizatorów turystyki lub na rzecz innych usługodawców mających siedzibę w kraju)
- pozostali usługodawcy turystyczni (tzw. producenci usług cząstkowych, np. hotelarze, przewoźnicy, przewodnicy turystyczni)

Kolejnym podmiotem rynku jest państwo, którego rola polega na tworzeniu odpowiednich warunków dla funkcjonowania przedsiębiorstw turystycznych:
-współudział z UE
-inicjowanie przemian strukturalnych w gospodarce krajowej
-eliminowanie niesprzyjających regulacji prawnych w zakresie funkcjonowania przedsiębiorstw turystycznych