Infuzja doszpikowa – proces iniekcji odbywającej się bezpośrednio do jamy szpikowej. Dostęp doszpikowy uzyskuje się za pomocą specjalnych igieł doszpikowych. Jest alternatywną drogą podaży leków i płynów przy braku możliwości dostępu żylnego. Zwykle jest stosowana u dzieci, niemniej u dorosłych również może być skuteczna (z zastrzeżeniem, że przy konieczności agresywnej płynoterapii, objętość płynowa jaką można dostarczyć przy dostępie doszpikowym może być niewystarczająca).
Stężenie leku podanego doszpikowo jest porównywalne z lekiem podanym do wkłucia centralnego.
Wkłucie doszpikowe umożliwia również pobranie materiału do badań laboratoryjnych, m.in. gazometria krwi tętniczej, poziom elektrolitów, glukozy czy hemoglobiny.
Miejsce
Najczęstszym miejscem założenia dostępu doszpikowego jest bliższy koniec kości piszczelowej, około 2 cm poniżej guzowatości piszczeli na powierzchni przednio-przyśrodkowej (kość leży w tym miejscu blisko skóry, jest łatwa do zlokalizowania) oraz 2 cm powyżej kostki przyśrodkowej na dalszym końcu kości piszczelowej. Przy braku możliwości wkłucia do piszczeli zalecanym miejscem dostępu jest koniec dalszy kości udowej.
Wykonanie
Dostęp doszpikowy zakłada się za pomocą igły wkręcanej lub automatycznej. Technika wykonania wygląda następująco:
lokalizacja miejsca wkłucia – typowo bliższy koniec kości piszczelowej
sterylizacja
znieczulenie miejscowe (skóry i tkanek pod nią leżących aż do okostnej). W przypadku pacjentów nieprzytomnych nie jest konieczne.
w pozycji zgięciowej w stawie kolanowym nakłucie igłą doszpikową pod kątem 90 stopni skóry aż do poczucia oporu. Następnie ruchami śrubowymi pokonanie bariery kostnej i umiejscowienie igły w jamie szpikowej.
usunięcie trokara
aspiracja 5 ml krwi w celu sprawdzenia drożności igły (przy braku aspiracji iniekcja 10 ml soli fizjologicznej)
umocowanie igły
Umiejscowienie igły w jamie szpikowej potwierdzają:
nagłe zwolnienie oporu przy zakładaniu wkłucia
sztywne usadowienie igły
brak obrzmienie okolicznych tkanek przy infuzji płynów
Przy automatycznych igłach po zwolnieniu mechanizmu spustowego następuje samoistne usadowienie igły w jamie szpikowej.
Przeciwwskazania
Przeciwwskazaniami do założenia dostępu doszpikowego są:
złamanie kości udowej kończyny do której planujemy założenie dostępu
złamanie kości do której planujemy założenie dostępu