Przedsiębiorstwa współpracujące w łańcuchach i sieciach dostaw dysponują różnymi zasobami, umożliwiają realizację działań. Składają się na nie:

• zasoby ludzkie – pracownicy z ich wiedzą i doświadczeniem: zarząd – kreując i kontrolując realizację strategii przedsiębiorstwa, kadrę kierowniczą – planując i nadzorując działalność operacyjną zgodną z wytyczoną strategią oraz pracownicy wykonujący swoje obowiązki na stanowiskach pracy;

• zasoby materialne – kapitał, maszyny i urządzenia, materiały, budynki wraz z gruntem;

• zasoby organizacyjne – system informacyjny, wypracowane metody i zasady działania oraz procedury i instrukcje postępowania, struktura organizacyjna, systemy komunikacji wewnętrznej i z partnerami w sieci dostaw oraz ostrzegania o zagrożeniach i ryzyku;

• zasoby społeczne – autorytet, akceptacja społeczna, prestiż, wizerunek firmy;

• zasoby konkurencyjne – lokalizacja, elastyczność rynkowa, pozycja marki produktu na rynku, sieć dostawców i odbiorców pozwalających osiągnąć przewagę konkurencyjną.

Zapamiętaj: Zasoby sieci dostaw tworzą zasoby przedsiębiorstw współpracujących w tej sieci.

Celem analizy wykorzystania zasobów sieci dostaw jest:

• zapewnienie odpowiedniej dostępności zasobów (ich rodzajów, ilości, czasu i miejsca) niezbędnych do realizacji celów sieci dostaw i zgodnie z ustalonym planem dostaw;

• ocena dotychczasowego wykorzystania zasobów sieci dostaw, ze względu na potrzeby planowania i organizowania efektywnego ich wykorzystania w przyszłości;

• rozwój zasobów sieci dostaw poprzez rozwój zasobów współpracujących przedsiębiorstw oraz nawiązanie współpracy z nowymi przedsiębiorstwami;

• likwidacja lub inne zagospodarowanie zasobów, jeżeli ocena potrzeb pokazuje, że nie jest możliwe wykorzystanie zasobów w przyszłości.

Zapamiętaj: Dostarczając produkt w sieci dostaw, współpracujące przedsiębiorstwa mogą wykorzystywać zasoby nadmiarowo, nieadekwatnie do wartości produktu jego ceny i satysfakcji klienta, obniżając tym samym efektywność działań i zasobów przedsiębiorstwa.

Analiza wykorzystania zasobów sieci dostaw jest niezbędnym czynnikiem procesu oceny efektywności sieci dostaw. Analiza wykorzystania zasobów sieci dostaw obejmuje:

• pomiar i zbieranie danych;

• obliczenia różnorodnych miar i wskaźników wykorzystanie zasobów;

• porównanie obliczonych wartości miar z planowanymi lub normatywnymi i standardami;

• ocenę wykorzystania zasobów.

Mierniki wykorzystania zasobów sieci dostaw określają relację rzeczywistego wyniku (wielkości dostaw) do potencjalnej (maksymalnej) możliwości realizacji dostaw (zdolności produkcyjnej maszyn i urządzeń przedsiębiorstw w sieci dostaw, potencjału dostawców, powierzchni i przepustowości magazynów w sieci dostaw, ładowności floty transportowej, wielkości sieci sprzedaży) w założonym czasie.

Stopień wykorzystania = rzeczywista wielkość dostaw (wynik, wyjście) / potencjalna (maksymalna) zdolność dostaw

Zapamiętaj: Ze względu na łańcuchowe sprzężenie w sieci dostaw, potencjalna (maksymalna) zdolność dostaw w założonym okresie czasu jest określana przez najmniejszą zdolność realizacji dostaw w sieci dostaw.

Zapamiętaj: Jeżeli zasoby sieci lub łańcucha dostaw ograniczają zaspokojenie popytu rynkowego, mamy do czynienia z wąskim gardłem.

Zapamiętaj: Ograniczenie zasobów jednego z partnerów w sieci lub łańcuchu dostaw powoduje brak możliwości pełnego (racjonalnego) wykorzystania zasoby pozostałych partnerów.

Do przykładowych wskaźników stopnia wykorzystania zasobów na poszczególnych etapach przepływu produktów w sieci dostaw można zaliczyć:

• na etapie produkcji:

• na etapach magazynowania (materiałów, półproduktów, wyrobów gotowych):

• na etapach transportu:

Przedsiębiorstwa współpracujące w sieci dostaw kształtują zasoby sieci na podstawie prowadzanej cyklicznie analizy:

• analizy wewnętrznej przedsiębiorstwa (zdolności produkcyjnej dysponowanej i wykorzystywanej, sytuacji finansowej, poziomu technologicznego, wiedzy i kwalifikacji pracowników, metody i organizacji pracy, struktury zatrudnienia i wielu innych czynników);

• otoczenia bliższego przedsiębiorstw (runku i kanałów zaopatrzenia, rynku sprzedaży i kanałów dystrybucji, wymagań klienta i preferowanego na rynku poziomu obsługi klienta, konkurencji i jej produktów, rynku usług i usługodawców, kooperantów;

• otoczenia dalszego (sytuacja demograficznej, przepisów prawnych, sytuacji makroekonomicznej).

Istnieje wiele przyczyn poprawy funkcjonowania łańcucha lub sieci dostaw, np.:

• niski poziom obsługi klienta – wysoka zawodność, duża liczba błędów, dostawy nieterminowe, niekompletne lub niezgodne asortymentowo;

• wysoki poziom zapasów i ich zła lokalizacja;

• spiętrzenie lub przestoje tworzące się w przepływie produktów;

• zła lub niewystarczająca współpraca partnerów, brak komunikacji i przepływu informacji oraz związane z tym sytuacje zaskoczenia, konfliktu i wysokie ryzyko;

• wysokie koszty realizacji dostaw spowodowane wysokimi kosztami magazynowani, transportu, zaopatrzenia, dystrybucji, kosztami dopasowania systemów informatycznych, technologii obsługi ładunku;

• niska efektywność wykorzystania zasobów – np. niski poziomem wykorzystania magazynów (powierzchni
  i pojemności składowania), floty transportowej (niewykorzystane pojazdy, puste kursy powrotne).

Przedsiębiorstwa osiągają poprawę współpracy poprzez:

• zapewnienie sprawnej komunikacji i wymiany danych w sieci logistycznej, wymagane poprzez połączenia systemów informatycznych partnerów i stosowanie jednolitych standardów transmisji danych; skomunikowanie systemów informatycznych umożliwia udostępnianie danych partnerowi – np. analiz prognoz sprzedaży, planów produkcji, danych konstrukcyjnych i katalogowych produktu i wielu innych;

• zapewnienie integracji i koordynacji planowania operacji dostaw (np. planowanie przyjęcia ładunków odbiorcy skoordynowanie z planowanie wysyłek u dostawcy; planowanie zapasów dostawcy na potrzeby planowania produkcji lub sprzedaży odbiorcy);

• dostosowanie wymagań postaci ładunku, oznakowanie wymiarów opakowań oraz technologii obsługi ładunku (magazynowych, transportowych);

• dostosowanie i uzgodnienie zasad współpracy, metod zarządzania (w tym oceny i kontroli) powodując, że partnerzy znają swoje zasady działania, reakcji;

• dostosowanie i uzgodnienie poziomu wzajemnej obsługi, ustalają wiele kryteriów wzajemnych wymagań dotyczących zarówno produktu jak i realizowanych operacji; wzajemne wymagania w zakresie poziomo obsługi są pojęciem bardzo obszernym i dotyczą zarówno bezpieczeństwa i utrzymania zapasów na potrzeby odbiorcy, formatów przesyłanych dokumentów czy terminów awizowania dostaw.

Poprzez stosowanie wielu wymienionych działań poprawy wzajemnej współpracy i funkcjonowania łańcucha lub sieci dostaw przedsiębiorstwa odnoszą wiele korzyści:

• osiągają wyższą jakość dostarczanych produktów, połączoną z wysokim poziomem obsługi klienta;

• zwiększają wielkość i wartość sprzedaży;

• obniżają koszty i podwyższają zyski, a tym samym rentowność własnego przedsiębiorstwa i łańcucha dostaw;

• obniżają poziom utrzymywanych zapasów, a tym samym uwalniają zamrożony kapitał i zwiększają rotację zapasów (skracają czas zalegania w zapasie);

• skracają czas reakcji na potrzeby klienta, a także partnera w łańcuchu, zwiększają elastyczność rynkową dzięki lepiej dostosowanym technologiom swoich przedsiębiorstw;

• osiągają wyższą produktywność potencjału produkcyjnego i logistycznego oraz efektywność wykorzystania zasobów.

Zapamiętaj: Gdy przedsiębiorstwo usprawnia swoje procesy i poprawia funkcjonowanie własnego przedsiębiorstwa – buduje własną przewagę konkurencyjną.

Kiedy przedsiębiorstwo poprawia funkcjonowanie i sprawność procesów dostaw oraz przepływ materiałów we współpracy z dostawcą i odbiorcą buduje przewagę konkurencyjną łańcucha dostaw.