CYKL CHOROBOWY Długość cyklu chorobowego jest właściwością charakterystyczną dla poszczególnych patogenów i zależy od rodzaju ich cyklu rozwojowego i od zdolności reprodukcyjnych. Istnieją patogeny, dla których długość cyklu chorobowego jest równa długości ich osobniczego cyklu rozwojowego. Patogeny takie dokonują infekcji tylko raz w ciągu roku, a czasem nawet tylko raz na kilka lat (np. grzyby głowniowe lub niektóre huby)
Proces chorobowy (chorobę rośliny) można zdefiniować jako pewnego rodzaju współdziałanie patogena i rośliny odbywające się w określonych warunkach środowiska Proces chorobowy, jak każdy dynamiczny proces, musi mieć swój początek, przebieg i koniec. Etapy procesu chorobowego: Infekcja ,Inkubacja ,Choroba właściwa ,Wyzdrowienie ,Wyrównanie
Infekcja Jest to pierwszy etap rozwoju infekcyjnego procesu chorobowego. Rozpoczyna się w momencie dojścia do fizycznego kontaktu patogena z rośliną a kończy w momencie nawiązania pasożytniczego kontaktu patogen z rośliną.
Podział sposobów zakazania Anemochoria Jest to przenoszenie patogenów roślin z prądami powietrza (z wiatrem). W ten sposób przenoszone są głównie grzyby.
Hydrochoria Jest to przenoszenie patogenów roślin z wodą.W tym przypadku same patogeny zachowują się na ogół biernie, choć rzęski bakterii oraz wici zarodników pływkowych grzybów umożliwiają im czynne pokonywanie niewielkich odległości.Większe dystanse pokonywane są jednak dzięki ruchowi samej wody.
Zoochoria To przenoszenie patogenów roślin przez zwierzęta. Typowym zjawiskiem jest tu przenoszenie wirusów lub fitoplazm przez ich wektory. Zwierzęta mogą jednak przenosić również bakterie (np. Erwinia carotovora) i zarodniki grzybów (np. Ceratocystis ulmi). Efektywność przenoszenia zależy w tych przypadkach od
Antropochoria Jest to przenoszenie patogenów roślin przez człowieka.
Człowiek może przenosić różne patogeny na rękach, narzędziach i ubraniu w czasie wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych w uprawach roślin.
KARENCJA Jest to czas, najczęściej wyrażony w dniach, który musi upłynąć od zastosowania środka ochrony roślin do zbioru chronionej rośliny, bez względu na termin i sposób użytkowania roślin po zbiorze.W okresie tym środek ochrony ulega rozkładowi i staje się nieszkodliwy.
PREWENCJA Jest to ustalona liczba godzin lub dni, w ciągu których pszczoły, zwierzęta domowe lub ludzie nie powinni się stykać z roślinami, na których wykonano zabieg środkiem ochrony roślin.
AGROTECHNICZNE METODY OCHRONY ROŚLIN
(polegają na takim zaplanowaniu i realizowaniu technologii uprawy rośliny, aby zmniejszyć zagrożenie tej rośliny przez choroby):
Wybór stanowiska pod uprawę roślin,Płodozmian , Regulacja odczynu gleby, Prawidłowe nawożenie , Dobór właściwego materiału wyjściowego , Właściwy termin siewu i sadzenia ,Gęstość siewu i sadzenia, Niszczenie chwastów , Zbiór roślin
Podział odporności: Odporność bierna albo przedinfekcyjna zwana też aksenią lub opornością oparta jest na istnieniu w budowie albo metabolizmie rośliny mechanizmów nie dopuszczających do zaistnienia choroby, niezależnie od tego czy roślina została zaatakowana przez patogena czy nie. nalot woskowy na liściach, gruba kutykula,gruba ściana komórkowa,obecność tkanki sklerynchymatycznej w łodydze, szparki oddechowe opatrzone listewkami uszczelniającymi lub otwierające się w porach lub w sposób utrudniający patogenom ich sforsowanie
Odporność czynna albo poinfekcyjna (synonimy: obronność, rezysencja) polega na uruchamianiu mechanizmów obronnych w odpowiedzi na atak patogenu, czyli w czasie infekcji lub po infekcji. Mechanizmy te mogą być uruchamiane kolejno, w zależności od miejsca do którego patogen dotrze. Tworzone bariery można podzielić, podobnie jak w wypadku odporności biernej, na: a/mechaniczne b/ chemiczne.
Tolerancja choroby to zdolność rośliny do wytwarzania dobrego plonu nawet w wypadku zakażenia przez patogena.Tolerancja wynika z genetycznie uwarunkowanych cech rośliny, które pozwalają jej niwelować lub rekompensować destrukcyjne działanie patogenu. Rośliny tolerancyjne są podatne na zakażenie, lecz nie wykazują silnych objawów chorobowych.
INKUBACJA Drugi etap infekcyjnego procesu chorobowego rozpoczynający się w momencie zakończenia infekcji (nawiązania kontaktu pasożytniczego patogena z rośliną).Koniec inkubacji to moment ukazania się pierwszych objawów choroby.
PANDEMIA Epidemia o wyraźnych tendencjach do szybkiego szerzenia się na całym dostępnym dla patogena obszarze.