SYSTEM UBEZPIECZEŃ

WYKŁAD 1 3.10.2011

Egzamin

• Test wielokrotnego wyboru

• 30 pytań

• Może będzie zerówka- nie ma 2, ale będzie trzeba więcej punktów mieć na 1 terminie

Konsultacje

• Piątek 18.00- 19.00 501 D

Literatura

1. Red T. Sangowski - Ubezpieczenia gospodarcze., Poltex, Warszawa 2001

2. Red. J. Monkiewicz- Podstawy ubezpieczeń, tom I- mechanizmy i funkcje, , Poltext, Warszawa 2000

3. Red. W. Ronik- Chmielowiec- Ubezpieczenia. Rynek i ryzyko, PWE, Warszawa 2002

4. Banasiński A. Ubezpieczenia gospodarcze, Poltex, Warszawa 1996

5. Ustawa z dnia 22 maja 2003 o działalności ubezpieczeniowej

6. Kowalski E., Sangowski T. Prawo ubezpieczeń gospodarczych, Warszawa 2004

7. Red. G. Szpor, System ubezpieczeń społecznych. Zadania podstawowe, Warszawa 2003

8. Czechowska M. Ubezpieczenia zdrowotne 2005. Praktyka, przykłady Warszawa 2005

SZEROKIE UJĘCIE SYSTEMÓW UBEZPIECZEŃ. System ubezpieczeń składa się z 3 filarów:

1. System ubezpieczeń gospodarczych

2. System ubezpieczeń społecznych

3. System ubezpieczeń zdrowotnych

Powiązania: ubezpieczenia społeczne i gospodarcze- ubezpieczenia emerytalnych (ZUS, OFE, IKE) IKE jest zapewniony przez ubezpieczycieli gospodarczych

System:

• zbiór elementów, powiązanych ze sobą w taki sposób, że stanowią one całość zdolną do funkcjonowania w określony sposób

• zbiór elementów wraz z relacjami zachodzącymi pomiędzy tymi elementami.

Powiązania: System ubezpieczeń, a finanse publiczne- brakuje na emerytury i państwo emituje obligacje. System ubezpieczeń jest powiązany poprzez emisje państwowego długu i zakup tego długu przez ubezpieczycieli.

ORGANIZACJA SYSTEMU

• organizacja systemu to jego struktura w formie sieci relacji między elementami oraz własności tych relacji,

• w strukturze systemu mogą występować podsystemy, czyli elementy systemu, które same są systemami,

• system, którego elementami są inne systemy jest nadsystemem.

1 element może być zarówno podsystemem oraz nadsystemem

SYSTEM UBEZPIECZEŃ składa się z 4 grup systemów

Megasystem – system ubezpieczeń w skali globalnej – metoda zarządzania ryzykiem w skali najszerszej (ryzyko światowego systemu gospodarczego, ryzyko zdrowia ludzkości, ryzyko starzenia się społeczeństw)- globalizacja inwestycji, Światowa Organizacja Zdrowia , Reasekuracja (ubezpieczenie ubezpieczenia), ubezpieczenia społeczne

Makrosystem – ryzyko w skali danego kraju, społeczeństwa, gospodarki.; ZUS, KRUS, NFZ, OC samochodów

Mezosystem – ujęcie produktowe ubezpieczeń – jako odzwierciedlenie ujęcia branżowego – produkty ubezpieczeń gospodarczych – osobowych, majątkowych z dalszymi podziałami na transportowe, finansowe, a także ubezpieczeń związanych z pracą i zdrowiem;

Mikrosystemy – aplikacja ubezpieczeń (czyli tworzenie systemów ubezpieczeń) w podmiotach gospodarczych, np. w przedsiębiorstwach, bankowości, finansach publicznych, gospodarczych domowych); ubezpieczenia dla kredytobiorców, pakiet ubezpieczeń dla domu, NW

UBEZPIECZENIA A CECHY SYSTEMU

Ubezpieczenie:

1. urządzenie gospodarcze zapewniające pokrycie przyszłych potrzeb majątkowych,

2. potrzeby majątkowe pokryte przez ubezpieczenie powstają poszczególnych jednostek przez odznaczające się pewną prawidłowością zdarzenia losowe,

3. pokrycie potrzeb przez ubezpieczenie następuje na drodze rozłożenia ciężaru tego pokrycia na wiele jednostek, którym te same zdarzenia zagrażają.

Zdarzenie losowe a wypadek ubezpieczeń.

Wypadek ubezpieczeniowy to takie zdarzenie losowe, które podlega ochronie ubezpieczeniowej. Nie każde zdarzenie losowe jest wypadkiem ubezpieczeniowym.

SYSTEM UBEZPIECZEŃ

ubezpieczenia tworzą system – główne elementy systemu ubezpieczeń tworzą określoną strukturę i wykazują określone relacje z innymi elementami:

• podmioty zapewniające ochronę ubezpieczeniową (zakłady ubezpieczeń, fundusze ubezpieczeń i zarządzające nimi podmioty)

Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, którym zarządza ZUS(zakład)

Fundusz Rezerwy Demokratycznej- zarządza nim także ZUS

II filar ubezpieczeń emerytalnych: zakład (PTE- Powszechne Towarzystwo Emerytalne)fundusz (OFE)

NFZ

• ubezpieczeni pozostający pod ochroną ubezpieczeniową( ochronie podlegają dobra osobiste i dobra majątkowe)

• ubezpieczający (zawierający umowy – nie zawsze tożsami z ubezpieczonym)

• płatnicy składek ubezpieczeniowych - pracodawca

• płatnicy finansujący świadczenia z tytułu ubezpieczeń – pokrywa koszty ochrony ubezpieczeniowej, prowadzi do zawarcia umowy i negocjuje jej warunki w imieniu ubezpieczonego, np. NFZ, który zawiera kontrakty

• pośrednicy ubezpieczeniowi (różne formy pośrednictwa)- agenci

• nadzór finansowy (w zależności od modelu może być wyodrębniony nadzór ubezpieczeniowy) – KNF- model skonsolidowany

• podmioty wsparcia prawnego i ochrony interesu ubezpieczonych (rzecznicy, fundacje, stowarzyszenia ochrony różnych grup interesów, biura narodowe)

• organizacje samorządu ubezpieczeniowego (zrzeszenia ubezpieczycieli, pośredników ubezpieczeniowych, zrzeszenia innych grup – np. prawników ubezpieczeniowych, aktuariuszy)

• inne podmioty sytemu ubezpieczeń ( podmioty likwidujące/naprawiające szkody świadczeniodawcy, podmioty szkoleniowe)

SYSTEM UBEZPIECZEŃ czy SYSTEMY UBEZPIECZEŃ

W teorii występują systemy ubezpieczeń i subsystemy

Różne systemy ubezpieczeń:

• zachodzą na siebie oraz są od siebie zależne (społeczne i gospodarcze)

• częściowo się uzupełniają

• mogą być rozwiązaniami ogólnogospodarczymi (OC posiadaczy pojazdów) i ogólnospołecznymi (ubezpieczenie zdrowotne) albo technicznymi i indywidualnymi

• subsystemy ubezpieczeń występują najczęściej w ubezpieczeniach majątkowych

SZEROKIE UJĘCIE SYSTEMÓW UBEZPIECZEŃ

1. System ubezpieczeń gospodarczych

1. System ubezpieczeń społecznych

2. System ubezpieczeń zdrowotnych