Analiza techniczna bada, głównie przy użyciu wykresów graficznych, w jaki sposób ukształtują się ceny papierów wartościowych na podstawie analizy ich zmian w przeszłości. Technika ta polega na porównywaniu aktualnych ruchów cen z analogicznymi zmianami cen w przeszłości w celu przewidzenia prawdopodobnych następstw takich ruchów cen. Zasady analizy technicznej: 1) rynek dyskontuje wszystko – cena uwzględnia wszystkie dostępne informacje dotyczące danego papieru wartościowego, jego emitenta, sytuację mikro i makroekonomiczną oraz uwarunkowania gospodarcze i polityczne. 2) ceny podlegają trendom – ceny znajdują się w określonych trendach (wzrostowym, spadkowym, horyzontalnym) i będą tym trendom podlegać, dopóki nie nastąpią wyraźne sygnały oznajmujące odwrócenie tego trendu. 3) historia się powtarza – analiza techniczna zajmuje się badaniem przyszłości, w oparciu o badanie przeszłości. Narzędzia analizy technicznej: a)wykres kursu akcji; b)linie wyznaczające trendy cen akcji; c)formacje zapowiadające zmianę trendu cen akcji; d)średnie oraz inne wskaźniki analizy technicznej zbudowane na podstawach kursów akcji i wielkości ich obrotu; e)formacje zapowiadające kontynuację trendu. Analiza fundamentalna służy do określania opłacalności inwestycji w akcje spółki na podstawie przeszłych i prognozowanych danych o spółce, informacji o branży, w której działa oraz danych makroekonomicznych. Punktem wyjścia jest ustalenie prawdziwej wartości przedsiębiorstwa. Na podstawie tej wyceny analitycy fundamentalni przewidują dalszy rozwój sytuacji oraz możliwy do osiągnięcia zysk z inwestycji. Jeśli uznają, że dana spółka jest wyceniana przez rynek poniżej wartości fundamentalnej rekomendują kupno jej akcji, w przeciwnym wypadku będą zalecać jej sprzedaż. Horyzont czasowy inwestora, który kieruje się analizą fundamentalną jest średnio- lub długoterminowy, najczęściej powyżej jednego roku. Powodem tego jest w głównej mierze fakt, że rynek nie jest idealny i cena akcji nie zawsze odpowiada jej wartości wewnętrznej. Etapy analizy fundamentalnej: 1)rozpoznawanie makrootoczenia i wybór sektora; b)wybór spółki; c)wycena akcji i budowa prognozy przyszłej jej ceny giełdowej; d)określenie czasu podjęcia decyzji inwestycyjnych na podstawie wyników analizy fundamentalnej w celu minimalizacji ryzyka systematycznego i specyficznego. Techniki analizy fundamentalnej: 1)Analiza sektorowa – cel: wybór sektora->zakup akcji (czynniki makroek.-udział sktora w dochodzie narodowym, czynniki demograficzne, sytuacja w sektorze, otoczenie rynkowe-konkurencyjnosci); 2)Analiza sytuacyjna – cel:pozycja spółki w sektorze->kurs akcji(określenie stanu spółki wg czynników miękkich, analiza SWOT); 3)Analiza finansowa-cel:podejmowanie decyzji końcowych->kreowanie zysku (struktura kapitału, zdolność do regulacji zobowiązań, zdolność do generowania dostatecznych strumieni pieniężnych, prospekt emisyjny) 4)Analiza makrogospodarcza-okresla:globalny stan otoczenia gospodarczego(Sytuacja polityczno-gospodarcza i monetarna) -> ogólny klimat inwestycyjny(Wyznacznik ryzyka aktywności inwestycyjnej) (Trendy koniunktury gospodarczej, Wskaźniki demograficzne) Cele analizy fundamentalnej: 1)Przygotowanie informacji - ustalenie wartości spółki i oszacowanie wielkości jej zysków w przyszłości oraz określenie spodziewanej skali zmian cen akcji; 2)Ustalenie wewnętrznej rzeczywistej wartości akcji – ustalenie stopnia przewartościowania lub niedowartościowania cen akcji; 3)Analiza konkurencyjnych spółek - ustalenie listy spółek, trwale lepszych od analizowanej spółki. Model Sharpa-to najprostszy i najczęscie używany model opisujący powiązania zmian wartości akcji z zachowaniem całego rynku. Zał. Wzrost ryzyka jest akceptowaln y gdy jest wynagradzany dod. Zyskiem czyli pożądany jest zysk ponad zysk wolny od ryzyka. S=(R-Rf)/σ gdzie R-st.zwrt. ocen.pap.wart.(portfel), Rf-st.zwrt.wolna od ryzyka, σ-odch. Stand. Model Treynora-to model pozwalający zobrazować zależność między ponoszonym ryzykiem systematycznym inaczej nazywanym rynkowym lub niedywersyfikowalnym, a oczekiwaną stopą zwrotu. Zał. Rynek finansowy znajduje się w równowadze, Inwestorzy posiadają kwadratową funkcję użyteczności lub rozkład zwrotów jest normalny, Wariancja zwrotów jest właściwą miarą ryzyka, Model obejmuje jeden okres w którym parametry modelu są niezmienne,Rynek obejmuje wszystkie aktywa, łącznie z kapitałem ludzkim. T=(R-Rf)/β-współ.agresywn.inwes.
POMIAR STOPY ZWR.PAP.WART. stopa zwrotu z inwestowania papierów wartościowych $R = \frac{\sum_{}^{}{K_{k} - \sum_{}^{}K_{p}}}{\sum_{}^{}K_{p}}*100\%$ stopa zwrotu wolna od ryzyka Rϫ=R-RF oczekiwana stopa zwrotu papierów wartościowych $E\left( R \right) = \sum_{i = I}^{m}{p_{i}R_{i}}$ int. Obliczona wg formuły wartość E(R) inf. Że inwestor może spodziewać się takiej przeciętnej stopy zwrotu przy uwzględnieniu różnych skrajnie możliwych tendencji gospodarczych. Oszacowana stopa zwrotu papiery wartościowego $\mathbf{E}\left( \mathbf{R}_{\mathbf{t}} \right)\mathbf{= (}\sum_{\mathbf{t}\mathbf{=}\mathbf{1}}^{\mathbf{n}}{\mathbf{R}_{\mathbf{t}}\mathbf{)/}\mathbf{n}}$ Stopa zwrotu z tyt. posiadanych akcji w okresie T(RRt=[(Pt−Pt−1)+Dt]/Pt−1) Klasyfikacja miar ryzyka:1)Miary zmienności: a)Bezwzględne: Wariancja stopy zwrotu $\mathbf{V}\mathbf{=}\sum_{\mathbf{i}\mathbf{=}\mathbf{1}}^{\mathbf{m}}{\mathbf{p}_{\mathbf{i}}{\mathbf{\lbrack}\mathbf{R}_{\mathbf{i}}\mathbf{-}\mathbf{E}\left( \mathbf{R} \right)\mathbf{\rbrack}}^{\mathbf{2}}}$ , pi-prawdopod.wystą. i-tego stanu gosp. Dla którego ustala się możliwą stopę zwrotu, Ri-i-ta możliwa wartość stopy zwrt.pap.wart.,E(R)-oczekiwana stopa zwrt. Ri-E(R)-dodat.lub ujem. Odch. Możliwej stopy zwrt. Od war.oczekiwanej. odchylenie standardowe stopy zwrotu(σ) $\mathbf{\sigma}\mathbf{=}\sqrt{\mathbf{V}}\mathbf{=}\sqrt{\sum_{\mathbf{i}\mathbf{=}\mathbf{1}}^{\mathbf{m}}{\mathbf{p}_{\mathbf{i}}{\mathbf{\lbrack}\mathbf{R}_{\mathbf{i}}\mathbf{-}\mathbf{E}\left( \mathbf{R} \right)\mathbf{\rbrack}}^{\mathbf{2}}}}$ odchylenia przeciętnej stopy zwrotu(d) $\mathbf{d}\mathbf{=}\sum_{\mathbf{i}\mathbf{=}\mathbf{1}}^{\mathbf{m}}{\mathbf{p}_{\mathbf{i}}\mathbf{|}\mathbf{R}_{\mathbf{i}}\mathbf{-}\mathbf{E}\left( \mathbf{R} \right)\mathbf{|}}$ ) oszacowana wariancja stopy zwrotu$\mathbf{V}_{\mathbf{t}}\mathbf{= (}\sum_{\mathbf{t}\mathbf{=}\mathbf{1}}^{\mathbf{n}}{{\mathbf{\lbrack}\mathbf{R}_{\mathbf{i}}\mathbf{- E}\left( \mathbf{R}_{\mathbf{t}} \right)\mathbf{\rbrack}}^{\mathbf{2}}\mathbf{)/}\mathbf{n - 1}}$, Rt-stop.zwrt.pap.wart. osiągnięta w t-tym okresie, n-liczba analizowanych okresów z przeszłości b)Względne: współczynnik zmienności stopy zwrotu(C) C= σ /E(R) σ-ryzyko mierzone odchy.stand.; współczynnik zysku względnego akcji CW=E(R)/σ współczynnik asymetrii stopy zwrotu akcji $\mathbf{A}\mathbf{=}\mathbf{n}\mathbf{/(}\mathbf{n}\mathbf{-}\mathbf{1}\mathbf{)(}\mathbf{n}\mathbf{-}\mathbf{2}\mathbf{)}\sum_{\mathbf{t}\mathbf{=}\mathbf{1}}^{\mathbf{n}}\frac{{\mathbf{\lbrack}\mathbf{R}_{\mathbf{t}}\mathbf{-}\mathbf{E}\mathbf{(}\mathbf{R}_{\mathbf{t}}\mathbf{)\rbrack}}^{\mathbf{3}}}{\mathbf{\sigma}^{\mathbf{3}}}$ Rt-t-ta st.zwrt. obliczana wg wzoru, E(Rt)-śr.st.zwrt. wyznaczona wg wzoru, n-liczba badanych stóp zwrt. współczynnik zysku względnego oparty na semiodchyleniu stand. CWsem=E(R)/σsem, σsem≠0 2)Miary zagrożenia: Semiwariancja stopy zwrotu papierów wartościowych $\mathbf{V}_{\mathbf{\text{sem}}}\mathbf{=}\sum_{\mathbf{i}\mathbf{=}\mathbf{1}}^{\mathbf{m}}{\mathbf{p}_{\mathbf{i}}\mathbf{*}\mathbf{d}_{\mathbf{i}}^{\mathbf{2}}}$ pi-peawdopod.osiągnięcia i-tej możliwej wartości ST.zwrt. semiodchylenie standardowe stopy zwrotu $\mathbf{\sigma}_{\mathbf{\text{sem}}}\mathbf{=}\sqrt{\mathbf{V}_{\mathbf{\text{sem}}}}$ Inf. Ono o przecięt.odch. od oczekiwanej stopy zysku możliwej stopy zysku występującej w przypadku niekorzystnych i niepożądanych warunków z punktu widzenia inwestora. semiodchylenie przeciętnej stopy zwrotu papierów wartościowych $\mathbf{d}_{\mathbf{\text{sem}}}\mathbf{=}\sum_{\mathbf{i}\mathbf{=}\mathbf{1}}^{\mathbf{m}}{\mathbf{p}_{\mathbf{i}}\mathbf{|}\mathbf{d}_{\mathbf{i}}\mathbf{|}}$ współczynnik semizmiennosci stopy zwrotu Csem=σsem/E(R) oszacowana semiwariancja $\mathbf{V}_{\mathbf{\text{Tsem}}}\mathbf{= (}\sum_{\mathbf{t}\mathbf{=}\mathbf{1}}^{\mathbf{n}}\mathbf{d}_{\mathbf{t}}^{\mathbf{2}}\mathbf{)/}\mathbf{n}\mathbf{-}\mathbf{1}$ Rt-st.zert.pap.wart. osiągnięta w okresie t., n-liczba analizowanych okresów w przeszłości. prawdopodobieństwo nieosiągnięcia poziomu aspiracji PA=P(R<RA) R-st.zwrt.pap.wart., Ra-st.zwrt. utożsamiana z poziomem aspiracji ustalonym przez inwestora. 3)Miary wrażliwości odzwierciedlają wpływ pewnych zmiennych (zwanych czynnikami ryzyka) na ceny (bądź stopy zwrotu). Im bardziej jest wrażliwa cena instrumentu finansowego na działanie czynników wpływających na tę cenę, tym większe jest ryzyko rynkowe instrumentu finansowego. Podobnie, im bardziej jest wrażliwa stopa zwrotu na działanie czynników na nią wpływających, tym większe jest ryzyko rynkowe: 1)współczynnik β (beta), 2)średni okres trwania długu, 3)stopień dźwigni operacyjnej i finansowej. Piramida Du Ponta CENA(P)
[Cena/zysk na akcje zwykłą (P/E)]*[zysk netto/ilość akcji zwykłych (EPS)] (4)
[Zysk netto/kapitał własny (ROE)]*[kapitał własny/ilość akcji zwykłych (BVS)] (3)
[aktywa/kapitał własny]*[zysk netto/aktywa (ROA)] (2)
[sprzedaż/aktywa (TAT)]*[zysk netto/sprzedaż (ROS)] (1)
PASYWA AKTYWA R-K WYNIKÓW
Założenia teori DOWA: 1.Śr. giełdowe dyskontują wszystko -Wszystkie informacje wpływające na popyt i podaż znajdują swe odbicie w średnich giełdowych, więc efektywne inwestowanie może opierać się wyłącznie na analizie cen. 2.Trzy kategorie trendu rynkowego-Dow wyróżnił trend wzrostowy (kolejne maksymalne i minimalne wartości występują na coraz to wyższym poziomie), oraz przeciwny - trend spadkowy. Przedstawione przez niego kategorie obejmują trend - główny, wtórny, krótkookresowy. 3.Trzy fazy trendu głównego-Wyróżnione zostały: faza akumulacji (aktywność profesjonalnych inwestorów), faza napływania nowych inwestorów (opierających się na analizie technicznej) oraz ostania faza masowego udziału inwestorów. 4.Śr. rynkowe potwierdzają się nawzajem -Średnie odnoszące się do różnych sektorów np. przemysłowego i transportowego muszą wskazywać na to samo, aby uzyskać pewność do charakteru sygnału. 5.Wolumen potwierdza trend-Wolumen powinien kształtować się w zgodzie z głównym trendem (główny trend wzrostowy oznacza wzrost wolumenu podczas zwyżek i spadek przy zniżkach, w trendzie spadkowym odwrotnie). 6.Kontynuacja trendu-Aktualny trend utrzymuje swój kierunek aż do momentu, w którym pojawi się odwrócenie trendu (co wydaje się być oczywiste, jednak ma za zadanie podkreślić wagę pełnego wykorzystania trendu). Teoria Eliotta- teoria stworzona w latach 30. XX wieku przez amerykańskiego księgowego Ralpha Elliotta, który próbował uwzględnić aspekt psychologiczny w zachowaniu uczestników rynku. Teoria fal Elliota jest przede wszystkim analizą ruchów rynku akcji w kontekście psychologii tłumu. Według teorii fal Elliotta ceny akcji zmieniają się zgodnie z cyklami bazującymi na ciągu składającym się z liczb Fibonacciego: 0, 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, ... Zgodnie z tą teorią rynek porusza się według ściśle określonej liczby szczytów i dołków. Przykładowy wzrost wymaga pięciu fal, aby osiągnąć szczyt, podczas gdy spadek wymaga zaledwie trzech fal, tak jak pokazane jest to na rysunku. Cały cykl składa się z 8 fal, 5 fal wzrostowych oznaczonych cyframi od 1 do 5 oraz z 3 fal spadkowych oznaczonych literami A, B, C. W głównym trendzie fale 1, 3, 5 są falami impulsu, każda z tych fal składa się z sekwencji 5 fal wzrostowych, natomiast fale 2 i 4 są falami korygującymi, każda z nich składa się z 3 fal korekty. Rynek kapitałowy – segment rynku finansowego, na którym dokonywane są emisje średnio- i długoterminowych instrumentów finansowych takich jak akcje i obligacje, przeznaczone na finansowanie inwestycji. Funkcje rynku kapi.: 1)Funkcja stymulacyjna kapitału polega na tym, że rynek kapitałowy powinien pobudzać inwestycje. Można tego dokonać poprzez dostępność obrotu wieloma papierami wartościowymi, a także w sytuacji wysokiej przejrzystości, wiarygodności i bezpieczeństwa. 2)Funkcja mobilizacyjna kapitału oznacza przemieszczanie kapitału od pierwotnych właścicieli (inwestorów) do jednostek nie posiadających potrzebnych w danym momencie środków pieniężnych. 3)Funkcja transformacji kapitału związana jest z zamianą danego papieru wartościowego na inny, co powoduje zapewnienie płynności tych instrumentów. 4)Funkcja wyceny kapitału (tzw. funkcja cenotwórcza) umożliwia ocenę papierów wartościowych (spółek). Podmioty chcące emitować akcje lub wycenić spółkę akcyjną, oraz te które chcą sprzedać lub kupić konkretny papier wartościowy sugerują się notowaniami na sesjach giełdowych, które są wynikiem zmagania się popytu i podaży na dane aktywa finansowe. 5)Funkcja informacyjno-kontrolna odnosi się do zobowiązań emitentów i instytucji rynku kapitałowego wobec inwestorów w kwestii rzetelnej informacji. 6)Funkcja restrukturyzacji gospodarki. Rynek kapitałowy powinien ją pełnić głownie w okresach transformacji, a zwłaszcza w procesach prywatyzacji gospodarki. Indeks giełdowy-zwany również indek. Lub wskaź. Rynku, który w sposób zagregowany wyraża zmiany szeregu pojedynczych cen papierów wartościowych. Indeks geił. Przedstawia w sposób syntetyczny, wymierny i uporządkowany stan rynku pap.wart., a także umożliwia analize tendencji rynku w danym okresie. Funkcje ind.gieł.: 1)F.inf.-ponieważ ind.gieł. stanowią zwięzłą i syntetyczną inf. O sile lub slabości, są podstawowym inst.finan. dla instrum.pochod. 2)F. analityczno-decyzyjna-indeksy są pomocne w analizie porównawczej efektywności inwestowania w poszczególne pap.wart. z efekt. Całego rynku giełd. Lub jego segmentów. Polska: WIG, WIG20, WIG30, TECHWIG, mWIG40, sWIG80. Świat: DJIA, S&P500, NASDAQ, XETRA DAX, IBEX 35, CAC40, Nikkei25, Hang Seng, BSE Sensex.