Podstawy dydaktyki ogólnej
17 Grudnia 8:00 - egzamin
DYDAKTYKA – proces dwutorowy: uczenie się i nauczanie.
Didacticos – pouczający didactica – uczę.
Pierwszy raz pojawiła się w 1613 w publikacji Helwiga i Junga „ Krótkie sprawowania dydaktyki” dydaktyka była traktowana jako proces nauczania – człowiek nie musi uczyć się od kogoś może występować element samokształcenie.
Jan Amos Komeński –„Wielka dydaktyka”.
Dydaktyka to proces uczenia się i nauczania wszystkich i wszystkiego.
Jan Herbart – niemiecki pedagog – „Podstawy dydaktyki”
John Dewey – XIX/XX dydaktyka procesem uczenia się
Kształcenie – uczenie się + nauczanie
Cele nauczania dydaktyki:
Poznanie i zrozumienie powiązań między procesem nauczania, a procesem uczenia się.
Zrozumienie uwarunkowań procesu kształcenia.
Zrozumienie źródeł, celów, zasad ich stosowania i form realizacji w procesie kształcenia.
Zapoznanie z klasycznymi i nowoczesnymi koncepcjami procesu kształcenia.
Poznanie i zrozumienie zadań nauczycieli i uczniów w organizowaniu i realizowaniu kształcenia
Dydaktyka jest samodzielną dyscypliną naukową. Posiada własną terminologie, przedmiot badań i dyscyplinę naukową. Posiada swoje subdyscypliny dydaktyczne, które odnoszą się do procesu dydaktycznego oraz odnoszą się do odpowiedniego zakresu wiedzy - metodyka.
Treści kształcenia – całokształt wiadomości i umiejętności z różnych dziedzin przewidzianych do realizacji w procesie kształcenia.
Treści kształcenia to:
Ogół uporządkowanych wiadomości niezależnych od uczniów czyli o zobiektywizowanym znaczeniu.
Ogół sytuacji pedagogicznych nakierowanych na pożądane zmiany w osobowości ucznia, które można określić jako zgodne z celami kształcenia.
Ogół planowanych doświadczeń ucznia obejmujących zarówno wiadomości i umiejętności jak i przeżycia.
Wymagania doboru treści kształcenia
WG WINNCENTEGO OKONIA:
Wymagania związane z osobą uczącą się i rozwijającą się pod wpływem edukacji, treści powinny być dostosowane do możliwości uczenia: fizycznych, psychicznych i społecznych. Należy tu uwzględnić zarówno fazy rozwojowe dziecka jak i potrzeby rozwijającego się człowieka (takie, które powinien nabyć)
Wymagania związane z zmieniającym się społeczeństwem, przy doborze treści kształcenia, należy uwzględnić potrzeby i możliwości tego społeczeństwa
Wymagania związane z rozwojem kultury i nauki, treści kształcenia w aspekcie kulturowym, powinny uwzględniać poznanie dóbr kulturowych oraz wytwarzanie przez uczących się różnych wartości i sposobów
Dóbr treści kształcenia
WG CZESŁAWA KUPISIEWICZA:
Wymagania społeczne, zawodowe i kulturowe: dobierać takie treści kształcenia, które będą przygotowywały uczniów do aktywnego udziału w życiu społecznym, zawodowym i kulturowym, do odpowiedzialnego przyg. rządzenia państwem, ponoszenia odpowiedzialności za sprawy publiczne, życia rodzinnego i wychowania dzieci, wykonywania określonego zawodu i pomnożenia dóbr kulturowych
Wymagania naukowe: programy nauczania nie mogą zawierać treści niezgodnych z rzeczywistością lub przestarzałych w sensie prawdy
Wymagania psychologiczne: dostosowanie treści psychologicznych do możliwości uczenia
Wymagania dydaktyczne: eksponowanie związków zachodzących między przedmiotami szkolnymi, korelacja przyczynowo – skutkowa
Układ treści kształcenia:
LINIOWY – baza a potem nadbudowujemy
KONCENTRYCZNY – powracamy do tego samego zagadnienia, ale w poszerzonym czasie
SPIERALNY – cały czas poszerzamy wiedzę, ale powracamy do początku
Teoria treści kształcenia:
METERIALIZM DYDAKTYCZNY (ENCYKLOPEDYZM DYDAKTYCZNY) -
Przekazanie jak największej wiedzy z różnych dziedzin nauki, stawia się na ilość
FORMALIZM DYDAKTYCZNY –
Treści kształcenia są tylko środkiem do rozwijania zdolności i zainteresowań poznawczych uczniów, a celem szkoły jest pogłębianie i rozszerzanie właśnie tych zdolności i zainteresowań
UTYLITARYZM –
Twórca John Dewey. Głównym doborem treści powinny być społeczne doświadczenia ludzi, szkoła powinna być miniaturą życia społecznego, nacisk kładzie się na kształtowanie umiejętności praktycznych, łączenie pracy z zabawą i włączanie uczniów w życie społeczności lokalnej
PROBLEMOWO – KOMPLEKSOWA –
Twórca Bogdan Suchodolski. Łączenie wiedzy w różnych dziedzin nauki i integrowanie ich treści, przedmiotem działalności poznawczej uczniów należy uczynić problem, którego rozwiązanie wymaga posłużenia się wiedzą z różnych dziedzin.