MUST KNOW- Chirurgia dziecięca
1. Diagnostyka prenatalna wad cewy nerwowej:
-17-20t.c.
- AFP 15-18t.c
Postnatalna
-USG przez ciemieniowe – wodogłowie
L: nie ma na celu naprawy ubytków neuro, ale ochrona przed infekcjami, zszycie ubytku, usunięcie niepotrzebnych tkanek
Przepuklina sącząca w 1.dobie życia
2. Wodogłowie
Przyczyny poszerzenie ukł. Komorowego:
- nadprodukcja pmr- brodawczak
-utrudnienie odpływu- deformacja otworu Monroe (między komorą boczną a, III), wodociągu, TORBIEL IV KOMORY= Z. Dandy-Walkera, zamknięcie otworów IV komory (Z.CHARIEGO), torbiele, nowotwory, skrzepliny, zrosty
- zaburzenia wchłaniania- pozapalne, pokrwotoczne
Obj. Do 2r.z.: przyspieszony przyrost obwodu głowy, napiecie ciemienia, poszerzenie szwów, poszerzone żyły powłok czaszki, opóźnienie rozwoju, zez ZBIEŻNY, n. VI, zab. Oddechu, krążenia, zgon
zaburzone spojrzenie ku górze – obj. PERINAUDA
po 2.r.z: jak dorośli z nadciśnieniem wew.czaszkowym: ból głowy (rano), nudności, wymioty, BRADYKARDIA, tarcza zastoinowa na dnie oka, zab. Przytomności
Leczenie: zastawki, najcześciej do otrzewnej
P./wsk. : wtedy robimy punkcje
-Procesy zapalne na skórze, w oun, gdzieindziej
- podwyższone białko w pmr
-krwawienie do oun
POWIKŁANIA U 50% (przetrenowanie, zakażenia, niesprawny system)
3. Rozszczepy
Operacje:
Warga- metodą Millarda
Całkowity – 2-6m.ż.
Podniebienia wtórnego- 10-20m.ż, met. Langenbecka lub Wardilla- Killnera
Powikłanie- przetoka miedzy jamą ustną a nosową
Coloboma- szczelina skośna twarzy
Z. Pierre- Robin: rozszczep podniebienia, niedorozwój żuchwy, zapadanie języka, zab. Oddychania !
4. Klatka piersiowa:
- lejkowata=szewska=funnel chest: problem w momencie pokwitania, infekcje dróg oddech., skolioza, wypadanie płatka zastawki mitralnej, obniżenie wydolności oddechowej i krażeniowej
Operacja met. Nussa( płytka stabilizująca pod mostkiem), Ravitcha
-kurza= zapadnięta- częściej chłopcy, rodzinnie
5. Wrodzona przepuklina przeponowa:
Narządy z brzucha do klaty, niedorozwój płuc, przez szczelinę Bochdaleka (cz. Żebrowa i lędźwiowa), trójkąt Larraya (cz. Żebrowa i mostkowa), klatka poszerzona, brzuch łódkowaty, perystaltyka słyszalna nad polami płucnymi. Rozpoznanie możliwe od 14t.c.!
STAN ZAGROŻENIA ŻYCIA: wymaga resuscytacji (intubacja, oddech kontrolowany, zgłębnik żołądkowy), ale nie nagłej operacji
6. Wrodzona niedrożność przełyku = atresia
- nierozdzielenie pączka płucnego od jelita pierwotnego (8t.c.)
-USG prenatalne od 20t.c. – wielowodzie, brak bańki żołądka
- Obj.: noworodek nie łyka, wycieka mu spieniona ślina, sinica, kaszel, nie wsadzimy sondy przez nos do żołądka
- podział wg. Grossa:
a-przetoka dolna 90%
b- oba odcinki ślepe (przełyk i wpust) 7%
c-litera H 5%
d- przetoka odc. Górnego 0,5%
e- dwie przetoki 0,3%
- podanie kontrastu- BŁĄD!
- współistnienie wad serca (przełożenie naczyń, ToF, dekstrokardia
L: POZYCJA ANTY-TRENDELENBURG, sonda z ssaniem, zespolenie, zabiegi kilkuetapowe
7. Niedrożność dwunastnicy
-przeszkody z zew.: trzustka obrączkowata, pasmo ladda
-trisomia 21
-powiększony żoładek, nieoddanie smółki, wymioty żółcią
-RTG: Obraz dwóch baniek „double bubble”
-L: zespolnie dwunastniczo-dwunastnicze lub dwunastniczo-czcze
8. Wrodzona niedrożność j. cienkiego
- nieoddanie smółki, wzdęcia, wymioty żółcią
- RTG na wisząco
- najczęściej typ III- ubytek ciągości jelita i jego krezki w kształcie litery V
9. Niedrożność odbytnicy
-OGLĘDZINY KROCZA!
-przetoki!
-plastyka odbytu w postaci niskiej, przetoka lub operacja radykalna w postaci pośredniej lub wysokiej
10.Przepuklina pępowinowa 9omphalocele)
-na skutek nie zamknięcia się fałdów bocznych ściany brzucha
-ściana przepukliny: pępowina! – przejrzysta
-prenatalnie 12t.c.
11. Gastroschisis = wytrzewienie
-wypadnięte trzewia przez ubytek powłok obok prawidłowej pępowiny, brak worka przepuklinowego
- założenie worka SILO
12. Przepuklina
- pachwinowa: Przemieszczenie trzew poza j. otrzewnową przez NIEZROŚNIĘTY WYROSTEK POCHWOWY
- pępkowa: niezamknięcie pierścienie pępkowego, L: zachowawcze do 4r.z gdy bezobj.
-kresy białej
13. Wady nerek:
-Agenesis renis – brak nerki, moczowodu, druga nerka przerośnięta
- Aplasio renis- nerka szczątkowa, maly łacznotk. Twór , usuwamy bo może być nadciśnienie lub neo
- Hipoplasia- niedorozwój, mała nerka
-Nerka miedniczna- ektopia
- Ren arcuatus – podkowiasta- zrośnięcie biegunami dolnymi, zastój moczu= ból
-dysplazja wielotorbielowata- DRUGI NAJCZESTSZY GUZ(policykliczny) J.BRZUSZNEJ U NOWORODKÓW I NIEMOWLĄT, nefrektomia
-Wodonercze wrodzone- poszerzenie ukł zbiorczego w wyniku przeszkody w odpływie, nieprawidłowe mięśnie, dodatkowe naczynie
NAJCZĘSTSZY GUZ J. BRZUSZNEJ U NIEMOLĄT I NOWORODKÓW, UROGRAFIA! Kontrola pooperacyjna
14. Wady moczowodu
-Megaureter primarius >1cm
- ODPŁYW PĘCHERZOWO- MOCZOWODOWY = REFLUKS: pierwotny- anatomia, wtórny- przeszkoda podpęcherzowa, zakażenie; obj. Goraczka, brak łaknienia, ból okolicy lędźwiowej, obj dyzuryczne, CYSTOURETROGRAFIA MIKCYJNA!- podstaw, ocena stopnia refluksu (od !st= tylko moczowód, do 4st. Wodonercze)a, też cystoskopia, badanie urodynamiczne, ST. III i IV – przeszczep moczowodów
15. Wynicowanie pęcherza moczowego= extrophia vesicae urinariae
Ciezka wada, celostomia dolna, brak przedniej ściany brzucha i pęcherza, rozszczep cewki moczowej!
Pęcherz wygląda jak pokryty śluzówka guz
L: pierwsze 2 doby, pierwotna czynnosciowa rekonstrukcja pęcherza
16. Zastawki cewki tylnej!
NAJCZĘSTSZA wrodzona przeszkoda w obrębie dolnych dróg moczowych u chłopców, fałdy bł śluzowej w cewce tylnej
Typ I- najczęściej, fałdy obwodowo od wzgórka nasiennego
Typ II- przepona zbudowana z bl sluzowej
Następstwa:
-dysplazja nerek
-uszkodzenie czynnościowe moczowodów, pęcherza
- hipoplazja płuc i z. brzucha śliwkowatego
17. Spodziactwo operujemy 6-20m.ż.
18. Stulejka = phimosis= niemożność uwidocznienia ujscia zewnetrzngo cewki moczowej przy próbie odprowadzenia napletka z żołędzi u dziecka powyżej 2r..z
Smegma może ulec zakażeniu, obrzezanie tylko w nawykowej stulejce bliznowatej
19. Załupek= paraphimosis= niemożność zsunięcia napletka z żołędzi w jego fizjologiczne położenie, zaciśniętego w rowku zazołędnym przez pierścień napletkowy
20. Zapalenie wyrostka- najczęstsza przyczyna ostrego brzucha
- róznica temp. Pod pachą, a w odbycie >1st
-obj, Blumberga – boli po oderwaniu ręki od powłok
-tachykardia
-OBOWIĄZKOWE BADANIE PER RECTUM: bolesność po prawej i od przodu
-obj. Jaworskiego- ból przy prostowaniu kończyny dolnej w stawie biodrowym
-obj. Rovsinga- ból po prawej przy ucisku po lewej
- leukocytoza >12tyś
21. Uchyłek Meckela- wada rozwojowa, pozostałość przewodu żółtkowo-jelitowego
- 50-70cm od zastawki krętnico-kątniczej
-ból brzucha, krwawienie, NIEDROŻNOŚC!, wgłobienie jelit!
-wycinamy!
22.Zap. trzustki
- URAZ- dociśnięcie trzustki do kręgosłupa np. kierownicą roweru
-w immunosupresji
-85% postać obrzękowa, ból promieniuje do lewego barku
- w postaci martwiczo-krwotocznej stan bardzo ciężki
- wzrost poziomu DIASTAZY I LIPAZY
- L: odżywianie dożylne! Antybiotyki, p./bólowe, operacja w zakażeniu martwicy lub pogorszeniu stanu chorego
23. NIEDROŻNOŚ JELIT
- Wgłobienie (invaginatio): niedrożność z zadzierzgnięcia, teleskopowe wsuwanie się jednego odcinka jelita w drugi, ~85% 8mż a 2 rż, kolkowe bóle brzucha u zdrowego dzieciaczka, wymioty, krew w stolcu, guz wyczuwalny, PER RECTUM: Śluz o barwie galaretki malinowej, próbować wlewów kontrastu do 6h, operacja>6h
-Niedrożność smółkowa jelit= Ileus meconialis: mukowiscydoza, nagromadzeniu smółki,
24. Wnętrostw0 (cryptorchisms)
Najczęstsza wada wrodzona ukl moczowo0plciowego 3,5% noworodków
U wcześniaków częściej
12-28 t.c. – prawidłowe zstępowanie jąderko moszny
- prawdziwe – zatrzymanie na prawidłowej drodze
- ektopia- gonada „zboczyła” np. na krocze, udo, nasadę pracia
Do 2 r.z. stymulacja hormonalna hBCG lub donosowo LH-RH
Po 2r.z operacja np. Schoemakera, laparoskopowo (Flower-Stephens)
25. OSTRA MOSZNA:
1. skręt jądra- obrót na szypule naczyniowej, niedokrwienie, też prenatalnie (zwykle pozaosłonkowe), zawał 4-6h, atrofia, skręcenie wewnątrzosłonkowe u starszych, cz. Ryzyka: wnętrostwo, długi jajowód, duże jądro, nieprawidłowy przyczep osłonki, nadaktywność m. dźwigacza jądra, obj. Prehn-a – ustapienie bóli przy uniesieniu jądra, czasami, USG Doppler, L: detorsja, fiksacja, czasami orchideoktomia, fiksacja drugiego jądra
2. skręt przydatków jądra/najądrza; najczestsza przyczyna ostrej moszny w 6-12rz, skręt pozostałości przewodów Millera/Wolffa, blue dot sign- skrecony przydatek prześwieca przez ścianę moszny, wyczuwalny guzek
3. Zapalenie jądra/najądrza, 9-14rz, ból i obrzęk, jak to w zapaleniu :P
26. Żylaki powrózka nasiennego – 1:10 chłopców w okresie dojrzewania, ż. Jądrowa lewa
27. Złamanie typu Monteggia- złamanie TRZONU KOŚCI ŁOKCIOWEJ I ZWICHNIĘCIE GŁOWY KOŚCI PROMIENIOWEJ
1. Wodoglowie nie jest spowodowane - niedorozwojem tk. mózgowej
2. Okoloporodowy krwiak podokostnowy czaszki - zostawiamy do samoistnego wygojenia
3. Czego nie stosujemy w postepowaniu przeciwobrzekowym po urazie glowy? - antybiotyków
4. Konsekwencje przepukliny rdzeniowej w okolicy ledzwiowej - wodoglowie, niedowlady kd, pecherz neurogenny,
5. Który z objawów nie swiadczy zwykle o wzroscie cisnienia sródczaskowego - opóznienie rozwoju psychicznego
6. brak tetna na t. promieniowej przy zlamaniu nadklykciowym - repozycja
7. Po urazie watroby, w DPO - zólc, rbc >100 000, hypowolemia, - natychmiast laparotomia
8.RTG po urazach PP - na stojaco
9.Który marker nie jest charakterystyczny dla neuroblastoma - CEA
10. Czy nazwa "megacolon congenitum" oddaje istote choroby? - nie, patomechanizm jest inny
11. Spodziectwo to wada polegajaca na ujsciu cewki na brzusznej stronie - wszystkie odp.
12.ostra moszna - wszystko poza wodniakiem jadra
13. Który uraz ukl. moczowego leczymy zachowawczo - krwiak podtorebkowy nerki
14. Zastawka cewki tylnej - wszystkie poprawne
15. Stulejka - spowodowana zwezeniem napletka
16. dowód na dolna przetoke u noworodka z niedroznym przelykiem - upowietrznienie jelit
17. Róznica miedzy przepuklina pepowinowa a wytrzewieniem - wszystkie poprawne
18. RTG do góry nogami wykonujemy dla rozpoznania - poziomu zarosniecia odbytu
19.Wrodzone przerostowe zwezenie odzwiernika - naciecie miesniówki bez nacinania sluzówki
20. Co decyduje o przezyciu noworodka z przepuklina przeponowa- niedorozwój pluc