wyklady chomiczor

METODY I TECHNIKI OBSŁUGI RUCHU TURYSTYCZNEGO

Zakres materiału .

  1. Podstawowe pojęcia i definicje związane z turystyką i ruchem turystycznym .

  2. Systemy organizacji obsługi ruchu turystycznego na świecie .

    1. Światowa Organizacja Turystyki ( WTO ) .

    2. Polityka Unii Europejskiej w dziedzinie turystyki .

    3. Organizacje turystyczne w wybranych krajach europejskich

  3. Organizacja i zadania organów administracji państwowej i samorządowej .

    1. Zarys historii turystyki w Polsce .

    2. Struktury organizacyjne .

    3. Polska Organizacja Turystyczna .

    4. Polskie Izby Turystyczne .

    5. Polska Agencja Rozwoju Turystyki .

    6. Instytut Turystyki .

  4. Krajowy ruch turystyczny ( statystyka w turystyce w Polsce ) .

    1. Regiony turystyczne w Polsce .

    2. Uczestnictwo Polaków w turystyce .

    3. Charakter podróży krajowych .

    4. Charakter podróży zagranicznych .

    5. Uczestnictwo dzieci i młodzieży w turystyce .

    6. Turystyka osób niepełnosprawnych .

    7. Seniorzy w turystyce .

  5. Elektroniczny rynek turystyki zagranicznej i w Polsce .

    1. Komputeryzacja w hotelach i biurach podróży .

    2. Komputerowe systemy rezerwacji .

    3. Komputerowe systemy informacji turystycznej .

  6. Organizacja , struktura i zakres działalności biur podróży .

    1. Rodzaje biur podróży .

    2. Polskie biura podróży w świetle ustawy o usługach turystycznych .

    3. Warunki założenia biura podróży . Tryb postępowania , dokumentacja .

    4. Kryteria doboru kadry pracowniczej .

    5. Turystyczny Kodeks Etyczny .

  7. Umowy turystyczne w ruchu krajowym i międzynarodowym .

    1. Rodzaje umów .

    2. Prawa i obowiązki stron .

    3. Zawieranie umów .

    4. Skutki prawne odstąpienia od warunków umowy .

    5. Odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umów z klientem .

    6. Karta Frankfurcka .

  8. Ubezpieczenia w turystyce .

    1. Firmy ubezpieczeniowe .

    2. Pośrednictwo ubezpieczeniowe .

    3. Rodzaje ubezpieczeń .

    4. Podstawowe dokumenty .

  9. Tworzenie produktu turystycznego .

    1. Pojęcie produktu turystycznego .

    2. Formy turystyki przyjazdowej i wyjazdowej .

    3. Rodzaje imprez turystycznych .

    4. Techniki programowania , kalkulacji , organizacji i obsługa imprez turystycznych .

    5. Krajowy ruch przyjazdowy i wyjazdowy .

    6. Zagraniczny ruch krajowy i przyjazdowy .

    7. Przygotowanie i realizacja imprez turystycznych .

    8. Programowanie imprez specjalistycznych .

    9. Podstawowa dokumentacja .

    10. Zasady akwizycji .

    11. Rozliczanie imprez turystycznych .

  10. Transport w turystyce .

    1. Komunikacja kolejowa .

    2. Komunikacja lotnicza .

    3. Komunikacja morska .

    4. Komunikacja na jeziorach .

    5. Komunikacja na rzekach .

    6. Komunikacja autobusowa .

  11. Kadra w obsłudze ruchu turystycznego . Rodzaje , zakres uprawnień i obowiązków .

    1. Pilotaż wycieczek .

    2. Przewodnictwo turystyczne .

    3. Organizator turystyki .

    4. Wychowawca kolonijny .

  12. Przepisy paszportowe , wizowe , celno-dewizowe , graniczne , sanitarne w kraju docelowym i tranzytowym .

    1. Polskie przejścia graniczne .

    2. Rodzaje paszportów i wiz .

    3. Polskie placówki dyplomatyczne na świecie .

    4. Opieka konsularna nad turystami .

    5. Bezpieczeństwo uczestników imprez .

    6. Obowiązek szczepień .

  13. Proekologiczny rozwój turystyki i rekreacji w Polsce .

    1. Ekologiczne uwarunkowania i funkcje turystyki .

    2. Turystyka alternatywna .

    3. Ekoturystyka .

Temat: podstawowe pojęcia i definicje związane z turystyką i ruchem turystycznym .

Ruch turystyczny – zjawisko o charakterze społeczno-kulturowo-ekonomicznym polegające na podróżowaniu w celach rekreacyjnych , poznawczych , duchowych , zdrowotnych i rozrywkowych . Jest to ruch dobrowolny i czasowy ( bez motywów zarobkowania i osiedlania się

Obsługa ruchu turystycznego – gospodarka turystyczna oparta na środkach materialnych i organizacyjnych , która urzeczywistnia potrzeby transportowe , noclegowe , żywieniowe i inne towarzyszące usługi mające na celu realizację podróży podjętej przez turystę .

Fazy rozwoju ruchu turystycznego :

Obecnie można dodać fazę czwartą – okres obejmujący przełom wieków , w którym następuje silny wzrost turystyki poznawczej , a także rozwój turystyki biznesowej i zwrot ku naturze ( ekoturystyka ) .

Klasyfikacja ruchu turystycznego (w literaturze jest wiele różnych ) ( WTO ) :

Dalsze podgrupy :

Rys. Formy i kategorie turystyki .

  1. Turystyka wypoczynkowa ( regeneracja sił fizycznych i psychicznych ) : weekendowa , urlopowa , a także lecznicza lub uzdrowiskowa ;

  2. Turystyka kulturalna : poznawcza , alternatywna , pielgrzymkowa ( religijna ) ;

  3. Turystyka sportowa : aktywna i pasywna ;

  4. Turystyka towarzyska : rodzinna , klubowa , grup nieformalnych ;

  5. Turystyka związana z gospodarką ;podróże w interesach , uczestnictwo w kongresach , targach , wystawach , konferencjach , turystyka motywacyjna ;

  6. Turystyka związana z polityką : turystyka dyplomatyczna , uroczystości polityczne ;

Inne wyróżniane rodzaje turystyki : krajoznawcza , kwalifikowana , morska , etniczna , polonijna , młodzieżowa , gastronomiczna , seniorów , osób niepełnosprawnych , agroturystyka .

  1. Sposoby rozliczania :

    1. Krajowy ;

    2. Zagraniczny ;

      1. Wielkość :

        1. Indywidualny ;

        2. Grupowy ;

        3. Masowy ;

Rys. Odwiedzający w strukturze ogółu podróżnych .

Region turystyczny – stosunkowo jednorodny obszar , który wyróżnia się z otoczenia określonymi cechami naturalnymi lub nabytymi ( czyli charakteryzuje się atrakcyjnymi walorami turystycznymi ) .

Rzeczywisty region turystyczny – już zagospodarowany i odwiedzany

Potencjalny region turystyczny – nie zagospodarowany , bez lub z bardzo małym ruchem turystycznym

Biorąc pod uwagę usytuowanie obszarów popytu i podaży turystycznej > wydziela się dwa podstawowe :

Światowa Organizacja Turystyki ( WTO ) wyodrębnia sześć światowych makroregionów , w ramach których wyznacza 12 subregionów :

  1. EUROPA – wschodni , północny , zachodni i południowy subregion ;

  2. AMERYKA – A.Północna , A.Południowa , A.Środkowa , Karaiby ;

  3. AZJA WSCHODNI i OBSZAR PACYFIKU z AUSTRALIĄ ;

  4. AFRYKA – wschodni , północny , zachodni , południowy , środkowy subregion ;

  5. BLISKI WSCHÓD

  6. AZJA POŁUDNIOWA

Największymi regionami w Europie , , ze względu na skalę ruchu turystycznego i położenie są :

Rys. Zmiany popytu turystycznego , koncepcja „ Hard & Sotft Tourism ”

HARD TOURISM ( turystyka twarda )

Cechy dotychczasowej turystyki

SOFT TOURISM ( turystyka łagodna )

Cechy przyszłej turystyki

Podróżowanie grupowe Podróżowanie indywidualne
Mało czasu , pobyty krótkoterminowe Dużo czasu , pobyty długoterminowe
Dominujący model jednego , głównego wyjazdu w okresie urlopowo – wakacyjnym Model opierający się na dwóch lub więcej nieco krótszych wyjazdach wypoczynkowych w roku
Wszystko z góry ustalone od ‘a’ do ‘z’ – trasa , program itd. Indywidualne i spontaniczne decyzje programowe
Wygoda i bierność Wysiłek i aktywność
Nastawienie na ilość wyjazdów oraz „zaliczonych” atrakcji Nastawienie na jakość , przeżycie nowych doświadczeń
Poczucie wyższości , efekt demonstracji Szacunek i pochlebstwo w kontaktach z gospodarzami
Brak przygotowania i wiedzy na temat atrakcji , kultury i zwyczajów odwiedzanych terenów Przygotowanie się do spotkania z odwiedzanym regionem , krajem
Importowany styl życia i taki sam sposób zachowań Życie według wzorów ludności miejscowej
Zakupy Prezenty
Hałaśliwość Spokój
Pamiątki ogólnodostępne (np. produkowane masowo figurki wieży Eiffla) Pamiątki osobiste(np. samodzielnie zrobione zdjęci, film video )
Zupełna nieznajomość i brak zainteresowania językiem odwiedzanego kraju Nauka miejscowego języka ( przynajmniej kilka słów )
Szybkie środki transportu i szybkie przemieszczanie się Mniejsze znaczenie szybkości przemieszczania się
Ciekawość , wścibskość Takt
Nastawienie na komfort Komfort nie jest niezbędny
Dystans między personelem a klientem Bliskie , często przyjacielskie kontakty z obsługą

Temat : Systemy organizacji ruchu turystycznego na świecie .

Systemy organizacji obsługi ruchu turystycznego na świecie tworzą :

Pierwsze organizacje turystyczne powstały w XIXw. A były to zrzeszenia turystów górskich :

Najstarszą organizacją turystyczną jest Międzynarodowa Liga Towarzystw Turystycznych powstała w 1898r. , która w 1919r. Zmieniła nazwę na Międzynarodowe Stowarzyszenie Turystyki ( Alliance International de Tourisme AIT ) .

Światowa Organizacja Turystyki ( WTO )

Polska jest członkiem – założycielem WTO . Światowa Organizacja Turystyki powstała w 1925r. Jako spadkobierczyni Międzynarodowej Unii Oficjalnych Organizacji Turystycznych działającej od 1874r. Jej siedziba mieści się w Madrycie .

Obecnie do WTO należy 139 państw , reprezentowanych przez rządowe organy do spraw turystyki i ponad 350 członków afiliowanych . WTO jest jedną z nielicznych instytucji międzynarodowych o statucie organizacji międzyrządowej dopuszczającej udział w jej pracach przedstawicieli sektora prywatnego . Przynosi to dobre efekty , umożliwiając wszechstronne uwzględnienie specyfiki przemysłu turystycznego , w którym sektor prywatny pełni decydującą rolę .

Głównym celem działalności Światowej Organizacji Turystyki jest promocja i rozwój turystyki jako dziedziny stymulującej przedsiębiorczość i rozwój gospodarczy , a także sprzyjającej wzajemnemu zrozumieniu się narodów , a także inicjowanie działań w zakresie ochrony środowiska i dziedzictwa kulturowego .

Najwyższą władzą WTO jest Zgromadzenie Ogólne . Posiedzenia Zgromadzenia organizowane są co dwa lata . Ostatnie odbyło się po raz pierwszy w dwóch państwach – Republice Korei i Japonii . Sekretarzem generalnym Światowej Organizacji Turystyki jest Francesco Frangillio , a jego kadencja upłynie w 2005r.

Zatwierdzone hasło na światowe dni turystyki ( 27 wrzesień 2003 )

„ Turystyka – siłą napędową w działaniach na rzecz zwalczania skutków ubóstwa , tworzenia nowych miejsc pracy i zapewnienia spokoju społecznego ”

Zgromadzenie wybrało Algierię jako gospodarza głównych obchodów światowego Dnia Turystyki w 2003r. Dokonano również wyboru miejsca i terminu XV posiedzenia Zgromadzenia Ogólnego – zostanie ono zorganizowane w październiku 2003r. W Pekinie .

Adresy internetowe międzynarodowych organizacji turystycznych :

Tendencje turystyki światowej i europejskiej według WTO :

Europa pozostaje nadal regionem o największej liczbie wizyt – w latach 1995 – 1999 60% wszystkich światowych podróży zrealizowano właśnie w Europie . Najliczniej odwiedzaną częścią kontynentu była w 1999r. Europa Zachodnia ( 34,7% wizyt ) a w następnej kolejności Europa Południowa ( 30,4% wizyt ) i Środkowo – Wschodnia ( 21,1% wizyt ) .

80% międzynarodowych turystów w Europie pochodzi z krajów europejskich , a 87% wyjazdów Europejczyków realizuje się w Europie .

Na seminariach podczas targów turystycznych w Berlinie na ITB2000 podkreślono następujące tendencje :

Natomiast ETC zwraca uwagę na liczne zagrożenia i wyzwania stojące przed turystyką europejską :

Miejsce Polski w turystyce światowej .

Według oszacowań Instytutu Turystyki liczba przyjazdów turystów wyniosła 17,95 milionów . Mimo spadku , Polska nadal zajmuje w ostatnio publikowanym rankingu Światowej Organizacji Turystyki wysoką ( dziesiątą ) pozycję pod względem liczby przyjazdów .

Należy podkreślić , że stosunkowo wysokie pozycje turystyki przyjazdowej do Polski są w głównej mierze wynikiem dużej liczby wielokrotnych odwiedzin Polski przez mieszkańców krajów sąsiednich , a w dalszej kolejności mieszkańców pozostałych krajów europejskich . Łączne przychody dewizowe Polski ( po uwzględnieniu wydatków turystów , odwiedzających jednodniowych oraz płatności rejestrowanych przez NBP ) , wyniosły w 1999r. 6,1 miliarda USD . W stosunku do roku 1998 oznacza spadek o 23,2% i przesunięcie w rankingu WTO z 12 na 17 miejsce wśród najwięcej zarabiających na turystyce państw świata . Spadek wpływów dewizowych zanotowano również w : Turcji ( 36% ) , Chorwacji ( 7% ) , Słowacji ( 5,9% ) i niektórych krajach Europy Środkowej .

Powrót turystów na rynki Azji Południowo – Wschodniej korzystnie wpłynął na pozycję Australii i Tajlandii , które wyprzedziły Polskę na liście rankingowej Światowej Organizacji Turystyki .

Prognozy WTO rozwoju turystyki do 2020 roku :

Europa pozostanie najczęściej odwiedzanym regionem świata – przewiduje się 717 milionów podróży w 2020r. I 46% udział w światowym rynku ;

Gospodarka turystyczna : podstawowe oszacowania i prognozy WTTC .

Zgodnie z szacunkami WTTC w 2000r łączny popyt turystyczny na świecie wyniesie około 4,5 bilionów USD i w okresie do 2010r. Wzrośnie prawie dwukrotnie ( do około 8,5 bilionów USD ) . Średnie roczne tempo wzrostu popytu wyniesie około 4,2% .Oznacza to , że w 2000r. W skali całego świata przemysł związany z turystyką i podróżami przyczyni się do wytworzenia 4,1% Produktu Krajowego Brutto ( 1359 milionów USD ) . Wpływ szeroko rozumianej gospodarki turystycznej jest znacznie większy . Szacuje się , że jej udział wzrośnie o 10,8% .

Rys. Przewidywane roczne tempo wzrostu niektórych składników konsumpcji turystycznej ( 2000 – 2010 ) .

Rys. Kraje świata przyjmujące najwięcej turystów zagranicznych ( w mln )

Miejscowości ( ośrodki ) przyjmujące najwięcej przyjezdnych z państw wyszczególnionych w tabeli .

Francja :

Hiszpania :

USA :

Włochy :

Chiny :

Wlk.Bryt. :

Rys. Kraje świata zarabiające najwięcej na turystach zagranicznych ( w mld.$ )

Rys. Kraje świata , których mieszkańcy wydają najwięcej na turystykę ( w mld $ )

Rys. Prognozy przyjazdów na świecie według regionów .

Organizacje międzynarodowe w turystyce .

Turystyka jako zjawisko społeczno , ekonomiczno , kulturowo , przestrzenne i ekonomiczne sprawia wraz z zespołem zagadnień z nią związanych zajmują się pośrednio lub bezpośrednio organizacje międzyrządowe . Wspólną cechą ich działalności i dążeń jest stworzenie dogodnych warunków rozwoju i efektywnej współpracy międzynarodowej w turystyce . Organizacje te dzieli się na dwie podstawowe grupy :

Organizacje Pozarządowe są dzielone na :

Temat : Organizacje turystyczne w wybranych krajach europejskich .

Narodowe organizacje turystyczne w wybranych krajach europejskich .

Podział administracji na dwie struktury zarządzania sektorem turystyki na szczeblu krajowym jest typowy dla większości krajów zachodnioeuropejskich . Pierwszą z nich jest organ administracji rządowej zwany Narodową Administracją Turystyczną ( National Tourism Administration NTA ) odpowiedzialny za formułowanie polityki turystycznej w ramach ogólnej strategii gospodarczej . Przedstawiciele administracji rządowych wskazują na następujące podstawowe cele rady sferze turystyki :

Do podstawowych zadań zgodnej administracji odpowiedzialnej za sprawy turystyki zalicza się ( według kolejności ) :

Drugą strukturą organizacji jest rządowo – samorządowa Narodowa Organizacja Turystyczna ( National Tourism Organisation NTO ) , sprawująca bieżące funkcje operacyjne głównie w zakresie marketingu i promocji turystyki . Do podstawowych celów NTO zalicza się :

Według przedstawicieli administracji rządowej do podstawowych zadań NTO zalicza się :

Organizacja ta jest odpowiedzialna za kształtowanie wizerunku kraju na rynkach zagranicznych i krajowych oraz za wspieranie sektora turystyki w zakresie informacji turystycznej , marketingu i rozwoju produktu turystycznego .

Administracja państwowa a Narodowa Organizacja Turystyczna .

Z 27 krajów OECD tylko w Belgii i w Polsce nie ma NTO , a w 2 NTO jest integralną częścią administracji państwowej , w 10 NTO jest odrębną instytucją w pełni zależną od administracji rządowej ( NTA ) , a w 14 dalszych NTO jest odrębną strukturą organizacyjną jedynie częściowo zależną od rządu . W tabeli poniżej podano przykłady organizacji w wybranych krajach .

Finansowanie działalności NTO .

W 6 z 27 krajów działalność NTO jest w 100% finansowana przez administrację państwową , w pozostałych zarówno przez administrację jak i przemysł turystyczny , władze samorządowe i tym podobne .

Rys. Udział źródeł finansowania działalności NTO w wybranych krajach w procentach .

Temat : Organizacja i zadania organów administracji państwowej i samorządowej .

Organizacje Turystyki w Polsce .

Organizacja i zadania organizmów administracji państwowej i samorządowej

Turystyka jako jedna z gałęzi gospodarki krajowej w ostatnim dziesięcioleciu podlegała różnym działom administracji państwowej . Od 1999r. Funkcję tę sprawował Prezes Radu Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki powołany przez Prezesa Rady Ministrów na mocy ustawy z dnia 25 stycznia 1991r.Głównymi zadaniami stawianymi przed Prezesem UKFiT były : realizacja określonej polityki państwa w zakresie rozwoju turystyki , współpraca z organami , instytucjami i organizacjami krajowymi oraz zagranicznymi mającymi wpływ na usługi turystyczne , a także promocja polski . Ustawa o usługach turystycznych z dnia 29 sierpnia 1997r. zwiększyła zakres oddziaływania powyższego organu na zagospodarowanie turystyczne , regulacje prawne dotyczące obsługi rynku turystycznego , jakość produktu turystycznego . Brak silnych związków turystyki z kulturą fizyczną doprowadził do powstania kolejnej ustawy z dnia 24 lipca 1999r. , która uznała turystykę za odrębny dział administracji rządowej nie podlegający już przekształconemu UKFiT na UKFiS ( Urząd Kultury Fizycznej i Sportu , od dnia 30 listopada 1999r. ) , a będąca jednym z trzech działów należących do Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej . Następnie na mocy rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 20 czerwca 2000r. kierowanie sprawami turystyki zostało powierzone Ministrowi Gospodarki , a wcześniejsza nowelizacja ustawy o usługach turystycznych ( z dnia 28 kwietnia 2000r. ) przekazała Ministrowi właściwemu do spraw turystyki dotychczasowe kompetencje Prezesa Rady Ministrów do spraw wydawania rozporządzeń . Powyższy minister nadzoruje prace Polskiej Organizacji Turystycznej ( POT-u ) i podległy jest mu Instytut Turystyki . 24 października 2000r został powołany Departament Turystyki odpowiedzialny za wykonywanie zadań Ministra Gospodarki w zakresie prac związanych z turystyką . Od stycznia 2003r. Ministerstwo Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej zajmuje się sprawami turystyki , a dokładnie powołany Departament Turystyki . . Departament Turystyki , który jest odpowiedzialny za wykonywanie zadań Ministra Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej w zakresie prac związanych z turystyką . Komórka ta składa się z następujących działów :

Podstawowe funkcje i zadania Departamentu Turystyki :

  1. przygotowanie rozwiązań systemowych stymulujących rozwój turystyki i wzrost krajowego produktu turystycznego ;

  2. opracowanie i monitorowanie realizacji programów z zakresu turystyki ;

  3. zagospodarowanie przestrzenne kraju w zakresie turystyki i wypoczynku ;

  4. ocena usług turystycznych ;

  5. ochrona konsumentów usług turystycznych ;

  6. sprawozdawczość statystyczna w turystyce ;

  7. prowadzenie Centralnego Rejestru Zezwoleń ;

  8. dostosowanie zasad świadczenia usług turystycznych do standardów Unii Europejskiej ;

  9. wspieranie procesu kształcenia i szkolenia kadr turystyki ;

  10. prowadzenie prac badawczych , zwłaszcza przez Instytut Turystyki ;

Przemysł turystyczny uzależniony jest od wielu gałęzi gospodarki narodowej , dlatego też niezbędna jest współpraca Ministra Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej z innymi organami administracji państwowej . Zadania dotyczące turystyki związane są między innymi z ministrem właściwym do spraw :

Decyzją Ministra Gospodarki z 10 stycznia2001r. została powołana Rada Turystyki , jako pomocniczy organ do kształcenia polityki w zakresie turystyki , zagospodarowania turystycznego kraju , mechanizmów regulujących rynek turystyczny oraz promocji polskiej turystyki . Praca tego organu jest również wyrazem wspólnych działań administracji rządowej , samorządu gospodarczego i organizacji pozarządowych na rzecz rozwoju gospodarki turystycznej . Jednym z członków jest W.W Gaworecki R.T . Rządowa administracja terenowa do spraw turystyki obejmuje swoim działaniem poszczególne województwa , a przedstawicielem rządu na tych terenach jest wojewoda . Kompetencje wojewody określa ustawa o usługach turystycznych , do których należy zaliczyć :

  1. wydawanie paszportów ;

  2. wydawanie zezwoleń na organizowanie imprez turystycznych i pośrednictwo ;

  3. wydawanie uprawnień przewodnikom i pilotom ;

  4. prowadzenie ewidencji obiektów hotelarskich ;

  5. promocja turystyki

  6. koordynowanie działań jednostek sfery obsługi ruchu turystycznego ;

  7. współpraca z organizacjami turystycznymi krajowymi i zagranicznymi ;

Istotną rolę w rozwoju gospodarki turystycznej odgrywają również samorządy gospodarcze . Na mocy ustawy z dnia 30 maja 1989r. , określa się , że „ izba gospodarcza ” jest organizacją samorządu gospodarczego reprezentującą interesy gospodarcze zrzeszonych w niej podmiotów . Taką rolę spełniają : Polska Izba Turystyki ( PIT ) i Regionalne Izby Turystyki ( RIT ) .

PIT została powołana w 1990r. jako organizacja samorządu turystycznego , której głównym zadaniem jest reprezentacja interesów biur podróży w całym kraju . Izba może tworzyć swoje oddziały terenowe ( aktualizacja z dnia 26 września 2002r. ) . Oddziały PIT znajdują się w : Białymstoku , Bydgoszczy , Elblągu , Katowicach , Kielcach , Łodzi , Olsztynie , Poznaniu , Radomiu , Gdańsku , Warszawie i Zakopanem . Niezależnie od PIT-u na podstawie ustawy o samorządzie terytorialnym powstały RIT , które mogą mieć wojewódzki lub między wojewódzki charakter . Obecnie jest 12 RIT w ważnych dla obsługi ruchu turystycznego regionach kraju : Bielsko Białej , Białymstoku , Bydgoszczy , Katowicach , Koszalinie , Krakowie , Łodzi , Nowym Sączu , Poznaniu , Szczecinie , Warszawie i Wrocławiu . Agencje turystyczne zazwyczaj są członkami tych dwóch organizacji .

Warunki przyjęcia do PIT :

Regionalne Izby Turystyczne :

Do podstawowych zadań izby należy :

  1. reprezentowanie interesów gospodarczych swoich członków ;

  2. przyczynianie się do rozwoju turystyki ;

  3. podnoszenie poziomu i kultury obsługi turystów

  4. kształtowanie i upowszechnianie zasad etyki w działalności gospodarczej

Izba realizuje swoje zadania przez :

  1. udzielanie pomocy i porad swoim członkom ;

  2. inicjowanie badań rynku turystycznego oraz wyrażanie opinii o projektach rozwiązań odnoszących się do funkcjonowania gospodarczego w zakresie turystyki ;

  3. dokonywanie analiz i ocen wdrażania oraz funkcjonowania przepisów prawnych dotyczących działalności gospodarczej w zakresie turystyki ;

  4. popieranie rozwoju kształcenia zawodowego w dziedzinie turystyki ;

  5. opracowywanie ekspertyz i opinii dotyczących działalności gospodarczej w dziedzinie turystyki ;

  6. prowadzenie działalności promocyjnej i informacyjnej ;

  7. wykonywanie zadań zastrzeżonych w –przepisach prawa dla administracji państwowej w dziedzinie turystyki , powierzonych izbie przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia ;

  8. organizowanie i stwarzanie warunków do rozstrzygania sporów w drodze postępowania polubownego i pojednawczego oraz uczestniczenie w odrębnie określonych zasadach w postępowaniu sądowym w związku z działalnością gospodarczą członków izby ;

PIT obejmuje również patronatem wiele imprez promocyjnych o znaczeniu krajowym i międzynarodowym . Wymienić tu należy : Międzynarodowe Targi Turystyczne i letnie w Warszawie , Gdańskie Targi Turystyczne ; Katowicką Giełdę Turystyczną , Międzynarodowe Targi Turystyczne w Poznaniu , Bielsko Białej i wiele innych .

PIT i zrzeszone w niej biura współpracują z organizacjami międzynarodowymi takimi jak : WTO , Związków Biur Podróży ( UFTAA ) , Europejskiej Organizacji Związków Biur Podróży Unii Europejskiej ( ECTAA ) , Amerykańskie Stowarzyszenie Biur Podróży ( ASTA ) , Stowarzyszenie Polsko – Amerykańskich Biur Podróży ( SPATA ) , Niemiecki Związek Biur Podróży ( DRV ) , a także ITA , oraz innymi narodowymi zrzeszeniami biur podróży np.: Tunezja i Portugalia .

Polska Izba Turystyki Młodzieżowej .

PITM jest organizacją samorządu gospodarczego , która reprezentuje interesy dzieci i młodzieży w dziedzinie turystyki . Może być członkiem krajowych i międzynarodowych organizacji popierających rozwój turystyki dziecięcej , młodzieżowej i rodzinnej .

Podstawowe cele i zadania PITM:

Sposoby realizacji zadań PITM :

Członkowie PITM w województwie pomorskim :

Polska Federacja Izb Turystycznych .

Powstała w 1995r Polska Federacja Izb Turystycznych reprezentuje interesy branży turystycznej wobec społeczeństwa i władz . Federacja ta współdziała ściśle z Unią Europejską .

Polska Agencja Rozwoju Turystyki – PART S.A. .

PART S.A. jest największą i najstarszą grupą świadczącą usługi doradcze i finansowe w zakresie inwestycji turystycznych .

Działalność PART S.A. obejmuje :

Do grana klientów należą oferenci ( tereny pod zabudowę , nieruchomości ) , spółki , osoby fizyczne , samorządy , branża turystyczna oraz inwestorzy krajowi i zagraniczni poszukujący korzystnego ulokowania funduszy w inwestycje turystyczne .

Misją PART S.A. jest oferowanie usług doradczych o najwyższej jakości, efektywnie wpływających na proces rozwoju i potencjał rynku turystycznego w Polsce .

W celu wzmocnienia promocji badań stworzono 25 czerwca 1999r Polską Organizację Turystyczną . Ma tworzyć ona warunki współpracy między organami administracji rządowej , samorządu terytorialnego i organizacjami zrzeszającymi przedsiębiorców i stowarzyszeniami z dziedziny turystyki . Podlega ona nadzorowi Ministerstwa Gospodarki , Pracy i Polityki Społecznej .

Do zadań Polskiej Organizacji Turystycznej należy :

Cele i zadania POT-u realizowane są przez :

POT jest członkiem Europejskiej Komisji Turystyki [ ETC ]- zrzesza narodowe organizacje turystyczne z większości krajów europejskich .

Ośrodki zagraniczne POT-u :

Działalność gospodarcza POT :

Regionalne i lokalne organizacje turystyczne

Dla zapewnienia sprawnej promocji regionów , tworzenia lokalnych produktów turystycznych oraz współpracy POT z miastami , regionami , instytucjami i przedsiębiorstwami świadczącymi usługi dla turystów , istotne znaczenie ma tworzenie regionalnych i lokalnych organizacji turystycznych ( ROT i LOT ) . Członkami lub udziałowcami LOT-u w zależności od formy organizacyjno – prawnej są :

Warunkiem niezbędnym do uznania danej organizacji za ROT jest :

Z chwilą utworzenia POT-u został powołany Zespół Koordynacyjny Do Spraw Regionalnych Organizacji Turystycznych . Z końcem roku 2000 zespół ten został przekształcony w Forum Regionów . W skład zespołu wchodzi 16 delegowanych przez Marszałków i odpowiedzialnych za tworzenie ROT pełnomocników lub dyrektorów tych organizacji .

Regionalne Organizacje Turystyczne :

Lokalne Organizacje Turystyczne :

Zadaniem Forum Regionów jest między innymi :

Kolejną organizacją jest Forum Turystyki Przyjazdowej . Jest to nieformalna jednostka grupująca polskie biura podróży działające w turystyce przyjazdowej , której celem jest współpraca z POT-em w zakresie promocji Polski jako kraju o dużym potencjale turystycznym , na rynkach zagranicznych .

Zasady współpracy POT-u z Forum określa się następująco :

POT rozpoczął pracę nad Bankiem Produktów Turystycznych , którego celem jest utworzenie :

Funkcje Banku Produktów Turystycznych :

Założenia Banku Produktów Turystycznych :

POT jako wyspecjalizowana instytucja promocyjna jest odpowiedzialna między innymi za zapewnianie funkcjonowania i rozwoju polskiego systemu informacji turystycznej w kraju i na świecie . Informacja turystyczna to niezbędny składnik promocji turystycznej . Praca jej poszczególnych jednostek organizacyjnych służy nie tylko indywidualnym turystom i turystom potencjalnym ale również organizatorom wypoczynku grupowego . Pod pojęciem informacji turystycznej rozumieć należy :

Informacja turystyczna to także jedno z podstawowych narzędzi służących rozwojowi turystyki . Poprzez gromadzenie i dystrybucję informacji turystycznej można sobie zapewnić aktywny udział w kształtowaniu podaży i popytu na rynku turystycznym .

Głównymi grupami odbiorców informacji turystycznej są :

Grupy informacji :

Struktura organizacyjna „it”.

Przewiduje się funkcjonowanie następujących form organizacyjnych informacji turystycznej :

Narzędzia ( środki promocji ) .

Podstawowym narzędziem do gromadzenia , przetwarzania i dystrybucji danych jest internetowy system „it” oparty na ogólnopolskim systemie komputerowym INFOTUR . U podstaw stworzenia programu komputerowego INFOTUR i prowadzenia systemu skomputeryzowanej krajowej informacji były :

Rys. Formy organizacji informacji turystycznej .

RODZAJ ZAKRES DZIAŁANIA CEL
Samoobsługowe punkty informacyjne ~ elektroniczne punkty informacyjne ; ~ dostarczenie informacji ;
~ bezpłatne połączenia telefoniczne ;
~ bezpośrednia informacja na ulicy ;
~ środki komunikacji ;
~ terminale informacyjne ;
~ tablice informacyjne ;
~ stelaże z materiałami informacyjnymi ;
Punkty informacji turystycznej ~ przejścia graniczne ; ~ dostarczanie informacji ;
~ dworce , hale , kempingi ;
~ parkingi , stacje benzynowe ;
~ centra handlowe , biblioteki ;
~ domy kultury , ośrodki sportu ; ~ służenie radą i pomocą ;
~ regionalne pracownie krajoznawcze PTTK, muzea , policja tur. ;
~ straż miejska , taxi ;
Centra informacji turystycznej ~ informacje bezpośrednie ;  
~ gromadzenie informacji ; ~ służenie radą i pomocą ;
~ dostęp do sieci elektronicznych ; ~ dostarczanie informacji ;
~ dodatkowe usługi ; ~ zarządzanie jakością ;
~ koordynacja pracy punktów "it" ; ~ orientacja na rynku ;
Organizacje turystyczne ( lokalne , regionalne ) ~ prowadzenie i planowanie działalności "it" w powiązaniu i współpracy z innymi jednostkami zajmującymi się turystyką ; ~ wspieranie branży turystycznej ;
~ tworzenie inicjatyw ;
~ realizacja zadań w zakresie rozwoju turystyki i promocji turystyki
~ rozwój produktu turystycznego ;
~ zarządzanie jakością ;

Inne formy działalności placówek „it” , które nie powinny kolidować z działalnością podstawową ( udzielaniem informacji ) :

Federacje Branżowe .

Na szczeblu krajowym lub terenowym w Polsce działa wiele organizacji , stowarzyszeń i federacji branżowych , należy zaliczyć do nich między innymi :

Instytut Turystyki

Instytut Turystyki z siedzibą w Warszawie jest resortową jednostką badawczo-rozwojową wyspecjalizowaną w problematyce badań w zakresie turystyki . Powołany został w 1972r. Obecnie posiada oddział w Krakowie , oraz zakłady naukowo-badawcze w Toruniu , Poznaniu , Wrocławiu i Warszawie . Instytut Turystyki realizuje prace badawcze i opracowania dotyczące strategii rozwoju społeczno-gospodarczego w turystyce dla województw , gmin i innych obszarów na zlecenie administracji państwowej centralnej i terenowej . Wykonuje liczne prace o charakterze ekspertyz , analiz i informacji dotyczących różnych aspektów rozwoju turystyki – na zlecenie Departamentu Turystyki.

Podstawowe grupy podmiotów struktury organizacyjnej turystyki w Polsce .

Administracja rządowa :

Administracja samorządowa

Organy samorządu terytorialnego wykonują zadania z zakresu administracji rządowej :

Stowarzyszenia

Stowarzyszenie jest dobrowolnym , samorządnym i trwałym zrzeszeniem o celach niezarobkowych .

Fundacje .

Fundacja może być ustanowiona do realizacji zgodnych z podstawowymi interesami RP celów społecznie lub gospodarczo użytecznych . Np. Fundacja Rozwoju Turystyki TOURIN, wykorzystująca środki Unii Europejskiej w ramach programu PHARE .

Temat : System ochrony klienta w Polskim Prawie Turystycznym . SEMESTR II

Ustawa o Usługach Turystycznych z dnia 29 sierpnia 19997r. wprowadziła szczególny system ochrony klienta firm turystycznych w Polsce . Jest to regulacja zgodna z prawami Unii Europejskiej w sprawach imprez turystycznych .

Działalność organizatora turystycznego i pośrednika turystycznego wymaga uzyskania zezwolenia wojewody . W Ministerstwie Gospodarki funkcjonuje Centralny Rejestr Zezwoleń Turystycznych .

Organizatorzy i pośrednicy turystyczni mają obowiązek posiadania gwarancji lub umowy ubezpieczenia , które w razie niewykonania umowy przez daną firmę będą gwarantowały środki finansowe na zapewnienie klientowi powrotu do kraju a także na pokrycie zwrotu wpłat wniesionych przez klientów .

Klient ma prawo domagać się od firmy turystycznej ( organizatora i pośrednika turystycznego ) pisemnego potwierdzenia posiadania gwarancji lub umowy ubezpieczeniowej , jeśli wpłaca należność za imprezę turystyczną lub zaliczkę przekraczającą 10% tej sumy .

W okresie 20 dni przed datą wyjazdu cena ustalona w umowie o świadczenie usług turystycznych nie może być zmieniona .

Przed zawarciem umowy firma turystyczna ma obowiązek podać klientowi ogólne informacje o przepisach paszportowych i wizowych oraz o przeciwwskazaniach zdrowotnych do udziału w imprezie turystycznej . Musi również przedstawić informacje o możliwości zawarcia umowy ubezpieczenia kosztów rezygnacji z udziału w imprezie turystycznej .

Firmy turystyczny organizujące imprezy turystyczne mają obowiązek zawarcia na rzecz klientów umów ubezpieczeniowych od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia .

Firmy turystyczne mają obowiązek przed rozpoczęciem imprezy podać klientom nazwisko , nazwę , adres lub numer telefonu lokalnego przedstawiciela firmy , do którego klient może zwrócić się w razie trudności . W przypadku imprez turystycznych dla dzieci – przedsiębiorca turystyczny winien podać informacje o możliwości bezpośredniego kontaktu z dzieckiem lub osobą odpowiedzialną w miejscu pobytu dziecka .

Umowa o świadczenie usług turystycznych musi określać : organizatora turystyki , numer jego zezwolenia , miejsce pobytu lub trasę wycieczki , czas trwania imprezy turystycznej , imię i nazwisko osoby , która podpisuję umowę w imieniu firmy , program imprezy obejmujący rodzaj , jakość i terminy oferowanych usług , charakter i kategorię środka transportu oraz datę , godzinę i miejsce wyjazdu i planowanego powrotu , położenie , rodzaj i kategorię obiektu hotelarskiego zgodnie z przepisami kraju pobytu lub opis wyposażenia obiektów nie zaliczanych do rodzajów kategorii , ilość i rodzaj posiłków , program zwiedzania i inne usługi wliczone w cenę imprezy turystycznej wraz z wyszczególnieniem wszelkich koniecznych należności , podatków i opłat , jeżeli nie są one zawarte w cenie , rodzaj i zakres ubezpieczenia turystów , sposób zgłaszania reklamacji .

Przedsiębiorca nie może żądać od klienta żadnych kwot z tytułu odstąpienia od umowy – poza opłatą manipulacyjną – jeśli klient wskaże swojego zastępcę , który będzie uczestniczył za niego w imprezie .

Jeśli organizator nie reaguje na wniesioną skargę należy również powiadomić wojewodę , który wydał zezwolenie organizatorowi turystyki . Gdyby zarzuty wobec organizatora okazały się zasadne , w przypadku powtarzających się skarg , wojewoda może zastosować wobec takiego organizatora sankcje administracyjne , nawet do cofnięcia zezwolenia włącznie .

Można także powiadomić organizacje konsumenckie , które również zajmują się ochroną konsumentów . Ponadto każdy niezadowolony klient może wystąpić do powiatowego rzecznika ochrony praw konsumentów . Warto jest również w takich przypadkach powiadomić samorząd gospodarczy , jeżeli organizator turystyki jest zrzeszony w takim samorządzie . Należy do niego między innymi : Polska Izba Turystyki ul. Astronomów 3/411 Warszawa oraz Rada Konsultacyjna Izb Turystycznych ul. Malczewskiego 10/12 pok. 209 Szczecin .

W przypadkach kiedy skargi klientów odnoszą się do kwestii cywilnoprawnych wtedy swoich roszczeń można dochodzić na drodze cywilnoprawnej w sądzie .

Centralny Rejestr Zezwoleń–Plac Trzech Krzyży 3/5 00-506 Warszawa 0226934647

Pomorski Urząd Wojewódzki Wydział Rozwoju Regionalnego ul. Okopowa 21-27 80-958 Gdańsk 0583077330

W związku z rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 sierpnia 1998r. w sprawie Centralnego Rejestru Zezwoleń Na Działalność Organizatora Turystyki i Pośredników Turystyki , wydawanych w trybie określonym z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997r. o Usługach Turystycznych ( Dz. U Nr.133 poz.884 ) został utworzony program Centralny Rejestr Zezwoleń ( CRZ ) , który został uruchomiony z dniem 21czerwca 1999. http://turystyka.crz.mg.gov.pl

Głównym celem prowadzenia rejestru zezwoleń na działalność organizatorów turystyki i pośredników turystyki jest :

Ponadto prowadzenie CRZ umożliwia stałe monitorowanie legalności i działalności przedsiębiorców , w tym analizowanie informacji o ograniczeniu zakresu zezwolenia , jego cofnięciu lub zaprzestaniu działalności objętej zezwoleniem .

Informacje zawarte w CRZ obejmują :

Z CRZ można uzyskać również dane statystyczne dotyczące :

Karta Frankfurcka

Karta Frankfurcka czyli odpowiedzialność biura podróży . Dokument ten został opracowany przez opracowany przez Izbę Cywilną Sądu Krajowego w Niemczech . Określa , jakiej wielkości odszkodowania może domagać się klient w razie gdy biuro podróży nie wywiąże się z wcześniejszych ustaleń . Karta nie ma co prawda mocy prawnej , jest jedynie zbiorem pewnych zaleceń , jednak w Niemczech jest powszechnie używana , zarówno przy polubownym załatwianiu reklamacji jak i w sprawach sądowych . W Polsce może stanowić podstawę do określania wielkości roszczeń w stosunku do biura podróży , z którego usług nie byliśmy zadowoleni .

Np.: Zmiana oferowanego obiektu na inny 10 – 25%

Zmiana pokoju 20 – 25%

Hałas w nocy 10 – 40%

Ustawa O Transporcie Drogowym

Dz. U /01 125 . Ustawa z dnia 6 września 2001r. o transporcie drogowym . Ustawa określa zasady podejmowania i wykonywania :

  1. krajowego transportu drogowego

  2. międzynarodowego transportu drogowego

  3. niezarobkowego krajowego przewozu drogowego

  4. niezarobkowego międzynarodowego przewozu drogowego

Przewóz regularny – publiczny przewóz osób i ich bagażu wykonywany według rozkładu jazdy podanego przez przewodnika do publicznych wiadomości co najmniej przez ogłoszenia wywieszane na przystankach i dworcach autobusowych , w którym należność za przejazd pobierana jest zgodnie z taryfą opłat podaną do publicznej wiadomości oraz z warunkami przewozu określonymi w zezwoleniu .

Linia osobowa regularna – połączenie komunikacyjne na określonej drodze , po której odbywają się regularne przewozy osób oraz na której znajdują się wyznaczone przystanki .

Przewóz wahadłowy – wielokrotny przewóz zorganizowanych grup tam i z powrotem.

Wymagane dokumenty :

Podstawowe dokumenty i formularze wymagane ustawą o transporcie drogowym do wykonywania transportu drogowego .

Licencja – wykonywanie transportu drogowego ( osób lub rzeczy ) zarobkowo wymaga uzyskania licencji . Udzielenie , zmiana , cofnięcie i wygaśnięcie licencji następuje w drodze decyzji administracyjnych . Warunkiem udzielenia licencji jest spełnienie przez każdego przedsiębiorcę podstawowych warunków jakościowych , w tym :

Licencji udziela się :

Zezwolenie

Poza licencją , wykonywanie przewozów regularnych i przewozów regularnych specjalnych , przewozów wahadłowych i okazjonalnych w międzynarodowym transporcie drogowym wymaga zezwolenia , które wydaje minister właściwy do spraw transportu ; zezwolenie wydawane jest na wniosek przedsiębiorstwa na określony czas .

Zezwolenie zagraniczne

Posiadanie licencji jest warunkiem otrzymania od ministra transportu zezwolenia zagranicznego na przewóz osób lub rzeczy w transporcie międzynarodowym , o ile takie zezwolenie zagraniczne jest wymagane przepisami umów bilokralnych .

Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001r. o czasie pracy kierowców ( weszła w życi 1 stycznia 2003r. ) określa :

Normy dotyczące okresów prowadzenia pojazdów , obowiązkowych przerw w prowadzeniu i gwarantowanych okresów odpoczynku kierowców :

  1. Maksymalny czas prowadzenia pojazdu wynosi 9 godzin na dobę , z możliwością przedłużenia do 10 godzin , nie więcej niż dwukrotnie w ciągu każdego tygodnia .

  2. Całkowity czas prowadzenia pojazdu w każdym okresie dwutygodniowym nie może przekroczyć 90 godzin .

  3. W każdej dobie kierowca wykorzystuje odpoczynek w wymiarze co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku . Odpoczynek może być skrócony nie więcej niż do 9 godzin i nie częściej niż trzykrotnie w ciągu jednego tygodnia.

  4. Odpoczynek może być podzielony na dwie lub trzy części . Jedna z nich powinna wynosić co najmniej 8 godzin .

  5. Gdy pojazd prowadzony jest przez dwóch lub więcej kierowców , każdy z nich wykorzystuje co najmniej 8 godzin nieprzerwanego odpoczynku w każdym trzydziestogodzinnym okresie .

  6. Dobowy odpoczynek może być wykorzystany w pojeździe , jeżeli pojazd znajduje się na postoju i jest wyposażony w miejsce do spania .

W każdym tygodniu kierowca wykorzystuje odpoczynek w wymiarze co najmniej 45 kolejnych godzin . Odpoczynek może być skrócony nie więcej niż do 36 kolejnych godzin , jeżeli zostanie udzielony w miejscowości , gdzie znajduje się siedziba pracodawcy , lub w miejscu zamieszkania kierowcy , i nie więcej niż do 24 kolejnych godzin , jeżeli zostanie udzielony w innym miejscu .

  1. Tygodniowy odpoczynek nieprzerwany obejmuje dobowy odpoczynek przypadający w dniu , w którym kierowca rozpoczął odpoczynek tygodniowy .

  2. Okres odpoczynku niewykorzystanego wskutek skrócenia , kierowca powinien wykorzystać nie później niż przed upływem trzech tygodni następującego po tygodniu , w którym odpoczynek został skrócony .

  3. Tygodniowy odpoczynek kierowca powinien wykorzystać nie później niż po sześciu dobowych okresach prowadzenia pojazdu .

  4. Przełożenie tygodniowego odpoczynku do końca sześciodobowego okresu prowadzenia jest dopuszczalne w przypadku , gdy całkowity czas prowadzenia pojazdu , nie przekracza maksymalnej normy odpowiadającej sześciodobowym okresom prowadzenia .

Dobowy okres odpoczynku kierowcy wykonującego przewozy osób lub rzeczy , który towarzyszy pojazdowi transportowanemu promem lub pociągiem, może być przerwany nie więcej niż jeden raz , przy równoczesnym spełnianiu następujących warunków :

  1. Część odpoczynku dobowego spędzanego na lądzie kierowca wykorzystuje przed lub po części odpoczynku dobowego wykorzystanego na pokładzie promu lub statku .

  2. Przerwa pomiędzy dwiema częściami odpoczynku dobowego powinna być możliwie najkrótsza i nie może w żadnym wypadku przekraczać jednej godziny przed wejściem na pokład łącznie z czasem przeznaczonym na formalności celne .

  3. W czasie części odpoczynku dobowego kierowca powinien korzystać z łóżka lub miejsca do spania .

Po czteroipółgodzinnym okresie prowadzenia pojazdu kierowca wykorzystuje co najmniej czterdziestopięciominutową przerwę , chyba że zaczyna okres odpoczynku.

Przerwa może być zastąpiona przerwami trwającymi co najmniej piętnaście minut każda , wykorzystanymi w trakcie czteroipółgodzinnego prowadzenia pojazdu lub natychmiast po tym okresie .

Podczas przerw o których mowa , kierowca nie może wykonywać żadnej innej pracy , przerw tych nie wlicza się do dobowego okresu odpoczynku .

Czas oczekiwania i czas nie poświęcony prowadzeniu pojazdu , spędzony w pojeździe będącym w ruchu , na promie lub w pociągu , nie stanowi „innej pracy” i jest traktowany jako przerwa w pracy .

W przypadku wystąpienia nadzwyczajnych lub nie dających się przewidzieć okoliczności , wymagających dojazdu do odpowiedniego miejsca postoju ze względu na bezpieczeństwo osób , pojazdu lub rzeczy , kierowca może przedłużyć czas prowadzenia pojazdu ponad normę , skrócić czas odpoczynku , pod warunkiem że dłuższe prowadzenie pojazdu nie zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego . Zakres i przyczyny przedłużenia czasu prowadzenia pojazdu i skrócenia czasu odpoczynku kierowca wpisuje do dokumentu rejestrującego przebieg jego pracy .

Obowiązki pracodawcy

Pracodawca jest zobowiązany regularnie kontrolować okresy prowadzenia pojazdu , czas trwania pracy oraz okresy odpoczynku , na podstawie zapisów przyrządu kontrolnego . Zapisy z przyrządów kontrolnych pracodawca przechowuje przez okres co najmniej 12 miesięcy po wykorzystaniu i udostępnia ich kopie na wniosek kierowców , których one dotyczą . Zapisy te są okazywane lub wydawane na żądanie każdej osoby uprawnionej do przeprowadzenia kontroli .

Przyrząd kontrolny i karta drogowa

W pojazdach samochodowych używanych do przewozu osób ( pasażerów ) i rzeczy należy instalować i używać przyrządy kontrolne , które służą do rejestrowania w szczególności następujących okresów :

Temat : Podstawowe ubezpieczenia w turystyce krajowej i zagranicznej .

Ubezpieczenia w turystyce

Do najbardziej popularnych ubezpieczeń zawieranych w turystyce zaliczamy : KL , NNW , OC bagażu i OC komunikacyjne ( jest ono jedyne obowiązkowe zarówno w ruchu krajowym jak i zagranicznym ) .

Towarzystwa ubezpieczeniowe „podzieliły świat” na trzy części : Europę ( do jej grupy włączone są kraje basenu Morza Śródziemnego ) ; USA ; Kanadę ; Australię i Japonię oraz resztę świata . Jednak coraz częściej dokonuje się podziału tylko na Europę wraz z krajami basenu Morza Śródziemnego i na resztę świata . Ubezpieczenia na cały świat jest droższe , ale i suma ubezpieczenia jest wyższa .

Przeważnie jest do wyboru kilka wariantów sumy ubezpieczenia . Tu rozbieżności są olbrzymie , w zależności od wariantu polisy , towarzystwa ubezpieczeniowego oraz okresu ważności polisy .

W rozumieniu ogólnych warunków ubezpieczenia wyróżniamy pojęcia :

Ubezpieczenie kosztów leczenia KL to najważniejsza polisa z grupy ubezpieczeń turystycznych . Obejmuje ona nagłe zachorowanie oraz wypadki poza granicami Polski . Ochroną objęte są koszty leczenia za granicą . Zwrot poniesionych kosztów za konsultacje z lekarzem , zabiegi w ambulatorium , specjalistyczne badania zlecone przez lekarza oraz za pobyt w szpitalu , ale tylko wtedy kiedy leczenia nie można odłożyć do czasu przyjazdu do kraju . Suma ubezpieczenia waha się od 10000$ do 60000$ w zależności od firmy ubezpieczeniowej .

Składka ubezpieczenia zależna jest od :

Ogólne Warunki Ubezpieczeń ( OWU ) , określają w których przypadkach towarzystwo ubezpieczeniowe nie ponosi odpowiedzialności . Nie otrzymuje się zwrotu poniesionych kosztów za : leczenie nie wynikające z nagłego zachorowania , za leczenie chorób istniejących przed zawarciem umowy ubezpieczeniowej , za badanie kontrolne , szczepienia profilaktyczne , za korzystanie w szpitalu z usług wyższych niż standardowych ( radio , telewizor ) , za leczenie i opiekę związaną z ciążą , sztuczne zapłodnienie , choroby psychiczne , nerwice , epilepsje , choroby przenoszone drogą płuciową oraz wynikających z zakażenia wirusem HIV , za koszty leczenia spowodowane epidemią , katastrofami , skażeniem jądrowym , działaniami wojennymi , aktami terroryzmu, zdarzeniami spowodowanymi w stanie nietrzeźwości , po zażyciu leków , narkotyków lub innych środków odurzających itp. Niektóre towarzystwa ubezpieczeniowe nie pokrywają drobnych wydatków za lekarstwa , czy leczenie do wysokości 20 $ . Istnieje możliwość , przy opłaceniu dodatkowej składki , rozszerzenia ochrony ubezpieczeniowej o szereg świadczeń dodatkowych dotyczących kosztów leczenia wynikających z wyczynowego uprawiania sportu .

Ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków NNW za granicą gwarantuje ochronę ubezpieczonego na wypadek utraty zdrowia lub śmierci. Występuje ono najczęściej jako składnik polis pakietowych wraz z ubezpieczeniami kosztów leczenia KL oraz ubezpieczeniem utraty bagażu podróżującego BP . Suma ubezpieczenia waha się ( w zależności od firmy ubezpieczeniowej ) od 3000zł do 30000$. Składka ubezpieczeniowa zależna jest tak jak w przypadku KL .

Jeżeli podróż jest odbywana do krajów tropikalnych firmy ubezpieczeniowe dają możliwości wykupienia za dodatkową składkę ubezpieczenia na wypadek zakażenia się niebezpiecznymi chorobami panującymi w strefie zwrotnikowej , np.: malaria . Wypłata świadczenia za następstwa nieszczęśliwych wypadków zależy od procentowego uszczerbku na zdrowiu . Procent ten określa komisja lekarska powołana przez towarzystwo ubezpieczeniowe . Pracuje ona na tabelach norm procentowych , w których jest określony minimalny i maksymalny procent jaki można przyznać za dane nieszczęśliwe zdarzenie . Najwięcej 100% sumy ubezpieczenia SU otrzymuje się za całkowitą utratę wzroku . Towarzystwa ubezpieczeniowe z reguły nie ponoszą odpowiedzialności za następstwa nieszczęśliwych wypadków spowodowanych pod wpływem alkoholu lub innych niedozwolonych leków lub narkotyków , usiłowaniem popełnienia przestępstwa lub samobójstwa , zamieszkami lub podczas konfliktu zbrojnego , wyczynowym uprawianiem sportu , zaburzeniami psychicznymi lub napadami epileptycznymi , chorobami zawodowymi , zawałem serca , udarem mózgu itp.

Ubezpieczenie Assistance za granicą jest to dodatkowa pomoc , jaką udziela ubezpieczyciel w ramach ubezpieczenia . Usługa ta zapewnia o wiele lepszą ochronę niż standardowe ubezpieczenia turystyczne . Dzięki niej otrzymuje się szybki dostęp do pomocy medycznej oraz można uregulować wszystkie związane z tym płatności od razu i na miejscu , a nie jak w przypadku standardowej polisy kiedy to dopiero po powrocie do kraju ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie . Ubezpieczenie assistance to także gwarancja opieki nad dziećmi , bądź ich powrót do domu w przypadku kiedy trzeba zostać w szpitalu , pokrycie kosztów odwiedzin kogoś z rodziny , zorganizowanie transportu do domu w przypadku kiedy trzeba wcześniej wrócić do kraju , a tan zdrowia na to nie pozwala .

Ubezpieczenie bagażu podróżnego oferowane jest najczęściej w pakiecie z ubezpieczeniami KL , NNW . Polisa ta gwarantuje wypłatę odszkodowania w przypadku kradzieży lub zniszczenia bagażu podróżnego . Ochroną ubezpieczeniową objęte są zdarzenia takie jak – kradzież , rabunek lub utrata bagażu wskutek pożaru , huraganu , powodzi , uderzenia pioruna , deszczu ulewnego , gradu , lawiny oraz katastrofy lub wypadku środka komunikacji . Suma ubezpieczenia może wahać się od 500zł do 1000$ w zależności od firmy ubezpieczeniowej . Składka ubezpieczeniowa zależna jest tak jak w przypadku KL i NNW . Pieniądze z odszkodowania otrzymuje się dopiero po powrocie do kraju i tylko za okazaniem dokumentów z policji ( lub hotelu ) , zaświadczającym że kradzież faktycznie miała miejsce .

Pakiet ubezpieczeniowy – wiele rodzajów ubezpieczeń w ramach jednej polisy .

Towarzystwa oferują kilka wariantów danego pakietu , różniących się ilością wchodzących w jego skład ubezpieczeń . Oferowane przez poszczególne towarzystwa pakiety różnią się między sobą głównie ilością ryzyka , jakie obejmuje polisa .

Najczęściej w skład pakietu wchodzą ubezpieczenia :

Temat : Ubezpieczenia komunikacyjne .

Zielona karta – to komunikacyjne ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej OC poza granicami kraju . Z polisy tej wypłacane są odszkodowania osobom , które zostały poszkodowane przez kierowcę poruszającego się poza granicami swojego kraju . W Polsce Zieloną Kartę mają prawo wystawić jedynie członkowie Polskiego Biura Ubezpieczeń Komunikacyjnych . Należą do niego następujące towarzystwa : Warta , PZU , Compensa , Polonia , Daewoo , Hestia Insurance , Filar , Wintertur , Europa , Heros , AIG , Generalli , Alianz , Inter – Fortuna , Partner , PBK , Cigna Stu , Energoasekuracja , Agropolisa , Samopomoc .

Przedmiot i zakres ubezpieczenia .

  1. Przedmiotem ubezpieczenia w wariancie Holiday Basic są :

    • Koszty leczenia , transportu medycznego i repatriacji

    • Następstwo nieszczęśliwych wypadków

  2. Przedmiotem ubezpieczenia w wariancie Holiday Charter są :

    • Koszty leczenia , transportu medycznego i repatriacji

    • Następstwo nieszczęśliwych wypadków

    • Koszty związane z pobytem osoby towarzyszącej

    • Bagaż

  3. Przedmiotem ubezpieczenia w wariancie Holiday Charter Plus są :

    • Koszty leczenia , transportu medycznego i repatriacji

    • Następstwo nieszczęśliwych wypadków

    • Koszty związanej z pobytem osoby towarzyszącej lub osoby wezwanej do towarzyszenia

    • Koszty przerwania podróży

    • Bagaż

    • Koszty opóźnienia dostarczenia bagażu

    • Odpowiedzialność cywilna

Suma Ubezpieczenia ( Gwarancyjna ) i składka .

  1. suma ubezpieczenia ( gwarancyjna ) stanowi górny limit odpowiedzialność ubezpieczyciela w stosunku do ubezpieczonego za wszystkie szkody objęte ochroną ubezpieczeniową , które zaistniały w okresie ubezpieczenia .

  2. Sumy ubezpieczenia ( gwarancyjne ) w poszczególnych rodzajach ubezpieczeń przedstawiają się następująco :

Międzynarodowe Karty turystyczne

International Student Card ( ISIC ) jest jedynym uznawanym na całym świecie dokumentem potwierdzającym status studenta . Została wprowadzona w 1968r. Legitymacja ISIC przysługuje studentom studiów dziennych i wieczorowych , uczniom szkół średnich i gimnazjów , powyżej 12 roku życia . ISIC uprawnia do korzystania z 150.000 zniżek w ośrodkach kulturalnych , zabytkach a także w sklepach i centrach rozrywki . Dotyczy również transportu lotniczego , kolejowego , autokarowego , oraz promowego . Jest respektowana w ponad 100 krajach na całym świecie .

Legitymacja ISIC zapewnia :

International Youth Travel Card ( IYTC ) Została zaaprobowana przez UNESCO jako jednolity dokument dla podróżujących młodych ludzi w wieku 15 – 25 lat . Pozwala ona zaoszczędzić przy zakupie biletów lotniczych , zakwaterowaniu , usługach telekomunikacyjnych , wejściach do muzeów i innych ośrodków kulturalnych , a także w sklepach i punktach w ponad 60 krajach na całym świecie .

Karta IYTC zapewnia :

International Teacher Identify Card ( ITIC ) został wprowadzony w 1984r. aby ułatwić podróżowanie nauczyciela I profesora , zaopatrujących ich w jednolity , obowiązujący na całym świecie dokument potwierdzający status nauczyciela . Przysługuje ona nauczycielom i wykładowcom akademickim pracującym co najmniej rok w zawodzie .

Legitymacja ITIC zapewnia :

Międzynarodowa Legitymacja GO’25 Karta przeznaczona jest dla osób w wieku 12 – 25 lat . Stworzona przez International Youth Card GO’25 . Jedynym kryterium wymaganym do otrzymania tej karty jest nieukończone 26 lat w dniu jej wystawienia . Wydawana jest od 1975r. przez Federation Of International Youth Organisation , największą międzynarodową organizację zrzeszającą ponad 300 podmiotów z branży turystycznej . Posiadacz karty korzysta z licznych udogodnień w trakcie podróży w zakresie transportu, telekomunikacji , wyżywienia , zakwaterowania i wstępu do obiektów muzealnych i kulturalnych .

Europejska Karta Międzynarodowa < 26 WBK S.A. > Karta rabatowo-ubezpieczeniowa , której posiadaczem może zostać każdy młody człowiek między 12 a 26 rokiem życia . Karta ważna jest przez rok od daty wydania i daje dostęp do 3.000 zniżek w Polsce i prawie 20.000 zniżek w 31 krajach europejskich .

Karta < Euro 26 > zapewni między innymi zniżki :

Wersja podstawowa Karty < Euro26 > obejmuje ubezpieczenie turystyczne od Następstwa Nieszczęśliwych Wypadków po pokrycie Kosztów Leczenia ( 200.000 PLN ) oraz transportu medycznego ( 2.000 PLN ) Jest ono ważne na całym świecie podczas każdej podróży . Karta zawiera także ubezpieczenie w Polsce od NNW .

Decydując się na Kartę < Euro 26 > w Polsce można wybrać jedną z czterech możliwości :

Międzynarodowa Legitymacja Schronisk Młodzieżowych ( Hostelling International ) Mogą z niej korzystać wszyscy . Dzięki karcie użytkownik ma dostęp do tanich noclegów w 5.000 schronisk w78państwach na całym świecie .

Legitymacja PTSM dzieli się na następujące kategorie :

Karnet Campingowy FICC ( Federation International De Camping )

Karnet Autobusowy EUROLINES PASS Mogą go wykupić wszyscy . Ważny jest 30 lub 60 dni . Przez cały czas ważności karnetu można bez uiszczania dodatkowych opłat korzystać z nieograniczonej liczby przejazdów między 30 miastami Europy nawet przez przeprawy promem . Do karnetu dołączona jest lista miast , pomiędzy którymi można poruszać się oraz rozkład jazdy . Do nabycia w biurach Pekaes Bus .

Europejska Zielona Karta – jest formą promocji „ zielonego stylu życia ” , propagowana przez Ligę Ochrony Kraju – Europejskie Centrum Ekologiczne i realizowana jest od1995r. . Warunkiem posiadania karty jest ukończone 13 lat .

Temat : Komputeryzacja obsługi ruchu turystycznego .

Współczesny system organizacji i obsługi ruchu turystycznego w przeważającej większości oparty jest na wykorzystywaniu nowoczesnych technologii czyli komputerów . Powstały tak zwane komputerowe systemy rezerwacji ( CRS – Computerised Reservation Systems ) , które umożliwiają dokonywanie przez klientów indywidualnych i biura podróży rezerwacji i sprzedaży różnorodnych usług turystycznych ( usługi noclegowe , wycieczki zagraniczne , turystyka krajowa itp. ) on-line .

Najbardziej niezbędne na rynku turystycznym są systemy komputerowe o zasięgu globalnym ( GDS – Global Distribution Systems ) , do których możemy zaliczyć między innymi :

Amadeus to najbardziej dynamicznie rozwijająca się firma dostarczająca rozwiązań technicznych zaspokajających potrzeby biur podróży na całym świecie w dziedzinie marketingu , sprzedaży i dystrybucji . Firma Amadeus została założona w 1987 roku przez linie lotnicze Air France , Lufthansa , Iberia i SAS . Dziś działa już w około 200 krajach . Dysponując rozległą siecią oraz jedną z największych baz danych w Europie , Amadeus świadczy usługi na rzecz ponad 57 000 placówek biur podróży i ponad 8400 punktów sprzedaży linii lotniczych na całym świecie . System Amadeus umożliwia rezerwacje miejsc i zakup biletów ( w standardzie BSP ) . System jest neutralny i nie faworyzuje żadnego usługodawcy , dając pełny dostęp do wszystkich ofert. Początki polskiej działalności firmy Amadeus sięgają roku 1992 . Dwaj udziałowcy : Amadeus Global Travel Distribution i Polskie Linie Lotnicze LOT , stworzyli ogólnokrajowe przedsiębiorstwo marketingowe ( National Marketing Company ) , reprezentujące firmę Amadeus w naszym kraju . W ciągu ostatniej dekady , firma Amadeus stała się filarem rynku usług branży turystycznej , z usług korzysta obecnie ponad 500 polskich biur podróży .

Rys. Organizacja firmy Amadeus .

Struktura udziałów : Udział %
Udziały publiczne 40,08
Air France 23,36
Iberia 18,28
Lufthansa 18,28

Rys. Amadeus na świecie .

            Lokacje Terminale
Biura podróży 57,92 174,547
Biura linii lotniczych ( reprezentujące 109 przewoźników ) 10,562 76,704

Rys. Dostawcy w systemie Amadeus .

Rozkłady linii lotniczych 733
Liczba linii lotniczych do sprzedaży 466
Linie lotnicze - użytkownicy systemu Amadeus 109
Firmy wynajmu samochodów - lokacje 24,468
Firmy wynajmu samochodów - marki 50
Liczba hoteli na świecie 58,008
Liczba sieci hotelowych 322

Rys. Obecność w Internecie .

Biura podróży 2,27
Korporacje 168
Hotele 17
124 strony obsługujące 35 przewoźników  

Rys. Instalacje Amadeus na świecie . Podział na regiony .

        Biura podróży Biura linii lotniczych
        Lokacje Terminale Lokacje
Europa , Afryka & Środkowy Wschód 36.409 118.733 7.403 56.358
USA i Kanada 5.11 12.73 630 5.224
Ameryka Środ. , Meksyk & Karaiby 1.103 3.321 239 1.113
Ameryka Południowa 7.071 16.652 1.294 7.512
Azja Pacyfik 8.227 23.111 996 6.497
Łącznie 57.93 174.547 10.562 76.704

Sabre – jeden z systemów rezerwacji biletów lotniczych , tani , prosty w obsłudze i poprzez Internet . Sabre Net Platform powstał w 1976 roku przez American Airlines . 45% wszystkich rezerwacji obejmuje rynek amerykański . Sabre oferuje wszystkie funkcje największego systemu CRS :

Worldspan – został uruchomiony w 1990r jako wynik porozumienia firm amerykańskich( np.: Delta ) i linii lotniczych z Dalekiego Wschodu . Dysponuje ponad 40 000 terminalami na całym świecie .

Galileo – system głównie obejmujący państwa europejskie ( 40% ) , powstał w 1987 roku , jest szczególnie przydatny dla biur/agencji bez fachowego personelu IATA . Umożliwia :

Omnis – Polska Sp. Z o.o. – jest czołowym dostawcą nowoczesnych rozwiązań informatycznych dla branży turystycznej i hotelarskiej . Istotną cechą rozwiązań spółki jest integracja z innymi systemami wewnętrznymi i zewnętrznymi używanymi przez biura podróży , touroperatorów czy hotele . Spółka jest też operatorem systemu rezerwacyjnego uruchamianego na portalu www.travelmarket.pl obsługującego między innymi oferty 260 hoteli oraz 38 touroperatorów . Omnis-Polska jest twórcą najbardziej zaawansowanego systemu wspomagania i obsługi sprzedaży dla biura podróży w Polsce – omnisTRAVEL . Składa się on z 3 modułów podstawowych obsługujących różne rodzaje działalności biur podróży : „Bilety Lotnicze” ( dawniej AIRBASE ) , „Imprezy” , „Produkty i Usługi” oraz interfejsów systemów rezerwacyjnych (Worldspan , Galileo ) i finansowo-księgowych ( Symfonia , ProFinn , RAKS , Legat ) .

Dla touroperatorów oferuje zaawansowany system rezerwacyjny omnisTOUR umożliwiający rezerwację i sprzedaż ofert turystyki zagranicznej i krajowej zarówno turystom indywidualnym jak i agencjom turystycznym . Dla hoteli , grup hotelowych , konsorcjów i tym podobnych przeznaczony jest omnisHOTEL , umożliwiający dokonywanie rezerwacji i sprzedaży oferowanych usług on-line .

Temat : Podstawowe sformułowania używane w branży turystycznej oraz przygotowanie do organizacji imprez turystycznych .

Impreza – Powszechnie przyjęte przez organizatorów turystyki znaczenie imprezy turystycznej to : realizacja przedsięwzięć związanych ze zwiedzaniem , wypoczynkiem , rekreacją , krajoznawstwem oraz wszystkimi formami wyjazdów , odnoszących się do programów własnych biura podróży bądź realizowanych przez biuro podróży na zlecenie z zewnątrz , według ustalonego programu i określonych kosztów . Z punktu widzenia biura , nie ma znaczenia , czy przedsięwzięcie jest wielodniowe czy jednodniowe , czy składa się na nie jedno czy kilka świadczeń , nie ma wpływu na sposób rozliczania , po każdym przedsięwzięciu czy w dłuższym cyklu . W takim ujęciu pojęcia imprezy organizacja regularnych przewozów przez biuro podróży będzie imprezą . Nie będzie natomiast imprezą sprzedaż biletów autobusowych lub lotniczych przez agenta .

Rejestry – Każda działalność biura związana ze sprzedażą usług , realizacją zamówień klientów lub zleceń otrzymywanych z innych biur , winna być ewidencjonowana . Dotyczy to zarówno sprzedaży miejsc na wycieczkach , organizacji imprez własnych , zleceń krajowych lub zagranicznych na organizację imprez , sprzedaży biletów autobusowych lub lotniczych . Rejestry imprez służą do ewidencji numerów nadawanych imprezie . Nazwa rejestru oraz treść zawartych informacji związanych z przeznaczeniem rejestru i podobnie jak forma graficzna rejestru rozwiązywana jest indywidualnie w każdym biurze . Technika komputerowa w wielu przypadkach zastępuje tradycyjne rejestry .

Obsługa imprezy turystycznej – Wykonywanie wszystkich czynności niezbędnych do przygotowania , przeprowadzenia i rozliczenia imprezy turystycznej . Dotyczy to zarówno czynności wykonywanych w biurze , jak i czynności wykonywanych przez pilota bądź inne osoby uczestniczące w realizacji imprezy .

Numer imprezy – Każda impreza , jako samodzielne przedsięwzięcie , posiada oznaczenie . Oznaczenie to nazywamy numerem imprezy . Umożliwia to identyfikowanie dokumentów związanych z daną imprezą , ułatwia obsługę imprezy , umożliwia przypisanie do danej imprezy związanych z nią kosztów . Sposób numerowania imprez jest wewnętrzną sprawą biura . Powinien on ułatwiać identyfikację imprezy ,a więc : czy to impreza krajowa czy zagraniczna , czy to impreza wyjazdowa czy przyjazdowa , czy numer imprezy informuje czy dotyczy turystyki indywidualnej , czy grupowej . W zależności od potrzeb biura , numer imprezy może określać w którym miesiącu impreza się zaczyna , bądź kończy . Spotyka się również numery imprez odnoszące się do poszczególnych obiektów bądź miejscowości , szczególnie w turystyce zagranicznej wyjazdowej . Zbyt skomplikowany system numerowania imprez w praktyce może się okazać utrudnieniem , a nie pomocą . Opuszczona część numeru dla osoby niezorientowanej stanowić może całkiem nową imprezę . W korespondencji dotyczącej imprezy jej numer jest sposobem identyfikacji zarówno u kontrahentów krajowych , jak i zagranicznych .

Teczka imprezy – Cała dokumentacja dotycząca imprezy powinna się znajdować w jednym miejscu , aby w każdej chwili można było z niej skorzystać , a jednocześnie umożliwić wykonywanie niektórych rutynowych czynności bez potrzeby wgłębiania się w plik papierów . Powinna to zapewniać właśnie teczka imprezy . Jest to najczęściej arkusz papieru formatu A-3 złożony na połowę . Strona tytułowa ma opis , który po wypełnieniu umożliwia realizację imprezy bez częstego przeglądania całej dokumentacji . Nie zapisane części strony tytułowej lub wewnętrzne strony stanowią miejsca dokonywanie adnotacji z prowadzonych rozmów , ustaleń , zapisywania z kim prowadzono ustalenia , rejestracji zaliczek i wpłat . Teczka imprezy może też mieć formę dużej koperty . Sposób opisywania teczki imprezy jest indywidualną sprawą biura . Niemniej jednak dla prawidłowego spełniania swoich funkcji teczka imprezy powinna posiadać kilka podstawowych opisów , jak

Doświadczenie uczy , że zbyt rozbudowana strona opisowa teczki imprezy nie jest ułatwieniem . Często mało istotne zapisy są z biegiem czasu pomijane . Natomiast referenci zgodnie ze swoimi upodobaniami i przyzwyczajeniami wprowadzają własne skróty i symbole . Dokąd te zapisy są zrozumiałe i czytelne można je w ostateczności akceptować . Gorzej , jeżeli zapisy w teczce imprezy stają się zrozumiałe tylko dla osoby prowadzącej daną imprezę . Należy pamiętać , że teczka imprezy jest urządzeniem umożliwiającym realizację imprezy . Nie raz się tak zdarza , że imprezę zaczyna realizować jeden referent a kończy trzeci lub czwarty w kolejności . Każdy z nich w oparciu o zebrane dokumenty oraz dokonane adnotacje i zapisy powinien mieć możliwość kontynuacji imprezy , bez specjalnego „rozszyfrowywania” zawartych w niej zapisów .

Voucher – Dokument kredytowy , umożliwiający realizację świadczeń zamówionych przez biuro u kontrahenta zagranicznego . Wymienione w voucherze świadczenia są przez klienta zapłacone i winny być wydane w ilości i jakości zaznaczonej na voucherze . Voucher jest dokumentem finansowym . Jego kopia zawsze jest dołączona do rozliczenia . Ten sam dokument w wydaniu krajowym nazywamy SKIEROWANIEM . Voucher może być przeznaczony na realizację świadczeń dla grup , jak również dla turystów indywidualnych . Z uwagi na przeznaczenie różnią się formą . W voucherze indywidualnym podajemy zawsze imię i nazwisko realizatora i liczbę osób towarzyszących , przy voucherach grupowych operujemy numerem grupy i liczbą osób . Voucher na realizację świadczeń dla grupy najczęściej jest wystawiany dla jednego kontrahenta na wszystkie świadczenia do niego zlecone , czyli dla zagranicznego biura podróży . Może się jednak zdarzyć , iż ze sposobu organizacji imprezy grupowej wynika , że występuje kilku kontrahentów , wówczas dla każdego musimy wystawić voucher . Dla turystów indywidualnych często na każde świadczenie wystawiamy oddzielny voucher . Wynika to ze specyfiki tej turystyki . Gdy realizację świadczeń dla turysty indywidualnego przyjmuje zagraniczne biuro podróży wówczas – jak przy turystyce grupowej – wystawiamy jeden voucher na wszystkie świadczenia .

Czarter – Forma zawierania umowy z dostawcą usług . Ta forma zawarcia umowy świadczy , że zamawiający zakupił u sprzedającego określoną ilość usług w określonym terminie i standardzie , za z góry uzgodniona kwotę . Forma umowy uniemożliwia dokonywanie jakichkolwiek zwrotów zamówionych usług . Ceny przy umowie czarterowej powinny być niższe niż przy innej formie zamówienia . Umowa czarterowa z uwagi na jej złożoność powinna mieć formę pisemną .

Allotment - Forma zawierania umowy z dostawcą usług . Taka forma zawarcia umowy z dostawcą usług stanowi , że zamawiający przez określony czas posiada w swojej dyspozycji uzgodnioną ilość usług , w określonej cenie i standardzie . Umowa ta określa również w jakim terminie zamawiający ma prawo zrezygnować z całości lub części zamówionych usług bez ponoszenia kosztów . Podobnie jak umowa czarterowa , powinna mieć formę pisemną .

Zamówienie – Forma zawierania umowy z dostawcą usług . Zamawiający określa , jakie świadczenia zamawia , usługodawca potwierdza , czy może zamówione świadczenia zrealizować czy nie , określa cenę i inne elementy realizacji zamówienia . Zamówienie może mieć formę ustną bądź pisemną . Bezpieczniejsza i bardziej zalecana jest forma pisana .

Krajówka – Określenie imprez organizowanych w kraju , zarówno wyjazdowych jak i przyjazdowych . W turystycznym żargonie oznacza prowadzenie przez biuro działalności w zakresie turystyki krajowej wyjazdowej ( organizowanie wczasów krajowych , ewentualnie wycieczek krajowych ) . W odniesieniu do imprez przyjazdowych dodaje się przyjazdówka krajowa .

Wyjazdówka – Określenie imprez krajowych i zagranicznych , które są związane z wyjazdem poza miasto będące siedzibą biura . W turystycznym żargonie oznacza to prowadzenie przez biuro działalności w zakresie turystyki zagranicznej wyjazdowej . W odniesieniu do krajówki dodaje się wyjazdówka krajowa .

Przyjazdówka – Określenie imprez realizowanych na zlecenie inne zleceniodawcy ( biuro podróży , podmiot gospodarczy , organizacja społeczna bądź osoba fizyczna ) . Impreza organizowana jest mieście , w którym siedzibę ma biuro bądź w jego okolicy , tradycyjnie uznawanej za atrakcję turystyczną przypisaną do tego miasta . Dotyczy to głównie imprez krajowych . W turystycznym żargonie oznacza to działalność biura zajmującego się realizacją imprez na zlecenie kontrahenta zagranicznego , odnosi się to do turystyki zagranicznej . Nie ma znaczenia teren , na którym realizowana jest impreza . Często zdarza się , że zlecona impreza w ogóle nie ma świadczeń w mieście , siedzibie biura . W odniesieniu do krajówki dodaje się przyjazdówka krajowa .

Objazdówka – Żargonowe określenie imprezy turystycznej kilkudniowej , mającej w programie zwiedzanie atrakcji turystycznych w kilku miejscowościach .

Jednodniówka – Impreza jak objazdówka , z tym że program realizowany jest w ciągu jednego dnia .

Pobytówka – Impreza o charakterze pobytowym , to znaczy , że przynajmniej kilka dni w ciągu imprezy , przeznaczonych jest na odpoczynek . Pobytówka może być imprezą krajową nazywaną w żargonie wczasami , bądź zagraniczną .

Impreza grupowa – W turystycznym żargonie często nazywana grupówką . Oznacza to , że jest to impreza organizowana dla określonej liczby osób ( minimalną liczbę osób określa najczęściej umowa z hotelem ) po uzgodnionej cenie , w ściśle określonym terminie , zgodnie z określonym programem i świadczeniami , zlecona przez zleceniodawcą z zewnątrz , bądź organizowana do sprzedaży z wolnej akwizycji , mająca przewodnika bądź pilota , posiadająca ubezpieczenie . Zmiana liczby osób może zmienić cenę imprezy . Podział na imprezę grupową i indywidualną jest istotny z punktu widzenia biura , gdyż w decydującej mierze określa poziom cen zarówno w hotelach jak i usług transportowych . Dla klienta taki podział jest często niezrozumiały , gdyż wykupując np.: dwa miejsca w imprezie pobytowej zagranicznej uważa , że jedzie indywidualnie .

Impreza indywidualna – Impreza organizowana na zlecenie klienta , zgodnie z jego zamówieniem co do ilości , rodzaju i standardu świadczeń , liczba osób biorących udział w imprezie jest mniejsza od minimalnej liczby osób określonych w grupówce . Najczęściej klient we własnym zakresie organizuje sobie dojazd oraz sam się ubezpiecza .

Impreza zlecona – Impreza organizowana na zlecenie kontrahenta z zewnątrz . Nie ma znaczenia czy jest to zleceniodawca krajowy czy zagraniczny , jak również nie ma znaczenia czy jest to impreza indywidualna , czy grupowa . Biuro zamawia świadczenia zgodnie z życzeniem zleceniodawcy , może dokonać korekty w zakresie programu , jeżeli zamówienie klienta jest niemożliwe do zrealizowania , ze względu na czas bądź ograniczenia wynikające z przepisów transportowych . Biuro może również zasugerować klientowi wzbogacenie jego zamówienia o dodatkowe atrakcje .

Wolna akwizycja – Forma sprzedaży imprez własnych organizowanych przez biuro . W oparciu o posiadane rozeznanie bądź przeprowadzone analizy i badania rynku biuro przygotowuje program imprezy , kalkulacje cen . Impreza przeznaczona jest do zakupu przez indywidualnych klientów zarówno we własnych punktach sprzedaży , jak i u agentów . Istnieje możliwość zakupienia większej liczby miejsc bądź całej grupy przez klienta zbiorowego ( zakład pracy , organizacja społeczna , stowarzyszenia ) .

Organizacja imprez turystycznych

Tworzenie produktu turystycznego w biurze podróży można podzielić na kilka etapów :

Etap pierwszy , czyli przygotowanie , obejmuje :

Etap drugi , czyli sprzedaż , obejmuje :

Etap trzeci , czyli realizacja

Etap czwarty – rozliczenie

Każdy z nich wymaga określonej wiedzy i doświadczenia . Błąd popełniony na jakimś etapie może mieć wymierne skutki finansowe, przejawiające się bądź nie sprzedaniem imprezy , bądź , mimo sprzedania , podniesieniem straty finansowej , np.: z powodu błędnej kalkulacji lub złej decyzji dotyczącej upustów przy sprzedaży .

Znacznie prostsze jest tworzenie produktu na zlecenie kontrahenta , czyli organizacja imprezy zleconej . Zlecający najczęściej określa swoje cele , standard , program . Zadaniem biura jest zweryfikowanie złożonego zlecenia , sporządzenie kalkulacji oraz zamówienie świadczeń . Biuro odpowiada za prawidłowe wyliczenie ceny oraz zgodne z programem zamówienie świadczeń .

Przed biurem stoi trudniejsze zadanie , jeżeli tworzony produkt jest imprezą własną . Biuro w takim przypadku tworzy program , określa trasę , planuje ilość i standard świadczeń , określa sposób transportu . Po stworzeniu programu dokonuje kalkulacji imprezy i w dalszej kolejności zamawia świadczenia .

Programowanie imprezy turystycznej

Programowanie imprezy turystycznej jest najważniejszym zadaniem stojącym przed biurem w całym procesie tworzenia produktu . Tworząc program imprezy należy kierować się pewnymi zasadami , które można określić następująco :

Środek transportu

autokar

Zalety

Wady

  • najtańszy ze wszystkich środków transportu w przeliczeniu na jednego uczestnika ,

  • możliwość dowolnego kształtowania imprezy w czasie ,

  • możliwość dojazdu zarówno do atrakcji turystycznych , jak i hoteli ,

  • możliwość korygowania w trakcie imprezy założonego programu ,

  • możliwość poznania mijanego krajobrazu ,

  • dogodne warunki do integracji uczestników imprezy ,

  • stosunkowo mała wrażliwość większości osób na choroby lokomocyjne

  • bagaż załadowany w miejscu wyjazdu przewożony jest do miejsca kończącego imprezę ,

  • wydłużenie czasu imprezy ,

  • ograniczenia w wielkości przewożonego bagażu ,

  • konieczność przekraczania wielu przejść granicznych w turystyce zagranicznej ,

  • możliwość wystąpienia nieprzewidzianych awarii ,

  • ograniczenia wynikające z godzin pracy kierowcy ,

  • niedogodności wynikające z długości podróży ,

pociag

Zalety

wady
  • prędkość podróżowania ( zależna od rodzaju pociągu ) ,

  • sprawniejsze odprawy graniczne w ruchu międzynarodowym ,

  • niższa cena niż przy niektórych biletach lotniczych ,

  • dość wysoki komfort podróżowania ,

  • możliwość zamawiania posiłków ,

  • wygodna możliwość podróżowania w nocy ,

  • ograniczenia wynikające z rozkładu jazdy , zarówno co do czasu jak i kierunków ,

  • konieczność korzystania z dodatkowego transportu na transfery oraz realizację programu ,

  • konieczność przenoszenia bagażu przy transferach ,

  • zmiana terminów w trakcie imprezy powoduje dodatkowe koszty i uzależniona jest od możliwości zmiany rezerwacji ,

Samolot

Zalety

Wady

  • szybkość podróży ,

  • wygoda podróżowania ,

  • duże bezpieczeństwo podróżowania , mimo powszechnego odczucia , że linie lotnicze są niebezpieczne ,

  • gwarantowane wyżywienie w czasie podróży ( ale nie zawsze , z reguły w samolotach rejsowych o ponad trzygodzinnym locie ) ,

  • wysoka cena przelotu ,

  • ograniczenia w programowaniu wynikające z rozkładów lotów ,

  • uciążliwa konieczność dojechania do lotniska nie zawsze będącego w miejscu zamieszkania klienta ,

  • zmiana terminów w trakcie imprezy powoduje dodatkowe koszty i uzależniona jest od możliwości zmiany rezerwacji ,

  • konieczność korzystania z dodatkowego transportu na transfery oraz realizację programu ,

  • konieczność przenoszenia bagażu przy transferach ,

  • lęk niektórych ludzi przed podróżą samolotem ,

Statki

Promy

Zalety

Wady

  • niższa cena niż biletu lotniczego ,

  • przy realizacji niektórych typów imprez jedyny środek transportu ,

  • przepiękne krajobrazy ,

  • możliwość oglądania ( w niektórych rejonach ) delfinów czy innych atrakcyjnych zwierząt morskich ,

  • długi czas podróży ,

  • ograniczenia wynikające z rozkładu rejsów ,

  • konieczność korzystania z dodatkowego transportu na transfery oraz realizację programu ,

  • konieczność przenoszenia bagażu przy transferach ,

  • zmiana terminów w trakcie imprezy powoduje dodatkowe koszty i uzależniona jest od możliwości zmiany rezerwacji ,

  • lęk niektórych klientów przed podróżą statkiem ,

  • choroba morska ,

Programowanie imprezy jest najważniejszym elementem tworzenia produktu . W małych biurach programowanie imprezy jest wspólną pracą kilku osób . Nawet w biurach składających się z właściciela i referenta programowanie jest robione wspólnie , jako wynik dyskusji . W dużych biurach program , wynik pracy zespołu bądź referenta specjalizującego się w programowaniu danego kierunku wyjazdów , jest akceptowany przez zwierzchnika .

Po zaakceptowaniu programu zastępuje jego kalkulacja . Zdarza się , że po dokonaniu kalkulacji należy dokonać korekty w przygotowanym programie , ponieważ cena , którą byśmy proponowali klientom , w porównaniu z podobnymi programami konkurencji , byłaby barierą w sprzedaży . Po prostu produkt innych biur może okazać się tańszy .

Kalkulacja imprezy

Kalkulacja służy do określenia ceny imprezy z uwzględnieniem wszystkich elementów tworzących cenę . Do elementów składowych ceny zaliczamy :

Koszt świadczeń – jest to kwota netto , jaką musimy zapłacić dostawcy usługi bądź usług . Oznacza to , że jeżeli cena usługi podana jest łącznie z podatkiem , czyli brutto , do kalkulacji musimy przyjąć kwotę pomniejszoną o podatek . Przy imprezach zagranicznych wyjazdowych , cena świadczeń podana w dewizach , bez względu na to czy jest tam wliczony podatek czy nie , jest zawsze ceną netto . W przypadku imprez jednostkowych , indywidualnych bądź grupowych , koszt świadczeń odpowiada faktycznej cenie , jaką płacimy usługodawcy . Inaczej wygląda sytuacja w przypadku imprez , dla których część świadczeń kupujemy w czarterze , gdzie – w zależności od popytu , zależnego od terminu wyjazdu koszt świadczeń jest zróżnicowany . Nie jest on odpowiednikiem ceny płaconej usługodawcy .

Koszt świadczeń , czyli cena , jaką płacimy za usługę , w zależności od imprezy może być :

Przeprowadzając kalkulację imprezy należy brać pod uwagę fakt , że część

kosztów jest związana w sposób bezpośredni z liczbą uczestników natomiast są też koszty niezależne od liczby uczestników . Istnieją więc koszty stałe i koszty zmienne . Organizator imprezy często również przewiduje miejsca bezpłatne .

Koszty stałe są to koszty , które nie zależą od liczby osób uczestniczących w imprezie , lecz są związane z samym faktem organizacji imprezy . Do kosztów tych zaliczamy :

Koszty zmienne są to koszty zależne od liczby uczestników . Zaliczamy do nich :

Koszty te są zmienne , jednak pod warunkiem , że w przypadku zmniejszenia liczby uczestników anulujemy świadczenia w terminach umożliwiających dokonanie zmniejszeń bez ponoszenia kosztów . Terminy te powinny być określone w umowie z dostawcami usług .

Koszt miejsca bezpłatnego – organizator często w kalkulacji uwzględnia miejsce bezpłatne . W zależności od rodzaju imprezy różne jest jego przeznaczenie . W imprezach krajowych zleconych miejsce bezpłatne przeznaczone jest dla zlecającego , w imprezach z wolnej akwizycji może być przeznaczone na cele promocyjne , w turystyce zagranicznej przyjazdowej partner zagraniczny często wręcz oczekuje miejsc bezpłatnych . Przy współpracy z zagranicznymi biurami podróży przyjęte jest , że np.: co 21 lub co 25 miejsce jest bezpłatne . Oznacza to , że biuro przysyłające 25 osób na wycieczkę płaci za 24 osoby , przy wielokrotności osób w grupie odpowiadającej liczbie miejsc bezpłatnych zasada ta jest powtarzana ( grupa 50-osobowa otrzyma dwa miejsca bezpłatne ) . Miejsce kierowcy traktujemy w kalkulacji jako miejsce bezpłatne , z tym że najczęściej w koszt tego miejsca nie wliczamy kosztów zwiedzań i wstępów .

Marża biura – narzut do kosztów świadczeń występujących w imprezie , doliczany przez biuro podróży ( w żargonie zawodowym często mówi się marża na imprezie ) . Mówiąc w pewnym uproszczeniu , marża jest przychodem biura . Jest to uproszczenie , gdyż na faktyczny przychód biura składa się jeszcze szereg innych pozycji księgowych .

Z definicji tej wynika , że marża powinna :

Koszty związane z organizacją imprezy są zmienne , zależne od wielkości imprezy , ilości wyjazdów potrzebnych dla sprawnego zorganizowania imprezy , ilości prowadzonych rozmów telefonicznych bądź faksowych , czaso- i pracochłonności , zakresu prowadzonej reklamy , ilości materiałów , które musimy wydrukować dla potrzeb agentów .

Podobnie jest z kosztami związanymi z prowadzeniem biura , które w jakimś procencie obciąża każdą imprezę .

Z uwagi na złożoność tych kosztów oraz zależność od wielu czynników ich wielkość będzie różna w różnych imprezach , jeśli chodzi o liczby bezwzględne .Natomiast procentowo , w stosunku do kosztów świadczeń , wahają się one w przedziale 5%-9% . Pozostała część marży powinna wpływać na dochód biura .

Założenia te mają swoje uzasadnienie wówczas , jeżeli biuro jest przedsięwzięciem rentownym , czyli na koniec roku wypracowuje dochód . Koszty prowadzenia biura i reklama są racjonalne w stosunku do sprzedaży .

Nie dotyczy to nowych przedsięwzięć , w których bardzo często świadomie zakładamy znacznie wyższe koszty związane z organizacją , promocją bądź sprzedażą aniżeli wpływy ze sprzedaży ( konieczne koszty wprowadzenia produktu na rynek ) .

Marża jest elementem ceny , dlatego jej wielkość podlega wielu ograniczeniom .

Wszystkie elementy powodują , że marża naliczona przez biuro podróży waha się w granicach 15%-20% . W szczególnych przypadkach , jeżeli biuro tworzy unikalną i bardzo atrakcyjną ofertę bądź popyt na daną imprezę może znacznie przewyższać podaż , można doliczyć marżę wyższą . Należy przy tym pamiętać , że ceną jest to , co klient jest gotów zapłacić , a nie matematyczne zestawienie kosztów , marży i podatków . Jeżeli impreza będzie mało atrakcyjna , to nawet 5-procentowa marża , praktycznie nie pokrywająca kosztów związanych z organizacją imprezy , nie uratuje jej przed fiaskiem . Natomiast w skrajnym przypadku , impreza wyjątkowa , nawet przy naliczeniu 100-procentowej marży , może okazać się szlagierem handlowym .

Stawka akwizycyjna dla agenta – jest to kwota doliczana do ceny , którą płaci klient , a przeznaczona jest dla agenta prowadzącego sprzedaż w imieniu touroperatora . Stawka akwizycyjna nie jest określona żadnymi normami , a wysokość jej jest zależna od atrakcyjności imprez wprowadzanych do sprzedaży . im impreza mniej atrakcyjna , tym stawka akwizycyjna powinna być wyższa , natomiast jeżeli impreza jest bardzo atrakcyjna , można stawkę akwizycyjną nieznacznie obniżyć .Należy pamiętać , że stawka akwizycyjna jest dochodem agenta , a więc podobnie jak marża u organizatora , powinna pokrywać koszty związane z prowadzeniem sprzedaży ( głównie koszty telefonów ) i przynosić pewien zysk . Jeżeli ustalona przez organizatora stawka nie będzie spełniać tych wymagań wówczas agent po prostu nie będzie sprzedawał imprez , ponieważ nie ma motywacji do prowadzenia działalności nie przynoszącej dochodu .

Stawka akwizycyjna w imprezach , których cena podana jest w złotówkach , określana jest również w złotych polskich , przy imprezach , których cenę podano w dewizach , stawka akwizycyjna często stanowi procent od sprzedaży . Jest to podyktowane tym , że cena wycieczki , jaką klient płaci w złotówkach , zależna jest od kursu dewiz w dniu zapłaty . Jeżeli kurs walut ma tendencje wzrostowe , wówczas agent prowadzący sprzedaż w imieniu touroperatora partycypuje w korzyściach wynikających ze wzrostu kursu dewiz . Jest to traktowane jako zachęta dla agenta , aby właśnie te imprezy sprzedawał .

Stawka akwizycyjna jest więc kosztem organizatora , ponoszonym oczywiście przez klienta , dlatego stawkę akwizycyjną nalicza się tylko w imprezach przeznaczonych do sprzedaży przez sieć agentów . W przypadku sprzedaży takiej imprezy bezpośrednio przez organizatora stawka akwizycyjna zwiększa jego marżę . Jeżeli impreza jest organizowana na zlecenie klienta bądź przeznaczona do sprzedaż w ramach wolnej akwizycji tylko w punkcie sprzedaży organizatora , wówczas stawki akwizycyjnej nie naliczamy , gdyż byłoby to nieuzasadnione podnoszenie ceny . Cenę imprezy określamy tylko poprzez naliczenie ewentualnie wyższej marży .

Jedynym podatkiem wliczonym w cenę imprezy jest powszechnie obowiązujący od 5lipca 1993r podatek od towarów i usług , nazywany VAT . Zasady naliczania tego podatku , podstawy opodatkowania , sposób ewidencjonowania oraz wszystkie inne kwestie związane z tym podatkiem są zawarte w ustawie o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym z dnia 8 stycznia 1993r. wraz z późniejszymi zmianami .

Ponieważ przedmiotem niniejszego opracowania nie są kwestie związane z podatkiem VAT , przedstawię tylko podstawowe zasady sposobu naliczania podatku VAT , bez odnoszenia do problemów związanych ze szczegółową klasyfikacją towarów i usług oraz wszystkich kwestii związanych z ewidencją .

Ustawa o podatku VAT określa zasadniczo trzy stawki tego podatku : 22% , 7% , 0% . Istnieje też grupa towarów i usług zwolniona od podatku . Mimo , że w ujęciu czysto matematycznym stawka zerowa i zwolnienie oznaczają to samo , to dla potrzeb rozliczeń są to dwie różne podstawy opodatkowania . Z punktu widzenia branży turystycznej korzystniejsza jest stawka jest stawka zerowa niż zwolnienie .

W turystyce generalnie jest naliczany podatek 7% . Istnieje jednak pewna grupa towarów i usług , a w szczególności gastronomii , gdzie obowiązuje 22% ( głównie napoje i używki ) . Są też usługi zwolnione z podatku , np.: niektóre usługi dotyczące młodzieży i sanatoryjne . Transport turystyczny międzynarodowy na odcinku od granicy Polski posiada stawkę zerową . Świadczenia turystyki zagranicznej przyjazdowej zaliczone do eksportu usług posiadają również stawkę zerową . Aby usługi można było zakwalifikować do tej grupy , muszą spełnić kilka warunków :

Jeżeli nie zostanie spełniony któryś z tych warunków , do imprezy należy doliczyć 7% VAT .

Należy również pamiętać o tym , że :

Często ceny towarów i usług podawane są jako ceny brutto , czyli wraz z naliczonym podatkiem , natomiast my do kalkulacji bierzemy zawsze cenę netto . Osoba sporządzająca kalkulację powinna znać zasady wyliczania ceny netto .

VAT 22% Jeżeli cenę brutto podzielimy przez 122 i wynik pomnożymy przez 100 , otrzymamy cenę netto .

Np.: cena brutto 120 zł , cena netto ( 120,00 : 122 ) x 100 = 98,36 zł

VAT 7% Jeżeli cenę brutto podzielimy przez 107 i pomnożymy przez 100 otrzymamy cenę netto .

Np.: cena brutto 120 zł , cena netto ( 120,00 : 107 ) x 100 = 112,5 zł

Zasady kalkulacji imprez w zależności od ich podziału

Zanim zostaną przedstawione zasady kalkulacji poszczególnych rodzajów imprez , parę uwag ogólnych , dotyczących kalkulacji imprez .

Dla prawidłowego dokonania kalkulacji osoba organizująca imprezę powinna posiadać niezbędne założenia i dane , zależnie od rodzaju imprezy . Szczególnie ważne , przy kalkulowaniu imprez zagranicznych wyjazdowych , jest określenie kursu walut w okresie kiedy będziemy płacili za zrealizowane świadczenia .

Podstawa prawidłowego sporządzania kalkulacji jest :

Kalkulację można przeprowadzać w przeliczeniu na jednego uczestnika , można kalkulować koszt całej grupy , można też dodać koszt poszczególnych świadczeń , określając koszt na osobę i koszt związany z grupą . Każdy z tych sposobów może być stosowany do ściśle określonego rodzaju imprez . Imprezy zlecone można kalkulować jako koszt jednego uczestnika lub całej grupy . Można też podać koszt poszczególnych świadczeń i zamawiający w zależności od liczby osób biorących udział w imprezie dokona kalkulacji na jedną osobę . Imprezy przeznaczone do wolnej akwizycji muszą być kalkulowane w przeliczeniu na jednego uczestnika , gdyż kupującego interesuje zawsze cena jednostkowa .

Podział imprez na krajowe i zagraniczne oraz wyjazdowe i przyjazdowe ma wpływ na sposób przeprowadzania kalkulacji , mimo że sama zasada generalna , omówiona wcześniej , jest ta sama . Wynika to z faktu , że :

Zanim omówię sposób kalkulowania poszczególnych rodzajów imprez , przedstawię :

Czarter jest specyficzną formą zamawiania świadczeń . Przedstawię to na przykładzie . Zamawiający kupuje 50 miejsc w hotelu na 4 miesiące , z góry ustala , że cena jednego miejsca będzie wynosić 10,00 zł . Zakładając , że miesiąc ma 30 dni , zamawiający jest zobowiązany do zapłacenia właścicielowi hotelu kwotę wynikającą z wyliczenia :

50 miejsc x 4 miesiące x 30 dni x 10,00zł = 60,000zł

Zasady kupowania świadczeń w czarterze nie przewidują możliwości zmniejszenia bądź anulowania zamówionej liczby miejsc . W przykładzie przedstawionym powyżej kupujący musi sprzedać łącznie 6,000 osobonoclegów . Nawet jedno nie sprzedane miejsce oznaczać może stratę .

Aby uchronić się przed niepożądanymi stratami wynikającymi z niesprzedania miejsc , biuro , które kupiło miejsca w czarterze , z góry zakłada , że pewna ilość miejsc zostanie niesprzedana . Wielkość nie sprzedanych miejsc określa się w procentach – za 100% przyjmuje się całość miejsc , które mamy do dyspozycji , w naszym przykładzie : 50 miejsc dziennie x 120 dni = 6,000 osobonoclegów .

Określoną w procentach ilość nie sprzedanych miejsc nazywamy ryzykiem czarteru .

Przy założeniu , że nie sprzedamy 10% miejsc , ryzyko czarteru wyniesie 10% , a biuro musi sprzedać 5,400 osobonoclegów . Jeżeli nie sprzedamy 20% , ryzyko czarteru wyniesie 20% , a biuro musi sprzedać 4,800 osobonoclegów .

Możliwość zakładania ryzyka czarteru stwarza wrażenie , że kupowanie miejsc w czarterze jest bezpieczne . Przecież zawsze możemy założyć większe ryzyko czarteru i uchronimy się przed stratą . Jest to założenie słuszne , lecz do pewnych granic . Prześledźmy , jak kształtuje się cena jednostkowa w miarę wzrostu ryzyka czarteru .

Przy założeniu 100% sprzedaży cena jednostkowa miejsca będzie wynosić 10,00zł. Wynika to z podzielenia kwoty , którą mamy zapłacić , czyli 60,000 zł przez ilość osobonoclegów , które mamy do sprzedania , czyli 6,000

60,000 zł : 6,000 osobonoclegów = 10,00 zł

Przy założeniu 10% ryzyka cena jednostkowa sprzedanego miejsca będzie wynikiem podzielenia 60,000 zł przez 5,400 osobonoclegów .

60,000 zł : 5,400 osobonoclegów + 11,11 zł

Przy założeniu 20% ryzyka cena jednostkowa sprzedanego miejsca będzie wynikiem podzielenia 60,000 zł przez 4,800 osobonoclegów .

60,000 zł : 4,800 osobonoclegów = 12,50 zł

Z wyliczenia tego wynik , że im większe założone ryzyko czarteru , tym cena jednostkowa jest wyższa . To jest właśnie ta granica , która powoduje , że nie możemy zakładać dowolnej wysokości ryzyka czarteru . Może się bowiem okazać , że otrzymamy tak wysoką cenę , iż nie będzie można sprzedać imprezy lub cena usługi zakupionej w czarterze będzie wyższa niż usługi kupionej na zamówienie jednostkowe .

Przedstawione wyliczenie zrobiono dla miejsc noclegowych . Podobnie jest z zakupionymi w czarterze samolotami , z wynajętym autokarem , o określonej z góry liczbie miejsc , bądź z kosztami stałymi w imprezie , mimo że nie mają charakteru czarteru . We wszystkich tych przypadkach mamy do sprzedania określoną ilość miejsc lub usług , za z góry opłacona cenę .

Wielkość założonego ryzyka jest zależna tylko i wyłącznie od osoby zatwierdzającej kalkulację imprezy , od jej rozeznania popytu na daną imprezę . Określenie wysokości ryzyka jest cały czas grą między koniecznością zabezpieczenia się przed strata spowodowaną przez niesprzedanie wyczarterowanych miejsc ( skłonność do zakładania wysokiego ryzyka czarteru ) a obawą spowodowaną tym , że wysoka cena , która będzie konsekwencją wysoko założonego ryzyka , będzie barierą w sprzedaży .

Rodzi się więc pytanie , dlaczego kupujemy usługi w czarterze . Skoro zakup usługi w czarterze wiąże się z ryzykiem poniesienia starty , powinniśmy zaniechać takiej formy zakupu . Mimo ryzyka poniesienia straty ( niestety , zdarza się to często , gdyż założone ryzyko okazało się za małe ) , z kilku względów chcemy bądź musimy kupować usługi w czarterze . Możemy je podzielić na zależne od nas i od dostawcy usługi .

Powody zależne od nas :

możliwość dysponowania kupując określoną usługę w czarterze mamy

usługą nieograniczoną możliwość prowadzenia sprzedaży

- oznacza to , że sprzedaż możemy prowadzić do

ostatniej chwili , nie jesteśmy obligowani

terminami anulowania,

niższa cena usługi usługi kupowane w czarterze mają z zasady

niższą cenę , niż usługi kupowane na

zamówienie jednostkowe – daje nam to

możliwość tworzenia konkurencyjnej oferty ,

możliwość prowadzenia popyt na usługi turystyczne jest zróżnicowany w

prowadzenia polityki czasie ( sezonowość popytu ) , wykupienie usługi

cenowej zależnej od popytu w czarterze daje nam możliwość różnicowania

ceny w zależności od popytu ; w okresie niższego

zainteresowania ofertą możemy cenę obniżać , w

okresie dużego zainteresowania cenę możemy

podnosić,

łatwość tworzenia oferty usługi kupione w czarterze dają nam możliwość

dostosowania oferty do oczekiwań klientów

zarówno co do terminu jak i czasu trwania

imprez .

Powody zależne od usługodawcy :

wymóg stawiany przez często usługodawca mający duży popyt na swoje

usługodawcę usługi stawia warunek zakupienia usługi w

czarterze ; niezakupienie usługi pozbawia nas

możliwości tworzenia oferty ,

jedyna możliwość zakupu dotyczy o szczególnie przewozów lotniczych , przy

usługi braku lotniczych połączeń rejsowych bądź małej

ilości rejsów , a innej możliwości dowiezienia

uczestników nie ma , chcąc zrealizować imprezę ,

do której mamy zakupione pozostałe świadczenia

( noclegi i program ) , zmuszeni jesteśmy do

zakupienia usług przewozowych w czarterze ,

autokar , który mamy do przy organizowaniu imprez autokarowych ,

dyspozycji sprzedawanych z wolnej akwizycji , często

jesteśmy zmuszeni do korzystania z usług

autokarów na zasadzie wynajmu czarterowego ;

jest to spowodowane m.in. małym zróżnicowaniem

autokarów pod względem posiadanych miejsc

siedzących , dlatego kalkulując transport musimy

założyć , że pewna ilość miejsc zostanie nie

sprzedana ; wysokość ryzyka zależna jest od

możliwości elastycznej zmiany pojemności

autokaru w zależności odsprzedanych miejsc w

imprezie .

Wielkość założonego ryzyka czarteru m wpływ nie tylko na cenę jednostkową świadczenia , ale również na całość wpływów ze sprzedaży imprez .

Jeżeli faktyczna sprzedaż okazała się mniejsza niż założone ryzyko , maleje wielkość marży założonej w kalkulacji . Dopóki marża pokrywa straty spowodowane złym założeniem ryzyka czarteru , dopóty mamy do czynienia ze zmniejszaniem marży , aż do krytycznego momentu , kiedy wielkość strat jest równa założonej marży , czyli mówiąc żargonem zawodowym impreza wychodzi na zero .

Po przekroczeniu tego punktu krytycznego mamy do czynienia ze stratą na imprezie . Wielkość strat uzależniona jest od tego jak znaczna jest różnica między sprzedażą faktyczną a założoną w kalkulacji .

Odmienna sytuacja jest , jeżeli sprzedaż jest większa od założonej w kalkulacji , czyli sprzedaż jest wyższa od założonego ryzyka czarteru . Należy tu przypomnieć , że przy założonym ryzyku sprzedaży miejsca pokrywają w całości koszty wykupionych w czarterze . Wpływy z każdego świadczenia zakupionego w czarterze sprzedawanego powyżej założonego ryzyka czarteru , zwiększają w całości marżę kalkulowaną w danej imprezie .

Oznacza to , że najkorzystniej jest , kiedy założone ryzyko czarteru gwarantuje stworzenie oferty w cenach konkurencyjnych oraz zabezpiecza pełną sprzedaż , daje jednocześnie możliwość oczekiwania większej sprzedaży , a tym samym wyższych wpływów niż założone w kalkulacji .

Cena imprez w turystyce zagranicznej wyjazdowej podawana jest w złotówkach bądź dewizach , często też występuje cena mieszana . Podawanie cen w złotówkach jest uzasadnione z psychologicznego punktu widzenia . Od czasu kiedy złotówka jest wymienialna wewnętrznie , to znaczy istnieje jej pełna wymienialność w Polsce , klient oczekuje , że ceny towarów i usług kupowanych w kraju będą podawane w złotówkach – bez względu na to , w jaki sposób pośredniczący w sprzedaży dokonuje rozliczeń . Podawanie ceny wycieczek zagranicznych w złotówkach często jest stosowane przez biuro jako jeden z elementów marketingowych . Niesie to za sobą określone skutki , którym przeciwdziałamy na etapie kalkulowania imprezy .

Podstawą sporządzania kalkulacji są umowy zawarte z kontrahentami , przy realizacji większych imprez , bądź ceny świadczeń zamawianych indywidualnie . W przypadku kontrahentów zagranicznych ceny świadczeń podawane są w dewizach . Jest to oczywiste i uzasadnione , bowiem kontrahent zagraniczny chce się rozliczać w swojej walucie .

W turystyce zagranicznej powszechnie przyjęte jest prowadzenie rozliczeń w walutach narodowych jeżeli są one wymienialne , z wszelkimi konsekwencjami częstych wahań kursów walut słabych , bądź w walutach powszechnie uznawanych za najstabilniejsze i wszędzie wymienialne , czyli w Euro bądź dolarach amerykańskich ( USD ) . Taki sposób rozliczenia niesie określone konsekwencje związane ze zmianą kursu polskiej złotówki do walut obcych . Niestety , złoty polski najczęściej ulega dewaluacji , czyli traci na wartości w stosunku do walut obcych . Fakt ten rzutuje na sposób sporządzania kalkulacji imprez zagranicznych wyjazdowych .

Okres obejmujący programowanie , kalkulowanie , sprzedaż i rozliczenie imprezy , bądź cyklu imprez , jest wydłużony w czasie . Trwa on od 6 do 10 a nawet do 12 miesięcy .

Prześledźmy to na przykładzie organizacji pobytów wakacyjnych .

Rozmowy dotyczące warunków wynajmu hoteli na rok następny zaczynają się najczęściej po zakończeniu sezonu letniego , czyli na przełomie września i października . W październiku bądź w listopadzie znamy już ceny podstawowych świadczeń na sezon letni w roku następnym . Uzgadnia się pozostałe elementy programu bądź świadczenia i najpóźniej z początkiem roku , w który organizujemy pobyty letnie , następuje kalkulowanie imprez . Potem następuje okres sprzedaży , natomiast rozliczenie za wykorzystane świadczenia następuje sukcesywnie po zakończeniu każdego turnusu . W wielu przypadkach kontrahent żąda wcześniej zaliczki , lecz podstawowa zapłata następuje po zrealizowaniu świadczeń . Widzimy więc , że okres od określenia ceny do zakończenia sprzedaży jest dość odległy i wynosi właśnie około 6 do 10 miesięcy . W tym czasie złotówka najczęściej ulega dewaluacji , a my uzgodnioną w dewizach cenę musimy zapłacić . Zanim przedstawię sposoby zabezpieczania się przed skutkami dewaluacji , prześledźmy ten proces na przykładzie .

W styczniu wiemy , że kontrahentowi zagranicznemu będziemy musieli we wrześniu zapłacić za wykorzystane świadczenia 5,000Euro . Świadczenia sprzedajemy za złotówki , które wpłacają nam klienci . W dniu sporządzania kalkulacji kurs Euro do złotego wynosi 1,76 , czyli żeby móc kupić w styczniu 5,000 Euro potrzebujemy 8,800 zł . Nie byłoby problemu , gdyby złoty polski był stabilny .Złotówka się jednak dewaluuje i na pewno we wrześniu jej wartość będzie niższa w stosunku do Euro . Dla przykładu przypomnijmy , że kurs będzie wynosił 1,88 , czyli na zakup w banku we wrześniu 5,000 Euro potrzebować będziemy 9,400zł . Jeżeli w kalkulacji imprezy zagranicznej wyjazdowej nie przewidzimy skutków dewaluacji złotego , poniesiemy stratę .

Nie ma wzoru ani definicji na określanie wysokości zmian kursu dewiz , można najwyżej porównywać zmiany na przestrzeni analogicznych okresów w roku bądź latach poprzednich i odpowiednio interpretując do bieżącej sytuacji gospodarczej , a nieraz i politycznej , w kraju i na świecie można próbować określić zakres wahań kursów walut .

Podobnie jak przy czarterze i określaniu wysokości ryzyka czarteru , nie ma możliwości zakładania nieograniczonego wzrostu wysokości kursu , aby w ten sposób zabezpieczyć się przed stratą . Na przedstawionym powyżej przykładzie widać , że wzrost kursu dewiz powoduje konieczność wpłacania większej kwoty w złotówkach . Pieniądze wpłacają klienci . I to jest właśnie ta bariera , która powoduje , że nie możemy w sposób dowolny określać wysokości kursu . Należy pamiętać , że na rynku usług turystycznych istnieje ogromna konkurencja , a wiele biur posiada podobną bądź porównywalną programowo ofertę . Biura więc konkurują między sobą przede wszystkim cenami .

Podczas sprzedaży imprez często zdarza się , że założony w okresie kalkulowania ceny kurs dewiz już w trakcie prowadzenia sprzedaży znacznie się zwiększył , wówczas biuro musi dokonać korekty cen imprezy , informując klientów o konieczności dopłaty do już zapłaconych imprez . Z punktu widzenia handlowego nie jest to dobra posunięcie mimo , że z pozycji ekonomicznej konieczne .

Część biur , aby ustrzec się przed tego typu konsekwencjami , cenę usług kupowanych u kontrahenta zagranicznego podaje w dewizach . Handlowo nie jest to najlepiej przyjmowane przez część klientów , ale skutecznie chroni przed stratami .

Ceny imprez zagranicznych przyjazdowych podawane są kontrahentowi zagranicznemu w dewizach . Przy rozliczaniu mamy sytuację odwrotną niż przy wyjazdach . Bank kupuje od nas dewizy ( pozycja kupno dewiz w tabeli kursów ) . Dlatego jesteśmy zainteresowani tym , aby rozliczenia z kontrahentami prowadzić w walucie , która jest najmocniejsza w stosunku do złotego . Kontrahent zagraniczny natomiast zainteresowany jest prowadzeniem rozliczeń w walucie własnej , gdyż ma te same problemy z kursem walut co my przy wyjazdach . Podobnie jak w turystyce zagranicznej wyjazdowej , powszechnie przyjęło się prowadzenie rozliczeń w Euro i dolarach . Przy kalkulowaniu cen w turystyce zagranicznej przyjazdowej nie mamy takich problemów jak przy turystyce zagranicznej wyjazdowej , gdyż podstawowy partner w realizacji imprez przyjazdowych , czyli hotel , cenę swoich usług najczęściej podaje w dewizach , natomiast wzrost kursu dewiz w stosunku do złotego zwiększa ilość złotówek , które otrzymujemy w banku . Jedynym problemem jest określenie ze znacznym wyprzedzeniem cen w złotówkach za pozostałe usługi ( program , wyżywienie , transport ) . Okres tworzenia ceny dla imprez przyjazdowych jest podobny jak w turystyce wyjazdowej , czyli jesienią tworzymy ofertę programową i cenową na rok następny . Większość usługodawców świadczących usługi dla potrzeb turystyki przyjazdowej zna cykl tworzenia oferty i jest w stanie określić ceny z rocznym wyprzedzeniem , w stosunku do pozostałych usług nie popełnimy błędu , jeżeli przyjmiemy , że wzrosną o wielkość planowanej inflacji . Tworząc ofertę dla zagranicznego kontrahenta musimy pamiętać , żeby nasza cena była konkurencyjna w stosunku do cen innych biur przedstawiających ofertę na tą samą usługę .

Kalkulacja transportu autokarowego

Transport autokarowy jest w turystyce dość powszechny . Przedstawię teraz podstawowe zasady obowiązujące przy kalkulacji transportu .

Przedstawię ogólne zasady , jakimi kieruje się właściciel określając stawkę wynajmu autokaru . Od razu zastrzegam , że część ta nie jest poświęcona zasadom wyliczania przez właściciela autokaru stawki kilometrowej bądź godzinowej za wynajem autokaru . Jednak żeby rozumieć pewne mechanizmy , trzeba orientować się , czym kierował się wynajmujący autokar przy określaniu cen wynajmu .

Właściciel autokaru , wyliczając cenę wynajmu autokaru , zakłada pewne koszty związane z utrzymaniem i eksploatacją pojazdu . Część tych kosztów jest związana z samym faktem posiadania autokaru , a część jest związana z liczbą przejechanych kilometrów . Czyli mamy też koszty stałe i koszty zmienne . Ogólnie koszty można przedstawić następująco :

Koszty stałe Koszty zmienne
  • Amortyzacja

  • Ubezpieczenia

  • Opłaty rejestracyjne i koncesyjne

  • W znacznej części płaca kierowcy wraz z pochodnymi

  • Koszty związane z organizacją transportu

  • Paliwo i oleje

  • Naprawy i konserwacje

  • Ogumienie

  • Część uznaniowa płacy kierowcy

  • Opłaty graniczne , drogowe i parkingi

  • Delegacje kierowcy

Z drugiej strony właściciel autokaru wie , ile kilometrów przy danych kosztach przejechał autokar w ciągu roku i ile godzin pracował . Dodając do tych kosztów zakładamy zysk oraz należne podatki i dzieląc koszty zmienne przez ilość planowanych do przejechania kilometrów otrzymamy stawkę wynajmu za 1km . Z kolei dzieląc koszty stałe przez liczbę przewidywanych godzin pracy otrzymamy stawkę godzinową wynajmu autokaru . Jest to tradycyjne , bez mała klasyczne podejście . Wynajmujący podaje cenę wynajmu za jeden przejechany kilometr oraz cenę za jedną godzinę najmu . Problemy zaczynają się przy pytaniu o to , kiedy liczyć kilometry , a kiedy godziny .

Planowany limit wynosi 1750km, zatem do wyliczenia kosztów transportu przyjmujemy koszty wynikające z przemnożenia 1750 km przez cenę za 1km , to jest 2,00zł , czyli

1750km x 2,00zł = 8,500zł

Aby wyliczyć koszt transportu przypadający na jednego uczestnika , koszt wynajmu autokaru dzieliliśmy przez liczbę uczestników imprezy . Ponieważ impreza jest przeznaczona do sprzedaży z wolnej akwizycji , zakładamy procentową stawkę ryzyka najmu autokaru .

Zamawianie świadczeń

Ostatnim elementem etapu programowania imprez , czyli tworzenia produktu , jest zamawianie świadczeń . Wydawałoby się , że obecnie , w dobie komputerów , jest to czynność najmniej skomplikowana . Nie wszędzie jednak są już odpowiednie systemy . Podstawą złożenia zamówienia może być umowa określająca zasady współpracy pomiędzy partnerami , bądź każdorazowe zapytanie o usługę .

Korzystniejsza i łatwiejsza jest współpraca w oparciu o zawartą wcześniej umowę , gdyż określa ona zasady dotyczące :

Umowę z dostawcą usług noclegowych i transportowych powinniśmy posiadać szczególnie przy organizacji imprez pobytowych krajowych lub zagranicznych . Brak takich umów praktycznie uniemożliwia organizację tego rodzaju imprez . Umowy te mogą mieć charakter umów czarterowych bądź umów dających miejsca do dyspozycji zamawiającego , na zasadnie allotmentu .

Jeżeli biuro nie ma zawartej umowy z dostawcą usług , przy potwierdzaniu zamówionej usługi powinny być określone te wszystkie zasady , które zawiera umowa o współpracy .

Brak wzajemnego uzgodnienia zasad współpracy jest przyczyną częstych nieporozumień , zwłaszcza nieprecyzyjne zasady anulowania i płatności mogą powodować niepotrzebna koszty , w skrajnych przypadkach mogą prowadzić do nie przyjmowania turystów w hotelach , bądź ich usuwania z hoteli , a w konsekwencji do rozpraw sądowych .

Wzór i forma graficzna zamówienia jest wewnętrzną sprawą biura . W zależności od tego , jakich usług dotyczy zamówienie , powinno zawierać określone treści . Zamówienie skierowane do hotelu , dotyczące noclegów i wyżywienia , powinno zawierać :

Zamówienie na usługi transportowe powinno zwierać :

Zamówienie może być złożone telefonicznie lub pisemnie . Doświadczenie uczy , że zamówienie telefoniczne powinno być bezwzględnie potwierdzone w formie pisemnej – faks , teleks bądź pismo wysłane pocztą . Taka forma zamawiania zabezpiecza interes zamawiającego w przypadku kwestii spornych . Formy pisemne wymagają zwłaszcza wszelkie zmiany , z anulowaniem włącznie . Należy pamiętać , że dla świadczącego usługi nasze zamówienie jest jednym z wielu i w naszym interesie jest dbałość o prawidłowe powiadomienie o zmianach , których dokonujemy .

Coraz powszechniejsza w biurach podróży technika komputerowa umożliwia emitowanie modemem wszystkich tych dokumentów bezpośrednio od odbiorcy .

Kolejne etapy związane z tworzeniem produktu to sprzedaż , realizacja i rozliczenie .

Sprzedaż jest to czynność związana zarówno z zawarciem umowy przez zleceniodawcę przy imprezach zleconych , jak i cały zespół działań związanych ze sprzedażą imprez własnych .

Realizacja imprezy jest z kolei szeregiem czynności i działań związanych w znaczny sposób z pilotażem . Są to czynności planowane w biurze , natomiast pracownik biura , który imprezę programował i kalkulował , najczęściej nie wykonuje ich osobiście .

Realizacja obsługi

Pilot Wycieczek

Krajowy zagraniczny

Wymagania :

W celu zdobycia pilota międzynarodowego konieczne jest uzyskanie wpisu języka obcego .

Pilot udziela informacji turystycznych i organizuje imprezę ale nie może oprowadzać .

Przewodnik

Terenowy gorski miejski wewnetrzny

Wymagania :

Chcąc oprowadzać wycieczki obcojęzyczne konieczne jest uzyskanie wpisu języka obcego .

Dla otrzymania licencji przewodnika górskiego konieczne jest posiadanie odznak górskich .

Rezydent = pilot wycieczek zagranicznych

Wymagania :


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Napęd Elektryczny wykład
wykład5
Psychologia wykład 1 Stres i radzenie sobie z nim zjazd B
Wykład 04
geriatria p pokarmowy wyklad materialy
ostre stany w alergologii wyklad 2003
WYKŁAD VII
Wykład 1, WPŁYW ŻYWIENIA NA ZDROWIE W RÓŻNYCH ETAPACH ŻYCIA CZŁOWIEKA
Zaburzenia nerwicowe wyklad
Szkol Wykład do Or
Strategie marketingowe prezentacje wykład
Wykład 6 2009 Użytkowanie obiektu
wyklad2
wykład 3
wyklad1 4

więcej podobnych podstron