Elastyczność cenowa popytu mierzy siłę reakcji popytu na zmianę ceny.

Mieszana elastyczność cenowa popytu mierzy reakcję popytu na jedno dobro wywołaną zmianą ceny dobra pokrewnego.

Elastyczność dochodowa popytu mierzy zależność między zmianami popytu a zmianami poziomu dochodów ludności.

W gospodarce dynamicznej lepsze perspektywy sprzedaży mają te dobra, na które popyt rośnie szybko w miarę wzrostów dochodów.

Opadająca krzywa popytu oznacza, że wielkość zapotrzebowania wzrasta przy obniżeniu ceny dobra.

Nachylenie krzywej popytu to miernik reakcji wielkości popytu na dane dobro na zmiany jego ceny.

Elastyczność cenowa popytu jest to stosunek względnej zmiany wielkości zapotrzebowania na dane dobro do względnej zmiany jego ceny.

Gdy elastyczność popytu osiąga duże wartości ujemne, wówczas mówimy o wysokiej elastyczności. Popyt jest wtedy bardzo czuły na zmianę ceny. Gdy zaś elastyczność wyraża się małą liczbą ujemną, popyt jest relatywnie mało wrażliwy na zmianę ceny (elastyczność niska). Elastyczność popytu maleje, gdy jej wartości wyrażają się mniejszymi niż poprzednio liczbami ujemnymi.

Gdy funkcja popytu ma postać krzywej DD, wówczas podwyżka ceny powoduje inną co do wielkości zmianę popytu niż taka sama obniżka ceny (nieliniowa funkcja popytu). W przypadku nieliniowej funkcji popytu definiujemy elastyczność jako reakcję popytu na bardzo małe zmiany ceny.

Popyt nazywamy elastycznym, gdy jego elastyczność cenowa jest mniejsza od -1. Popyt jest nieelastyczny, gdy jego elastyczność przyjmuje wartości między -1 i 0.

Determinanty elastyczności cenowej:

• gusta i upodobania

• luksusowość dobra

• Å‚atwość zastÄ…pienia dobra innym dobrem o podobnym przeznaczeniu.

Popyt na szeroko ujęte grupy dóbr podstawowych jest nieelastyczny. Większe zróżnicowanie wykazuje elastyczność popytu na węższe grupy dóbr i usług.

Elastyczność cenowa jest kategorią przydatną m.in. do obliczenia, o ile należy podnieść cenę, aby zlikwidować nadwyżkę popytu, bądź o ile ją obniżyć, aby zlikwidować nadwyżkę podaży.

Krzywa popytu wskazuje ilość dobra, którą nabywcy chcą kupić przy różnych poziomach ceny, ceteris paribus.

Suma wydatków = cena x zakupiona ilość

Jeżeli popyt jest elastyczny, to obniżka ceny o 1% zwiększa nabywaną ilość o więcej niż 1%, wobec tego suma wydatków rośnie. Gdy popyt jest nieelastyczny, obniżka ceny o 1% prowadzi do zwiększenia zakupionej ilości o mniej niż 1%, czyli suma wydatków maleje.

Suma wydatków, tzn. wielkość wpływów ze sprzedaży, osiąga maksimum w punkcje odpowiadającym elastyczności popytu równej -1.

Wzrost ceny przy nieelastycznym popycie zwiększa wydatki konsumentów i dochody producentów.

Zasady, które dotyczą pojedynczego podmiotu gospodarującego, mogą nie mieć zastosowania do ogółu podmiotów. Podobnie prawa odnoszące się do ogółu nie muszą mieć zastosowania do każdej jednostki z osobna.

Długi okres to czas niezbędny do dostosowania się nabywców do zmiany cen. Długość tego okresu zależy od rodzaju procesów dostosowawczych. Mówiąc o krótkim okresie mamy na myśli okres następujący bezpośrednio po zmianie cen i poprzedzający dostosowania długookresowe.

Mieszana elastyczność cenowa popytu na dobro i względem zmian ceny dobra j to relacja między względną zmianą zapotrzebowania na dobro i a względną zmianą ceny dobra j. jest ona dodatnia, jeżeli wzrost ceny dobra j zwiększa rozmiary zapotrzebowania na dobro i. na ogół jest dodatnia w przypadku dóbr substytucyjnych, a ujemna w przypadku dóbr komplementarnych.

Udział określonego dobra w budżecie konsumenta są to wydatki na zakup tego dobra (cena x ilość), wyrażone jako część całości wydatków gospodarstwa domowego lub część jego dochodów.

Elastyczność dochodowa popytu to stosunek względnej zmiany rozmiarów popytu na określone dobro do względnej zmiany dochodu.

Dobra normalne (zwykłe) charakteryzują się dodatnią elastycznością dochodową popytu. Dobra niższego rzędu mają ujemną elastyczność dochodową.

Dobra wyższego rzędu mają elastyczność dochodową wyższą od jedności. Dobra pierwszej potrzeby (niezbędne) mają elastyczność dochodową niższą od jedności.

Każde dobro niższego rzędu jest dobrem pierwszej potrzeby, gdyż ma elastyczność dochodową ujemną. Kategoria dóbr pierwszej potrzeby obejmuje, oprócz dóbr niższego rzędu, także dobra normalne o elastyczności dochodowej w przedziale od 0 do 1.

Udział dóbr niższego rzędu obniża się wraz ze wzrostem dochodu.

Dobra niższego rzędu to na ogół dobra niższej jakości, które mają wysokogatunkowe, ale droższe substytuty. Dobra wyższego rzędu (luksusowe) są przeważnie towarami wysokiej jakości, które mają substytuty niższej jakości.

Dobra pierwszej potrzeby będące dobrami normalnymi zajmują miejsce pośrednie między dobrami niższego rzędu a dobrami luksusowymi.

Znajomość elastyczności dochodowych jest niezbędna do prognozowania zmian w strukturze popytu konsumpcyjnego zachodzących pod wpływem wzrostu gospodarczego i wzrostu poziomu zamożności.

Elastyczność cenowa mierzy reakcję wielkości popytu na zmiany cen względnych. Elastyczność dochodowa mierzy reakcję wielkości popytu na zmiany realnej wartości dochodu, czyli jego siły nabywczej.

$$- E_{c} = \frac{- p}{p} \bullet \frac{c}{c}\ $$

p − przyrost wielkosci popytu na skutek zmiany ceny 

p − dotychczasowa wielkosc popytu na dane dobro przy cenie c 

c − przyrost ceny danego dobra 

c − dotychczasowa cena danego dobra

$$E_{d} = \pm \frac{d}{d} \bullet \frac{i}{i}$$

d − zmiana popytu 

d − popyt 

i − dochod 

i − zmiana dochodu

 

$$\text{\ E}_{\text{dx}\left( \text{py} \right)} = \pm \frac{d_{x}}{d_{x}} \bullet \frac{p_{y}}{{p}_{y}}$$

 E_dx −  mieszana elastycznosc popytu 

$$\frac{d_{x}}{d_{x}} - \ procentowa\ zmiana\ p\text{opytu\ na\ dobro\ x\ }$$

$$\frac{p_{y}}{{p}_{y}} - \ procentowa\ zmiana\ ceny\ dobra\ y$$

$$E_{0} = \frac{\text{dQ}\left( P \right)}{\text{dP}} \bullet \frac{P_{A}}{Q_{A}} - \ elastycznosc\ punktowa$$

$$E_{\text{dp}} = \frac{Q}{P} \bullet \frac{P_{A} + P_{B}}{Q_{A} + Q_{B}} - \ elastycznosc\ lukowa$$

E_dx(py) > 0 − dobra sybstytucyjne

E_dx(py) < 0 − dobra komplementarne