Metaplan jako metoda pracy z tekstem.

Metaplan to technika pracy, w której uczestnicy dyskusji tworzą plakat, będący uproszczonym, graficznym zapisem jej przebiegu.

Metaplan można wykorzystać podczas pracy z całą klasą albo w pracy grupowej (ilość osób w grupie nie ma znaczenia).

Metaplan wykorzystywany podczas pracy z tekstem literackim służy lepszemu zrozumieniu treści, pozwala dostrzec i określić problem poruszony w tekście, daje również możliwość analizowania i oceniania tego problemu.

Praca techniką metaplanu przebiega najczęściej według następującego schematu:

- określenie problemu,

- jak jest? – wypisujemy spostrzeżenia dotyczące stanu faktycznego,

- jak być powinno? – notujemy uwagi odnośnie opisanej wcześniej sytuacji czy problemu,

- dlaczego nie jest tak jak być powinno? – zastanawiamy się nad przyczynami, które doprowadziły do danej sytuacji,

- wnioski: co można zrobić, aby sytuację zmienić?

Wymienione elementy metaplanu tworzą strukturę przygotowywanego plakatu. Warto je graficznie zróżnicować, rozdzielić, użyć różnych kolorów, ewentualnie poszczególne informacje zapisywać na kartach wyciętych w rozmaite kształty. W centrum plakatu umieszczamy problem, wokół niego pojawiają się pozostałe nagłówki i związane z nimi informacje.

Przykładem zastosowania może być praca z tekstem następującej bajki:

Ignacy Krasicki, Przyjaciele

Zajączek jeden młody
Korzystając z swobody
Pasł się trawką, ziółkami w polu i ogrodzie
Z każdym w zgodzie.
A że był bardzo grzeczny, rozkoszny i miły,
Bardzo go inne zwierzęta lubiły.
I on też, używając wszystkiego z weselem,
Wszystkich był przyjacielem.
Raz gdy wyszedł w świtanie i bujał po łące,
Słyszy przerażające
Głosy trąb, psów szczekania, trzask wielki po lesie.
Stanął… Słucha… Dziwuje się…
A gdy się coraz zbliżał ów hałas, wrzask srogi,
Zając w nogi.
Wspojźrzy się poza siebie; aż tu psy i strzelce
Strwożon wielce,
Przecież wypadł na drogę, od psów się oddalił.
Spotkał konia, prosi go, iżby się użalił:
“Weź mnie na grzbiet i unieś!” Koń na to: “Nie mogę
Ale od innych będziesz miał pewną załogę”.
Jakoż wół się nadarzył. “Ratuj, przyjacielu!”
Wół na to: “Takich jak ja zapewne niewielu
Znajdziesz, ale poczekaj i ukryj się w trawie,
Jałowica mnie czeka, niedługo zabawię.
A tymczasem masz kozła, co ci dopomoże”.
Kozieł: “Żal mi cię, niebożę!
Ale ci grzbietu nie dam, twardy, nie dogodzi:
Oto wełniasta owca niedaleko chodzi,
Będzie ci miętko siedzieć”. Owca rzecze:
Ja nie przeczę,
Ale choć cię uniosę pomiędzy manowce,
Psy dogonią i zjedzą zająca i owcę.
Udaj się do cielęcia, które się tu pasie”. -
“Jak ja ciebie mam wziąć na się,
Kiedy starsi nie wzięli?” – cielę na to rzekło;
I uciekło.
Gdy więc wszystkie sposoby ratunku upadły,
Wśród serdecznych przyjaciół psy zająca zjadły.

Problem:

Co znaczy, że „wśród serdecznych przyjaciół psy zająca zjadły”?

Jak jest?

Zajączek był lubiany przez wszystkie zwierzęta.

Był dla nich grzeczny, miły.

Budził sympatię.

Był postrzegany jako…

Zachowywał się….

Ale, kiedy na łące pojawili się myśliwi, znalazł się w niebezpieczeństwie.

Prosił kolejno wszystkie zwierzęta o …

Niestety….

Okazało się, że pozostali bohaterowie bajki …..

Jak być powinno?

Prawdziwy przyjaciel to ktoś, kto….

Przyjaźń oznacza nie tylko miłe spędzanie czasu, ale również…..

Dlaczego nie jest tak jak być powinno?

Zajączek był młody, …..

Pozostałe zwierzęta - choć dorosłe - ….

To wcale nie oznacza, że wszyscy dorośli ….

Wnioski: co zrobić, aby taka sytuacja się nie powtórzyła?

Już od najmłodszych lat musimy się uczyć, że przyjaźń wymaga…..

Czasem przyjaźń jest wystawiana na próbę, która….