Pierwiastki bloku d(przejściowe, deelektronowe):

-pierwiastki zewnatrzprzejsciowe( blok energetyczny d-pierwiastki grup pobocznych)

- pierwiastki wewnatrzprzejsciowe (blok energetyczny f-lantanowce, aktynowce, metale 3gr ukl.okresowego(6-7okres))

-gr 8-10-wł chem i fizyczne pierwiastkow w obrebie grupy roznia się znacznie

-właściwosci podobne dla triad w obrebie okresu

Triady: 1. Fe,Co,Ni-zelazowce 2.Ru,Rb,Pd-platynowce lekkie 3.Os,Ir,Pt-platynowce ciężkie

Charakterystyka:

-elektrony walencyjne w atomach rozmieszczone na dwóch podpowlokach (n-1)d ns

-metale: ciała stale z wyjątkiem hg w temp pokojowej; metaliczny połysk; barwy srebrzystobialek lub srebrzystoszarej oraz cu-czerwono brazowa, au-zolte, cr-srebrzysto niebieski, Mn-srebrzysto rozowy, Ta-niebiesko szary

Stopnie Utlenienia:

3	4	5	6	7	8	9	10	11	12
Sc III	Ti II-IV	V II-V	Cr II-VI	Mn II-VII	Fe II,III	Co II,III	Ni II,III	Cu I,II	Zn II
Y III	Zr II-IV	Nb III-V	Mo II-VI	Tc	Ru III,IV VI-VII	Rh III-IV VI	Pd II,IV	Ag I	Cd II
La III	Hf IV	Ta IV	W II-VI	Re III-VII	Os III,IV VI-VIII	Ir III,IV VI	Pt II,IV	Au I,III	Hg I,II

Właściwości: kwasowo –zasadowe, amfoteryczne.

W miare wzrostu wartosciowosci:

-charakter pierw. Zmienia się z zasadowego poprzez amfoteryczny do kwasowego

-jony na wyższym stopniu utlenienia-utleniacze(ich reaktywność zależy od charakteru środowiska)

Metal	Zw. Z tlenem	Zw. Z aktyw. niemetalem	Produkt rcj z kw.beztl. HCl	Produkt rcj z kw.utleni. HNO3	Produkt rcj z zas.NaOH
Mn	MnO2, Mn2O3	MnCl2 MnS	MnCl2	Mn(NO3)2
Zn	ZnO	ZnCl2 ZnS	ZnCl2	Zn(No3)2	Na2[Zn(OH)4]
Cr	CrO, Cr2O3 CrO3	CrCl2 CrS	CrCl2	Cr(no3)2
Fe	FeO Fe2O3 Fe3O4	FeCl2 FeS	FeCl2	Fe2O3
Cu	Cu2O CuO	CuCl2 CuS		Cu(no3)2
Ag		AgCl Ag2S		AgNO3

Wybrane pierwiastki:

Triada: Żelazowce Fe, Co, Ni

Wł.fizyczne: metale, dobra kowalność, ciągliwość; temp.topnienia-ok 1500st.C; w temp. Pokojowej-wszystkie jako ferromagnetyki

Wł.chemiczne: zw na +II i na +III st.utlenienia; w szeregu napięciowym metali-leza przed wodorem i wypierają wodor z kwasow; nie roztwarzaja się w stęż. HNO3; ulegaja pasywacji (pokrywając się cienka warstwa tlenku nie dopuszczajaca do dalszej reakcji); tworza zw.kompleksowe

Żelazo: w czterech odmianach alotropowych (alfa,beta, gamma,sigma)

Żelazo alfa-jako jedyne posiada właściwości ferromagnetyczne

Przemiany alotropowe: zelazo alfa(768st.C)->zelazo beta (910st.C)-> żelazo gamma ->zelazo sigma (>1410st.C)

Żelazo: bardzo reaktywne; reaguje z kwasami na zimno; laczy się bezpośrednio z wiekszoscia niemetali; w suchym powietrzu pokrywa się warstwa tlenku(rdza); w zw.chem.-głownie na +II,+III st. Utlenienia oraz na +IV,+V i +VI w zelazianach.

FeO- na +II st.utlenienia, charakter amfoteryczny,

Fe2O3- na +III st.utlenienia, charakter amfoteryczny

FeO3 2- i FeO3- - charakter kwasowy, istnieje tylko w powstaci zhydrolizowanej soli

Własciwosci utleniejace tych tlenkow rosna od FeO do FeO3-.

Miedziowce: Cu,Ag, Au

Konfiguracja elektronowa powłok walencyjnych(n-1)d10ns^1 powinny być jako pierwiastki jednowartościowe. Czesto w tworzeniu wiazan angażowane sa elektrony orbitali d(efekt-powstawanie zw. Z jonami dwu i trojwartosciowymi)

Srebro-zwiazki z jonami jednowartosciowymi

Miedz-zwiazki z jonami dwuwartosciowymi

Złoto- związki z jonami trojwartosciowymi

Srebro: nie utlenia się na powietrzu-w skorupie ziemskiej w stanie rodzimym ; w związkach na +I st.utl.; jego powierzchnia czarnieje- reaguje z H2S zawartym w powietrzu: 4Ag+2H2S+O2-> 2Ag2S+2H2O; reaguje z siarka, fluorowcami; nie wypiera wodoru z kwasow; reaguje jedynie z gorącymi HNO3 i H2So4 redukujac je do odpowiednich tlenkow: Ag+4HNO3-> 3AgNO3+NO+2H2O

Srebro: amoniakalny roztwor tlenku srebra Ag2O ( Ag(Nh3)2OH); używany do reakcji wytwarzania lustra srebrowego (rcja charakterystyczna dla aldehydow)

Halogenki srebra: swiatloczule i na swietle ciemnieją

W fotografii stosowany glownie bromek srebra.