Chód

 

Published on 05-11-07 09:46

0 Komentarze

Chód jest serią cyklicznych, naprzemianstronnych mchów kończyn i tułowia, powodujących przemieszczanie środka ciężkości ciała do przodu. Częścią aktywną chodu jest przenoszenie środka ciężkości, a reaktywną – wykonywanie kroków oraz ruchy kończyn górnych. Chód jest najbardziej ekonomiczny, gdy pacjent potrafi w prawidłowy sposób przenosić ciężar ciała na obie kończyny.

Fazy chodu:
1. Initial contact IC (kontakt pięty) Moment, w którym pięta styka się z podłogą.
-biodro: 250zg., wyp. ekscentr.
-kolano: 00, wcześniej kokontrakcja
-st.sk.-gol.: 00 zg. grzb. izometr.

Główne problemy:
- Osłabione zginacze grzbietowe stopy.
- Utrata mobilności zgięcia grzb. stopy.

2. Loading response LR (faza amortyzacji)
Położenie całej stopy i przejęcie ciężaru ciała przez nią.
-biodro: 250zg., wyp., rot. zew. ekscentr.
-kolano:150,zg., wyp. ekscentr.
-st.sk.-gol.: 100: zg. podesz., wyp. ekscentr.

Główne problemy:
- Przeprost w stawie kolanowym.
- Miednica skierowana do tyłu.
- Utrata kontroli osi w k. dolnej.
- Niedostateczne przeniesienie ciężaru na kończynę dolną

3. Mid Stance MSt (środkowa faza podparcia)
Tułów stopniowo jest przenoszony ponad stopą do przodu.
-biodro: 00, odwodz. koncentr.
-kolano: 00, wyp. na początku ekscentr.
-st.sk.-gol.: 50 zg. grzb., zg. podesz. ekscentr.

Główne problemy:
- Objaw Trendelenburga.
- Przeprost w stawie kolanowym.
- Brak dostatecznego przeniesieniaciężaru
- Terminal Stance TS (oderwanie pięty)

4. Pięta się podnosi i ciężar zostaje przeniesiony na przodostopie.
-biodro:200, wyp., rot. wew.
-kolano: 00
-st.sk.-gol.: 100 zg. grzb. koncentr.

Główne problemy:
- Brak mobilności w st. biodrowym, w górnym st. skokowym i st. palców.
- Osłabienie m. trójgłowego łydki.

5. Pre - Swing PSw (przed przenoszenie)
Ciężar ciała zostaje przeniesiony na drugą stronę ciała. Noga jest odciążona i rozluźnia się w stawie biodrowym i stawie kolanowym.
- biodro: 00, zg. koncentr.
- kolano: 400, zg. koncentr.
- st.sk.-gol.: 200 zg. podesz.

Główne problemy:
- Niedostateczne przeniesienie ciężaru na nogę podporową po drugiej stronie.
- Miednica skierowana w tył i w górę.

6. Initial Swing ISw (oderwanie palców)
Stopa odrywa sie od podłogi i rozpoczyna się ruch do przodu.
- biodro: 150, zg. koncentr.
- kolano: 600, zg. koncentr.
-st.sk.-gol.: 100 zg. podesz., zg. grzb. koncentr.

Główne problemy:
- Osłabienie zg. grzb. stopy.
- Brak zawieszenia kończyny dolnej na mięśniach tułowia

7. Mid – Swing MSw (środkowa faza przenoszenia)
Noga jest przenoszona do przodu i wyprzedza nogę podporową.
- biodro: 250, zg. koncentr.
- kolano: 250, zg. koncentr.
-st.sk.-gol.: 00, zg. grzb. izometr.

Główne problemy:
- Miednica skierowana w tył i w górę.
- Szuranie stopą

8. Terminal Swing TSw (koniec fazy przenoszenia) Ruch uda do przodu zostaje zahamowany, kolano prostuje się, a noga przygotowuje się do przejęcia ciężaru ciała.
- biodro: 250, zg.
- kolano: 00, zg. ekscentr.
-st.sk.-gol.: 00 zg. grzb. izometr.

Główne problemy:
- Brak selektywnego zg. grzbietowego stopy.
- Utrata mobilności w górnym stawie skokowym.
- Ograniczenie elastyczności mięśni kulszowo-goleniowych.

Warunki ekonomicznego chodu:

a. Mobilizacja i stabilizacja z pokonaniem grawitacji
b. Możliwość przenoszenia ciężaru ciała do przodu
c. Wymagane zakresy ruchów stawów kończyn i kręgosłupa (wyprost i rotacja tułowia)
d. Dostateczna siła mięśniowa
e. Koordynacja ruchowa
f. Motywacja

Chód jest najbardziej ekonomiczny, gdy pacjent potrafi w prawidłowy sposób przenosić ciężar ciała na obie kończyny.

Wyznacznik I – boczne przemieszczenie miednicy czasie chodu.
- określa konieczność bocznych przesunięć miednicy w czasie chodu wynikających z naprzemianstronnego obciążenia KKD determinujących drogę OSC w płaszczyźnie poprzecznej. W fazie obciążenia właściwego miednica musi znajdować się w takim położeniu by rzut S.C. znajdował się nad płaszczyzną podporu ograniczoną do powierzchni stopy KD podporowej.
- w momencie, gdy druga stopa przyjmuje funkcję podporową miednica podąża w jej stronę, co wymaga złożonych ruchów odcinka L kręgosłupa stawu biodrowego składających się z przywiedzenia, odwiedzenia i rotacji.

Wyznacznik II – ustawienie miednicy i obu stawów biodrowych w płaszczyźnie czołowej fazie podporu jednonóż.
- miednica ustawia się lekko ukośnie opadając w stronę KD przenoszonej. Staw biodrowy kończyny podporowej ustawia się w przywiedzeniu, którego wartość kątowa wynosi ok. 5°. Staw biodrowy KD przenoszonej jest o tę samą wartość odwiedzony.
- miednica przed większym opadaniem w kierunku KD podporowej powstrzymuje mm. pośladkowy średni strony podporowej. Jego niewydolność manifestuje się większym opadaniem po stronie przenoszenia zwiększając zakres odwiedzenia i przywiedzenia w obstawach- określany jest objawem Trendelenbur’a.

Wyznacznik III – ustawienie miednicy i obu stawów biodrowych w płaszczyźnie poprzecznej w okresie podwójnego podporu.
- miednica powinna zrotować się w osi długiej głównej ciała w kierunku nogi wykrocznej rozpoczynającej podpór i jednocześnie ku tyłowi, w stronę kończyny zakrocznej, w sumie po 5° w obie strony. O tyle samo muszą zrotować się stawy biodrowe obu KKD- wykroczna na zewnątrz, zakroczna do wewnątrz.

Wyznacznik IV – wielkość kąta zgięcia stawu kolanowego w fazie pełnego podporu
- wynosi on około 5-20°. Takie ustawienie kolana pozwala na chód minimalną amplitudą wychyleń SC ciała w górę i w dół w płaszczyźnie strzałkowej i zbliża sinusoidalną linię, po której ten punkt się porusza do prostej, co czyni marsz bardziej ergonomicznym.
- marsz ze sztywnym kolanem zwiększa znacznie koszt energetyczny chodu (znaczące u osób cierpiących na duża nadwagę, na cukrzycę, choroby układu sercowo- naczyniowego, amputacje KKD).

Wyznacznik V- wielkość zgięcia stawu kolanowego w fazie przenoszenia
- to wymagana wielkość skrócenia czynnościowego KD w fazie przenoszenia, gdy oś poprzeczna stawu skokowo-goleniowego mija płaszczyznę czołową KD winna przemieszczać się do przodu dokładnie w płaszczyźnie strzałkowej poprowadzonej przez staw biodrowy.
- miednica w tej fazie po tej właśnie stronie przenoszenia jest nieco obniżona (Wskaźnik II), co wymaga znacznego, funkcjonalnego skrócenia KD po to by mogła „zmieścić się między miednicą a podłożem”
- skrócenie odbywa się w trzech stawach, ale najważniejsze jest w stawie kolanowym, by chód był prawidłowy staw kolanowy musi mieć możliwość zgięcia dokuta około 65°.

Wyznacznik VI –kątowa wielkość zakresów ruchu stawu skokowo-goleniowego
- kątowa wielkość ruchów stawu skokowo- goleniowego płaszczyźnie strzałkowej, które jest potrzebne w prawidłowym chodzie musi wynosić od 15° (początek przetoczenia) do 20° zgięcia (koniec fazy propulsji).
Wyznacznik VII - długościowy
- długościowy - prawidłowy stereotyp chodu jako taki, w którym kroki obu kk. są równe
- skracanie kroku jednej strony powoduje utykanie będące wynikiem bólu bądź ograniczania ruchomości prowadzących od zaburzeń koordynacji czyniąc go niepewnym i męczącym (skrajna odmiana i krok dostawny)

Wyznacznik VIII - czasowy
- czasowy - czas obciążenia obu kończyn winien być jednakowy
- chód analogiczny charakteryzuje się skracaniem czasu podporu przeskakiwaniem nad bolącą kończyną. Pacjent wydłuża fazę podporu na jednej KD przygotowując drugą ostrożnie do kontaktu z podłożem, po czym bardzo szybko wykonuje współruchy tułowia i KKG, stara się przestawić KD niebolącą, efektem, czego jest nierówność kroków i zaburzenie wzorca.
Wyznacznik IX - koordynacyjny
- Koordynacyjny - polega na prawidłowej koordynacji tułowia i KKG z KKD. W warunkach prawidłowych ruchom KKD towarzyszą jednoimienne ruchy rotacyjne miednicy i różnoimienna rotacja wymachem rąk.
- im wyższa prędkość i dłuższy krok tym większa amplituda ruchów kończyn górnych i jej obręczy, które zapobiegają nadmiernemu wychyleniu miednicy w kierunku kończyn dolnych i zmniejszają amplitudę wychylenia S.C. w płaszczyźnie czołowej i poprzecznej.

Ćwiczenia przygotowujące do chodu:
Aktywności w pozycji siedzącej przygotowujące do wstania:
a. Stabilizacja pozycji
b. Symetryczne ruchy miednicy
c. Ruchy głowy, szyi i tułowia w kierunku zgięcia (koncentrycznie, ekscentrycznie)
d. Ruchy głowy, szyi i tułowia w kierunku wyprostu (koncentrycznie, ekscentrycznie)
e. Asymetryczne ruchy miednicy w przód i w tył (przemieszczanie się w kierunku krawędzi leżanki lub wózka)
f. Kombinacja ruchów łopatki i miednicy
g. Aktywności potrzebne do poruszania się na wózku inwalidzkim
h. Ruch tułowia w przód z oderwaniem pośladków od podłoża (powrót do siadu z ekscentryczną pracą mięśni)
Pozycja stojąca:
i. Stabilizacja pozycji poprzez aproksymację (chwyt na grzebieniu talerza biodrowego)
j. Diagonalne przemieszczanie ciężaru ciała
k. Stanie w wykroku
l. Aktywności w staniu jednonóż
Chód:
ł. W przód, w tył, bokiem
UWAGA!!!
m. Tułów jest kluczem do prawidłowego chodu
n. Zasady główne stosowane podczas nauki chodu to aproksymacja i stretch i opór

o. Przy wszystkich formach ułatwiania (facilitacja) chodu obowiązuje chwyt na grzebieniu talerza biodrowego miednicy

Bibliografia:

Rosławski & Skolimowski – Technika wykonywania ćwiczeń leczniczych


Artykuł nadesłany przez użytkownika Alaska86.

Kategorie:

1. Kinezyterapia