1. Pojęcie procesu produkcyjnego
proces transformacji wektora wejścia systemu produkcyjnego w wektor wyjścia (out put) nazywamy procesem produkcyjnym
uporządkowany ciąg działań podjęty w celu wytworzenia produktów zaspokajających potrzeby użytkowników.
Proces produkcyjny rozpatrywany od momentu jego przygotowania, aż do momentu przekazania użytkownikom określamy jako proces produkcyjny w szerszym znaczeniu i odpowiada on angielskiemu określeniu PRODUCTION.
OPIS obejmuje:
opracowanie strategii produktu
pozyskiwanie i gromadzenie kapitału
projektowanie strategii zarządzania
projektowanie produktów (konstrukcyjne przygotowanie produktu)
projektowanie technologiczne produkcji
projektowanie organizacyjne produkcji
projektowanie rozplanowania produkcji (plan generalny zakładu; (obejmuje rozmieszczenie wszystkich komórek wytwórczych)
projektowanie czynników materialnych i niematerialnych produkcji (szkolenie, staże)
zabezpieczenie i zasilanie w surowce
Procesy:
Procesy podstawowe
działania skierowane na surowce i materiały dla zmiany ich kształtu, własności, funkcji, struktury...
Procesy pomocnicze
dotyczą utrzymania ruchu (remonty), zapewnienia funkcjonowania infrastruktury, utylizacji odpadów.
Procesy obsługi
to obsługa administracyjna
zabezpieczenie obiektów
utrzymanie czystości
Proces dystrybucji i obsługi klienta (dystrybucja i serwis)
badania marketingowe
sprzedaż
obsługa serwisowa klienta.
Procesy informacyjne
to więzi techniczne, technologiczne, związane z wytwarzaniem produkcji , bez których proces produkcyjny nie mógłby istnieć.
są podstawą do prowadzenia zarządzania
Cechy procesu produkcyjnego
Cechy procesu produkcyjnego to:
celowość
proces produkcyjny jest uruchamiany dla realizacji celów produkcyjnych rozumianych jako suma wartości użytkowych dla celów produkcyjnych
ekonomiczność
proces produkcyjny powinien być realizowany przy dążeniu do minimalizacji nakładów
układ jest ekonomiczny gdy:
dynamiczność
proces produkcyjny powinien być nastawiony na innowacje (ciągłe zmiany)
samouczący się system
- nabiera się doświadczenia, eliminuje się wszelkie usterki, niedokładności, braki, itp.
system ?względny? ?(względnie odosobniony)?
Klasyfikacja procesów produkcyjnych
Kryteria klasyfikacji procesów produkcyjnych
kryterium ciągłości
procesy ciągłe
z reguły aparaturowe, na trwałe powiązane z urządzeniami produkcyjnymi, produkcja zazwyczaj zautomatyzowana "sztywnymi układami". Procesy produkcyjne ciągłe są typowymi dla ciężkiego przemysłu chemicznego, cementowego, dla energetyki i ciepłownictwa (..) Zazwyczaj przebiegają bez przerw w całodobowym cyklu pracy.
procesy dyskretne
to procesy nieciągłe
podstawową rolą w tych procesach odgrywa człowiek
kierunek rozwoju tych procesów:
automatyzacja
komputeryzacja
elastyczne procesy wytwarzania
wzrost jakości produktów
kryterium stosowanych technologii
procesy wydobywcze
związane z pozyskiwaniem zasobów naturalnych z ziemi, wody, powietrza.
procesy przetwórcze (przemysł spożywczy)
powodują zmiany własności fizykochemicznych surowców i często prowadzą do uzyskiwania zupełnie innych materiałów.
procesy obróbcze
powodują zmianę kształtów i cech powierzchni lub struktury wewnętrznej wyrobów z materiałów metalowych, z drewna, tworzyw sztucznych itp., a także uszlachetnianie wstępne surowców rolniczych przetwarzanych w artykuły żywnościowe
Subprocesy (operacje) procesów obróbczych:
kształtowanie
pierwotne
plastyczne
ubytkowe
przez trwałe łączenie
obróbka cieplna fizykochemiczna
obróbka powierzchniowa
obróbka fizykochemiczna
procesy montażowe
mają na celu złożenie wyrobu z dwu lub wielu części składowych i doprowadzenie go do stanu gotowości użytkowej
Kryteria:
montaż wyrobu finalnego
montaż połączeń rozłącznych
montaż stacjonarny wyrobów
procesy demontażowe
projektując i montując jakikolwiek wyrób przemysłowy lub instalację techniczną należy równolegle odpowiedzieć sobie na pytanie w jaki sposób będzie się w przyszłości dokonywać demontażu i utylizacji tego wyrobu lub tych instalacji technicznych.
procesy naturalne i biotechnologiczne
powodują zmianę struktury powierzchniowej i wewnętrznej materiałów, z których wykonano wyroby przemysłowe i instalacje techniczne.
Ze względu na cechy organizacyjne procesu możemy wyodrębnić
proces produkcyjny komórki produkcyjnej
proces produkcyjny wyrobu
proces produkcyjny grupy technologicznej (GT)
Podział ten jest szczególny z punktu widzenia specjalizacji produkcji. Im mniej wyrobów wytwarzanych w komórce produkcyjnej, tym łatwiej organizować proces.
GT grupa wyrobów zbliżonych technologicznych
Procesy:
proste
(dotyczą produktów nieskomplikowanych, wykonywanych w ramach tej samej fazy technologicznej)
złożone
(proces tworzony w obrębie dwóch lub więcej technologii, w obrębie dwóch lub więcej faz technologicznych.)
Podział wg stopnia mechanizacji:
procesy ręczne
procesy maszynowo – ręczne
procesy maszynowe
procesy aparaturowe
procesy zautomatyzowane (w układach sztywnych i elastycznych) FMS
procesy wspomagane komputerowo (CAM)
procesy zintegrowane komputerowo (CIM)
2. Elementy wejścia i wyjścia w systemie produkcyjnym.
System produkcyjny składa się z 5 elementów:
• wektora wejścia X- wszystkie czynniki produkcji
• wektora wyjścia Y- wyroby, usługi, odpady
• procesu przetwarzania (T) wektora X w wektor Y
• procesu zarządzania systemem
• sprzężenia materialnego, energetycznego, informacyjnego pomiędzy elementami S.P.
Wektor wejścia:
1) Środki techniczne produkcji
• teren zakładu przemysłowego i powierzchnia produkcyjna
• wyposażenie technologiczne
• budynki i budowle
• instalacje rurowe, energetyczne
2) Przedmioty pracy, czyli materiały, półwyroby przeznaczone do dalszej produkcji lub montażu
3) Czynniki energetyczne (woda, gaz, ciepło, energia elektryczna, paliwa)
4) Czynnik ludzki
• personel inżyniersko-technologiczny
• personel wykonawczy
• personel administracyjno-biurowy
• personel zarządzający
• warunki pracy i płynność załogi
5) Informacje:
• prognozy rynkowe
• o jakości i koszcie własnym
• doświadczenie produkcyjne załogi
6) Kapitał:
• finansowy w kasie
• zamrożony w materiałach, półwyrobach i wyrobach gotowych
• zamrożony w środkach technicznych produkcji
Wektor wyjścia
1) Wyroby przemysłowe
2) Usługi produkcyjne
3) Braki produkcyjne
4) Odpady szkodliwe dla środowiska
5) Informacje o jakości wyrobu, koszcie własnym, stanie procesu produkcyjnego, doświadczenia produkcyjnego załogi
3. Otoczenie systemu produkcyjnego.
Otoczenie S.P. ma wpływ na funkcjonowanie systemu, a jednocześnie system wpływa na otoczenie.
OTOCZENIE II STOPNIA
kondycja ekonomiczna państwa , regulacje państwowe, poziom techniki, konkurencja, środowisko naturalne, środowisko społeczno-polityczne
OTOCZENIE I STOPNIA
służby ekonomiczne, badania i rozwój, finanse, marketing, handel, wyposażenie techniczne
Na organizację i wyniki eksploatacji w ramach otoczenia I stopnia mają wpływ:
• personel wykonawczy i zarządzający
• prowadzone prace badawcze i rozwojowe
• poziom techniki
• organizacja zbytu, serwisu
• wykorzystanie marketingu
• organizacja zaopatrzenia i gospodarki materiałowej
• posiadane środki finansowe i szybkość ich rotacji
• służby ekonomiczne i księgowe
• metody i formy zarządzania S.P. oraz służbami pomocniczymi
Znaczenie pierwszorzędne ma:
• struktura zarządzania firmą
• zarządzanie personelem i motywacja
• osobowość i kwalifikacje kierownictwa firmy
Na organizację i wyniki eksploatacji w ramach otoczenia II stopnia mają wpływ:
• poziom techniki, dystrybucji i obsługi serwisowej, czyli możliwości zakupu
• poziom nowoczesności i jakości
• cena zakupu maszyn i urządzeń, środków przetwarzania informacji
Czynniki otoczenia II stopnia mające wpływ na przedsiębiorstwo:
• system bankowy
• możliwość pozyskania surowców, paliw
• system łączności i komunikacji
• poziom i możliwości konkurencji
• kondycja ekonomiczna kraju
• regulacje państwowe, podatki, system celny
• system kształcenia
• środowisko społeczno-polityczne
• środowisko naturalne
• metody i formy zarządzania i sterowania produkcją przez państwo
4. Struktura produkcyjna
Proces produkcyjny – proces transformacji, czyli przekształcenia wektora wejścia systemu produkcji w wektor wyjścia. Uporządkowany ciąg działań, w wyniku konsument/użytkownik otrzymuje produkty (wyroby lub usługi).
STRUKTURA P.P.
PROCES PRODUKCYJNY
Proces badań i rozwoju Proces wytwórczy proces dystrybucji i obsługi klienta Proces wytwórczy podstawowy Proces wytwórczy pomocniczy Proces obsługi
wytwarzania
1. Proces badań i rozwoju – jest odpowiedzialny za:
• gromadzenie kapitału i finansowanie projektu
• prognozowanie i planowanie strategiczne
• projektowanie produktu
• projektowanie procesu, systemu wytwórczego, zdolności produkcyjnych
• projektowanie lokalizacji, rozmieszczenia maszyn, sieci, instalacji
• przygotowanie czynników produkcji i szkolenie personelu
• zapewnienie bazy surowcowej
2. Proces wytwórczy – dotyczy wytwarzania produktu, czyli przetwarzania czynników produkcji w produkty (wyroby, usługi).
W skład procesu wytwórczego wchodzą:
-proces wytwórczy podstawowy
- proces wytwórczy pomocniczy (utrzymanie ruchu remontów, dostarczenie energii, utrzymanie infrastruktury)
-proces obsługi wytwarzania (obsługa administracyjna bezpieczeństwa pracy, ochrony obiektu, utrzymania czystości).
3. Proces dystrybucji i obsługi klienta – dotyczy zorganizowania i funkcjonowania sieci sprzedaży, obsługi serwisowej, badań marketingowych.
Podstawowymi cechami są:
-celowość (P.P. jest uporządkowanym zbiorem zespołów działań w konkretnym celu)
-dynamika (P.P. przebiega w zmiennych jego funkcjonowania)
-ekonomiczność (maksymalizacja efektu produkcji)
5. Projektowanie rozwoju produktu i rynku.
Produkt jest to wyrób przemysłowy lub usługa będąca materialnym, energetycznym lub informacyjnym rezultatem funkcjonowania systemu produkcyjnego. Rozwój produktu – strategia dotyczy rozwijania nowych wyrobów dla istniejących
rynków. Strategia często dotyczy zastąpienia lub ulepszenia asortymentu wyrobów
Trzy główne źródła inspiracji dla rozwoju produktu:
1. Potrzeby rynkowe zgłoszone przez dział marketingu.
2. Możliwości rozwojowe wynikające z postępów techniki i realizowanych prac naukowo-badawczych.
3. Potrzeba realizacji misji celów przedsiębiorstwa, w tym głównie uzyskanie dochodu ze sprzedaży i zysku.
Trzy grupy kryteriów kształtowania produktu:
- możliwości realizacji funkcji, które ma spełniać produkt,
- optymalizacja warunków eksploatacji produktu,
- produktywność i minimalizacja kosztu własnego wytwarzania.
Typy strategii rynkowej produktu:
- Strategia wzrostu – to taka, w której wzrost sprzedaży, zazwyczaj nowych wyrobów lub na nowych rynkach, staje się środkiem do osiągnięcia stabilizacji produkcyjnej firmy i podnoszenia zyskowności firmy.
- Strategia konsolidacji – to taka, dzięki której firma usiłuje osiągnąć bieżące cele, a w szczególności zwiększenie zysku, innymi drogami niż rozwój.
Strategie realizowane są w następujący sposób:
1. Strategia wzrostu
a) dla bieżących rynków przez:
- penetrację rynku,
- rozwój produktu,
- integrację pionową.
b) dla nowych rynków przez:
- rozwój rynku,
- koncentryczne rozszerzanie rynku, czyli dywersyfikację koncentryczną,
- poziome rozszerzanie rynku, czyli dywersyfikację poziomą.
2. Strategia konsolidacji przez:
- ograniczenia,
- redukcję,
- pozbycie się.
6. Projektowanie procesów produkcyjnych.
Należy opracować:
· strukturę procesu badań i rozwoju oraz przygotowania czynników produkcji, -strukturę procesu wytwórczego,
· strukturę procesu dystrybucji i obsługi klienta.
Projektując PP należy obok procesów i operacji technologicznych również uwzględnići projektować procesy i operacje kontrolne, pomiarowe, transportowe i magazynowoskładowe.
W skali makro-organizacyjnej projektowanie/analizowanie struktury PP w ujęciu
technologicznym polega na:
- sporządzeniu tabeli struktury procesu,
- sporządzeniu schematu struktury PP,
- sporządzeniu opisu technicznego projektowanego procesu.
Opis techniczny analizowanego lub projektowanego procesu w skali makroorganizacyjnej
polega na:
· scharakteryzowaniu faz i procesów technologicznych przez podanie fizykochemicznej strony procesów wytwórczych, a także wymagań powierzchniowych, energetycznych, w zakresie ochrony środowiska.
· określeniu podstawowych wskaźników technicznych, które mogą służyć w dalszym procesie projektowania, do obliczania liczby określonych maszyn, urządzeń, wielkości powierzchni, liczby zatrudnionych, ilości różnorodnych czynników energetycznych.
· określeniu podstawowych wskaźników ekonomicznych, które mogą służyć w dalszym procesie projektowania, do obliczania efektywności przedsięwzięcia i podjęcia decyzji o wyborze określonego wariantu technologii, produkcji, z uwzględnieniem skali produkcji i realności realizacji.
Opis technologii analizowanego lub projektowanego procesu w skali mikroorganizacyjnej polega na sporządzeniu planów operacyjnych, w których dla każdej operacji PP wyszczególnia się:
- postać i masę przerobionego materiału przed i po operacji,
- maszynę lub urządzenie techniczne służące do wykonania operacji,
- rodzaj i wielkość potrzebnej powierzchni,
- narzędzia i pomoce warsztatowe,
- czasy maszynowe i czasy obciążenia pracownika,
- szczegółowe warunki bądź instrukcje wykonania operacji.
7. Techniki informatyczne w produkcji.
A) Komputerowo wspomagane systemy wytwórcze CAM:
System przygotowania programów procesu wytwarzania, sterowania, rejestrowania danych o wynikach procesów, a także obejmujący takie działania organizatorskie jak: planowanie produkcji, ustalanie terminów dostaw materiałów czy spływu gotowych wyrobów.
CAM można określić jako:
• elastyczny system wytwórczy, który jest w stanie wytwarzać równolegle zestawy różnych wyrobów, w różnych wielkościach serii, przy zmianach ilościowych i asortymentowych sterowanych komputerowo,
• system sterowany hierarchicznie, komputerowo nadzorowany i obsługiwany przez mały zespół ludzi, stanowiący kilka procent personelu, który potrzebny jest do wykonania tych samych zadań w warunkach konwencjonalnych,
• system, który sam generuje programy obróbki i przebiegu części i podzespołów przez moduły i stanowiska robocze, zoptymalizowane ze względu na obciążenie i wykorzystanie urządzeń, cykl produkcyjny, produktywność, zużycie energii, zanieczyszczenie środowiska i ochronę pracy.
W praktyce przemysłowej w krajach wysokorozwiniętych CAM oprócz wytwarzania w FMS obejmuje również:
- opracowanie programów i planów operacyjnych obróbki i montażu,
- opracowanie harmonogramów przebiegu i realizacji produkcji,
- optymalizowane sterowanie wytwarzaniem,
- optymalizacyjne sterowanie jakością,
- zarządzanie produkcją.
CAM traktowany jest jako rozwinięcie zaprojektowanych i funkcjonujących FMS o niektóre funkcje związane ze sterowaniem na szczeblu określonego SP, a także jako etap przejściowy dla zintegrowanego komputerowo wytwarzania.
B) Komputerowo zintegrowane systemy wytwórcze CIM:
- podstawowym celem CIM jest całościowy system dla zintegrowanej realizacji zleceń,
- CIM oznacza zastosowanie komputerów ze wszystkich działach zakładu przemysłowego, w tym w zakresie planowania i sterowania produkcją, opracowywania ofert dla klientów, kalkulacji kosztów, zapewnienia jakości.
* * *
Rosnące przenikanie systemów komputerowych do wszelkich sfer zakładu przemysłowego i integracja tych systemów w jeden ogólnozakładowy system informacyjny wpłynie w przyszłości na: -
skrócenie cyklu przygotowania i realizacji zleceń,
- obniżkę kosztów własnych,
- poprawienie komunikacji zewnętrznej i wewnętrznej,
- usprawnienie projektowania planowania i przygotowania produkcji,
- zwiększenie elastyczności i skrócenie realizacji na życzenie klienta,
- redukcje kosztów zamrożenia kapitału (gospodarka zapasami w oparciu o dokładniejsze planowanie).
8. Pojęcie produktywności.
To współzależność pomiędzy strumieniami nakładów czynników produkcji X, a strumieniami produktów Y (wyrobów lub usług) czyli relacja Y/X. W krajach wysokorozwiniętych jest niemal powszechnie uważana za jedno z podstawowych
kryteriów oceny funkcjonowania SP.
Produktywność na ważny wpływ na wiele problemów gospodarki narodowej:
- inflację,
- bezrobocie,
- konkurencję międzynarodową.
Niska produktywność może prowadzić do:
- wzrostu cen,
- zwiększenia zapotrzebowania na energię i materiały bez wzrostu wyników produkcyjnych.
Wysoka produktywność daje:
- obniżenie kosztów wytwarzania,
- zwiększa wyniki produkcyjne i zysk,
- większe zapotrzebowanie na pracę.
ZATEM: Stwarzanie warunków do wzrostu produktywności jest podstawowym celem projektowania SP oraz organizacji produkcji i zarządzania w przemyśle.
Podstawowa formuła produktywności:
Pc= Y (efekt)/X (nakłady)
Produktywność jest określana w różnych jednostkach w zależności od wyrażenia wektora wejścia i wyjścia (godz., PLN, szt.).
Produktywność całkowita odzwierciedla równocześnie poziom technologiczny wytwarzania, metody organizacji i zarządzania, umiejętności zatrudnionych, a także zmiany w nakładach kapitałowych i inne relacje w sferze projektowania i eksploatacji SP.
Produktywność cząstkowa: = , np:
a) Produktywność maszyn i urządzeń:
- liczba wyrobów na dysponowaną maszynogodzinę,
- liczba wyrobów na przepracowana maszynogodzinę,
- wartość produkcji na jednostkę pracy maszyny.
b) Produktywność energii:
- liczba jednostek wyrobów na 1 kW mocy zainstalowanej,
- liczba jednostek wyrobów na jednostkę opłat za energię.
9. Typy i formy organizacji produkcji.
Produkcja i jej rodzaje.
Produkcja jest to użytkowanie różnego rodzaju materiałów, środków technicznych i usług w celu wytworzenia nowych produktów i usług wymaganych przez klienta. Ma ona podstawowe znaczenie społeczne, gdyż od rodzaju i ilości wytwarzanych dóbr i usług zależy liczba zatrudnionych oraz stopień zaspokojenia potrzeb ludności, co świadczy o zamożności kraju i o poziomie stopy życiowej społeczeństwa.
Rodzaje produkcji:
- produkcja kapitałochłonna- wymaga dużych nakładów rzeczowych składników majątkowych (maszyn, urządzeń, wyposażenia),
- produkcja materiałochłonna – wymaga zużycia dużej ilości materiałów, co wyraża się w znacznym udziale kosztów materiałowych w koszcie wyrobu np. przemysł metalurgiczny,
- produkcja pracochłonna – przeważają nakłady pracy ludzkiej np. przemysł precyzyjny.
Inny podział produkcji;
- produkcja jednorodna – występuje w przedsiębiorstwach wytwarzających jeden rodzaj wyrobu (np. cukrownia, kopalnia węgla),
- produkcja różnorodna – występuje w przedsiębiorstwach wytwarzających różne wyroby ( np. zakład przemysłu odzieżowego).
Asortyment produkcji to zestaw wyrobów wytwarzanych przez przedsiębiorstwo przemysłowe i wykaz świadczonych przez nie usług. W skład asortymentu wchodzą rodzaje i grupy wyrobów lub poszczególne wyroby. Prawidłowa struktura asortymentowości produkcji zapewnia jak najlepszy zbyt wyrobów na rynku, a jednocześnie umożliwia pełne wykorzystanie kwalifikacji zatrudnionych, parku maszynowego oraz surowców i materiałów.
Typy organizacji produkcji.
Typ organizacji produkcji określa stopień specjalizacji poszczególnych stanowisk roboczych wraz z obciążeniem tych stanowisk, związanych z wykonywaniem wyznaczonych części i operacji. Typ produkcji wynika z częstotliwości przezbrajania stanowiska roboczego, odnosi się do konkretnego stanowiska, które stanowi decydujące ogniwo produkcyjne w strukturze podstawowego procesu wytwórczego. O typie produkcji decydują rozmiary produkcji, asortyment produkowanych wyrobów i ich pracochłonność.
1. produkcja jednostkowa – charakteryzuje się wytwarzaniem pojedynczych wyrobów lub kilku wyrobów jednego rodzaju. Przykładem produkcji jednostkowej mogą być pojedyncze egzemplarze maszyn ciężkich, statków, aparatury specjalnej, mostów. Produkcja jednostkowa charakteryzuje się dużą pracochłonnością, stosuje się uniwersalne maszyny, przy czym stopień wykorzystania tych maszyn jest niewielki. Pracownicy wykonują większość prac i to różnorodnych, muszą wiec posiadać wysokie kwalifikacje. Asortyment produkcji jest bardzo szeroki, gdyż prawie każdy wyrób jest inny. Wszystko to powoduje, że koszt wyrobu jest bardzo wysoki.
2. produkcja seryjna – stosowana jest w wytwarzaniu wyrobów w kolejnych partiach składających się z większej ilości. Liczba wyrobów składająca się na jedną serię może być różna i z tego względu dzieli się produkcję seryjną na:
a) małoseryjną – charakteryzuje się wykonywaniem od 20 do 100 części i operacji, partie produkcyjne są niewielkie, czas obróbki wynosi do kilku godzin,
b) średnioseryjną – charakteryzuje się wykonaniem 20 do 50 części i operacji w okresie powtarzalności,
c) wielkoseryjną- charakteryzuje się wykonaniem 2 do 5, a niekiedy przy bardziej podobnych obrabianych częściach i operacjach, do 10 części i operacji w okresie powtarzalności.
3. produkcja masowa – oznacza wytwarzanie dużej liczby jednorodnych wyrobów w nieprzerwanym ciągu. W produkcji masowej stosowane są specjalne maszyny dostosowane do wytwarzania określonego wyrobu, koszty produkcji są stosunkowo niskie. Warunkiem wprowadzenia takiej produkcji jest odpowiednio duże zapotrzebowanie na dany wyrób.
Formy organizacji produkcji.
Forma organizacji produkcji jest to inaczej rodzaj (forma) przepływu części, zespołów, wyrobów pomiędzy stanowiskami roboczymi w cyklu produkcyjnym.
Można wyróżnić dwie podstawowe formy organizacji procesu produkcji:
- produkcja niepotokowa – produkcja, w której kierunek przebiegu przedmiotu produkcji między stanowiskami jest zmienny, czyli przedmiot może przechodzić od jednego stanowiska do innych stanowisk w dowolnej kolejności. Więź między stanowiskami nie jest ściśle określona, kolejność operacji może być zmienna. Tę formę organizacji stosuje się najczęściej w produkcji jednostkowej i małoseryjnej,
- produkcja potokowa – charakteryzuje się ściśle określonym powiązaniem stanowisk pracy, a przebieg przedmiotu produkcji ma wyraźnie wyznaczoną trasę i ustalony kierunek. Stanowiska pracy rozmieszczone są w kolejności przebiegu procesu produkcyjnego i przedmiot produkcji przechodzi z jednego stanowiska na drugie ściśle określone stanowisko. System potokowy znajduje najczęściej zastosowanie w produkcji masowej i wieloseryjnej.
W produkcji potokowej przebieg przedmiotu produkcji powinien odbywać się równomiernie (bez przerw). Można więc wyróżnić: potok synchroniczny i potok asynchroniczny.
- potok synchroniczny – to forma produkcji, w której czasy wykonania poszczególnych operacji są równe lub stanowią wzajemne wielokrotności, a stanowiska pracy są jednakowo obciążone i między stanowiskami nie powstają zapasy robót w trakcie procesu,
- potok asynchroniczny – stanowiska pracy są różnie obciążone (jedne zajęte są przez cały czas przebiegu produkcji...