Konspekt lekcji języka polskiego
Aneta Baranowska 12. 12. 2011 r.
Klasa VI
Temat: Co już wiemy o przymiotniku?
Czas realizacji: 45 minut
I. Cele:
Ogólne:
Uporządkowanie wiedzy o przymiotniku.
Szczegółowe:
Uczeń:
potrafi rozpoznać przymiotnik, jako określenie rzeczownika
potrafi określić formy gramatyczne przymiotnika (przypadek, liczba, rodzaj)
II. Metody:
Podająca: pogadanka
Problemowa (aktywizująca): burza mózgów
Praktyczna: ćwiczenia
III. Formy pracy:
zbiorowa
jednostkowa
grupowa
IV. Środki dydaktyczne:
Zeszyt ćwiczeń „Język polski. Nauka o języku dla klasy szóstej szkoły podstawowej”, cz. 1, P. Borys, A. Halasz.
14 wyciętych wyrazów.
V. Przebieg lekcji:
Wprowadzenie
Powitanie uczniów.
Sprawdzenie obecności.
Sprawdzenie pracy domowej.
Na tablicy znajdują się napisane wyrazy:
Nauczyciel zadaje pytanie, o to co je wszystkie łączy (silne, eleganckie, interesujące, kolorowe, ciekawa, metalowe, odważni, zdolni, mądre, ostre, mała, nowe, wysocy, rozległe) – Odpowiedź uczniów: Są przymiotnikami.
Zapisanie tematu lekcji: Co już wiem o przymiotniku?
Nauczyciel pyta, o to na jakie pytania odpowiadają przymiotniki i co określają? (Przykładowe odpowiedzi uczniów: Jaki? jaka? jakie?; cechy i właściwości przedmiotów, ludzi, zwierząt itd.)
Dzieci rozwiązują ćwiczenie 1 na stronie 32 z zeszytu ćwiczeń. Następnie
są poproszone o podkreślenie falistą linią rzeczowników, które są określone
przez przymiotniki.
Nauczyciel tłumaczy uczniom, iż przymiotnik jest określeniem rzeczownika. Przymiotnik zmienia się w zdaniu, podobnie jak rzeczownik. W zdaniu obie te części mowy mają zawsze taki sam przypadek, liczbę i rodzaj w liczbie pojedynczej i taki sam przypadek i liczbę w liczbie mnogiej Dzieci zapisują zielonym kolorem notatkę:
Przymiotniki: *są określeniem rzeczownika. *odmieniają się przez przypadki, liczby i rodzaje:
*Rzeczownik i przymiotnik w liczbie pojedynczej mają zawsze taki sam przypadek, liczbę i rodzaj.
W liczbie mnogiej taki sam przypadek i liczbę.)
Nauczyciel prosi by dzieci połączyły przymiotniki znajdujące się na tablicy
z rzeczownikami (początkowo zakrytymi), które również tam się znajdują. Wybrane osoby podchodzą do tablicy i dobierają wyrazy w pary. (silne charaktery, eleganckie kobiety, interesujące wypracowania, mała Hania, kolorowe światełka, metalowych konstrukcji, odważnych wojowników, ciekawą książkę, zdolnych chłopców, mądrymi dziewczętami, ostrych pił, nowych gitarach, wysokimi urzędnikami, rozległych polach)
Nauczyciel powtarza, iż przypadek przymiotnika określamy zawsze w związku
z rzeczownikiem.
Dzieci określają przypadek znajdujących się na tablicy par wyrazów. Wybrane osoby zapisują na tablicy przypadki.
Nauczyciel wyjaśnia, że przymiotniki w liczbie mnogiej mają rodzaj męskoosobowy,
lub niemęskoosobowy w zależności od tego, czy rzeczownik jest rodzaju męskiego
i czy określa osoby.
Dzieci zapisują notatkę: W liczbie pojedynczej przymiotnik występuje w rodzaju: męskim, żeńskim i nijakim, np. piękny widok – r. męski, tajemnicza dziewczyna – r. żeński, brzydkie kaczątko – r. nijaki; w liczbie mnogiej w rodzaju męskoosobowym i niemęskoosobowym, np. słabi zawodnicy –r. męskoosobowy, zwięzłe uwagi – niemęskoosobowy; W rodzaju męskoosobowym przymiotnik występuje wtedy, gdy określa rzeczownik osobowy rodzaju męskiego. W rodzaju niemęskoosobowym przymiotnik występuje wtedy, gdy określa rzeczownik inny niż osobowy rodzaju męskiego.
Dzieci rozwiązują ćwiczenie 3 na stronie 33 w zeszycie ćwiczeń po czym nauczyciel sprawdza odpowiedzi. (Treść polecenia: Określ rodzaj przymiotników występujących w podanych związkach. Podpisz rysunki właściwymi nazwami broni białej.)
Następnie dzieci w parach określają rodzaj i liczbę związków podanych na tablicy.
Wybrane osoby zapisują na tablicy poprawne odpowiedzi.
Nauczyciel prosi o rozwiązanie w parach zadania 2 na stronie 33 w zeszycie ćwiczeń.
Nauczyciel dzieli klasę na 3 grupy. Każda z grup wykonuje polecenie 4
na stronie 34 w zeszycie ćwiczeń, odmieniając inny wyraz. Nauczyciel sprawdza odpowiedzi. (Treść polecenia: Odmień przez przypadki, liczby i rodzaje przymiotniki krótki, kraciasta, gorące. Oddziel temat od końcówki.)
Uczniowie wykonują ćwiczenia: 5, 10 i 11 na stronie 35 i 36 w zeszycie ćwiczeń.
Praca domowa: Odmień przez przypadki i liczby wyrażenie duży słoń. Określ rodzaj przymiotnika w liczbie pojedynczej i w liczbie mnogiej.