Systematyka norm prawa administracyjnegoNormy prawne zaliczane do prawa administracyjnego dzielą się z punktu widzenia regulowanego przedmiotu na:1) Normy ustrojowe- adresatami tych norm są wyłącznie podmioty administracji publicznej, gdyż ich dyspozycja jest zwrócona wyłącznie do tych podmiotów; określają one status prawny poszczególnych organów administracji i wzajemne powiązania między tymi organami;- W zakresie norm ustrojowych rozróżnić można normy:a) określające właściwość - umożliwiają przypisanie organowi lub innej jednostce organizacyjnej, względnie osobie fizycznej, określonego uprawnienia lub obowiązku. Normy te opierają się na różnych przepisach prawnych, określających: czas i miejsce działania, rodzaj spraw, status prawnypodmiotu, jego strukturę organizacyjną, obsadę personalna itp.;b) ustanawiające zadania - określają kierunki działania administracji oraz wskazują na wartości, którymi powinna się ona kierować;c) regulujące prawne formy działania i wskazujące na kompetencje - zezwalają podmiotom administracji publicznej na zastosowanie określonej w prawie formy lub na podjęcie działania w sposób określony prawem i z wynikającymi z prawa konsekwencjami. Normy wskazujące na kompetencje organów umożliwiają zaś realizację norm materialnych, ustrojowych lub proceduralnych;d) regulujące organizację administracji- mają na celu wyznaczenie stosunku zależności (nadrzędności ipodporządkowania) między organami, miedzy organami i innymi jednostkami organizacyjnymi itp., dokonanie podziału czynności między organami i podległymi jednostkami organizacyjnymi, określenie przedmiotu i trybu porozumiewania się organów, jednostek organizacyjnych oraz zasad ich współdziałania.2) Normy materialne- adresatami tych norm są zazwyczaj podmioty znajdujące się poza administracją publiczną, normy te określają treść ich uprawnień lub obowiązków;- W zakresie norm materialnych rozróżnić można normy:a) merytoryczne - nakazują lub zakazują określonym podmiotom zachowywać się W pewnych okolicznościach w określony sposób;b) blankietowe - są przeciwieństwem norm merytorycznych. Wskazują one jedynie sposób, W jaki mogą być podjęte czynności organu, nie określając natomiast ich treści;c) generalne - nie mają indywidualnie oznaczonego adresata;d) abstrakcyjne - nie określają konkretnie okoliczności (warunków), od których zależy uprawnienie lub obowiązek adresata.3) Normy procesowe- wspomagają wydanie aktu administracyjnego, wprowadzając sformalizowane reguły W tym zakresie i dając adresatowi aktu możliwość obrony;- W zakresie norm procesowych rozróżnić można normy:a) normy postępowania administracyjnego- określają one czynności podmiotów postępowania, tj. organu zobowiązanego do prowadzenia postępowania, oraz uczestników tego postępowania (strony, skarżącego itp.);b) normy postępowania sądowo-administracyjnego - są to normy zdeterminowane przepisami regulującymi postępowanie przed sądem administracyjnym. Ich treść jest więc uzależniona od funkcji i struktury tego postępowania. Stąd też prawa i obowiązki sądu oraz obu stron tego postępowania (tj. organu, który wydał decyzję, oraz skarżącego) mają na celu zweryfikowanie zachowania się organu administracji publicznej ze względu z punktu widzenia obowiązującego prawa. Sąd administracyjny jednak, co do zasady, nie nakłada wprost na strony postępowania obowiązków materialno-prawnych ani też nie przyznaje im takich praw, lecz dokonuje jedynie prawnie wiążącej kwalifikacji zaskarżanych aktów i czynności;c) normy postępowania skargowo-wnioskowego- ich celem jest dokonanie urzędowej oceny stanu faktycznego wskazanego w skardze lub we wniosku i skonfrontowanie go z aktualnym stanem prawnym oraz określenie sposobu urzeczywistniania (załatwienia merytorycznego) sprawy będącej przedmiotem skargi lub wniosku;d) normy postępowania kontrolnego- pełnią podobną funkcję do norm postępowania skargowo-wnioskowego. Określają one jedynie zachowanie się podmiotu uprawnionego do kontroli oraz prawa i obowiązki kontrolowanych. Z prawem materialnym czy ustrojowym łączą się jedynie pośrednio i tylko wtedy, gdy wniosek pokontrolny stanie się przyczyną zmiany materialnoprawnej sytuacji kontrolowanego (jego praw i obowiązków).

Istotne znaczenie w zakresie funkcjonowania prawa administracyjnego mają także normy sankcjonujące. Określają one następstwa (sankcje) niewykonania innej normy nakazującej określone postępowanie (zachowanie się) w danych okolicznościach, zwanej normą sankcjonowaną.Zasady tworzenia prawa- c.d. Zasada nierepresyjności

- zgodnie z tą zasadą sięganie po środki, którymi dysponuje prawo represyjne, należy traktować jako ostateczność. Prawo takie stanowi bowiem swoisty ultima ratio, środek ostateczny, po który winno się sięgać, gdy inne środki okazują się niewystarczające

- sankcje karne mogą być ustanawiane tylko w akcie ustawodawczym;

- chodzi przy tym również o poszukiwanie określonych relacji pomiędzy karą a nagroda, by w tworzeniu prawa uwzględniać także normy wspierające postępowanie oczekiwane, a nie tylko karać za czyny zakazane;

- rolą prawodawcy jest wyważenie interesów różnych grup społecznych i stworzenie norm służących jak największej liczbie osób.

• Zasada niedziałania w pośpiechu

-częste zmiany prawa są negatywnym zjawiskiem, stąd postulat powszechnej znajomości prawa staje się fikcją;

- następstwa tego procesu w prawie administracyjnym na ogół są takie, że wraz z uchyleniem regulacji ustawowych dochodzi zarazem do uchylenia aktów prawnych wydanych na ich podstawie;

- najczęstsze powody takich zmian normatywnych to:

* zmiany polityczne, czyli objęcie funkcji prawodawczych przez osoby realizujące inny niż dotychczas program polityczny;

* nieskuteczność przepisów dotychczasowych;

* efekt uboczny funkcjonujących przepisów, którego nie dostrzeżono przy ich wprowadzaniu.

- stąd remedium na taką jakość tworzonego prawa powinny stać się: czas na dyskusje, pomoc ekspertów, konsultacje społeczne itd.

• Zasada skuteczności tworzonego prawa

- impossibilium nulla obligatio (niemożliwe nie obowiązuje);

- istnieją jednak sytuacje, gdy normy prawne są niemożliwe do spełnienia;

- różne mogą być przyczyny nieskuteczności norm:

* niestworzenie odpowiednich warunków technicznych do egzekwowania prawa

* tworzenie regulacji sprzecznych z oczekiwaniami społecznymi (np. przepisy drogowe nie respektowane przez uczestników ruchu)

* brak możliwości egzekwowania ustanowionych norm

- chodzi więc o tworzenie takich regulacji, które byłyby respektowane przez ich adresatów bez konieczności kontroli ze strony władzy publicznej oraz przy realnej możliwości egzekwowania zachowań zgodnych z prawem.

• Zasada minimalnej ingerencji

- sięganie po normy prawne winno być swego rodzaju ostatecznością, gdy inne środki regulacji określonych zjawisk, stosunków społecznych, okazują się niewystarczające;

- wiele sfer życia społecznego dobrze funkcjonuje bowiem bez regulacji prawnych;

- zauważalne jest jednak zjawisko coraz szerzej ingerencji prawa w coraz to nowsze sfery życia człowieka;

• Zasada społecznych konsultacji

- konsultacje społeczne winny stanowić jeden z podstawowych etapów tworzenia prawa;

- pozwalają bowiem na uwzględnienie w procesie tworzenia prawa interesów adresatów norm prawnych, na uzyskiwanie opinii, stanowisk, propozycji itp. od instytucji i osób, których dotyczyć będę skutki proponowanych norm prawnych;

- stadia konsultacji społecznych:

* informowanie o planowanych rozwiązaniach prawnych,

* prezentacja stanowisk w zakresie rozwiązania określonych problemów,

* wymiana opinii oraz poszukiwanie rozwiązań,

* informowanie o finalnej decyzji.

- obecnie nie obowiązuje już ustawa z 6 maja 1985 r. o konsultacjach społecznych;

- podstawą do przeprowadzenia konsultacji społecznych są między innymi przepisy:

* ustawy z 6 lipca 2001 r. o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego

* ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych

* ustawy z 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa

* ustawy z 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej

• Zasada jawności prawa

- w demokratycznym państwie prawnym konieczność jawności prawa nie wymaga tłumaczenia;

- zauważalne są jednak wyjątki od tej zasady:

* brak vacatio legis

* stosowanie przepisów wewnętrznie obowiązujących do praw i obowiązków podmiotów zewnętrznych

- jawność prawa jest przede wszystkim realizowana poprzez jego publikację w oficjalnych organach publikacyjnych- w Dzienniku Ustaw i Monitorze Polskim, co gwarantuje jego powszechny i publiczny charakter;

-od dnia opublikowania prawo jest jawne i dostępne dla każdego.

• Zasada informacji o wejściu w życie prawa prawo wchodzące w życie wymaga rozpowszechnienia, czemu służą również działania środków masowego przekazu.

• Zasada komunikatywności

- przepisy prawne są formułowane w języku prawnym, jako języku specjalistycznym i przez to mało zrozumiałym;

- chodzi więc o to, by tekst prawny był możliwie jasny zrozumiały dla jego adresata;

- jest to możliwe wówczas, gdy prawo tworzone będzie przez „fachowców-prawników” jednak przy udziale przedstawicieli adresatów tego prawa (np. organizacji społecznych).

• Zasada centralizacji i kontroli nad tworzeniem prawa wewnątrzresortowego- prowadzi do włączenia tych przepisów do oficjalnego systemu prawa (Centralny Rejestr Aktów Normatywnych).

• Zasada preferowania norm prawnych mających wsparcie w normach moralnych, społecznych czy kulturowych.

- oprócz norm prawnych w społeczeństwie funkcjonują też inne normy postępowania- moralne, kulturowe, obyczajowe itd.

- najbardziej pożądana sytuacja, to zbieżna regulacja określonych stosunków społecznych zarówno przez system norm prawnych, jak i norm o charakterze społecznym, religijnym, kulturowym itd. (np. zakaz kradzieży);

- mniej już pożądaną jest sytuacja, w której nasze zachowanie jest regulowane tylko przez jeden system norm, albo prawnych albo społecznych (np. nakaz płacenia podatków, nakaz chodzenia do kościoła);

- najbardziej jednak niepożądana sytuacja to taka, w której istnieje konflikt norm różnych systemów (np. dopuszczalność handlu w określone dni tygodnia, regulowane inaczej przez prawo a inaczej przez normy o charakterze religijnym, kulturowym);

- dlatego- w świetle powyższego- w procesie tworzenia prawa nie wolno odrywać się od problematyki społecznej, etycznej, kulturowej, moralnej itd.;

- należy unikać radykalnych konfliktów między prawem a moralnością adresatów prawa. Trzeba wobec tego zawsze zadać sobie pytanie, czy dana kwestia jest już uregulowana i w jaki sposób w normach pozaprawnych i czy w związku z tym konieczna jest regulacja prawna.

Metodyka prac pracodawczych

- to pojęcie oznaczające usystematyzowany zbiór zasad dotyczących sposobu opracowywania aktów prawnych. Koresponduje ono silnie z pojęciem racjonalnego prawodawcy.

- jest ona regulowana przede wszystkim W rozporządzeniu Prezesa RM z 20.6.2002 r. W sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (Dz. U. Nr 100, poz. 908):

ETAPY PRAC PRAWODAWCZYCH:

Podjęcie decyzji o przygotowaniu projektu aktu prawnego poprzedza się:

1) wyznaczeniem i opisaniem stanu stosunków społecznych W dziedzinie wymagającej interwencji organów władzy publicznej oraz wskazaniem pożądanych kierunków ich zmiany;

- po pierwsze mowa zatem o opisaniu obecnego stanu faktycznego i prawnego;

- następnie winno mieć miejsce zbadanie i opisanie aktualnego stanu stosunków społecznych W wyznaczonej dziedzinie

- często kluczowe decyzje należą tu do polityków lub urzędników; - wskazanie pożądanych kierunków zmian

- etap ten powinien być zrealizowany nawet wówczas, gdy wydanie aktu prawnego jest obligatoryjne

2) ustaleniem potencjalnych, prawnych i innych niż prawne, środków oddziaływania umożliwiających osiągnięcie zamierzonych celów (ustalenie możliwych środków oddziaływania);

3) określeniem przewidywanych skutków społecznych, gospodarczych, organizacyjnych, prawnych i finansowych każdego z rozważanych rozwiązań;

4) zasięgnięciem opinii podmiotów zainteresowanych rozstrzygnięciem sprawy (konsultacje społeczne, wysłuchanie publiczne);

5) ocena skutków regulacji - chodzi o określenie przewidywanych skutków społ., gospodarczych, prawnych, finansowych itd.

- mówi o tym UCHWAŁA Nr 49 RADY MINISTRÓW z dnia 19 marca 2002 r. Regulamin pracy Rady Ministrów (M.P. z dnia 5 kwietnia 2002 r.)

§ 9. l. Organ wnioskujący dokonuje oceny przewidywanych skutków (kosztów i korzyści) społeczno-gospodarczych regulacji przed opracowaniem projektu aktu normatywnego. Zakres dokonywania oceny określa się w zależności od przedmiotu i zasięgu oddziaływania projektowanego aktu normatywnego.

2. Oceny, o której mowa w ust. 1, dokonuje się zgodnie z określonymi odrębnie przez Radę Ministrów zasadami dokonywania oceny przewidywanych skutków (kosztów i korzyści) projektów rządowych aktów normatywnych. Koordynację sporządzania tych ocen oraz zakresu konsultacji społecznych projektów rządowych aktów normatywnych zapewnia Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.

Odrębną część uzasadnienia stanowi syntetyczne przedstawienie wyników oceny, o której mowa w §9 ust. l, zwane dalej "oceną skutków regulacji (OSR)", zawierające:

1) wskazanie podmiotów, na które oddziałuje akt normatywny,

2) wyniki przeprowadzonych konsultacji, w szczególności jeżeli obowiązek zasięgnięcia takich opinii wynika z przepisów prawa,

3) przedstawienie wyników analizy wpływu aktu normatywnego w szczególności na:

a) sektor finansów publicznych, W tym budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego,

b) rynek pracy,

c) konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw,

d) sytuację i rozwój regionalny,

4) wskazanie źródeł finansowania, zwłaszcza jeżeli projekt pociąga za sobą obciążenie budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego.

6) dokonaniem wyboru sposobu interwencji organów władzy publicznej.

- chodzi o wybór optymalnych środków oddziaływania

- ma tu znaczenie art. 31 ust. 3 Konstytucji- statuujący zasadę proporcjonalności

7) przygotowywanie projektu aktu prawnego

W przypadku podjęcia decyzji o przygotowaniu projektu ustawy, należy:

1) zapoznać się z dotychczasowym stanem prawnym, w tym z obowiązującymi ustawami, umowami międzynarodowymi, którymi Rzeczpospolita Polska jest związana, prawodawstwem organizacji i organów międzynarodowych, których Rzeczpospolita Polska jest członkiem, oraz prawem Unii Europejskiej, obowiązującym w regulowanej dziedzinie;

2) ustalić skutki dotychczasowych uregulowań prawnych obowiązujących w danej dziedzinie;

3) określić cele, jakie zamierza się osiągnąć przez wydanie nowej ustawy;

4) ustalić alternatywne rozwiązania prawne, które mogą skutecznie służyć osiągnięciu założonych celów;

5) sformułować prognozy podstawowych i ubocznych skutków rozważanych alternatywnych rozwiązań prawnych, w tym ich wpływ na system prawa;

6) określić skutki finansowe poszczególnych alternatywnych rozwiązań prawnych oraz ustalić źródła ich pokrycia;

7) dokonać wyboru optymalnego W danych warunkach rozwiązania prawnego,

Procedury legislacji administracyjnej

I. Etapy stanowienia prawa

1) W zakresie administracji rządowej (Rada Ministrów, Prezydent i KRRiT)

a) Rada Ministrów

-podstawowy akt prawny dotyczący stanowienia prawa w administracji rządowej przez Radę Ministrów to UCHWAŁA Nr 49 RADY MINISTRÓW z dnia 19 marca 2002 r. Regulamin pracy Rady Ministrów (M.P. z dnia 5 kwietnia 2002 r. );

- akty prawne Rady Ministrów: powszechnie obowiązujące (rozporządzenia) oraz wewnętrzne (zarządzenia, uchwały)

Etapy stanowienia prawa przez RM:

- 1 etap to zamysł stworzenia nowego aktu prawnego. Może mieć 3 źródła:

+ wejście w życie ustawy zawierającej normę kompetencyjną, na podstawie której RM powinna wydać odpowiedni akt;

+ umieszczenie danej regulacji w programie prac legislacyjnych. RM przyjmuje raz na pół roku plan swoich działań;

+ nagłe, nieprzewidziane zdarzenie;

- 2 etap- ma charakter formalny

+ podmiot zgłaszający projekt to podmiot wnioskujący (np. członek RM, wojewoda itd.)

- organ wnioskujący dokonuje oceny przewidywanych skutków (kosztów i korzyści) społeczno-gospodarczych regulacji przed opracowaniem projektu aktu normatywnego. Zakres dokonywania oceny określa się w zależności od przedmiotu i zasięgu oddziaływania projektowanego aktu normatywnego(§ 9. 1 REG RM.).

- projekt aktu normatywnego opracowuje się zgodnie z zasadami techniki prawodawczej, ustalonymi w odrębnym trybie (§ 10. l REG RM)..

- do projektu aktu normatywnego dołącza się uzasadnienie obejmujące:

1) przedstawienie istniejącego stanu rzeczy W dziedzinie, która ma być unormowana, oraz wyjaśnienie potrzeby i celu wydania aktu,

2) wykazanie różnic miedzy dotychczasowym a proponowanym stanem prawnym,

3) charakterystykę i ocenę przewidywanych, związanych z wejściem W życie aktu skutków prawnych, w tym w szczególności dotyczących ograniczenia uznaniowości i uproszczenia stosowanych procedur

- odrębną część uzasadnienia stanowi syntetyczne przedstawienie wyników oceny, o której mowa w § 9 ust. l REG. RM, zwane dalej „oceną skutków regulacji (OSR)”, zawierające:

1) wskazanie podmiotów, na które oddziałuje akt normatywny,

2) wyniki przeprowadzonych konsultacji, w szczególności jeżeli obowiązek zasięgnięcia takich opinii wynika z przepisów prawa,

3) przedstawienie wyników analizy wpływu aktu normatywnego w szczególności na:

a) sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego,

b) rynek pracy,

c) konkurencyjność wewnętrzna i zewnętrzną gospodarki,

d) sytuacje i rozwój regionalny,

4) wskazanie źródeł finansowania, zwłaszcza jeżeli projekt pociąga za sobą obciążenia budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego.

- Do projektu należy także dołączyć, opracowaną przez organ wnioskujący, wstępną opinię o zgodności projektu z prawem Unii Europejskiej, a jeżeli projekt przewiduje wydanie aktów wykonawczych, należy dołączyć projekty takich aktów o podstawowym znaczeniu dla proponowanej regulacji (§ 10. 6 i REG)

- etap ten kończy się przesłaniem projektu z uzasadnieniem do Kancelarii Prezesa RM w celu zaopiniowania;

- Ponadto (§ 11. 1..), przed skierowaniem do uzgodnień organ wnioskujący przesyła projekt aktu normatywnego wraz z uzasadnieniem:

1) Rządowemu Centrum Legislacji do zaopiniowania

2) Rządowemu Centrum Studiów Strategicznych, które dokonuje oceny skutków (kosztów i korzyści) społeczno-gospodarczych regulacji

- 3 etap- to uzgodnienia międzyresortowe

- polega na przedstawieniu projektu przez organ wnioskujący innym członkom RM w celu wyrażenia przez nich opinii;

- projekt musi też być uzgodniony z członkami RM, Szefem Kancelarii RM a pod względem prawnym i formalnym z Rządowym Centrum Legislacji.

§ 12 _ 2 REG RM- Organ wnioskujący, kierujący do uzgodnień projekt ustawy lub projekt innego aktu normatywnego o szczególnej doniosłości społecznej, ekonomicznej lub prawnej, jest obowiązany wystąpić z wnioskiem do Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Sekretarza Rady Ministrów albo Prezesa Rządowego Centrum Legislacji o skierowanie projektu do zaopiniowania przez Radę Legislacyjną przy Prezesie Rady Ministrów. W razie wyrażenia opinii przez Radę Legislacyjną, organ wnioskujący ma obowiązek odniesienia się do opinii Rady oraz dołączenia tej opinii do projektu aktu normatywnego kierowanego do rozpatrzenia przez stały komitet Rady Ministrów oraz Radę Ministrów.

§ 12. 3 REG. RM- Organ wnioskujący, kierujący do uzgodnień projekt ustawy lub projekt innego aktu normatywnego, którego przepisy dotyczą funkcjonowania samorządu terytorialnego, jest obowiązany przekazać go Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Przepis ust. 2 zdanie drugie stosuje się odpowiednio. Szczegółowy tryb opiniowania dokumentów przekazanych Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego określa regulamin pracy tej Komisji. Projekty aktów normatywnych i innych aktów prawnych podlegają też badaniu pod względem ich zgodności z prawem Unii Europejskiej W toku postępowania uzgodnieniowego (REG. RM § 16. 1).

Terminy wyrażenia opinii:

§ 13. l REG RM- Jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, organy administracji rządowej, do których został skierowany projekt dokumentu rządowego do uzgodnienia lub zaopiniowania, są obowiązane zająć stanowisko w wyznaczonym terminie, zgłaszając uwagi lub opinię na piśmie.

2. Termin, o którym mowa w ust. 1, ustala się biorąc pod uwagę rodzaj i przedmiot dokumentu oraz pilność sprawy. Termin ten nie powinien być dłuższy niż 30 dni. Wyznaczenie terminu krótszego niż 7 dni, a dla projektów ustaw krótszego niż 14 dni, wymaga szczególnego uzasadnienia.

3. Niezajęcie stanowiska przez organ administracji rządowej W wyznaczonym terminie, dłuższym niż 7 dni, a dla projektów ustaw dłuższym niż 14 jest równoznaczne z uzgodnieniem projektu.

- 4 etap ostateczne przygotowanie projektu aktu prawnego do rozpatrzenia przez RM

- istotne jest tu działanie stałego komitetu RM, który rozpatruje projekty. Jest on organem opiniodawczo-doradczym RM oraz Prezesa RM.

- jego zadania: to przygotowywanie, uzgadnianie i przedstawianie RM lub Prezesowi RM projektów rozstrzygnięć lub stanowisk RM lub Prezesa RM poprzez wyrażanie opinii albo udzielania rekomendacji projektom dokumentów rządowych

- następnie (po rozpatrzeniu przez komitet stały RM) projekt jest kierowany do Rządowego Centrum Legislacji W celu rozpatrzenia przez działającą W jego strukturach Komisję Prawnicza. Prace Komisje kończy sporządzenie protokołu, do którego załącza się ustalony W toku prac tekst projektu aktu prawnego. Projekt taki organ Wnioskujący kieruje do Sekretarza RM W celu rozpatrzenia przez RM

- 5 etap- rozpatrzenie projektu przez RM

-Wniosek o rozpatrzenie powinien uwzględniać przedmiot, istotę i cel przewidywanego rozstrzygnięcia, informacje o przeprowadzonym postępowaniu uzgadniającym oraz przewidywane skutki (społeczne, ekonomiczne itd.) mające istotny Wpływ na podjęcie rozstrzygnięcia.

RM taki projekt może:

- odrzucić

- przyjąć

- Wprowadzić W nim zmiany

- skierować do rozstrzygnięcia

Etap ten kończy podpisanie aktu prawnego przez Prezesa RM.

- 6 etap- ogłoszenie aktu prawnego W Dz. Urz.

Dyrektywy techniki prawodawczej w zakresie legislacji administracyjnej (c.d.)

Nakaz zachowania komunikatywności tj. zrozumiałości tekstu prawnego

(§ 6 ZTP- „Zasad techniki prawodawczej) Przepisy prawne redaguje się tak, aby dokładnie i W sposób zrozumiały dla adresatów zawartych W nich norm Wyrażały intencje ustawodawcy.

Nakaz redagowania zgodnie z regułami składni języka powszechnego (§ 7 ZTP)

- zdania W tekście prawnym redaguje się zgodnie z powszechnie przyjętymi regułami składni języka polskiego, unikając zdań Wielokrotnie złożonych.

- chodzi o to, by tekst prawny formułować W etnicznym języku powszechnym. Prawodawca korzysta ze słownictwa języka powszechnego, a wyrażenia złożone buduje zgodnie z jego regułami. Dzięki temu osiąga Wysoki stopień komunikatywności swoich wypowiedzi dla każdego użytkownika języka powszechnego. Stopień ten jest tym wyższy, im twórca teksu bieglej włada językiem powszechnym i im większą ma umiejętność formułowania Wypowiedzi W sposób prosty.

Nakaz posługiwania się pojęciami w powszechnie przyjętym znaczenia (§ 8 ZTP)

- W tekście prawnym należy posługiwać się poprawnymi Wyrażeniami językowymi W ich podstawowym i powszechnie przyjętym znaczeniu

- komunikatywny jest wszak ten tekst prawny, który jest zrozumiały dla odbiorcy;

- używać powinno się jedynie tych form języka polskiego, które można znaleźć w słownikach ogólnych.

Należy natomiast unikać posługiwania się:

- określeniami specjalistycznymi (profesjonalizmami), jeżeli mają odpowiedniki W języku powszechnym;

- określeniami lub zapożyczeniami obcojęzycznymi, chyba, że nie mają dokładnego odpowiednika W języku polskim;

- nowo tworzonymi pojęciami lub strukturami językowymi (neologizmami), chyba, że W dotychczasowym słownictwie polskim brak jest odpowiedniego określenia;

- gdy słowo zastosowane W tekście prawnym ma wiele znaczeń, odrzucamy skrajne znaczenia, np. wulgaryzmy, archaizmy itd.

Nakaz posługiwania się określeniami użytymi w ustawie podstawowej (§ 9 ZTP)

- W tekście prawnym należy posługiwać się określeniami, które zostały użyte akcie prawnym o charakterze podstawowym dla danej dziedziny spraw, W szczególności W ustawie określanej jako „kodeks” lub ,,prawo”;

- np. pojęcia wyjaśnione W ustawie Prawo łowieckie albo Kodeks karny, mogą mieć zastosowanie zewnętrzne, czyli ich rozumienie będzie takie same na gruncie innych aktów prawnych;

Nakaz konsekwencji terminologicznej (zakaz wykładni homonimicznej) (§ 10 ZTP)

- do oznaczenia jednakowych pojęć używa się jednakowych określeń, a różnych pojęć nie oznacza się tymi samymi określeniami. Z tego wynikają 2 istotne postanowienia dotyczące konsekwencji redakcyjnej W posługiwaniu się terminami i pojęciami:

+ postanowienie pozytywne - należy używać tych samych terminów dla tych samych pojęć we wszystkich przypadkach, W których pojęcia te powinny wystąpić;

+ postanowienie negatywne - zakazuje się stosowania tych samych terminów dla różnych pojęć;

- zatem, gdy słowo powtarza się W tekście przyjmujemy, że za każdym razem ma to samo znaczenie

- gdy zaś jakieś pojęcie oznaczone jest różnymi słowami, przyjmujemy, że chodzi jednak o różne sprawy

Zakaz zamieszczania wypowiedzi, które nie służą wyrażaniu norm prawnych (§ ll ZTP)

- W tekście prawnym nie zamieszcza się wypowiedzi, które nie służą wyrażaniu norm prawnych, a W szczególności apeli, postulatów, zaleceń, upomnień oraz uzasadnień formułowanych norm.

- tekst prawny powinien zawierać jedynie te wypowiedzi, które służą wyrażeniu norm postępowania lub dokonaniu aktów konwencjonalnych. Wadliwe jest zatem zamieszczanie W tekście prawnym jakichkolwiek wypowiedzi, które służą innemu celowi, np. uzasadnieniu wprowadzenia danych norm, zachęceniu do ich realizowanie itp. Takie nienormatywne wypowiedzi musiałyby W procesie interpretacji być odczytane jako elementy wyznaczające treść norm postępowania.

- W praktyce działania organów państwa (np. wymiaru sprawiedliwości) może się pojawić potrzeba wpływania na sposób i kierunek działania podległych tym organom instytucji czy jednostek organizacyjnych. W tego rodzaju przypadkach można kierować do nich pisemne polecenia czy apele, ale nie mogą mieć one formy aktu normatywnego czy przepisu zamieszczonego W akcie normatywnym (np. Wytyczne ministra sprawiedliwości czy prokuratora generalnego);

- czasami niestety zdarza się, że próbuje się regulować normatywnie kwestie nie nadające się do normowania. Wtedy też tekst prawny, który miał wyrażać normy prawne, faktycznie zawiera wiele wypowiedzi brzmiących jak postulaty, apele, itd.

Nakaz sporządzenia uzasadnienia decyzji (§ 12 ZTP)

- z ZTP wynika obowiązek uzasadnienia projektu ustawy, W tym celowości i zasadności proponowanych rozwiązań prawnych, OSR itd.

Budowa aktów prawnych legislacji administracyjnej (c.d.- „rozporządzenia”)

Przepisy zmieniające

-_ich celem jest pełniejsze umiejscowienie danego przepisu W całokształcie innych przepisów, czy też W świetle innych norm postępowania. Ich rolą jest rozwiązanie problemów intertemporalnych oraz Wyznaczenie reguł dostosowania systemu prawa i instytucji prawnych do wymagań nowej ustawy lub wprost ich dostosowanie.

- Ustawa może zawierać przepisy wprowadzające zmiany W innych ustawach (przepisy zmieniające).

- Przepisy ustawy zmienia się:

1) odrębną ustawa zmieniająca;

2) przepisem zmieniającym zamieszczonym W innej ustawie

- Rozporządzenie można zmieniać rozporządzeniem późniejszym, wydanym na podstawie tego samego, nadal obowiązującego przepisu upoważniającego, przez organ, który Wydał rozporządzenie zmieniane, albo przez organ, który przejął właściwość organu, który Wydał rozporządzenie zmieniane.

- W tytule rozporządzenia zmieniającego określenie przedmiotu rozporządzenia rozpoczyna się od zwrotu: ,,zmieniające rozporządzenie W sprawie .....”, pomijając nazwę organu, który wydał rozporządzenie zmieniane, i datę Wydania tego rozporządzenia, a także oznaczenie dzienników urzędowych, W których zostało ogłoszone rozporządzenie zmieniane i jego zmiany albo ostatni tekst jednolity i jego zmiany.

- powyższe (W zakresie dotyczącym rozporządzeń) dotyczy również uchwał, zarządzeń oraz aktów prawa miejscowego.

Przepisy przejściowe

- reguluje się W nich wpływ nowej ustawy na stosunki powstałe pod działaniem ustawy albo ustaw dotychczasowych (to samo dotyczy rozporządzeń

- W przepisach przejściowych rozstrzyga się W szczególności:

1) sposób zakończenia postępowań będących W toku (wszczętych W czasie obowiązywania dotychczasowych przepisów i niezakończonych ostatecznie do dnia ich uchylenia), skuteczność dokonanych czynności procesowych oraz organy właściwe do zakończenia postępowania i terminy przekazania im spraw;

2) czy i W jakim zakresie utrzymuje się czasowo W mocy instytucje prawne zniesione przez nowe przepisy;

3) czy zachowuje się uprawnienia i obowiązki oraz kompetencje powstałe W czasie obowiązywania uchylanych albo wcześniej uchylonych przepisów oraz czy skuteczne są czynności dokonane w czasie obowiązywania tych przepisów; sprawy te reguluje się tylko W przypadku, gdy nie chce się zachować powstałych uprawnień, obowiązków lub kompetencji albo chce się je zmienić albo też gdy chce się uznać dokonane czynności za bezskuteczne;

4) czy i W jakim zakresie stosuje się nowe przepisy do uprawnień i obowiązków oraz do czynności, o których mowa W pkt 3;

5) czy i W jakim zakresie utrzymuje się W mocy przepisy wykonawcze wydane na podstawie dotychczasowych przepisów upoważniających.

- Jeżeli zamierza się zachować czasowo W mocy przepisy dotychczasowej ustawy, zaznacza się to wyraźnie w nowej ustawie, nadając przepisowi przejściowemu brzmienie: "W sprawach stosuje się art. ustawy (tytuł dotychczasowej ustawy)".

- W przepisach przejściowych, z wyłączeniem postanowień dotyczących przepisów karnych, można wskazać również termin, do którego będą obowiązywać, zachowane czasowo W mocy, przepisy dotychczasowej ustawy, co Wyraża się zwrotem: "nie dłużej niż do dnia .....".

-Jeżeli uchyla się ustawę, na podstawie której wydano akt wykonawczy, albo uchyla się przepis ustawy upoważniający do wydania aktu wykonawczego, przyjmuje się, że taki akt wykonawczy traci moc obowiązującą odpowiednio z dniem wejścia W życie ustawy uchylającej albo z dniem Wejścia W życie przepisu uchylającego upoważnienie do wydania tego aktu.

- Jeżeli zmienia się treść przepisu upoważniającego do wydania aktu wykonawczego W ten sposób, że zmienia się rodzaj aktu wykonawczego albo zakres spraw przekazanych do uregulowania aktem wykonawczym lub Wytyczne dotyczące treści tego aktu, przyjmuje się, że taki akt wykonawczy traci moc obowiązującą z dniem wejścia W życie ustawy zmieniającej treść przepisu upoważniającego.

- Jeżeli zmiana treści przepisu upoważniającego polega na tym, że zmienia się organ upoważniony do wydania aktu wykonawczego, przyjmuje się, że taki akt zachowuje moc obowiązującą; W takim przypadku organem upoważnionym do zmiany lub uchylenia aktu wykonawczego wydanego na podstawie zmienionego przepisu upoważniającego jest organ wskazany W zmienionym upoważnieniu.

- Jeżeli akt wykonawczy wydany na podstawie uchylanego albo zmienianego przepisu upoważniającego nie jest niezgodny z nową albo znowelizowaną ustawą, można go wyjątkowo zachować czasowo W mocy, nadając przepisowi przejściowemu brzmienie: "Dotychczasowe przepisy wykonawcze Wydane na podstawie art. ustawy (tytuł dotychczasowej ustawy) zachowują moc do czasu wydania nowych przepisów wykonawczych na podstawie art. ustawy.".

- Nie zachowuje się czasowo w mocy tylko niektórych przepisów aktu wykonawczego wydanego na podstawie uchylanego albo zmienianego przepisu upoważniającego.

- W ustawie pozostawiającej czasowo w mocy dotychczasowy akt wykonawczy można wyznaczyć organowi upoważnionemu termin, do którego ma on obowiązek wydać nowy akt wykonawczy.

- Nie nowelizuje się aktu wykonawczego zachowanego czasowo w mocy przez nową ustawę, chyba że ustawa ta wyraźnie przewiduje taką możliwość.

Przepisy dostosowujące

- Są to przepisy, które wyrażają normy nakazujące jakimś podmiotom dokonanie pewnych niepowtarzalnych czynności, w następstwie których powinno nastąpić, np. dostosowanie dotychczas funkcjonujących instytucji do wymagań nowej ustawy czy dostosowanie obowiązujących przepisów do wymagań nowego aktu normatywnego, w szczególności do nowej konstytucji.

- Są to również przepisy, przez które dokonuje się określonych czynności konwencjonalnych, takich, jak np. powołanie, przekształcenie albo zniesienie jakiejś instytucji, przeniesienie własności, przekazanie majątku.

W przepisach dostosowujących reguluje się W szczególności:

1) sposób powołania po raz pierwszy organów lub instytucji tworzonych nową ustawą;

2) sposób przekształcenia organów lub instytucji utworzonych na podstawie dotychczasowej ustawy w organy lub instytucje tworzone przez nową ustawę;

3) sposób likwidacji organów lub instytucji znoszonych nową ustawą, zasady zagospodarowania ich mienia oraz uprawnienia i obowiązki ich dotychczasowych pracowników.

- W przepisach dostosowujących można wyznaczyć termin dostosowania organów lub instytucji do nowej ustawy.

-Rozwiązania przewidziane w przepisach przejściowych i dostosowujących powinny być ukształtowane w sposób nieuciążliwy dla ich adresatów i pozostawiać im możliwość przystosowania się do przepisów nowej ustawy.

Zasadą, obowiązującą w państwie prawa jest to, by niezbędne zmiany prawa były dla zainteresowanych: niezaskakujące, możliwie najmniej uciążliwe.

Projekty uchwał i zarządzeń

- Uchwały Rady Ministrów są wydawane na podstawie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej lub ustawy, a uchwały innych organów oraz zarządzenia na podstawie ustawy.

- Podstawa wydania uchwały i zarządzenia to przepis prawny, który:

1) upoważnia dany organ do uregulowania określonego zakresu spraw;

2) wyznacza zadania lub kompetencje danego organu.

- W uchwale i zarządzeniu zamieszcza się przepisy prawne regulujące wyłącznie sprawy z zakresu przekazanego w przepisie prawnym oraz sprawy należące do zadań lub kompetencji organu wskazanego w przepisie prawnym, będącym podstawą wydania uchwały lub zarządzenia.

- W uchwale i zarządzeniu nie zamieszcza się przepisów prawnych niezgodnych z ustawa, na podstawie której są one wydawane, oraz innymi ustawami i ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi, a także przepisów prawnych niezgodnych z rozporządzeniami.

- W uchwale i zarządzeniu nie powtarza się przepisów ustaw, ratyfikowanych umów międzynarodowych i rozporządzeń.

- Na podstawie jednego przepisu prawnego można wydać więcej niż jedna uchwałę lub zarządzenie.

- Tekst uchwały lub zarządzenia rozpoczyna się od wskazania przepisu prawnego, na podstawie którego uchwała albo zarządzenie są wydawane.

Projekty aktów prawa miejscowego

Akty prawa miejscowego są stanowione przez Wojewodę i organy administracji niezespolonej na podstawie przepisów upoważniających zamieszczonych W ustawie dotyczącej administracji rządowej W województwie albo W innych ustawach; przez sejmik województwa, radę lub zarząd powiatu oraz radę lub zarząd gminy na podstawie przepisów upoważniających zamieszczonych W ustawach dotyczących odpowiednich samorządów terytorialnych albo W innych ustawach.

Do aktów prawa miejscowego stosuje się odpowiednio zasady wyrażone co do rozporządzeń.

Systematyzacja tekstu prawnego aktu legislacji administracyjnej

- Podstawowa jednostka redakcyjna i systematyzacyjna takich aktów to paragraf.

- Paragrafy można dzielić na ustępy, ustępy na punkty, punkty na litery, a litery na tiret.

Ogłaszanie aktów legislacji administracyjnej

Ogłoszenie aktu prawnego- to konwencjonalna czynność prawna powołanego do tego organu państwa, który podaje do publicznej wiadomości informacje o fakcie ustanowienia danego aktu prawnego oraz jego treści.

- zgodnie z art. 88 Konstytucji- warunek wejścia W życie ustaw, rozporządzeń oraz aktów prawa miejscowego to ich ogłoszenie ;

- czym innym jest zaś promulgacja - czyli urzędowa czynności prawna powołanego do tego organu państwa, poprzez którą organ ten stwierdza ważność danego aktu (zazwyczaj ustawy) oraz kieruje dany akt do ogłoszenia.

Zasady ogłaszania aktów legislacji administracyjnej¿

- regulują je: ustawa z dnia 20.7.2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych oraz rozporządzenie Prezesa RM z 20.6.2002 r. W sprawie „Zasad Techniki Prawodawczej”.

Zasady ogólne:

- akty normatywne ogłasza się niezwłocznie

- ich ogłoszenie w dzienniku urzędowym jest obowiązkowe

- podstawowy sposób to ogłoszenie drukiem (choć od 2012 elektronicznie)

- ogłoszenie to podstawowy Warunek Wejścia aktu prawnego w życie. Tym samym nie może wchodzić W życie Wcześniej niż dzień ogłoszenia.

Zasady szczegółowe:

- akty normatywne, zawierające przepisy powszechnie obowiązujące, ogłaszane W dziennikach urzędowych wchodzą W życie po upływie czternastu dni od dnia ich ogłoszenia, chyba że dany akt normatywny określi termin dłuższy. To wskazówka dla ustawodawcy by ustanawiał co najmniej 14-dniowe vacatio legis.

- W uzasadnionych przypadkach akty normatywne, z zastrzeżeniem ust. 3, mogą wchodzić w życie w terminie krótszym niż czternaście dni, a jeżeli ważny interes państwa wymaga natychmiastowego wejścia w życie aktu normatywnego i zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie, dniem wejścia w życie może być dzień ogłoszenia tego aktu W dzienniku urzędowym.

- Przepisy porządkowe wchodzą w życie po upływie trzech dni od dnia ich ogłoszenia. W uzasadnionych przypadkach przepisy porządkowe mogą wchodzić w życie w terminie krótszym niż trzy dni, a jeżeli zwłoka w wejściu w życie przepisów porządkowych mogłaby spowodować nieodwracalne szkody lub poważne zagrożenia życia, zdrowia lub mienia, można zarządzić wejście w życie takich przepisów z dniem ich ogłoszenia.

Dziennikami Urzędowymi Rzeczypospolitej Polskiej są: Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, „Monitor Polski”, Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski B”, dzienniki urzędowe ministrów kierujących działami administracji rządowej, dzienniki urzędowe urzędów centralnych oraz wojewódzkie dzienniki urzędowe.

- W Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej ogłasza się:

1) Konstytucję;

2) ustawy;

3) rozporządzenia z mocą ustawy wydane przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej;

4) rozporządzenia wydane przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Radę Ministrów, Prezesa Rady Ministrów, ministrów kierujących działami administracji rządowej, przewodniczących określonych W ustawach komitetów, będących członkami Rady Ministrów, oraz Krajową Radę Radiofonii i Telewizji;

5) teksty jednolite aktów określonych w pkt 14;

6) orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego dotyczące aktów normatywnych ogłoszonych w Dzienniku Ustaw;

7) uchwały Rady Ministrów uchylające rozporządzenie ministra.

8) akty prawne dotyczące: stanu wojny i zawarcia pokoju; referendum ogólnokrajowego, w tym referendum zatwierdzającego zmianę Konstytucji; skrócenia kadencji Sejmu; wyborów do Sejmu i Senatu; wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej; powszechnej lub częściowej mobilizacji i użycia Sił Zbrojnych do obrony Rzeczypospolitej Polskiej; stanu wojennego; stanu wyjątkowego; stanu klęski żywiołowej; ważności wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, wyborów do Sejmu i Senatu, wyborów do Parlamentu Europejskiego oraz ważności referendum ogólnokrajowego, w tym referendum zatwierdzającego zmianę Konstytucji.

- W Dzienniku Urzędowym Rzeczpospolitej Polskiej „Monitor Polski”, ogłasza się:

1) zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej wydane na podstawie ustawy;

2) uchwały Rady Ministrów i zarządzenia Prezesa Rady Ministrów, wydane na podstawie ustawy;

3) teksty jednolite aktów określonych W pkt l i 2;

4) orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego dotyczące aktów normatywnych ogłoszonych w Monitorze Polskim lub aktów normatywnych, które nie były ogłoszone.

5) uchwały Zgromadzenia Narodowego dotyczące:

a) regulaminu Zgromadzenia Narodowego,

b) uznania trwałej niezdolności Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia,

c) postawienia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej W stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu;

6) uchwały Sejmu dotyczące:

a) regulaminu Sejmu,

b) uchwalenia wotum zaufania Radzie Ministrów oraz absolutorium dla Rady Ministrów,

c) uchwalenia wotum nieufności Radzie Ministrów lub ministrowi,

d) pociągnięcia do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu,

e) rozwiązania organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego,

f) wyboru, powoływania lub odwoływania na określone w Konstytucji lub

ustawach stanowiska państwowe; uchwałę o powołaniu lub odwołaniu

wymagającym zgody Senatu ogłasza się po wyrażeniu takiej zgody;

7) uchwały Senatu dotyczące:

a) regulaminu Senatu,

b) wyboru, powoływania, odwoływania, a także wyrażenia zgody na powoływanie lub odwoływanie przez Sejm na określone w Konstytucji lub ustawach stanowiska państwowe;

8) akty urzędowe Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej dotyczące:

a) zwoływania pierwszego posiedzenia nowo wybranych Sejmu i Senatu,

b) zrzeczenia się urzędu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej,

c) desygnowania i powoływania Prezesa Rady Ministrów oraz Rady Ministrów,

d) przyjmowania dymisji Rady Ministrów i powierzania jej tymczasowego pełnienia obowiązków,

e) dokonywania zmian w składzie Rady Ministrów na wniosek Prezesa Rady Ministrów,

f) odwoływania ministra, któremu Sejm wyraził wotum nieufności,

g) powoływania lub odwoływania na określone W Konstytucji i ustawach stanowiska państwowe,

h) powoływania sędziów,

i) nadawania tytułu naukowego profesora i tytułu profesora sztuki,

j) mianowania na stopień generała i równorzędny,

k) nadawania statutu Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej;

9) postanowienia Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzeniu przeszkody w sprawowaniu urzędu przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz powierzeniu Marszałkowi Sejmu tymczasowego wykonywania obowiązków Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej;

10) postanowienia Trybunału Konstytucyjnego w sprawach sporów kompetencyjnych pomiędzy centralnymi konstytucyjnymi organami państwa.

- W Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski B”, ogłasza się:

1) sprawozdania finansowe określone w przepisach o rachunkowości;

2) ogłoszenia i obwieszczenia przedsiębiorców, jeżeli odrębne przepisy nie wymagają ich ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym;

3) inne akty prawne, a także informacje, komunikaty, ogłoszenia i obwieszczenia organów, instytucji i osób, jeżeli odrębne ustawy tak stanowią.

- W dziennikach urzędowych ministrów kierujących działami administracji rządowej oraz w dziennikach urzędowych urzędów centralnych ogłasza się:

1) akty normatywne organu wydającego dziennik urzędowy i nadzorowanych przez niego urzędów centralnych;

2) uchwały Rady Ministrów uchylające zarządzenia ministra wydającego dziennik urzędowy;

3) orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego W sprawach aktów normatywnych, o których mowa W pkt l i 2;

4) ogłoszenia sądowe, jeżeli tak stanowią inne ustawy.

- W Wojewódzkim dzienniku urzędowym ogłasza się:

1) akty prawa miejscowego stanowione przez Wojewodę i organy administracji niezespolonej;

2) akty prawa miejscowego stanowione przez sejmik województwa, organ powiatu oraz organ gminy, w tym statuty województwa, powiatu i gminy;

3) statuty związków międzygminnych oraz statuty związków powiatów;

4) akty Prezesa Rady Ministrów uchylające akty prawa miejscowego stanowionego przez Wojewodę i organy administracji niezespolonej;

5) wyroki sądu administracyjnego uwzględniające skargi na akty prawa miejscowego stanowionego przez: Wojewodę i organy administracji niezespolonej, organ samorządu województwa, organ powiatu i organ gminy;

6) porozumienia W sprawie wykonywania zadań publicznych zawarte:

a) między jednostkami samorządu terytorialnego,

b) między jednostkami samorządu terytorialnego i organami administracji rządowej;

7) uchwały budżetowe gminy, powiatu i województwa oraz sprawozdanie z wykonania budżetu gminy, powiatu i województwa;

8) obwieszczenia o wygaśnięciu mandatu wójta (burmistrza, prezydenta miasta) oraz o rozwiązaniu sejmiku województwa, rady powiatu lub rady gminy;

9) rozstrzygnięcia nadzorcze dotyczące aktów prawa miejscowego stanowionych przez jednostki samorządu terytorialnego;

10) statut urzędu wojewódzkiego;

11) inne akty prawne, informacje, komunikaty, obwieszczenia i ogłoszenia, jeżeli tak stanowią przepisy szczególne.

- Przepisy porządkowe ogłasza się W drodze obwieszczeń, a także W sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie lub W środkach masowego przekazu.

- Za dzień ogłoszenia przepisów porządkowych uważa się dzień wskazany w obwieszczeniu.

- Ogłoszenie przepisów porządkowych w sposób wskazany nie zwalnia z obowiązku ich ogłoszenia W wojewódzkim dzienniku urzędowym.

Ogłaszanie tekstu jednolitego

- tekst jednolity- to redakcyjne uporządkowanie przepisów zawartych w danym akcie prawnym polegające na uwzględnieniu w tym tekście zmian wprowadzonych przez prawodawcę.

Zasady ogłaszaniu tekstu jednolitego (przepisy ustawy z 20.7.2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych):

- Marszałek Sejmu ogłasza tekst jednolity ustawy nie rzadziej niż raz na 12 miesięcy, jeżeli była ona nowelizowana. Ustawa może określić termin ogłoszenia tekstu jednolitego.

- Teksty jednolite aktów normatywnych innych niż ustawa ogłasza organ właściwy do wydania aktu normatywnego, a W przypadku:

1) regulaminów Sejmu i Senatu odpowiednio Marszałek Sejmu i Marszałek Senatu;

2) aktów normatywnych Rady Ministrów - Prezes Rady Ministrów;

3) aktów normatywnych Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji - Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.

- Tekst jednolity aktu normatywnego innego niż ustawa ogłasza się nie rzadziej niż raz na 12 miesięcy, jeżeli był on nowelizowany. Akt normatywny może określić termin ogłoszenia tekstu jednolitego.

- Tekst jednolity ogłasza się W formie obwieszczenia W dzienniku urzędowym, W którym dany akt normatywny ogłoszono.

- Zasady redagowania tekstu jednolitego określa § 98 in. „ZTP”

Sprostowanie błędów

- skoro dzienniki urzędowe są jeszcze ogłaszane W wersji papierowej, to zdarzać się mogą rozbieżności między tekstem oryginału a tekstem ogłoszonym. Jeżeli zdarzy się błąd, to obowiązuje tekst ogłoszony do czasu jego sprostowania. Zasady sprostowania błędów (art. 17 ustawy z 20.7.2000 r. 0 ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych

- Błędy w ogłoszonym tekście aktu prawnego prostuje się w formie obwieszczenia.

- Sprostowanie nie może prowadzić do merytorycznej zmiany tekstu aktu prawnego.

- Sprostowanie błędu ogłasza się w tym samym dzienniku urzędowym, w którym ogłoszono prostowany akt.

- Błędy w tekstach ustaw prostuje Marszałek Sejmu.

- Błędy w tekście umowy międzynarodowej, W tekście tłumaczenia umowy międzynarodowej na język polski lub w tekście oświadczenia rządowego dotyczącego tej umowy prostuje minister, który występował z wnioskiem 0 ogłoszenie tej umowy w dzienniku urzędowym.

- Prezes Rady Ministrów, z własnej inicjatywy lub na wniosek właściwego organu, prostuje błędy w tekstach aktów innych niż wyżej wymienione, ogłoszonych w Dzienniku Ustaw, Monitorze Polskim i Monitorze Polskim B.

Poza tym (na podstawie § 112-114 ZTP- „Zasad techniki prawodawczej”):

- Sprostowanie błędu może dotyczyć tylko tekstu aktu normatywnego ogłoszonego w dzienniku urzędowym.

- Obwieszczenie o sprostowaniu błędu zawiera:

1) tytuł obwieszczenia, a W nim nazwę organu prostującego błąd oraz datę wydania obwieszczenia i jego przedmiot;

2) podstawę prawna sprostowania błędu;

3) tytuł aktu normatywnego, W którym prostuje się błąd, a także oznaczenie dziennika urzędowego, W którym został ogłoszony ten akt;

4) przepis prawny aktu normatywnego podlegający sprostowaniu;

5) przytoczenie błędu, który jest przedmiotem sprostowania;

6) fragment tekstu aktu normatywnego W brzmieniu uwzględniającym sprostowanie błędu.

- Tytułowi obwieszczenia o sprostowaniu błędu nadaje się brzmienie: „Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów (albo nazwa innego organu wydającego obwieszczenie) z dnia o sprostowaniu błędu”.

- Treść obwieszczenia o sprostowaniu błędu formułuje się zaś według wzoru: „Na podstawie art. 17 ust. 3 (albo art. 17 ust. 4 f gdy obwieszczenie wydaje inny organ niż Prezes Rady Ministrów) ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych W (tytuł aktu normatywnego, z oznaczeniem dziennika urzędowego, W którym został ogłoszony ten akt) W (oznaczenie jednostki redakcyjnej) zamiast wyrazu ,,.....” powinien być Wyraz ,,.....”.”.

- Jednym obwieszczeniem o sprostowaniu błędów można sprostować więcej niż jeden błąd w tym samym akcie normatywnym, a także błędy W różnych aktach normatywnych.

Nadzór nad legislacją administracyjną

- to układ zależności o ciągłym charakterze zachodzący pomiędzy podmiotami administracji publicznej

- polega on na sprawdzaniu, wg określonych prawem kryteriów, prawidłowości zachowań podmiotu podejmującego działania w zakresie legislacji administracyjnej oraz na korygowaniu tych zachowań za pomocą prawem przewidzianych środków władczych.

Środki nadzoru:

1) Środki rzeczowe (merytoryczne) odnoszą się do samego aktu legislacji administracyjnej;

Ich katalog obejmuje:

- środki kasacyjne (chodzi o stwierdzenie nieważności aktu legislacji administracyjnej lub jego uchylenie)

- środki kształtujące (to te środki, których użycie pozwala organowi nadzorującemu na merytoryczną modyfikację nieprawidłowego działania podmiotu nadzorowanego lub też podjęcia działania zamiast tego podmiotu)

Np. wojewoda W ramach nadzoru nad legislacją jednostek samorządu ter. Ma kompetencje do stosowania tzw. zarządzeń zastępczych. Przykładowo, gdy rada gminy nie uchwaliła studium zagospodarowania przestrzennego gminy, wojewoda czyni to w drodze takiego zarządzenia.

- Środki polegające na zaopiniowania, uzgodnieniu i zatwierdzeniu

Np. przepisy ustaw samorządowych przewidują możliwość zastosowania wobec działań organów jednostek samorządu terytorialnego środków sprowadzających się do zajęcia stanowiska w sprawie, np. przy uchwalaniu statutu województwa, gminy pow. 300tys.mieszkańców itd.

- środki sygnalizacyjne (chodzi o reakcję organu nadzoru na nieprawidłowe zachowanie podmiotu nadzorowanego, gdy wadliwość tego zachowania jest nieznaczna).

2) Środki personalne- kierowane są do podmiotu z uwagi na nieprawidłowości, których dopuściły się osoby zajmujące kierownicze stanowiska;

Ich katalog obejmuje:

-środki rozwiązujące i odwoławcze

Przepisy ustaw samorządowych przewidują możliwość rozwiązania uchwałą Sejmu organów stanowiących i kontrolnych jednostek samorządu terytorialnego (rady gminy, powiatu itd.) W razie powtarzającego się naruszenia przez nie Konstytucji i ustaw, także wówczas, gdy następuje to W związku z działalnością legislacyjną tych organów.

- Środki zawieszające

Chodzi o zawieszenie organów, np. Prezes RM może - na wniosek ministra właściwego ds. administracji publicznej zawiesić organy gminy, powiatu oraz Województwa i ustanowić zarząd komisaryczny na 2 lata z powodu nierokującego nadziei na poprawę oraz przedłużającego się braku skuteczności w wykonywaniu zadań publicznych.

- środki pośrednie

To środki o charakterze wnioskującym. Jak wskazano przy okazji wyżej wymienionych dwóch kategorii środków- Prezes RM i wojewoda mogą uruchamiać działania innych podmiotów, właściwych do podejmowania rozstrzygnięć nadzorczych, takich właśnie jak, rozwiązanie lub odwołanie albo zawieszenie.

Sądowa kontrola legislacji administracyjnej

Sprawują ją:

- sądy administracyjne, np. art. 3 § 2 pkt 5 ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi stanowi, iż kontrola administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje m.in. orzekanie w sprawach skarg na akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego;

- Sąd Najwyższy- przede wszystkim -w ramach samodzielności sądów- badanie zgodności aktu podstawowego z ustawą oraz sprawowanie tzw. nadzoru nad działalnością organów niektórych samorządów specjalnych, np. adwokatów, radców, lekarzy. Chodzi tu o uchylenie sprzecznych z prawem uchwał tych samorządów.

- Trybunał Konstytucyjny - zgodnie z art. 10 ust. Konstytucji - bada zgodność przepisów prawa wydawanych przez centralne organy państwa, w tym rozporządzeń, przepisów prawa o charakterze wewnętrznym (np. uchwały RM),

- spornym jest natomiast, czy ta kontrola dotyczy aktów prawa miejscowego (niektórzy wskazują, że tak- w drodze skargi konstytucyjnej).