Aspekty organizacyjne transportu
Geografia transportu- jeden z działów geografii społeczno-ekonomicznej.
- Przedmiotem badań jest transportu osób i towarów w aspekcie przestrzennym, w powiązaniu ze środowiskiem geograficznym, przy uwzględnieniu czynników społeczno-ekonomicznych
Ogolnie problematykę geografii transportu można podzielić na dwie grupy zagadnień:
Dotycząca sieci transportowej, a więc dróg transportowych oraz całej infrastruktury z tym związanej;
Dotycząca działalności transportu- ruchu pojazdów oraz przewozu osób i ładunków
Geografia transportu posluguje się szeregiem pojęc takich jak :
Droga
Linia
Szlak
Korytarz transportowy
Punkty i węzły transportowe
Źródła i potoki transportowe określające ruch ładunków
Sieć transportowa
Droga transportowa – wydzielony pas terenu, po którym odbywa się ruch pojazdów, odpowiednio w tym celu urządzony i będący elementem infrastruktury technicznej, przykłady dróg lądowe; scieżki trakty szosy autostrady. Wodne zew- przybrzeżne, pełnomorskie. Wew- rzeki jeziora kanały. Powietrzne- krajowe regionalne miedzynardoowe.
Linie transportowe- sekwencja dróg transportowych łączących szereg punktów transportowych, pmiędzy którymi odbywa się ruch określonych środków transportu wykorzystujących te drogi wraz z ich odgałęzieniami.
Szlak transportowy- kilka lini transportowych łączących określone miejscowości
Punkt transportowy- jest miejscem, w którym rozpoczyna się lub kończy przewóz ładunków lub osób. Wyznaczają one zasięg dróg oraz przebieg i zasięg linii transportowych.
Węzeł transportowy- to taki punkt transportowy, w którym zbiegają się z różnych kierunków co najmniej 3 linie.
Są nimi najcześcieej miejscowości o odpowiednim znaczeniu gospodarczym
Z regułu są to
Porty morskie
Centra administracyjne i przemysłowe
Węzły zasadnicze – rozpoczynające lub kończące dany szlak.
Węzeł tranzytowy - pod względem pojazdów lub ładunków
Węzeł tranzytowy może być niekiedy węzłem zasadniczym.
O charakterze węzła decyduje to co dzieje się w nim z ładunkiem lub środkiem transportu.
Strumień ładunku – stały przepływ towarów, w którego obsłudze uczestniczy transport. Strumień jest zjawiskiem dynamicznym. Wielkość i struktura strumienia są zmienne w czasie.
Źródło transportu- miejsce w którym bierze początek potok ładunkowy.
Korytarz transportowy- pewna przestrzeń geograficzna, przez którą odbywa się ruch towarów różnymi środkami transportu, wraz z infrastrukturą techniczną znajdującą się w nim.
Wszystkie korytarze transportowe znajdujące się w obszarze Europy są czescią europejskiej sieci transportowej TEN-T
Celem powstania paneuropejskich korytarzy transportowych jest
- zwiększenie wymiany towarowej w relacji wschód-zachów
- stworzenie jednolitej europejskiej sieci transportowej.
- połączenie krajów i regionów europejskich.
- rosnąca kongestia.(Korki)
- duża liczba wypadków
- troska o środowisko naturalne.
Sieć transportowa
Linie, szlaki, węzły i punkty tworzą na danym obszarze sięc transportową
Rozwój sieci jest zbieżny z ogólnym rozwojem gospodarczym regionu.
Sieć formuje się wokół większych ośrodków miejskich, powstają szlaki łączące główne ośrodki, specjalizacja produkcji powoduje konieczność połączenia się z siecią transportową krajów sąsiednich
Rozróżniamy sięc transportową o układzie:
Monocentrycznym – występuje w krajach rozwijających się;( do 1 miejsca)
Policentrycznym – zwykle spolaryzowanym tj. ciążącym do duzych ośrodków – charakterystyczny dla krajów wysokorozwiniętych (kilka pkt które są ze sobą powiązane ściśle)
Główne czynniki kształtujące zagospodarowanie przestrzenne w skali kraju i regionu:
-Rozwój demograficzny
-Rozmieszczenie przemysłu i źródeł surowców
-Struktura osadnicza
W aspekcie zagospodarowania przestrzennego działalność ludzką można zakwalifikować do:
Funkcji umiejscowionych:
Praca, mieszkanie, rekreacja.
Funkcji przemysłowych:
Przemieszczenie materii(osoby ładunki), przesyłanie energii, przekazywanie informacji