Zasady działalności przedsiębiorstwa.
Nowoczesna gospodarka rynkowa opiera się m.in. na zasadzie wolności gospodarczej. W myśl tej zasady podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej dozwolone każdemu na równych prawach, ale z zachowaniem warunków określonych w przepisach prawa.
Z zasadą wolności gospodarczej jest związana zasada równości gospodarczej. Oznacza ona, że podmioty prowadzące działalność gospodarczą, niezależnie od typu własności, na równych warunkach płacą podatki, korzystają z kredytów bankowych i zaopatrują się w środki produkcji. Wspomniane powyżej zasady zostały przyjęte w obowiązujących aktach prawnych, z Konstytucją na czele. Ponadto w obowiązujących przepisach ustanowiono różne formy prawne dla prowadzenia działalności gospodarczej. W przewidzianych przez prawo formach przedsiębiorcy (firmy) mogą prowadzić swoją działalność.
Pojęcia przedsiębiorcy oraz działalności gospodarczej zostały zdefiniowane w ustawie z dnia 23 grudnia 1988 roku o działalności gospodarczej, określanej dalej jako ustawa o dz. gosp. Przedsiębiorca to osoba fizyczna, osoba prawna, a także jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, utworzona zgodnie z przepisami prawa, której przedmiot działania obejmuje prowadzenie działalności gospodarczej. Działalność gospodarcza to działalność wytwórcza, budowlana, handlowa i usługowa prowadzona w celach zarobkowych i na własny rachunek przedsiębiorcy.
Zgodnie z powyższą definicją dana działalność może być uznana za działalność gospodarczą, jeżeli są spełnione łącznie dwa warunki:
podmiot dąży do uzyskania dodatniego wyniku finansowego, czyli zysku z danej działalności,
podmiot podejmuje pełne ryzyko finansowe prowadzonej działalności.
W ramach obowiązujących przepisów możemy wyróżnić następujące prawne formy prowadzenia działalności gospodarczej:
osoba fizyczna lub spółka cywilna działająca na podstawie wpisu do ewidencji,
spółka prawa handlowego (spółka jawna, spółka komandytowa, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna),
spółdzielnia,
przedsiębiorstwo państwowe.
Wybór przez dany podmiot formy prawnej, w której zamierza on prowadzić swoją działalność gospodarczą jest w zasadzie dowolny. Należy jednak dodać, że pewne rodzaje działalności gospodarczej (np. bankowość, ubezpieczenia, działalność gospodarcza podmiotów zagranicznych) mogą być prowadzone tylko w ściśle określonej formie prawnej (np. w formie spółki akcyjnej).Na wybór odpowiedniej prawnej formy prowadzenia działalności gospodarczej istotny wpływ mają także m.in. takie czynniki jak: ryzyko podejmowanych działań, posiadany kapitał, przewidywana struktura firmy oraz sposób opodatkowania. Właściwa decyzja podjęta w tej kwestii może zasadniczo przyczynić się do tego, że dane przedsięwzięcie gospodarcze odniesie sukces na rynku.
WPIS DO EWIDENCJI DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ:Zgodnie z ustawą o dz. gosp. Osoba fizyczna lub spółka cywilna musi zgłosić podjęcie działalności gospodarczej do ewidencji działalności gospodarczej. Zgłoszeniu do ewidencji nie podlega jednak:
uboczne dodatkowe zajęcie zarobkowe, np. wytwarzanie przedmiotów użytku osobistego, drobne naprawy i konserwacja tych przedmiotów oraz sprzedaż nie przetworzonych produktów rolnych, ogrodniczych lub sadowniczych
podjecie działalności wytwórczej w rolnictwie
podjęcie działalności gospodarczej, która na podstawie innych przepisów wymaga uzyskania koncesji lub zezwolenia.
Ewidencja działalności gospodarczej jest prowadzona przez urzędy gmin. Wpis do ewidencji jest dokonywany na podstawie zgłoszenia, które powinno zawierać:
oznaczenie podmiotu, tzn. nazwę (w przypadku osoby fizycznej wystarczy imię i nazwisko) wraz z jego siedzibą (w przypadku osoby fizycznej – adres zamieszkania)
imiona i nazwiska pełnomocników, jeżeli zostali oni ustanowieni
określenie przedmiotu działalności gospodarczej
wskazanie miejsca wykonywania działalności gospodarczej
wskazanie daty rozpoczęcia działalności gospodarczej
W przypadku zgłoszenia wpisu do ewidencji spółki cywilnej należy ponadto przedłożyć umowę spółki. W umowie spółki cywilnej wspólnej zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego poprzez działanie w określony sposób, a w szczególności przez wniesienie wkładów. Umowa może być zawarta na czas oznaczony lub nieoznaczony, ale wymaga formy pisemnej. Skład osobowy spółki cywilnej jest nieznany i opiera się na wzajemnym zaufaniu wspólników. Przyjęcie nowego lub wystąpienie starego wspólnika jest możliwe tylko poprzez zmianę umowy spółki. Podstawowym obowiązkiem wspólników spółki cywilnej jest wniesienie wkładów. Wkładem mogą być pieniądze, określone rzeczy albo świadczenie usług przez wspólnika. Jeżeli umowa tego nie określa, to przyjmuje się, że wkłady mają jednakową wartość. Wniesione przez wspólników wkłady stanowią wyodrębniony majątek, który pozwala spółce cywilnej prowadzić działalność gospodarczą. Ten majątek nie jest jednak własnością spółki, która nie posiada przecież osobowości prawnej, ale stanowi wspólny majątek wspólników. Każdy ze wspólników posiada swój udział w tym majątku. Ten udział nie jest jednak oznaczony ułamkiem, ponieważ majątek jest tzw. współwłasnością łączną wspólników. Dlatego też w czasie trwania spółki żaden ze wspólników nie może sprzedać swojego udziału w spółce cywilnej. Każdy ze wspólników jest uprawniony i zobowiązany do prowadzenia spraw spółki cywilnej. Umowa spółki lub uchwała wspólników może jednak przewidywać inne rozwiązania, np. powierzenie tych obowiązków tylko jednemu wspólnikowi, a nawet osobie trzeciej. Od prowadzenia wewnętrznych spraw spółki należy odróżnić jej reprezentowanie na zewnątrz. W razie braku odmiennych postanowień umowy lub uchwały wspólników, każdy wspólnik jest uprawniony do reprezentowania spółki. Każdy wspólnik spółki cywilnej jest uprawniony do równego udziału w jej zyskach i stratach, bez względu na rodzaj i wartość wkładu. Umowa spółki może jednak przewidywać inny udział w zyskach i stratach.
Na podstawie otrzymanego zgłoszenia urząd gminy dokonuje wpisu do ewidencji, a następnie w ciągu 14 dni od dnia zgłoszenia doręcza podmiotowi zaświadczenie o wpisie do ewidencji. Kopię tego zaświadczenia urząd gminy przesyła do właściwego urzędu skarbowego. W przypadkach ściśle określonych w ustawie – urząd gminy odmawia wpisu do ewidencji. Wpisany już do ewidencji podmiot ma obowiązek zgłosić w ciągu 14 dni zmiany dotyczące danych zawartych w zgłoszeniu
Wykreślenie wpisu osoby fizycznej lub spółki cywilnej z ewidencji będzie oznaczało zakończenie działalności gospodarczej. Wpis do ewidencji działalności gospodarczej podlega wykreśleniu w następujących przypadkach:
zawiadomienie o zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej
prawomocne orzeczenie sądu zakazujące osobie fizycznej prowadzenie działalności gospodarczej objętej wpisem
dokonanie wpisu przez urząd gminy z naruszeniem prawa.
Formalności związane z podjęciem działalności gospodarczej
Niezależnie od prawnej formy podmioty rozpoczynające prowadzenie działalności gospodarczej są zobowiązane wypełnić szereg określonych obowiązków. Po dokonaniu wpisu do ewidencji lub odpowiedniego rejestru, przedsiębiorca musi więc jeszcze załatwić następujące formalności:
uzyskanie numeru statystycznego REGON
Numer REGON musi posiadać każdy przedsiębiorca. Numer ten jest nadawany na podstawie wniosku złożonego do urzędu statystycznego, właściwego dla siedziby firmy. Formularz wniosku można uzyskać w urzędzie statystycznym. Składając wniosek o uzyskanie numeru REGON należy:* złożyć kserokopię dokumentu stwierdzającego wpis danego przedsiębiorcy do ewidencji lub rejestru,* uiścić opłatę skarbową.W terminie nie dłuższym niż 14 dni od daty złożenia wniosku urząd statystyczny przekazuje przedsiębiorcy informację o nadaniu określonego numeru statystycznego REGON.
wykonanie pieczątki firmowej
Pieczątka firmowa jest konieczna do załatwienia spraw związanych z podjęciem i prowadzeniem działalności gospodarczej. Pieczątka powinna zawierać podstawowe dane dotyczące przedsiębiorcy, a więc nazwę, siedzibę, numer telefonu oraz numer REGON.
przesłanie informacji do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
W terminie 10 dni od daty wpisu do ewidencji lub rejestru przedsiębiorca powinien przesłać odpowiednie informacje do ZAKŁADU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH. Zgłoszenie do ubezpieczenia składa się na specjalnym formularzu w oddziale ZUS właściwym ze względu na miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Na podstawie przedstawionych danych ZUS stwierdza, czy istnieje obowiązek ubezpieczenia społecznego przedsiębiorcy i osób z nim współpracujących.
założenie rachunku bankowego
Warunkiem prowadzenia działalności gospodarczej jest posiadanie przez przedsiębiorcę rachunku bankowego, za pośrednictwem którego są gromadzone i wydatkowane jego środki pieniężne. Obowiązek ten istnieje, gdy stroną transakcji jest inny przedsiębiorca, a jej wartość przekracza równowartość 3000 ECU albo też równowartość 1000 ECU, jeżeli suma transakcji w poprzednim miejscu przekracza 10 000 ECU. W sytuacji, gdy dany przedsiębiorca posiada już kilka rachunków bankowych, powinien on wskazać bankowi i urzędowi skarbowemu jeden z nich jako tzn. rachunek podstawowy.Rachunek bankowy bardzo ułatwia prowadzenie działalności gospodarczej i warto go otworzyć nawet wtedy, kiedy przedsiębiorca nie ma takiego obowiązku. Dzięki temu można szybciej inkasować należności od odbiorców i dokonywać płatności z tytułu zobowiązań, podatków lub ubezpieczenia społecznego. Rachunek można założyć w każdym banku, który obsługuje podmioty prowadzące działalność gospodarczą. Przy wyborze banku należy uwzględnić zakres jego usług związanych z prowadzeniem rachunku. Szczegółowe informacje na ten temat zawiera regulamin, który można otrzymać w banku.
rejestrację w urzędzie skarbowym i uzyskanie numeru NIP
Na przedsiębiorcy ciąży także obowiązek rejestracji podatkowej i wybór odpowiedniej formy opodatkowania we właściwym urzędzie skarbowym. Urząd nadaje przedsiębiorcy numer identyfikacji podatkowej – NIP. Rejestracji należy dokonać przed uzyskaniem pierwszego przychodu, podając uzyskany wcześniej numer REGON oraz numer rachunku bankowego wraz z adresem i nazwą banku.
obowiązki związane z zatrudnieniem pracowników
Podjęcie działalności gospodarczej oznacza zazwyczaj zatrudnienie pracowników przez dany podmiot. W związku z tym przedsiębiorca jest zobowiązany do:* pisemnego zawiadomienia właściwego inspektora pracy (Państwowa Inspekcja Pracy) oraz właściwego państwowego inspektora sanitarnego (Państwowa Inspekcja Sanitarna) o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności oraz o przewidywanej liczbie pracowników:* zgłoszenia pracowników do ubezpieczenia społecznego w ZUS:* założenia dokumentacji osobowej pracowników.
Finansowanie działalności gospodarczej
Podstawowym warunkiem rozpoczęcia i prowadzenia działalności gospodarczej jest posiadanie przez podmiot (firmę, przedsiębiorstwo) określonego majątku, a więc takich środków rzeczowych i finansowych, które umożliwiają produkcję towarów lub świadczenia usług. Jeśli majątek danego przedsiębiorstwa nie wystarcza do podjęcia określonej działalności, to może ono skorzystać z zewnętrznych źródeł finansowania. Takie możliwości dają np. kredyty i pożyczki bankowe, leasing oraz franchising.
_________________
Charakterystyka przedsiębiorstwa przemysłowego i usługowego.
PRZEDSIĘBIORSTWO TO JEDNOSTKA GOSPODARCZA WYODRĘBNIONA POD WZGLĘDEM EKONOMICZNYM, ORGANIZACYJNYM I PRAWNYM.
PRZEDSIĘBIORSTWO PRZEMYSŁOWE TO ZESPÓŁ PRACOWNIKÓW I ŚRODKÓW PRODUKCJI WYTWARZAJĄCY PRODUKTY (WYROBY LUB USŁUGI) NA WYMIANĘ I SPRZEDAJĄCY JE NA ZASADZIE PEŁNEJ ODPŁATNOŚCI, TJ. ZA ZWROTEM KOSZTÓW WYTWARZANIA I Z ODPOWIEDNIĄ NADWYŻKĄ.
W SKŁAD PRZEDSIĘBIORSTWA PRZEMYSŁOWEGO MOGĄ WCHODZIĆ ZAKŁADY PRZEMYSŁOWE, BĘDĄCE W ISTOCIE PODSYSTEMAMI PRZEDSIĘBIORSTWA.
ISTOTNE CECHY PRZEDSIĘBIORSTWA JAKO PODMIOTU GOSPODARCZEGO:
ODRĘBNOŚĆ EKONOMICZNA DYSPONOWANIE WŁASNYM MAJĄTKIEM PRODUKCYJNYM I ŚRODKAMI FINANSOWYMI, DZIAŁALNOŚĆ WE WŁASNYM IMIENIU, NA WŁASNY RACHUNEK I RYZYKO (TAKŻE SPORZĄDZANIE BILANSU I RACHUNKU WYNIKÓW), ODRĘBNOŚĆ ORGANIZACYJNA CAŁOŚĆ TECHNICZNO-PRODUKCYJNA DZIAŁAJĄCA NA WYODRĘBNIONYM TERENIE, PODPORZĄDKOWANA WRAZ Z ZAŁOGĄ JEDNEMU ZWIERZCHNIKOWI,
ODRĘBNOŚĆ PRAWNA POSIADANIE OSOBOWOŚCI PRAWNEJ, MOŻLIWOŚĆ ZAWIERANIA UMÓW Z KONTRAHENTAMI, ZACIĄGANIA ZOBOWIĄZAŃ I POZYWANIA PRZED SĄDEM, A TAKŻE STAWANIA PRZED SĄDEM W CHARAKTERZE POZWANEGO
CELE ORGANIZACJI GOSPODARCZYCH:
Uzyskiwanie niskiego poziomu kosztów własnych i wysokiej rentowności (stopy zysku),
utrzymywanie lub poprawianie pozycji na rynku,
uzyskiwanie wysokiej produktywności,
utrzymywanie racjonalnego stanu zasobów,
sprawne reagowanie na potrzeby klientów,
wdrażanie innowacji,
świadczenie na rzecz społeczeństwa i środowiska.
________________________________________________________
Charakterystyka zarządzania procesami prod., usług.
ZARZĄDZANIE PROCESAMI polega na dokonywaniu systematycznej oceny ich efektów, podtrzymywaniu ich funkcjonowania i wprowadzaniu korekt, jeśli osiągane rezultaty odbiegają od norm. Następną sprawą jest ciągłe doskonalenie procesów i przeformułowywanie ich koncepcji.
CELEM JEST STWORZENIE ORGANIZACJI OPARTEJ NA PROCESACH.
ZARZĄDZANIE PROCESAMI JEST SKONCENTROWANE na realnych priorytetach gospodarczych, z których najważniejszym jest wnoszenie wartości dla klientów i innych zainteresowanych stron.
Można to osiągnąć, nieustannie analizując procesy i poprawiając oraz nakładając na ludzi odpowiedzialność za zarządzanie nimi, ich doskonalenie i wymyślanie nowych koncepcji.
SZCZEGÓLNIE WAŻNE ASPEKTY ZARZĄDZANIA PROCESAMI:
WŁAŚCIWA KONCEPCJA,
ZORIENTOWANIE NA KLIENTA,
KONCENTRACJA NA ZAPOBIEGANIU BŁĘDOM,
USTAWICZNA OCENA I POSTĘP,
PARTNERSKIE STOSUNKI Z DOSTAWCAMI,
WYSOKI POZIOM OSIĄGNIĘĆ.
PRZY DOSKONALENIU PROCESÓW SZCZEGÓLNIE WAŻNE SĄ DWIE SPRAWY:
DĄŻENIE DO STANU "ZERO DEFEKTÓW" i OGRANICZANIE CZASU TRWANIA CYKLI.
Charakterystyka procesów produkcyjnych, usługowych w zarządzaniu.
Proces produkcyjny to uporządkowany zespół działań (operacji, czynności), których celem jest wykonanie określonego wyrobu (lub wyrobów).
Do procesu produkcyjnego w przedsiębiorstwie przemysłowym będą zaliczane wszystkie czynności, począwszy od pobrania surowców i materiałów wejściowych z magazynu przez czynności technologiczne, transportowe, kontrolne i konserwacyjne aż do przekazania gotowego wyrobu włącznie.
PODSTAWOWYMI CECHAMI PROCESU PRODUKCYJNEGO SĄ:
CELOWOŚĆ – proces produkcyjny organizowany jest dla realizacji określonego celu lub grupy celów, które jednak mogą się zmieniać,
DYNAMIKA – proces produkcyjny przebiega według z góry zaprojektowanej reguły działania, ale w warunkach zmienności zasileń materiałowych, energetycznych i informacyjnych,
EKONOMICZNOŚĆ – proces produkcyjny powinien przebiegać alternatywnie:
Przy maksymalizacji efektu produkcyjnego - w warunkach limitowanych zasileń; w czynniki produkcji,
Przy minimalizacji zasileń w czynniki produkcji dla uzyskania określonego efektu produkcyjnego.
WARUNKIEM KONIECZNYM ISTNIENIA PROCESU PRODUKCYJNEGO JEST PRZEPŁYW LUDZI, MATERIAŁÓW, INFORMACJI I CZYNNIKÓW ENERGETYCZNYCH.
ELEMENTY SKŁADOWE PROCESU PRODUKCYJNEGO - FAZY
WIĘKSZOŚĆ PROCESÓW PRODUKCYJNYCH MOŻNA PODZIELIĆ NA FAZY.
FAZĄ TECHNOLOGICZNĄ nazywa się część procesu technologicznego (produkcyjnego) lub odrębny proces technologiczny o jednorodnym charakterze obróbki.
Z PUNKTU WIDZENIA ORGANIZACJI PRODUKCJI MOŻNA WYRÓŻNIĆ (W UJĘCIU RAMOWYM) TRZY PODSTAWOWE FAZY TECHNOLOGICZNE (GRUPY FAZ):
FAZĘ PRZYGOTOWAWCZĄ - obejmującą proces wytwarzania surowców lub półfabrykatów przeznaczonych do dalszego przetwarzania (np. Odlewnictwo, kucie),
FAZĘ WYTWÓRCZĄ - zawierającą podstawowy proces przetwarzania przedmiotów pracy, właściwy dla danego procesu technologicznego (np. Obróbka wiórowa, obróbka plastyczna na zimno),
FAZĘ KOŃCOWĄ - obejmującą procesy wykańczania wyrobów, próby, pakowanie, eksploatację wstępną (np. Hartowanie, malowanie, montaż, regulowanie).
KLASYFIKACJA PROCESÓW
PROCESY DZIELI SIĘ NAJCZĘŚCIEJ NA:
OPERACYJNE - określane także mianem procesów centralnych, za pomocą których wytwarzana jest wartość dla klienta oraz dla innych zainteresowanych stron,
POMOCNICZE - tworzące warunki do realizacji procesów operacyjnych; mają one klientów wewnętrznych; (procesy wspomagania i procesy zarządzania).
PROCES PRODUKCYJNY MOŻNA SKLASYFIKOWAĆ WEDŁUG NASTĘPUJĄCYCH KRYTERIÓW:
1.PODSTAWOWYCH FORM PROCESU
PROCESY WYDOBYWCZE - pozyskiwanie dóbr materialnych, odłączanie ich od naturalnych złóż, oczyszczanie lub wzbogacanie oraz niezbędne przemieszczanie,
PROCESY PRZETWÓRCZE - przetwarzanie surowców (tworzyw) będących wynikiem oddziaływania procesów pracy (podczas procesów przetwórczych w surowcach zachodzą przemiany materialne prowadzące do uzyskania zupełnie innych materiałów, o zmienionych właściwościach fizykochemicznych),
PROCESY WYTWÓRCZE LUB OBRÓBCZO-INTEGRACYJNE - łączenie odpowiednich elementów w jednolite całości będące nowymi produktami o zmienionych cechach użytkowych;
CECH TECHNOLOGICZNYCH:
PROCESY TECHNOLOGICZNE PROSTE - stosowane w produkcji wyrobów jednorodnych i prostych (otrzymywane w nich produkty mogą być dzielone na dowolne partie według możliwości transportu i rodzaju opakowań),
PROCESY TECHNOLOGICZNE ZŁOŻONE - stosowane w produkcji wyrobów niejednolitych strukturalnie i na ogół składających się z odrębnych egzemplarzy stanowiących organiczną całość (np. Maszyn, odzieży, obuwia);
FAZ TECHNOLOGICZNYCH, OBEJMUJĄCYCH:
FAZY PRZYGOTOWAWCZE,
FAZY WYKONAWCZE (WYTWÓRCZE),
FAZY WYKOŃCZENIOWE (ZAKOŃCZENIOWE);
3.STOSOWANYCH ŚRODKÓW PRACY
PROCESY RĘCZNE - wykonywane przez robotników energią mięśni:
Wykonywane wyłącznie energią i siłą ludzką,
Wykonywane siłą ludzką, wspomaganą prostymi przenośnymi maszynami i urządzeniami,
Prace obsługowe oraz nadzorujące działanie maszyn i urządzeń nieprzenośnych,
PROCESY MASZYNOWE - mechaniczne procesy obróbcze wykonywane za pomocą maszyn:
Prace maszynowo-ręczne lub prace maszynowe wymagające pracy ręcznej (wykonywane na maszynach wymagających stałej obsługi. Np. Na tokarkach, szlifierkach),
Prace maszynowe niewymagające pracy ręcznej (np. Wykonywane na obrabiarkach-automatach obróbczych),
PROCESY APARATUROWE - zmieniające stany fizykochemiczne i skład albo inne właściwości przedmiotu produkcji, bez udziału pracy mechanicznej:
Prace aparaturowe wymagające pracy ręcznej,
Prace aparaturowe przebiegające bez udziału pracy człowieka;
4.CZASÓW PRZEBIEGU PROCESÓW PRODUKCYJNYCH:
PROCESY PRZERYWANE - powtarzające się w ustalonych przedziałach czasu, wyrażające się pracą zmianową, przerwami międzyzmianowymi oraz niedzielnymi i świątecznymi,
PROCESY NIEPRZERYWANE przebiegające wtedy, kiedy nie występują tzw. Czasy bezczynności jednostki, powodowane okresowymi przerwami (np. Niedzielnymi, świątecznymi) – jako nieprzerywane traktuje się też te procesy, w których występują przerwy przewidziane w warunkach techniczno-organizacyjnych produkcji (np. Czas transportu międzyoperacyjnego, czas kontroli jakości),
PROCESY CIĄGŁE, charakteryzujące się nieprzerywanym przepływem przedmiotów pracy przez kolejne etapy i fazy produkcji w wymuszonym porządku operacji bądź zabiegów, wymagające zsynchronizowania (w czasie) przepustowości maszyn i urządzeń technologicznych i transportowych,
PROCESY NIECIĄGŁE, typowe dla wytwarzania wyrobów złożonych, realizowane w ramach przepływów: szeregowego, równoległego i szeregowo-równoległego przez dobór odpowiednich partii przedmiotów (części, podzespołów) – ich charakterystyczną cechą są przerwy między poszczególnymi fazami i operacjami, zdeterminowane głównie formami przepływu produkcji;
5.ZAKŁADOWEGO PODZIAŁU PRACY, TJ. WEDŁUG PODZIAŁU PROCESU PRODUKCYJNEGO NA:
PROCESY PODSTAWOWE, do których zalicza się wszystkie operacje bezpośrednio ukierunkowane na wytworzenie podstawowych produktów danego przedsiębiorstwa, przeznaczonych na sprzedaż,
PROCESY POMOCNICZE - procesy produkcyjne służące wytworzeniu produktów służących jako środki pomocnicze do realizacji podstawowych procesów produkcyjnych (np. Produkcja przyrządów, narzędzi, sprawdzianów),
PROCESY UBOCZNE, polegające na przetwarzaniu odpadów powstających w toku produkcji podstawowej lub pomocniczej – produkcja uboczna może być prowadzona w wydziałach podstawowych, pomocniczych lub wydziałach specjalnie do tego celu wyodrębnionych.
Charakterystyka przedsiębiorstwa poziomego wg procesów.
PRZEDSIĘBIORSTWO - jest całością złożoną z procesów mających na celu przede wszystkim tworzenie wartości dla klientów i innych zainteresowanych stron.
PROCES - jest całością złożoną z sukcesywnie wykonywanych operacji zmierzających do osiągnięcia wcześniej określonych rezultatów.
W procesie wykorzystywane są zasoby wejściowe (informacje, surowce, półprodukty), które ulegają przetworzeniu i są przekazywane do następnych procesów lub do klienta finalnego.
PROCES - można zdefiniować jako strumień działań przetwarzających zaopatrzenie (surowce lub informacje) pochodzące od dostawców w produkcję dla klientów zawierającą wartość dodaną. Niektóre procesy mają charakter fizyczny i widzialny, inne zaś są niewidzialne i sprowadzają się głównie do przetwarzania informacji.
Pytanie nr 2.
KONCEPCJA I OBRAZ PRZEDSIĘBIORSTWA JAKO CAŁOŚCI PROCESÓW ZORIENTOWANYCH NA KLIENTÓW
PRZEDSIĘBIORSTWO - jest przedstawiane jako zbiór funkcji lub zawodowych specjalności, takich jak marketing, handel, prace badawczo-rozwojowe, technologia i produkcja, która z kolei dzieli się na węższe specjalności (magazynowanie, formowanie, montaż, malowanie itp.)Oraz dystrybucja, usługi posprzedażne itp.
Każde przedsiębiorstwo powinno opracować przejrzystą mapę swoich procesów.
Podstawowe dla przedsiębiorstwa są te procesy, które mają w danym momencie krytyczne znaczenie dla jego sukcesów. Dobre ich zidentyfikowanie może być istotne przy ustalaniu strategicznych priorytetów rozwojowych.
ROZUMIENIE RYNKÓW I KLIENTÓW
Określanie potrzeb i oczekiwań klientów
Prowadzenie jakościowych badań diagnostycznych
Prowadzenie wywiadów z klientami
Prowadzenie badań techniką grup diagnostycznych
Prowadzenie ilościowych badań diagnostycznych
Opracowywanie i przeprowadzanie badań sondażowych
Itp.
Pomiary satysfakcji klientów
Itp.
IDENTYFIKOWANIE PROCESÓW I ICH CZĘŚCI SKŁADOWYCH
DEFINICJA I MAPA SPECYFICZNYCH PROCESÓW PRZEDSIĘBIORSTWA ORAZ JEGO JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH
ORGANIZACJA KLASYCZNA, rozwiązując problemy i określając zadania do wykonania, bazowała przede wszystkim na funkcjach i specjalnościach zawodowych.
Każdy proces powinien mieć klientów zewnętrznych lub wewnętrznych oraz zbywalne produkty.
Przedsiębiorstwo zamienia się w zbiór poziomych procesów w przekroju funkcji i specjalności ułożonych w strukturę hierarchiczną.
REGULACJA PROCESÓW ELEMENTARNYCH PRZEZ RELACJE KLIENT-DOSTAWCA
W przedsiębiorstwie nowoczesnym każdy elementarny proces mający tych samych klientów i dostawców jest regulowany za pomocą stosunków klient-dostawca.
Elementarna jednostka pracy jest przede wszystkim zespołem (liczącym – w przedsiębiorstwach usługowych – 8-12 osób, a w przedsiębiorstwach produkcyjnych – maksimum 20 osób) wyposażonym w znaczny zakres uprawnień, ale i ponoszącym pełną odpowiedzialność za świadczenie usług i wartość dodawaną do tego, co wytwarza.
Przekształcanie struktury przedsiębiorstwa w układ procesów może przechodzić przez kilka etapów lub stadiów.
STADIUM 1.
Uwzględnianie logiki procesów w organizacji opartej na funkcjach i specjalnościach zawodowych
STADIUM 2.
Organizacja macierzowa
STADIUM 3.
Przejście do poziomej struktury procesowej
PRZEDSIĘBIORSTWO jest zorganizowane według procesów wtedy, gdy zostanie ono poddane restrukturyzacji, a większość wykonawców, którzy wcześniej byli usytuowani w różnych pionach funkcjonalnych i specjalistycznych służbach, zostanie przypisana do procesów.
Kierownicy dawnych pionów funkcjonalnych muszą zamienić się w ekspertów lub szkoleniowców, których misją nie będzie bezpośrednie zarządzanie wykonawcami, ale śledzenie rozwoju ich kompetencji, co wcześniej należało do zadań poszczególnych funkcji lub służb specjalistycznych.
ZARZĄDZANIE PROCESAMI I ICH DOSKONALENIEM
ZARZĄDZANIE PROCESAMI - polega na dokonywaniu systematycznej oceny ich efektów, podtrzymywaniu ich funkcjonowania i wprowadzaniu korekt, jeśli osiągane rezultaty odbiegają od norm. Następną sprawą jest ciągłe doskonalenie procesów i przeformułowywanie ich koncepcji. Celem jest stworzenie organizacji opartej na procesach.
ZARZĄDZANIE PROCESAMI - jest skoncentrowane na realnych priorytetach gospodarczych, z których najważniejszym jest wnoszenie wartości dla klientów i innych zainteresowanych stron.
Można to osiągnąć, nieustannie analizując procesy i poprawiając oraz nakładając na ludzi odpowiedzialność za zarządzanie nimi, ich doskonalenie oraz wymyślanie nowych koncepcji.
SZCZEGÓLNIE WAŻNE ASPEKTY ZARZĄDZANIA PROCESAMI:
WŁAŚCIWA KONCEPCJA; ZORIENTOWANIE NA KLIENTA; KONCENTRACJA NA ZAPOBIEGANIU BŁĘDOM; USTAWICZNA OCENA I POSTĘP; PARTNERSKIE STOSUNKI Z DOSTAWCAMI; WYSOKI POZIOM OSIĄGNIĘĆ.
PRZY DOSKONALENIU PROCESÓW SZCZEGÓLNIE WAŻNE SĄ DWIE SPRAWY:
DĄŻENIE DO STANU "ZERO DEFEKTÓW" i OGRANICZANIE CZASU TRWANIA CYKLI.
Czynniki wzrostu zdolności produkcyjnej przedsiębiorstwa.
WYRÓŻNIA SIĘ ZDOLNOŚĆ PRODUKCYJNĄ:
TEORETYCZNĄ I PRAKTYCZNĄ,
NOMINALNĄ I RZECZYWISTĄ,
MINIMALNĄ, MAKSYMALNĄ I OPTYMALNĄ.
INNE OKREŚLENIA ZDOLNOŚCI PRODUKCYJNEJ TO:
MOC PRODUKCYJNA,
POTENCJAŁ PRODUKCYJNY,
PRZEPUSTOWOŚĆ PRODUKCYJNA.
PRZEPUSTOWOŚĆ określa teoretyczną możliwą do uzyskania wielkość produkcji, wyliczoną z pominięciem wszystkich, nawet uzasadnionych strat czasu użytecznego, ubytków produktów, niższej od maksymalnej technicznej wydajności urządzeń itp.
ZDOLNOŚĆ PRODUKCYJNĄ ustala się na podstawie optymalnych norm technicznych i ekonomicznych określających realne maksymalne wykorzystanie maszyn i urządzeń oraz powierzchni produkcyjnej, przy uwzględnieniu najlepszych warunków prowadzenia procesu produkcyjnego i organizacyjnego pracy.
Zdolność produkcyjna to możliwość wykonania dostępnych zadań w dogodnym okresie, ale też zdolność wytworzenia lub czynienia tego, czego wymaga klient.
WARTO ROZRÓŻNIĆ TRZY POZIOMY ZDOLNOŚCI PRODUKCYJNEJ:
POTENCJALNĄ,
AKTUALNĄ,
EFEKTYWNĄ.
CELEM OBLICZANIA ZDOLNOŚCI PRODUKCYJNEJ jest określenie możliwości wytwórczych przedsiębiorstwa (zakładu, wydziału, odcinka produkcyjnego) oraz ujawnienie dostępnych rezerw i przyczyn niepełnego wykorzystania tej zdolności.
Systematyczna identyfikacja możliwości wytwórczych przedsiębiorstwa jest niezbędna również w racjonalnej gospodarce rynkowej
CZYNNIKI KSZTAŁTUJĄCE ZDOLNOŚĆ PRODUKCYJNĄ
Czynniki wewnętrzne
Podstawowe czynniki wewnętrzne determinujące zdolność produkcyjną:
Czynniki produkcji (środki pracy, przedmioty pracy, siła robocza),
Struktura asortymentowa produkcji,
Organizacja produkcji.
SPOŚRÓD TYCH CZYNNIKÓW PRZEDE WSZYSTKIM NALEŻY UWZGLĘDNIĆ:
A) w zakresie czynników produkcji:
Zainstalowane maszyny i urządzenia produkcyjne, ich rodzaj, liczbę i charakterystyki techniczne,
Wielkość powierzchni produkcyjnej,
B) w zakresie struktury asortymentowej:
Program asortymentowy produkcji,
Stosowane surowce, materiały i paliwo techniczne - ich kształt, wymiary, właściwości fizyczne i mechaniczne,
C) w zakresie organizacji produkcji:
Optymalne normy techniczne, odzwierciedlające nowoczesną technologię produkcji, możliwe do uzyskania na posiadanych maszynach,
Optymalny czas eksploatacji maszyn i urządzeń oraz powierzchni produkcyjnej w ciągu roku,
Typ produkcji (np. Długość serii) i właściwy poziom organizacji pracy.
CZYNNIKI ZEWNĘTRZNE
Oprócz czynników politycznych, socjodemograficznych oraz makroekonomicznych podstawowym czynnikiem regulującym zdolność produkcyjną jest popyt wyrażony ilością, asortymentem i jakością potrzebnych wyrobów
_________________
Definicja i klasyfikacja procesów
Obecnie panuje więc szerokie podejście POM (Production and Operational Management – Zarządzanie Produkcją i Operacjami) nazwane zarządzaniem procesami, bo dotyczy wszystkich operacji gospodarczych w przedsiębiorstwie a więc strategii operacyjnej, projektowania produkcji i serwisu, operacji wytwórczych, operacji serwisowych, łańcuchów zaopatrzenia, koordynacji funkcjonalnej, praktycznych badań (typu benchmarking). Zarządzanie procesami można także określić jako zarządzanie zasobami przedsiębiorstwa niezbędnymi do wytworzenia dóbr i usług stanowiących cel działalności przedsiębiorstwa.
Definicji „zarządzania procesami” jest wiele – poszczególni autorzy dostosowują je do badanych przez nich obszarów zarządzania lub/i badanych przedsiębiorstw. Dlatego w literaturze znajdują się także różne definicje określenia „proces”.
Przykładami są:
Proces to uporządkowany i połączony zbiór działań wytwórczych lub usługowych, wykonywanych w określonym czasie, przynoszących w efekcie określone korzyści klientom zewnętrznym i wewnętrznym (I. Durlik).
Proces – zbiór działań wzajemnie powiązanych lub wzajemnie oddziałujących, które przekształcają wejście w wyjście (norma ISO 9000).
Definicje procesu mówią więc o szczególnej ciągłości postępowania, a więc odejściu od podejść specjalistycznych obowiązujących w dotychczasowej organizacji przedsiębiorstw. Podstawowymi procesami są te które obejmują dużą część organizacji przedsiębiorstwa i pracujących w niej ludzi, a szczególnie te które mają aktualnie krytyczne znaczenie dla jego sukcesów. Dobre ich zidentyfikowanie/zbadanie może pomóc przy ustaleniu strategii rozwoju przedsiębiorstwa.
Procesy można podzielić na dwie grupy:
procesy operacyjne obejmujące główną działalność przedsiębiorstwa (core business),
procesy wspomagające, pomocnicze tworzące warunki do realizacji procesów operacyjnych.
Procesy podstawowe dzielą się na podprocesy (zbiory zadań, operacji). Do procesów operacyjnych zalicza się m. in.: współpracę z klientami na rynku, opracowanie strategii działania przedsiębiorstwa, wytwarzanie produktów, marketing, sprzedaż produktów, obsługę klientów. Do procesów wspomagających należą: zarządzanie zasobami ludzkimi i rozwój pracowników, zarządzanie systemem operacyjnym, zarządzanie zasobami finansowymi i aktywami, ochrona środowiska, relacje zewnętrzne, innowacyjność.
_________________
Wdrażanie podejścia procesowego w organizacji.
Transformacja organizacji w system procesów przebiega w czterech etapach:
Identyfikowanie procesów, których z reguły w dużym przedsiębiorstwie nie powinno być więcej niż kilkadziesiąt,
Uzmysłowienie sobie powiązań między procesami, tzn. Faktu, że przedsiębiorstwo jest całością, a każdy proces ma „wejście” i „wyjście” oraz powinien być traktowany jako podproces stanowiący część większego procesu i przyczyniający się do funkcjonowania całości,
Mierzenie rezultatów procesów, zarządzanie procesami w celu ich permanentnego doskonalenia.
Wdrożenie systemu zarządzania przez procesy wymaga nasilonej komunikacji.
Identyfikacja i odzwierciedlenie procesów
GŁÓWNE PROCESY OPERACYJNE I WSPOMAGAJĄCE:
- Rozumienie rynków i klientów
- Opracowanie wizji i strategii
- Wytwarzanie produktów i usług
- Marketing i sprzedaż
a) Produkcja i dostawy w przedsiębiorstwach przemysłowych
b) Produkcja i dostawy w przedsiębiorstwach usługowych
-Fakturowanie i obsługa klienta
-Zarządzanie zasobami ludzkimi i rozwój personelu
-Zarządzanie systemami informacyjnymi
-Zarządzanie zasobami finansowymi i aktywami
-Wdrażanie programów środowiskowych
-Zarządzanie relacjami zewnętrznymi
-Zarządzanie doskonaleniem i zmianami
Główne korzyści ze stosowania zarządzanie procesowego;
Analiza procesów, wychodząca od uwzględnienia oczekiwań klientów finalnych, często prowadzi do zmian ról, zadań i ich przemieszczenia pomiędzy komórkami funkcjonalnymi. Poprzez sporządzenie mapy procesów, często można wychwycić zadania, które są dublowane w wielu działach, co ogranicza efektywność działania firmy, a także zwiększa koszty jej funkcjonowania. Istotnym elementem w podejściu procesowym do zarządzania przedsiębiorstwem jest zmiana struktury organizacyjnej, która uwzględnia potrzebę większej mobilności pracowników, oraz ich wiedzy, doświadczenia, a także informacji. Dzięki implementacji założeń zarządzania procesowego do organizacji:
powstaje znaczna lista korzyści
powstaje jednolity opis działania przedsiębiorstwa
następuje silne zorientowanie całego przedsiębiorstwa na stałe uzyskiwanie satysfakcji klienta, dzięki łatwemu ustalaniu przyczyn jej braku (opóźnienia, błędy itp.), oraz jej stałe monitorowanie,
ustalanie najlepszego (pod względem czasu, zasobów, kosztów) sposobu funkcjonowania przedsiębiorstwa, oraz stworzenie mechanizmu łatwiejszego i szybszego adaptowania się do zmiennego otoczenia w przyszłości,
usprawnianie komunikacji i współpracy wewnątrz firmy, oraz poprawa kultury organizacyjnej i atmosfery pracy w zespołach,
przygotowanie do zbudowania i łatwiejszego wdrożenia systemu zarządzania jakością zgodnego z wymaganiami normy ISO 9001:2000,
przygotowanie do wdrożenia systemu typu „workflow” (automatyzacja całości lub części procesu przedsiębiorstwa, w trakcie którego informacje przechodzą między uczestnikami procesu zgodnie z procedurami),
racjonalny wybór i efektywniejsze wdrożenie zintegrowanego systemu wspomagającego zarządzanie przedsiębiorstwem (system ERP),
identyfikacja i klasyfikacja obszarów do usprawnień, pozwalająca na ciągłe doskonalenie funkcjonowania przedsiębiorstwa,
uporządkowanie realizowanych przez organizację procesów, oraz stałe monitorowanie wyników osiąganych przez poszczególne procesy,
stopniowe uaktywnianie pracowników (poprzez przypisywanie im ról właścicieli procesów – „process owners”) oraz maksymalne wykorzystywanie ich potencjału.
____________________________________________________
PYTANIE NR 5.
Istota i cele zarządzania procesami.
W działalności procesowej istotna jest elastyczność, zdolność do szybkiego dostosowania się do zmieniających się warunków zewnętrznych (przykład braku decyzji o zahamowaniu remontu wielkiego pieca). Według M. Szelągowskiego w wielu przedsiębiorstwach posiadających bardzo rozbudowany system zarządzania i certyfikaty, latami funkcjonują procesy nieaktualne, często błędne. Sformalizowane (ślepe) przestrzeganie takich procesów nie zapewnia przepływu rzetelnej wiedzy o aktualnej sytuacji. Uniemożliwia to działania procesowe. Nie można tworzyć na stałe szablonowego procesu dla realizacji inwestycji, bo proces jest częściowo inny dla każdej inwestycji w zależności od rodzaju projektu, wymagań konkretnego inwestora itd. Konieczna jest więc dynamiczna adaptacja procesu.
Celem niektórych procesów jest minimalizacja kosztów wytwarzania. Jak wynika z przykładu dotyczącego wielkości zapasu rudy na składowisku, konieczne jest podejście całościowe bowiem niektóre części procesu mogą przynosić zyski a inne straty – konieczny jest kompleksowy bilans strat i zysków. Warto jednak opracowując procedury postępowania ująć w nich jak najwięcej postępowań niezależnych od zmieniających się sytuacji. Pozwala to na rozsądne uporządkowanie działania.
Według J. Wierzbińskiego przykładem funkcji w przedsiębiorstwie są:
zlecenia docierające do firmy przez dział sprzedaży (współpracujący z marketingiem),
zakupy surowców i materiałów dokonywane przez dział zaopatrzenia,
zapewnienie kapitału koniecznego do zakupu realizowane przez dział finansowy,
zapewnienie siły roboczej dokonywane przez dział pracowniczy (kadrowy).
____________________________________________________
PYTANIE NR 1
Orientacja funkcjonalna i procesowa w zarządzaniu produkcją
Funkcjonalna orientacja organizacji
sposób podejścia do zarządzania polegający na kierowaniu poszczególnymi komórkami organizacyjnymi oraz pojedynczymi działaniami, cele działów funkcjonalnych ustalane są niezależnie od siebie, zakłada wycinkowe spojrzenie na organizację.
względnie niski poziom edukacji wykonawców
praca i kapitał - najważniejsze zasoby
wąsko wyspecjalizowane działania
utrudnienie całościowej optymalizacji
wydłużenie czasu realizacji zadań
Procesowa orientacja organizacji
sposób podejścia do zarządzania koncentrujący się na sekwencjach działań podejmowanych w organizacji i poza nią oraz powiązanych pomiędzy nimi, w celu osiągnięcia zamierzonych rezultatów.
człowiek jest świadom swojego potencjału intelektualnego
wiedza i informacja – podstawowe zasoby
ukierunkowanie organizacji na zachodzące w niej procesy
identyfikacja procesów zachodzących w organizacji pozwala na lepsze zrozumienie tworzenia wartości
usprawnienie i stałe doskonalenia procesów zwiększa efektywność
reengering – koncepcja zarządzania zmianami, radykalne przeprojektowanie procesów w organizacji, prowadzącej do przełomowej poprawy efektywności
Współczesne problemy zarządzania procesami w przedsiębiorstwie.
Wiele razy tzw. przypadki i przejściowe problemy powodują duże zawirowania w firmie. Prawdziwy kłopot powstaje, gdy problemy te dotyczą działalności operacyjnej – serca każdej firmy. Dotknięta takim zdarzeniem firma nie jest w stanie spełniać oczekiwań Klienta z powodu niewydolnych operacji. Niestabilne procesy operacyjne powodują zawirowania we wszystkich obszarach firmy od sprzedaży aż po finanse.
Ryzyka powstania takich problemów nigdy ostatecznie nie wyeliminujemy, ale możemy je minimalizować i nimi zarządzać. Większość problemów operacyjnych jesteśmy w stanie przewidzieć wcześniej monitorując i zarządzając w odpowiedni sposób procesami w firmie.
Brak procesowości działania Jest to problem dostrzegany od dawna. Obecnie powszechnie podejmowane są próby jego rozwiązania poprzez wdrażanie zarządzania procesowego.
Nienadążanie z adaptacją do zmian, wymagań klientów i otoczenia to problem, który został dostrzeżony w ostatnich latach. Próbą jego rozwiązania jest wdrażanie zarządzania wiedzą.
Niezdolność do indywidualizacji procesów To nowy problem, coraz wyraźniej ostatnio występujący. Próbą jego rozwiązania jest dynamiczne zarządzanie procesami biznesowymi, które przedstawiam poniżej.
Przykładowym obiektem jest przedsiębiorstwo logistyczno-spedycyjne. Podstawowym przedmiotem działalności tego przedsiębiorstwa jest zarobkowe świadczenie usług, polegających na organizowaniu przewozu oraz świadczeniu usług pomocniczych i dodatkowych, związanych z przewożeniem przesyłek drobnicowych. Firma świadczy ponadto usługi o charakterze pomocniczym m.in. magazynowanie ładunków, dystrybucja paczek i palet, ubezpieczenie ładunków w transporcie (cargo), przewóz przesyłek ekspresowych, doładunki na określonych trasach.
Problem 1.Brak określenia hierarchii ważności procesów. Identyfikowanie procesów, a także ocena stopnia ich ważności z punktu widzenia klienta pozwala przedsiębiorstwu koncentrować się na tych, w których jest ono najlepsze, pozwala również je doskonalić. Procesy tworzące wartość w sposób pośredni powinny być przedmiotem outsourcingu. Procesy nietworzące wartości natomiast powinny zostać zidentyfikowane i zracjonalizowane.
Problem 2.Niewystarczająca orientacja na klienta wśród pracowników przedsiębiorstwa. Dobrze wdrożone zarządzanie procesowe, poprzez tworzenie zespołów skupionych na realizacji procesów, przybliża przedsiębiorstwo i poszczególnych jego pracowników do klienta, dzięki czemu klient nie jest dla nich abstrakcyjnym słowem. Źle wdrożone zarządzanie procesowe nie pozwala identyfikować i zaspakajać potrzeb klientów.
Problem 3. Brak miar efektywności poszczególnych faz realizowanych procesów przez przedsiębiorstwo, w kategoriach nie tylko eksploatacyjnych, ale również handlowych.
Problem 4.Brak jasno określonego właściciela procesu, który jest za niego odpowiedzialny (dostarcza wartości) oraz sprawuje kontrolę nad realizacją procesów, w szczególności nad uzyskiwanymi efektami, nad wykorzystaniem poszczególnych zasobów itp.
ROZWIĄZANIA TYCH PROBLEMÓW
Żeby poprawić wewnętrzną sytuację firmy, należy podjąć następujące działania: zdefiniowanie procesów z uwzględnieniem stopnia ich ważności z punktu widzenia tworzenia wartości dla klienta, zdefiniowanie miar efektywności poszczególnych procesów, określenie odpowiedzialności, nie tylko za realizację całego procesu, ale również za wykonanie obliczeń efektywności cząstkowej procesu.
W rozwiązaniu problemu wzięli udział zewnętrzni konsultanci. Pomogli oni zarządowi firmy ogarnąć przejście na w pełni procesowe zarządzanie. Konsultanci skupili się na czterech elementach:
Zidentyfikowanie i hierarchizacja procesów oraz ustalenie wzajemnych relacji między procesami głównymi i pomocniczymi.
Zdefiniowanie głównych i uzupełniających mierników efektywności procesów oraz jego faz.
Ustalenie odpowiedzialności za proces i jego fazy, oparte na zdefiniowanym zbiorze mierników.
Ustalenie zasad monitorowania i raportowania mierników procesów.
_________________
PYTANIE NR 10
Metody i techniki usprawniania i zarządzania procesami
Zarządzanie procesami – podstawowe założenia
Zarządzanie procesami jest oparte na wielu priorytetach gospodarczych, jednak najważniejszym jest wnoszenie wartości dla klientów (nie tylko tych zewnętrznych-finalnych, lecz także tych wewnętrznych, a więc współpracowników z innych pionów funkcjonalnych). Polega ono na systematycznej ocenie efektów i doskonaleniu fnkcjonowania procesów, poprzez wprowadzanie korekt, gdy osiągane rezultaty odbiegają od założonych.
Skuteczne zarządzanie procesami wymaga reorientacji struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa z układu pionowego w kierunku układu poziomego. Sprzyja to lepszej komunikacji wewnątrz firmy i wymianie informacji, oraz zmianie optyki postrzegania organizacji ze statycznej na dynamiczną, czyli wychwytywania istotnych procesów przenikających przez całą organizację.
Innym ważnym elementem zarządzania procesami jest budowa mapy procesów zachodzących w organizacji. Każda firma powinna opracować przejrzystą mapę swoich procesów, zarówno tych głównych (podstawowych) o znaczeniu strategicznym dla przedsiębiorstwa, jak i tych pomocniczych (wspomagających), które są komplementarne w stosunku do procesów głównych. Ważnym elementem na początku konstruowania mapy procesów jest zdefiniowanie procesu. Najczęściej definiuje się go jako strumień działań przetwarzających surowce, półprodukty, informacje, usługi pochodzące od dostawców w produkty, usługi dla klientów zawierającą wartość dodaną. Istotne jest to, że nie każdy proces ma charakter fizyczny, coraz częściej procesowi przetwarzania podlegają zasoby niematerialne np.: informacja, doświadczenie lub wiedza. Działalność przedsiębiorstwa z reguły składa się z sześciu głównych rodzajów procesów operacyjnych, odmiennych w zależności od rodzaju działalności (produkcyjnej czy usługowej) oraz sześciu rodzajów procesów wspomagających.
______________________________________________________
PYTANIE NR 2
Podejście procesowe w wybranych koncepcjach zarządzania
Zarządzanie procesami, a wybrane koncepcje zarządzania
Jak istotną i skuteczną koncepcją jest zarządzanie procesowe, świadczy fakt, iż wiele nowoczesnych koncepcji wykorzystuje, jeżeli nie w całości, to przynajmniej we fragmentach, założenia podejścia procesowego. Natomiast jako drogę do osiągnięcia tego celu nadrzędnego przyjmują: analizowanie, udoskonalanie i stały monitoring procesów realizowanych przez organizację.
Podejście procesowe wskazuje, które aktywności pozwalają osiągać trwałą przewagę strategiczną na rynku, poprzez kreowanie wartości dla klienta. Czyli stało się ono użytecznym narzędziem analizy strategicznej, i to w tym obszarze stratedzy upatrują możliwości konkurowania z innymi firmami, poprzez lepsze zorganizowanie procesów ukierunkowanych na osiąganie satysfakcji klientów. To również przekonuje, że tak naprawdę, dobrze zorganizowany i wykonywany proces, może stać się źródłem trwałej przewagi konkurencyjnej na rynku. Rola zarządzania procesami, będzie stale rosnąć i nowoczesne przedsiębiorstwa będą opierać swoje funkcjonowanie najego założeniach. W przeciwnym wypadku, nie sprostają wymogom, jakie stawiają bardzo wymagający klienci, którzy oczekują produktu wysokiej jakości, po niewygórowanej cenie i z możliwością zakupu na preferencyjnych warunkach, niedaleko od miejsca zamieszkania.
Współzależność i relacje procesów tworzą jakość funkcjonowania całej organizacji. Jeśli w którymś miejscu praca przebiega nieefektywnie lub mało wydajnie, zawsze ma to negatywny wpływ na przedsiębiorstwo jako całość. Zgodnie z klasyczną koncepcją, przedsiębiorstwo jest postrzegane jako zbiór funkcji (np.: marketing, kadry, działy badawczo-rozwojowe, produkcja, sprzedaż), w których niejako w separacji realizowane są cząstkowe zadania przydzielone tylko do danego działu.
Kierunki doskonalenia, to takie budowanie sekwencji i powiązań procesów, aby w sposób maksymalny przyczyniały się one do realizacji celu, którym dla podmiotu gospodarczego jest zarabianie pieniędzy. Cel ten określa kierunek polaryzacji procesów w firmie tak, aby były one skierowane na klienta i jego satysfakcję, gdyż właśnie na zadowolonych klientach zarabia każde przedsiębiorstwo.
Zaopatrzenie, prod, magazynowanie, dystrybucja, transport
ETAP I: DYSTRYBUCJA FIZYCZNA
CZYNNIKI ZARZĄDZANIA DYSTRYBUCJĄ FIZYCZNĄ:
ROZSZERZANIE ASORTYMENTÓW,
WZROST STAWEK PRZEWOZOWYCH,
WYTWARZANIE PRODUKTÓW O WYŻSZEJ WARTOŚCI.
ETAP II: ZINTEGROWANE ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE
CZYNNIKI MOTYWUJĄCE ZINTEGROWANE ZARZĄDZANIE:
DEREGULACJA TRANSPORTU,
POJAWIENIA SIĘ GLOBALNEJ KONKURENCJI,
POSZUKIWANIE ŹRÓDEŁ DOSTAW ZA GRANICĄ,
CZYNNIKI EKONOMICZNE.
ETAP III: ZARZĄDZANIE ŁAŃCUCHEM DOSTAW – logistyczny łańcuch dostaw
zaopatrzenie (zakupy)
składowanie na wejściu/transport
działalność podstawowa (produkcja)
składowanie na wyjściu/transport
dystrybucja do klientów
dostawcy → klienci
ŁAŃCUCH DOSTAW TO:
Integrująca filozofia zarządzania całym przepływem w kanale dystrybucji od dostawcy do ostatecznego klienta,
Strategiczna koncepcja polegająca na zrozumieniu i zarządzaniu sekwencją działań – od dostawcy do klienta – dodających wartości produktom przepływającym przez rurociąg dostaw,
Zintegrowane zarządzanie sekwencjami przepływu logistycznego, przetwarzaniem i czynnościami związanymi z obsługą – od dostawców do ostatecznych klientów – niezbędnymi do wytworzenia produktu lub usługi w sposób sprawny i efektywny.
CECHY ŁAŃCUCHA DOSTAW
Przejrzystość, zapasy, cena produktu wraz z kosztami wyładunku, podział ryzyka, planowanie na poziomie łańcucha dostaw, sojusze.
CELE PRZEDMIOTOWE ŁAŃCUCHA DOSTAW
Rozpoznanie wymagań ostatecznego klienta co do poziomu obsługi,
Podjęcie decyzji, w których punktach łańcucha dostaw umiejscowić zapasy i ile ich tam składować,
Opracowanie odpowiedniej polityki i procedur zarządzania łańcuchem dostaw jako zintegrowaną całością.
ZMIANY STRATEGICZNE W ŁAŃCUCHACH DOSTAW
Szybkość/czas;;; jakość;;; produktywność aktywów;;; zapasy;;; obiekty;;; kanał dystrybucji;;; reinżynieria organizacji;;; zewnętrzni usługodawcy logistyczni (tendencja do „wyprowadzania” poza przedsiębiorstwo – outsourcing – czynności związanych z dystrybucją);;; ograniczenie liczby przewoźników;;; zmiany strategiczne w łańcuchach dostaw;;; zadowolenie klienta;;; mierniki poziomu obsługi (czas/cykl realizacji zamówienia, czas transportu zamówionych towarów, odsetek zamówień zrealizowanych całkowicie, odsetek zamówień dostarczonych w terminie lub w komplecie, odsetek właściwie fakturowanych zamówień);;; wartość – podstawowymi elementami obsługi są jej niezawodność oraz elastyczność, które pozwalają zaspokoić szczególne wymagania klienta.
PODSUMOWANIE
W wyniku zastosowania koncepcji zarządzania logistycznym łańcuchem dostaw coraz więcej firm jest w stanie znacznie obniżyć koszty i stworzyć dodatkową wartość dla klientów.
Rozwój koncepcji łańcucha dostaw jest logiczną konsekwencją wcześniejszych etapów ewolucji logistyki - zarządzania dystrybucją fizyczną i zintegrowanego zarządzania logistyką.
Wzrost zainteresowania dystrybucją fizyczną (etap i) był konsekwencją kilku trendów w gospodarce amerykańskiej - rozszerzenia asortymentów produktów, wzrostu stawek przewozowych i produkcji dóbr o wyższej wartości.
Zarządzanie logistyką (etap ii) było rezultatem pojawienia się w gospodarce kilku nowych tendencji: deregulacji transportu, konkurencji globalnej, większego wykorzystania zagranicznych źródeł zaopatrzenia i stagnacji gospodarki.
Koncepcja zarządzania łańcuchem dostaw została również ukształtowana przez kilka ważnych czynników ekonomicznych i społecznych oddziałujących na gospodarkę amerykańską - zmiany na rynku dóbr konsumpcyjnych, efektywniejsze kanały dystrybucji, postęp technologiczny, opracowanie strategii gospodarczych z globalnej perspektywy oraz polityka rządu i deregulacja.
Łańcuch dostaw może być zdefiniowany na różne sposoby, jednakże jego istotą jest zintegrowane zarządzanie sekwencją czynności (działań) umożliwiających przepływ materiałów od dostawców aż do ostatecznego klienta.
Efektywne zarządzanie łańcuchem dostaw wymaga przede wszystkim: koordynacji działań realizowanych w rurociągu i ciągłości przepływu zapasów, uwzględniania kosztów wyładunku w cenie produktów, wymiany informacji i podziału ryzyka, planowania działań z perspektywy całego łańcucha dostaw oraz stworzenia silnych więzi partnerskich i sojuszy ze współuczestnikami kanału.
Skutecznemu wdrożeniu koncepcji łańcucha dostaw towarzyszą zazwyczaj pewne kluczowe strategie, do których należą: skracanie cyklu realizacji zamówienia, zarządzanie jakością, zwiększanie produktywności aktywów, wdrażanie nowych rozwiązań organizacyjnych i położenie szczególnego nacisku na zadowolenie klienta.
__________________
Kryteria optymalizacji funkcji zarządzania procesami
Zarządzanie procesami polega na dokonywaniu systematycznej oceny ich efektów, podtrzymywaniu ich funkcjonowania i wprowadzaniu korekt, jeśli osiągane rezultaty odbiegają od norm.
Następną sprawą jest ciągłe doskonalenie procesów i przeformułowywanie ich koncepcji.
Celem jest stworzenie organizacji opartej na procesach.
Zarządzanie procesami jest skoncentrowane na realnych priorytetach gospodarczych, z których najważniejszym jest wnoszenie wartości dla klientów i innych zainteresowanych stron.
Można to osiągnąć, nieustannie analizując procesy i poprawiając oraz nakładając na ludzi odpowiedzialność za zarządzanie nimi, ich doskonalenie oraz wymyślanie nowych koncepcji.
Szczególnie ważne aspekty zarządzania procesami:
Właściwa koncepcja,
Zorientowanie na klienta,
Koncentracja na zapobieganiu błędom,
Ustawiczna ocena i postęp,
Partnerskie stosunki z dostawcami,
Wysoki poziom osiągnięć.
Przy doskonaleniu procesów szczególnie ważne są dwie sprawy:
Dążenie do stanu "zero defektów",
Ograniczanie czasu trwania cykli.