Wykład 6 16XI2007 Elektrolecznictwo

Elektrolecznictwo – jest działem fizykoterapii, wykorzystuje do leczenia prąd stały i prądy impulsowe. Wykorzystywane w diagnostyce, leczeniu, rehabilitacji

Podział:

1. Pod względem kierunku przepływu prądu

1. Jednokierunkowy – elektrony poruszają się zawsze w tym samym kierunku

• Stały – galwaniczny

• Zmienny – sinusoidalny

1. Dwukierunkowy – elektrony poruszają się w naprzemiennych kierunkach i stale zmieniają swoją polaryzację

• Symetryczny

• Asymetryczny

1. Pod względem częstotliwości

• Stałej

• Małej

• Średniej

• Wielkiej

1. Pod względem efektów terapeutycznych

• Prądy z efektem pobudzania ruchowego np. galwaniczny, przerywany, prostokątny, faradyczny, Kotza

• Prądy z efektem przeciwbólowym np. galwaniczny, DD, interferencyjne, Traberta, TENS

WPŁYW PRĄDU STAŁEGO NA ORGANIZM

PRĄD STAŁY – prąd który w czasie przepływu nie zmienia kierunku ani wartości natężenia

W tkankach prąd płynie najkrótszą drogą o najmniejszym oporze !

W skórze są to ujścia i przewody wyprowadzające gruczołów potowych i łojowych: głębiej prąd płynie w przestrzeniach międzykomórkowych oraz wzdłuż naczyń krwionośnych limfatycznych i nerwów.

Przewodnictwo elektryczne zależy od zawartości wody i stężenia w niej elektrolitów. Jest tym większe im więcej jest jonów w tkance. Dobre przewodnictwo wykazuje krew, mocz, limfa, płyn mózgowo rdzeniowy, mięśnie, tkanka łączna.

Złe : tkanka tłuszczowa, nerwy, ścięgna, torebki stawowe, kość.

PRZEPŁYWOWI PRĄDU STAŁEGO PRZEZ TKANKI TOWAŻYSZY DZIAŁANIE:

• Elektrotermiczne – polega na powstaniu w tkance ciepła pod wpływem prądu elektrycznego; jest tym większe im wyższe jest natężenie prądu

• Elektrochemiczne – związane z elektroliza: występująca w organizmie w trakcie przepływu prądu przez elektrolity tkankowe. Polega na właściwości rozszczepienia na skutek wędrowania anionów do anody, a kationów do katody DZIAŁANIE ELEKTROLITYCZNE WYSTĘPUJE TYLKO W PRĄDACH STAŁYCH !!!

• Biologiczne – polega na wywołaniu określonych różnorodnych reakcji ustrojowych ze strony mięśni, stawów, naczyń krwionośnych. U człowieka pod wpływem prądu stałego mogą powstawać pojedyncze lub tężcowe skurcze mięsni prążkowanych, skurcze naczyń krwionośnych

Prąd stały wykorzystuje się do:

• Galwanizacji

• Jonoforezy- wprowadzamy leki ulegające dysocjacji

• Kąpiele elektryczno – wodne

Galwanizacja

• Elektroda czynna = lecznicza – wywołuje efekt leczniczy

• Elektroda bierna – zamyka obwód

Wzajemne ułożenie elektrod:

• Poprzeczne – występują duże opory związane z warstwowym ułożeniem tkanek o różnym przewodnictwie

• Podłużne – opór jest tu mniejszy

Rozmiar elektrod decyduje o gęstości przepływającego prądu, jest to stosunek natężenia prądu do powierzchni elektrody wyposażonej w cm² przez które przepływa prad

$j = \frac{I}{S}$

j – gęstość prądu

I – natężenie prądu

S – powierzchnia przez którą przepływa prąd

Zabieg:

• Czas trwania od 10 do 30 min (średnio 15 min)

• Codziennie lub co drugi dzień

• Cykl 10 – 20 zabiegów

Dawka zależy od:

• Powierzchni elektrody czynnej

• Czasu trwania

• Rodzaju i umiejscowienia schorzenia

• Wrażliwości chorego na prąd elektryczny

Dawka słaba – od 0,01 – 0,1 mA/cm² stosuje się w przypadku małych elektrod o powierzchni 10 – 20 cm^{2 ,} w podstawowym stadium schorzenia lub długotrwałego przepływu prądu.

Dawka średnia – do 0,3 mA/cm²

Dawka mocna do 0,5 mA/cm²

ANODA - przeciw bólowa

- przeciw zapalna

- odczyn kwaśny

KATODA – przekrwienie

- drażniąca

- zasadowa

PORÓWNANIE EFEKTU KATODOWEGO I ANODOWEGO

KATODA	ANODA
Wzrost ph	Spadek ph
Wzrost napięcia mięśniowego	Spadek napięcia mięśniowego
Depolaryzacja włókien nerwowych	Spadek hyperpolaryzacji włókien nerwowych
Intensywne zaczerwienienie skóry	Mierne zaczerwienienie skóry

Rodzaje elektrod:

1. Płaskie

2. Specjalne

• Dyskowa (na okolice gałek ocznych, uszu)

• Wałeczkowa (galwanizacja labilna)

• Bergoniego

PODZIAŁ GALWANIZACJI

1. ZE WZGLĘDU NA UŁOŻENIE ELEKTROD

• Podłużna

• Poprzeczna

1. ZE WZGLĘDU NA SPOSÓB WYKONYWANIA ZABIEGU

• Labilna

• Stabilna

1. ZE WZGLĘDU NA ELEKTRODĘ CZYNNĄ

• Anodowa

• Katodowa

ZASADY PRAWIDŁOWEGO WYKONANIA GALWANIZACJI

• przestrzeganie wskazań lekarza

• wykonywać tylko na zlecenie lekarza

• sprawdzić czy pacjent ma czucie głębokie

• oczyścić skórę

• pacjent powinien zachować spokój

• sprawna aparatura

• ochrona miejsca w którym naskórek jest uszkodzony - ubytek