Dokumenty papieskie

wybór wypowiedzi doktrynalnych Kościoła Rzymskokatolickiego

Grzegorz VII

W tym dziale zamieszczać będziemy oficjalne wypowiedzi Kościoła Rzymskokatolickiego w niektórych kwestiach wiary i moralności. Dlaczego? Z kilku powodów. Gdybyśmy bowiem chcieli odnaleźć na licznych serwerach rzymskokatolickich oficjalne (a szczególnie nieomylne) wypowiedzi magisterium Kościoła rzymskiego w wielu kwestiach doktrynalnych, zauważymy zadziwiającą rzecz. Można łatwo odszukać wiele dokumentów Soboru Watykańskiego II, który zapoczątkował otwarcie i odnowę Kościoła rzymskokatolickiego, zaś o wiele trudniej jest spotkać jakiekolwiek teksty pochodzące sprzed tego okresu. Przedsoborowe encykliki oraz konstytucje dogmatyczne możemy znaleźć praktycznie jedynie na internetowych stronach tradycjonalistów (np. Bractwa św. Piusa X), którzy z jednej strony głośno sprzeciwiają się zmianom wprowadzonym przez ostatni sobór, z drugiej zaś sami są traktowani przez oficjalną hierarchię rzymską za schizmatyków, bądź co najmniej z daleko posuniętą rezerwą.

Ponadto w dobie wzajemnej życzliwości pomiędzy Kościołami protestanckimi a Kościołem rzymskokatolickim, kiedy podkreśla się to, co łączy, zrozumiałą rzeczą jest, iż coraz wyraźniej rozlega się wołanie o jedność. Wołanie to powoduje coraz większe koncentrowanie się na osobie i dziele Chrystusa dla ludzkości. Takie nastawienie zaowocowało wzajemnym zbliżeniem Kościołów, włączeniem się Kościoła rzymskokatolickiego w ruch ekumeniczny oraz - co najważniejsze - powstaniem w wielu krajach ruchów odnowy Kościoła rzymskokatolickiego, których członkowie doświadczają głębokiej duchowej przemiany narodzenia na nowo i nawiązania osobistej więzi z Jezusem. Takie owoce muszą radować serce każdego wierzącego.

Nie chcemy jednak ponownie popełniać te same błędy, które popełniano przez cztery ostatnie stulecia. Poprzednie stulecia są stuleciami zmarnowanych prób pojednania nie tylko dlatego, iż podejmowane były jedynie przez wąskie grona zapaleńców, lecz także dlatego, iż wypływały one z niewłaściwych pobudek: starano się bagatelizować poważne różnice bądź przedstawiać je w fałszywym, zupełnie odmiennym od pierwotnego znaczenia świetle, by wykazać ich zgodność z własnymi doktrynami. Dlatego też musiały one spalić na panewce.

Obecnie, kiedy ekumenizm został nazwany przez Jana Pawła II "imperatywem chrześcijańskiego sumienia", a pragnienie powrotu do pierwotnej jedności Kościoła wyrażane jest oficjalnie przez przedstawicieli wielu Kościołów i związków wyznaniowych, winniśmy tym bardziej dołożyć starań, aby poznać zarówno wspólne dziedzictwo jak i wzajemne różnice.

I tu nie można iść na skróty - nie można nie wyjaśniać i nie nauczać. Kościół Boży istnieje z powołania przez Chrystusa do realizacji konkretnego celu: czynienia uczniami Chrystusa wszystkie narody. Błogosławieństwo świata i sens misji Kościoła wynika z rzeczywistej obecności Chrystusa w jego wyznawcach. Kościół ma do wypełnienia misję nauczania ludzkości o Bogu i życiu z Bogiem, aż do osiągnięcia dojrzałości Chrystusowej. A w tym wszystkie Kościoły poniosły i ponoszą nadal wiele porażek.

Świadome, pełne troski o zachowanie prawdy w miłości i uczciwe podejście do zagadnienia jedności wymaga wielkiego wysiłku i ofiarności po obu stronach. Najczęściej obopólna niechęć wynika z ignorancji bądź rodzi się w sumieniu wskutek błędnego wyobrażenia o rzeczywistym stanowisku czy nauczaniu drugiej strony. Łatwo temu zaradzić - wystarczy zapoznać się z oficjalnym nauczaniem drugiej strony. Z drugiej jednak strony nie wolno nam uciszać słusznych obaw sumienia fałszywymi wyobrażeniami czy pustymi obietnicami. Jedność jest nam potrzebna przede wszystkim w umysłach i sumieniach. Jedność Kościoła jest wielkim zadaniem, a wielkie zadanie wymaga ludzi wielkich sercem, duchem i umysłem - dojrzałych do wymiarów Chrystusa.

Prawdziwa miłość wśród chrześcijan wypływać ma z czystego sumienia i nie może być obłudna, a pojednanie nie może się odbywać kosztem prawdy. Nie możemy się nawzajem okłamywać i przemilczać te elementy doktryn, które są nie do przyjęcia przez drugą stronę, które nie pochodzą od Boga. Mimo iż walczymy wspólnie o godność człowieka i małżeństwa oraz przeciwstawiamy się współczesnej fali pogaństwa, to jednak nie możemy zapominać o tym, dlaczego nie jesteśmy do końca razem.

W czym się więc różnimy? Niektóre oficjalne wypowiedzi magisterium Kościoła rzymskokatolickiego w kwestii mariologii, prymatu papieskiego, czy zagadnień teologii praktycznej (usprawiedliwienie, uświęcenie czy kwestie kultu świętych) było, jest i zawsze będą uznane przez protestantyzm za błędne i rodzić opór w sumieniach ukształtowanych nauczaniem Biblii. Cóż więc robić wobec takich konfliktów? Rzeczą niebezpieczną jest występować przeciwko własnemu sumieniu, gdyż wtedy ustaje wiara. Czy tutaj jest możliwe dojście do prawdziwego i szczerego konsensusu? Wierzymy, że tak.

Dlatego też, aby ułatwić Czytelnikom zrozumienie oficjalnego stanowiska Kościoła rzymskokatolickiego w niektórych najważniejszych kwestiach wiary i moralności, które dzielą katolików i niekatolików, będziemy zamieszczać oficjalne wypowiedzi Kościoła (definicje zwykłe i nieomylne), dotyczące takich tematów jak:

* prymat papieża rzymskiego i kwestia nieomylności;

* nauka o łasce Bożej;

* usprawiedliwienie i zbawienie;

* moralność chrześcijanina i wolność sumienia;

* dyscyplina Kościoła i inkwizycja.

Nie chcielibyśmy, aby serwis był zbyt akademicki i zniechęcający dla przeciętnego chrześcijanina. Uważamy jednak, iż ten, kto chce świadomie "sprawować swoje zbawienie" winien się uczyć przez całe życie. Dlatego zachęcamy, aby jednak korzystać i z tej części naszego serwisu i nie zniechęcać się ewentualnymi trudnościami.

© Literatura Chrześcijańska

* Unam Sanctam — bulla papieża Bonifacego VIII

* Præclara Gratulationis Publicæ — adhortacja apostolska papieża Leona XIII O Jedności Chrześcijańskiej [fragmenty]