Temat: „Maluję słowami to, co widzę – opis przedmiotu”
Cele lekcji:
Cel główny: zapoznanie ucznia z opisem i kształcenie umiejętności sporządzania opisu przedmiotu.
Cele operacyjne:
Poziom wiadomości
- zna podstawowe informacje na temat opisu (potrafi wyjaśnić, co to jest opis) -poznaje nową część mowy-przymiotnik
-rozróżnia typy opisu
Poziom umiejętności
-stosuje przymiotnik jako określenie rzeczownika -rozpoznaje w opisie wstęp-rozwinięcie-zakończenie -stosuje w opisie wyrażenia bliskoznaczne i przeciwstawne
-potrafi ustnie opisać przedmiot z uwzględnieniem takich cech jak wielkość, kształt, barwa, zapach, smak, materiał z którego jest zrobiony, jego przeznaczenie i funkcja
-uzupełnia polecenia- karty pracy
Poziom postaw
-dba o poprawność gramatyczną swoich wypowiedzi -aktywnie uczestniczy w lekcji
-rozbudza swoją wyobraźnię Metody kształcenia:
Gry i zabawy dydaktyczne (opis przedmiotu z zawiązanymi oczami)
Pogadanka heurystyczna
Metoda aktywizująca: burza mózgów
Praca z książką
Formy organizacyjne:
Indywidualna
Zbiorowa
Środki i materiały dydaktyczne:
Maskotka
Chustka do zawiązania oczu
Karty pracy z zestawami ćwiczeń
Podręcznik: H. Dobrowolska, Jutro pójdę w świat, Podręcznik do kształcenia literackiego i językowego dla klasy czwartej szkoły podstawowej, Warszawa 1999, WsiP, Wyd.2
Bibliografia
Metodyczna
1.E. Polański, K. Orłowa, Kształcenie językowe w klasach 4-8, Poradnik metodyczny, Warszawa 1993,WsiP, Wyd.1
H. Dobrowolska, T. Zawisza- Chlebowska, Przewodnik dla nauczyciela do podręcznika i zeszytu ćwiczeń dla klasy czwartej szkoły podstawowej Jutro pójdę w świat, Warszawa 1999, WsiP, Wyd.2
M. Nagajowa, ABC metodyki języka polskiego dla początkujących nauczycieli. Warszawa 1990, Wyd. WSiP
Merytoryczna
A. Kulawik, Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego, Kraków 1997, Wyd. Antykwa
M. Kuziak, S. Rzepczyński, Jak pisać? Warszawa – Bielsko- Biała 2008, Wydawnictwo Szkolne PWN
M. Iwanowicz, Sztuka pisania opracowań – Opis. Poradnik z ćwiczeniami dla uczniów. Łódź 2000, Wyd. Literatura
M. Kubaszczyk, SPOKO, Sukces w szkole, Poznań 2000, Wyd. ECO-STYL
Przebieg lekcji
Uwagi
Faza wprowadzająca
1.
Powitanie, sprawdzenie obecności.
3 minuty
2.
Podanie tematu i celu lekcji. Zapisanie tematu lekcji na tablicy dyktowanego
uczniowi przez nauczyciela.
Temat: „Maluję słowami to, co widzę – opis przedmiotu.”
3.
Narysowanie na tablicy przez nauczyciela dwóch emotikonek przedstawiających
4 minuty
emocje o przeciwstawnym znaczeniu: smutek i radość – uczniowie określają
rysunki posługując się przymiotnikami, późniejsze przekształcenie przymiotników
na rzeczowniki. Objaśnienie słowa : emotikon/ emotikona
4.
Opis maskotki z zawiązanymi oczami przez ucznia. Zapytanie klasy: Od czego
uczeń rozpoczął opis? Wspólne sformułowanie głównych punktów planu opisu,
niekoniecznie w odpowiedniej kolejności; wygląd zewnętrzny, co jest w środku, co
7 minut
to jest, do czego służy, dlaczego opisuję ten przedmiot, moja ocena wyglądu
przedmiotu, jego przydatności etc.
5.
Uczniowie zapisują pod tematem lekcji po trzy określenia opisujące maskotkę i
czytają to, co zanotowali. Do każdego z określeń dopasowują wyrażenia
przeciwstawne, np. duża- mała, miękka- twarda, użyteczna – bezużyteczna,
czysta- brudna, kolorowa – bezbarwna.
3 minuty
Faza realizacyjna
6.
Zapytanie uczniów, jakimi częściami mowy opisywali przedmiot. Przypomnienie
4 minuty
wiadomości dotyczących przymiotników : [ Przymiotnik to odmienna część mowy,
która określa cechy i właściwości osób, przedmiotów, roślin, zwierząt, zjawisk
przyrody, pojęć (punktualny gość, gęsty las) oraz wyraża ich ocenę (miły gość,
piękny las)
Przymiotnik odpowiada na pytanie : jaki? jaka? jakie? Odmienia się przez liczby i
rodzaje]
Zapytanie uczniów : Jakimi przymiotnikami będziemy posługiwać się szczególnie
w opisie?
(Uczniowie zwracają uwagę na te przymiotniki, które określają cechy:
-wizualne (barwa, kształt, wielkość)
-słuchowe (natężenie dźwięku, jego wysokość)
-smakowe (słodycz czy gorycz)
-dotykowe (ciepło, zimno, rodzaj powierzchni)
-zapachowe (miły, przykry, ostry, łagodny)
7.
Ustna próba definicji opisu, zebranie podstawowych informacji dotyczących opisu
i wklejenie notatki:
3 minuty
Opis to informacja o wyglądzie przedmiotu, postaci, wnętrza, sytuacji,
zjawiska, przeżyć i krajobrazu. W opisie zwracamy uwagę na kształt, tło,
przestrzeń, wielkość, barwę itp. Wśród wielu rodzajów opisu, wyróżniamy
m. in. opis przedmiotu (np. rower, ubranie, stół).
8. Głośne i wyraźne odczytanie przez ucznia „10 wskazówek dla opisującego
przedmiot” ze strony 49 w podręczniku:
1. Przyjrzyj się dokładnie przedmiotowi, który chcesz opisać.
3 minuty
2. Przygotuj plan opisu: wstęp - rozwinięcie- zakończenie.
3.
Rozwijaj kolejno każdy punkt planu, odpowiadając na zadane pytania.
4. Wstęp: co opisuję? do czego służy?
5.
Rozwinięcie: jak wygląda? jakiej jest wielkości? jaki ma kształt? z czego jest
wykonany? jakiego jest koloru? jaką ma powierzchnię? jakie ma ozdoby? czym się
wyróżnia?
6.
Zakończenie: dlaczego wybrałem ten przedmiot? jak oceniam jego wygląd i
przydatność?
7. W opisie zastosuj przymiotniki opisujące (okrągła) i oceniające (wspaniała).
8.
Użyj następujących czasowników: jest, wyróżnia się, charakteryzuje się, odznacza
się, zwraca uwagę.