Surowy-stal jest w stanie nieobr ciepl,tylko po przeró plast.na gorąco lub na zimno.W stanie S dostarcza się stale niestop, niskostop, kwasoodpor i sprężynowe. Str stali podeutektoidalnych tworzy F i P o dyspersji zależ od temp.przerób plast.i szybk chłodz po przeró.Charakter.cechą str jest pasmowość ułoż F i P oraz wtrąceń, będąca następ­stwem segreg chem. stali i walcowania. Konsekwencją pasmowości jest anizotropia właśc mech.

Normalizowany N-w wyżarz normaliz wykorzyst się efekt rozdrob ziarna przy przemianie F+P—>A. Chłodz po nor­malizow odbywa się w spokojnym powietrzu, co zbliża str stali do rów­nowagowej, zgodnej z ukł fazowym Fe – Fe3C. Normalizow dzięki rozdrob ziania zwiększa Re i udamość przy nie­znacznym wzroście tward. Zmniejsza się poziom napręż własn wyrobu i niejednorod str. W stanie N dostarcza się stale niestop, niskostop, automatowe,do hart powierz.

Wyżarz.ujednor.J-homogenizowany-uzysk się przez wyżarz w 1000-1200°C w czasie kilkunastu godz. Efektem jest wyrów skł chem i duże ziarno. W stanie J dostarcza się głównie wlewki i odlewy staliwne.

Sferoidyzowany Sf uzysk się przez kilkug wyżarz w okolicy temp przem eutektoidalnej. W efekcie otrzym się kuleczki Fe3C w osnowie F. Str.taka nazywa się sferoidytem i zapewnia małą tward i d. plast. stali. Sferoidyt jest korzystną str wyjściową do hart, szczególnie stali narzędz, ułatwia obr. skraw. W stanie Sf są oferowane stale narzędz i łożysk, a niekiedy stale do ulepszania c.

Zmiękczony M osiąga się podobnie jak stan Sf Celem jest uzyskanie określ, malej tward, wystarcz do obr. skrawaniem. Stal, najcz eutektoidalna i nadeutekt, zawiera Fe3C nie w pełni sferoidyzowany w osnowie F.

Hartowany H-właśc stali po hart zależ od jej skł. i ro­dz. hart. Typowe str dla tego stanu to M i B, niewyklu­czona jest także obecność węglików i A szcz. Stan H cechuje d. tward i wytrzym przy znikomej plast. Obróbka skraw po hart jest trudna, dlatego w stanie tym oferuje się gotowe wyroby.

Odpuszczony O-odpuszcz stos się po hart. celem zmniejsze­nia właśc.wytrzym. i zwiększ plast. oraz udarn. Poziom właśc. mech. zależ od temp. odpuszcz. i składu stali. Ze wzrostem temp. odpuszcz. maleją właśc. wytrzy­m., a zwiększają się właśc. plast. Stan O dotyczy nisk albo średn odpuszcz. Niskie odpuszcz. pol. na nagrz stali do 150 - 250°C, wygrz w czasie od do kilku godz i dowolnym stu­dzeniu. Hart i niskie odpuszcz nazywa się utwardz.ciepl. Prowadzi ono do uzysk str odpuszcz M, tj. M o zmniejsz zawart C z wydziel drobnych węglików. Średnie od­puszcz M zachodzi w 250 - 500°C i prow do uzy­sk F i b. drobnych wydzieleń węglików. Charakt cechą str odpuszcz jest iglasty F, co jest wynikiem dziedziczenia morfologii M. W stanie O dostarcza się gotowe wyroby stalowe.

Ulepszony c. T powst w wyniku hart i wysok odpusz­cz. Wysokie odpuszcz w 500°C aż do temp. Ac1 powo­d rekrystalizację iglastego F oraz sferoidyzację, a następnie koagulację wę­glików. Otrzym się str zwaną sorbitem. Sorbit stanowi opty­mal dla większości zastos stali kompromis między właśc wytrzy­m i plast. W stanie T huta dostarcza gotowe wyroby.

Przesycony P. Cel przesyc jest uzysk jednej fazy, tj. roztw. stałego, a przez to zwiększenie plast. i ułatwienie obr. plast. na zimno. Str jednofaz zapewnia też większą odporn korozyjną Przesy­c stali pol. na rozpuszcz. węglików w A w 1100-1300°C i szybkim ochłodzeniu. W stanie P dostarcza się niektóre stale o spec właśc, np. stale austenityczne.

Starzony S. Starz pol. na powrocie str ze stanu przesyc do równowagowego. Podczas starz wydziel się drobne fazy umacniające roztw stały. Efektem starz jest zwiększ właśc wytrzym. i zmniejsz plast. Starze stos się do niskowegl. stali z mikrododatk jako operację końcową po regulowanym walcowaniu. Str tych stali tworzą drobnoziarnisty F z wydzieleniami węglików, azot­ków lub węglikoazotków oraz niewielkie ilości P. W stanie S dostarcza się stale, o wymaganej udar.

Utwardzony wydzieleniowo D. Utwar wydziel, zwane także dyspersyjnym, pol.na umocnieniu roztw stałego przez wydzielenie z przesy­conego roztw stałego drobnych faz międzymetal. przez pier­wiastki stopowe, W stanie D dostarcza się wysokostop. stale martenzytyczne znane jako stale maraging. Mają one wysoki poziom właśc. wytrzym.

Rekrystalizowany R oznacza wyżarz wykonane po przer plast na zimno w celu usunięcia skutków umocnienia. Temp.rekrystal stali 600-700°C, zależ od gat.stali i wielk. zgniotu. Wyżarz rekrystal jest jedynym spos rozdrobnienia ziarna w stalach stop bez przemiany alotropowcj, np. w stalach austenitycznych.

Wyżarz odprężające O cel usunięcie naprężeń powst w wyniku krzepnięcia odlewu, spawania, skrawania lub odkszta plast. na zimno. Wyżarz w 400-650°C w ciągu kilku godz, po czym odlew powoli się studzi. Mikrostr stali nie zmienia się, korzystny jest przy tym wzrost sprężyst stali zgniecionej na zimno bez zmniejszenia tward i wytrzym.

Wyżarz przeciwpłatkowo Pl. Płatkami nazywa się wadę stali, która na przełomie pojawia się w formie plam, a na szlifie stali obserw się pęknięcia o dł.od kilku do kilkunastu mm. Przyczyną powst płatków jest H rozpuszcz w ciekłej stali, który nie zdążył wydyfundować podczas krzep­nięcia i kucia wlewka. Szczególnie wrażliwe są na to duże wlewki ze stali wysokostop. Wyżarz przeciwplatkowe pol. na długotrwałym wygrz odkuwek w 650°C i wolnym studzeniu w celu pozbycia się nadmiaru H.

Po regulowanym chłodzeniu, po przeróbce plast V. Jest to rodz obr termomech, której celem jest uzysk wyrobów hutniczych o drobnym ziarnie F. Istotą jest doprow. do przemiany drobnego zgniecionego lub zrekrystalizowanego A w drobny F podczas przemiany alotropowej. Można to osiągnąć przez kontrol temp rekrystalizacji A podczas przer plast na gorąco.