Podstawy dydaktyki - wykład2

TEMAT: Dydaktyka jako subdyscyplina pedagogiczna

Poznanie naukowe jest planowe, uporządkowane i celowe. Efekty poznania są wpisywane w szerszy dział wiedzy naukowej i muszą do tego działu pasować. Nauka kształtowała się stopniowo. Wyłaniały się poszczególne dyscypliny naukowe.

Wielka Rewolucja naukowa- przełom XVI I XVIIw. Kojarzymy z nią nazwiska Bacon, Kartezjusz. Polegała na tym, iż wielcy nauczyciele doszli do wniosku, że nauka musi doprowadzać do wiedzy pełnej. Ma odróżniać wiedzę naukową od wiedzy nienaukowej. Rozwijała się wtedy scholastyka, która opierała się na przekonaniu iż trzeba dowodzić uznanych przez nas twierdzeń.

August Comte- poświęcił wiele uwagi socjologii. Skorzystała na tym również pedagogika, gdyż ukształtowała się z socjologii.

DYDAKTYKA

Jej początki, a dokładnie początki refleksji dydaktycznej sięgają starożytności - pisma Konfucjusza. Przyspieszenie refleksji dydaktycznej było w starożytności i wiąże się z postaciami Platona i Arystotelesa. Oni byli autorami pierwszych zrębów dydaktycznych. Ważny dla rozwoju dydaktyki był też Sokrates. Jest autorem słów "wiem, że nic nie wiem"

Jan Fryderyk Herbart w pierwszej połowie XIX w opracował pierwszą teorię dydaktyczną.

Wiedza teoretyczna, aby istnieć:

1)powinna operować systemem uzgodnionych pojęć

2)powinna operować twierdzeniami które mają charakter praw naukowych

3)powinna otwierać możliwość formułowania wyjaśnień, tzn. udzielania odpowiedzi na pytanie typu: dlaczego?

John Dewey opracował teorię dydaktyczną przeciwną do teorii Herbarta. Herbart zajmował się przymiotami nauczyciela, a uczeń pojawia się w dość odległym tle. Poświęcił całą uwagę nauczycielowi. Natomiast Dewey opracował teorię uczenia się. Tu w centrum refleksji znajduje się uczeń.

Kupisiewicz zaproponował kolejne pojęcie- kształcenie, ponieważ nie wiedziano w jakim sensie rozumieć dydaktykę, gdyż istniało pojęcie uczenie się i nauczanie. Kształcenie obejmuje i nauczanie i uczenie się. Zamyka to pewien spór pomiędzy teorią Herbarta i Deweya.

PODSTAWOWE POJĘCIA DYDAKTYCZNE:

Nauczanie - kierowanie uczeniem się. Zestaw czynności mających siłę sprawczą i wpływających w istotnym stopniu na to jak przebiega uczenie się. Jest to również tworzenie warunków sprzyjających uczeniu się.

Uczenie się - proces w którym na podstawie poznawania, doświadczenia i ćwiczenia pojawiają się nowe formy zachowań lub zmieniają się stare. Ma charakter wewnętrzny i nie można utożsamiać go z potocznymi spojrzeniami na to zagadnienie.

ELEMENTY DYDAKTYKI:

- cele i wyniki kształcenia - to zamierzone właściwości uczniów, czyli takie cechy które się jeszcze nie pojawiły, ale powinny się pojawić ze względu na swoją wartość.

- treści i programy kształcenia - materiały bądź materiał na którym uczeń ma pracować.

- metody dydaktyczne - już ugruntowane i znane powszechnie sposoby postępowania nauczyciela z uczniami

n- zasady dydaktyczne - takie dyrektywy, reguły, normy postępowania zalecane przez dydaktykę nauczycielom

- proces kształcenia - kształcenie to wewnętrznie złożony proces, które przechodzi przez róże jakościowo stadia

- formy organizacji kształcenia

- środki dydaktyczne - przedmioty bądź urządzenia które pośredniczą pomiędzy poznającym podmiotem, a poznawanym przedmiotem, np. podręcznik, globus, mapy