WSTĘP DO PSYCHOLOGII SPOŁECZNEJ

WYKŁAD

Prowadzący: dr Dorota Wiśniewska-Juszczak,

Kontakt: e-mail: dorota.wisniewska [e-mail]

Rok studiów: I Semestr: II Tryb studiów: zaoczny

Rok akademicki: 2012/2013

Cele zajęć:

1. Wprowadzenie podstawowych koncepcji i teorii z psychologii społecznej

2. poznanie i rozumienie podstawowych pojęć z psychologii społecznej ;

3. Odniesienie przynajmniej niektórych pojęć i poznanych prawidłowości naukowej psychologii społecznej do aktualnych problemów i wydarzeń społecznych

4. Nabycie i ugruntowanie wiedzy z psychologii społecznej

5. Samodzielne zapoznanie się z publikacjami z zakresu psychologii społecznej

.

Warunki zaliczenia:

Egzamin testowy na koniec semestru; wymagania egzaminacyjne obejmują treść wykładów i treść lektur podstawowych załączonych na końcu syllabusa.

Tematy wykładów:

1. Wstęp: psychologia społeczna jako nauka. – 9.03

Metody badawcze psychologii społecznej

POZNANIE SPOŁECZNE

2. Percepcja społeczna. Jak poznajemy innych ludzi? Selektywność i podstawowe wymiary percepcji społecznej. – 9.03

3. Jak poznajemy siebie - samoocena i tworzenie własnego ja.23.03

4. Jak porządkujemy informacje o innych? Ukryte teorie osobowości, schematy, skrypty, stereotypy i uprzedzenia – zjawisko zagrożenia stereotypem 06.04

5. Jak walczyć ze stereotypami i uprzedzeniami – emisja filmu i dyskusja 06.04

6. Postawy i ich zmiana.07.04

7. Atrakcyjność interpersonalna i autoprezentacja. Czy i jak możemy kierować wrażeniem, jakie wywieramy na innych? Od czego zależy chęć i zdolność manipulowania wrażeniem? Rola stałych cech osobowości i inteligencji społecznej 13.04

RELACJE INTERPERSONALNE

8. Władza w relacjach – 27.04

9. Przywództwo – kto i dlaczego zostaje przywódcą? Emisja filmu 27.04

10. Po co nam inni ludzie? Jak i dlaczego przywiązujemy się do innych ludzi, uczymy się bliskości lub nieufności . Rola stylów przywiązania, znaczenie dzieciństwa. 11.05

11. Grupy społeczne – 25.05

.

12. Zachowania agresywne 01.06

13. Zachowania prospołeczne 15.06

14. Wpływ społeczny i rola propagandy we współczesnym świecie 29.06

TEMATY I PODSTAWOWE ZAGADNIENIE WYKŁADÓW

1. PSYCHOLOGIA SPOŁECZNA JAKO NAUKA: przykłady badań z psychologii społecznej. Cele psychologii społecznej jako nauki. Rodzaje zmiennych w badaniach. Podejścia i perspektywy makroteoretyczne w psychologii.

2. PERCEPCJA SPOŁECZNA: wyjaśnianie zachowań innych, ocenianie innych. Automatyczne procesy spostrzegania innych. Analiza faktów i interpretacji w spostrzeganiu i ocenianiu innych. Heurystyki wydawania sądów.Specyfika percepcji społecznej. Wyznaczniki interpretacji zachowań człowieka. Podstawowe wymiary spostrzegania społecznego: sprawczośc i wspólnotowość

3. SAMOOCENA I TWORZENIE WŁASNEGO JA: struktura i zawartość ja. Po co nam ja. Podstawowe przejawy dążenia do utrzymania własnej wartości (m.in. teoria utrzymania samooceny Tessera). Po co nam dobre myślenie o sobie? Autoprezentacja i autopromocja. Kierowanie własnym zachowaniem i prezentowaniem siebie.

4. Jak porządkujemy informacje o innych? Ukryte teorie osobowości, schematy, skrypty, stereotypy i uprzedzenia – zjawisko zagrożenia stereotypem 06.04

5. Jak walczyć ze stereotypami i uprzedzeniami. Emisja filmu i dyskusja 06.04

6. POSTAWY I ICH ZMIANA: przewidywanie postaw na podstawie zachowania. Dysonans poznawczy. Mechanizmy genezy postaw: bezpośrednie kształtowanie się ustosunkowania (warunkowanie klasyczne i instrumentalne, efekt samej ekspozycji); postawa jako rezultat przekonań: model postawy doskonale racjonalnej; postawa jako rezultat obserwacji własnego zachowania. Wyznaczniki zmiany postaw.

7. ATRAKCYJNOŚĆ INTERPERSONALNA I AUTOPREZENTACJA A BUDOWANIE RELACJI: wyznaczniki atrakcyjności, kto nam się podoba?, przyciąganie się podobieństw / przeciwieństw. Komplementy, przysługi i zachowania wiążące.

8. WŁADZA: wyznaczniki władzy. Władza w świecie społecznym. Psychologiczne konsekwencje sprawowania i podlegania władzy: wpływ zajmowania nadrzędnej i podrzędnej pozycji na funkcjonowanie poznawcze i społeczne.

9. PRZYWÓDZTWO: Kto zostaje przywódcą? Motywy pełnienia ról związanych z władzą.

10. WSPARCIE SPOŁECZNE: Po co nam inni ludzie? Jak i dlaczego przywiązujemy się do innych ludzi, uczymy się bliskości lub nieufności . Rola stylów przywiązania, znaczenie dzieciństwa. 11.05

11. GRUPY SPOŁECZNE: czym jest grupa? Facylitacja i próżniactwo społeczne. Deindywiduacja. Polaryzacja grupowa. Czy grupy są „lepsze” czy „gorsze” niż jednostki? Komunikowanie informacji w grupach, myślenie grupowe, burza mózgów, tendencyjna komunikacja informacji podzielanych.

12. ZACHOWANIA AGRESYWNE: z czego wynika nasza agresja? Teorie i wyznaczniki agresji. Agresja jako instynkt. Agresja jako popęd. Teoria frustracji-agresji. Uczenie się agresji. Oglądanie przemocy w mediach a zachowania agresywne.

13. ZACHOWANIA PROSPOŁECZNE: teorie wyjaśniające pomocność i prospołeczność: decyzyjny model interwencji kryzysowej, teorie pobudzenia, teorie norm i teorie ewolucjonistyczne. Wyznaczniki pomagania. Kto i komu pomaga najchętniej?

14. WPŁYW SPOŁECZNY i PROPAGANDA WE WSPÓŁCZESNYM ŚWIECIE Czy już sama obecność innych (ludzi) może wywierać wpływ na nasze zachowanie? Naśladownictwo. Mechanizmy i wyznaczniki konformizmu. Wpływ autorytetu. : używanie i nadużywanie perswazji. Rola informacji w świecie. Wpływ mediów na opinie o świecie. Jak nie poddać się propagandzie?

Literatura podstawowa (obowiązkowa):

1. Wojciszke, B. (2012). Psychologia Społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar” Rozdziały [3, 4, 7, 8, 11, 14, 15,18].

2. Mandal E. (2008). Miłość, władza i manipulacja w bliskich związkach. Warszawa: PWN Rozdział [1].

3. Pratkanis, A., Aronson E. (2008). Wiek propagandy (s. 227 – 283). Używanie i nadużywanie perswazji na co dzień. Warszawa: PWN