WEZWANIE MARCINA LUTRA DO ZAKLADANIA SZKOL
W wyniku reformacji nastapil czesciowy upadek szkolnictwa parafialnego zwiazanego z kosciolem, ale zaczelo rozwijac sie szkolnictwo miejskie. Szczegolne zaslugi w tej dziedzinie mozna przypisac m. in. Marcinowi Lutrowi, ktory w 1524r wystapil z poslaniem " Do burmistrzow" i rajcow wszystkich miast w Niemczech, iz powinni zakladac i utrzymywac szkoly chrzescijanskie.
Marcin Luter zauwazyl ze w Niemczech szkoly zaczynaja upadac bo ludzie nie chcieli slac swych dzieci do klasztorow i roznych fundacji, nie chca ich ksztalcic, bo nie beda miec z tego zadnych korzysci( " Na coz, powiadaja, posylac je do szkol, kiedy z nich nie moga byc proboszcze, mnisi ani zakonnice...."). Zjawisko to uwazal za zaniedbywanie mlodziezy i dzieci. Nawolywal do tego, zeby dla dobra mlodziezy oplacac jednego czy dwoch dobrych nauczycieli dla dobra mlodych ludzi, bo jak powiadal zalezy na tym nie tylko swiatu ale i Bogu. Luter uwazal, ze na kraj niemiecki Bog zeslal laski, bo znajdowalo sie tam wielu uczonych mezow, znajacych rozne jezyki i mogacych pomoc w ksztalceniu mlodziezy. Uwazal on, ze nastapil rozwoj nauki i juz 3 lata wystarcza aby wyksztalcic dziecko do 15 czy 18 roku zycia tak, by mialy wiedze wieksza od tej, ktora dawniej posiadaly klasztory czy uniwersytety.
Luter uwazal, ze Niemcy moga zostac bestiami, bo tak postrzegaja ich inne narody. Uwazal swoj narod za taki ktory odrzuca sztuki i jezyki, ktore pomagaja im zrozumiec Pismo Swiete i pomagaja w swieckich rzadach, ale jest w stanie wydac ostatnie pieniadze na dobra zagraniczne, ktore nie sa ani pozyteczne ani konieczne.
Reformator ten zwracal sie do rodakow i nawolywal ich do nauki jezykow, bo to wlasnie dzieki nim rozprzestrzeniala sie Ewangelia i w taki sposob musi rozprzestrzeniac sie dalej . Luter swierdzil, ze Bog w obecnej mu epoce kazal odrodzic sie jezykom, ze zrobil to dla Ewangelii i obalenia rzadow szatana. To wlasnie dlatego Turcy zostali wydani Grecji, a ci rozniesli greke po swiecie i dali poczatek do uczenia sie innych jezykow. Uwazal, ze zaniedbanie jezykow doprowadzi do zatracenia Ewangelii, umiejetnosci poprawnego pisania, mowienia, zarowno po niemiecku jak i po lacinie.
Luter zauwazyl tez to, ze szkoly nie powinny istniec tylko dla Boga i Biblii, ale i dla dobra samych ludzi. Jak slusznie zauwazyl swiat potrzebuje dobrych mezow potrafiacych rzadzic krajem i ludzmi oraz wyksztalconych kobiet potrafiacych madrze prowadzic dom, wychowywac dzieci i kierowac sluzba. A tacy ludzie wyrosna dopiero z dobrze wychowanych dziewczat i chlopcow. Prosty lud nie zauwazyl jednak takich potrzeb, bo tak naprawde ani tego nie potrafil ani nie chcial ani sie na tym nie znal. Marcin Luter uwazal, ze wychowanie dzieci nalezec powinno do zadan ksiazat i panow ktorzy jednak woleli zabawy a tych ktorzy probowali sie tym zajac uwazali za glupcow i heretykow. Reformator jedyna nadzieje na poprawe stanu edukacji w Niemczech widzial w rajcach.