Klasyczne odczyny kiłowe - to tzw standardowe odczyny kiłowe : OWD lub kłaczkujące polegające na oddziaływaniu przeciwciał zawartych w surowicy kiłowej z nieswoistymi antygenami lipidowymi ( antygeny kardiolipinowe). Treponema palkidum obok innych antygenów zawiera antygen lipidowy wykazujący podobieństwo immunologiczne z lipidami tkankowymi. Alkoholowy wyciąg serca wołowego - kardiolipiny
Przeciwciała wykrywane w odczynach klasycznych należą do immunoglobulin klasy Ig G i Ig M
Problem odczynów biologicznych mylnych:
- mianem tym, określa się dodatnie odczyny klasyczne , u osób, które nie przeszły zakażenia krętkowego
- częstość występowania tych odczynów wynosi około 1%
- odczyny biologicznie mylne stwierdzone przez okres krótszy niż 6 miesięcy to tzw odczyny typu ostrego, a w okresie dłuższym niż 6 miesięcy typu przewlekłego
Przyczyny odczynów biologicznych mylnych:
typu ostrgo
- odczyny poszczepienne
- mononukleoza
- wirusowe zapalenia płuc
- ospa wietrzna
- odra
- wirusowe zapalenia mózgu
- żółtaczka zakaźna (WZW A)
- ciąża
- bliżej nieokreślone
typu przewlekłego
- układowy liszaj rumieniowy (SLE)
- guzkowe zapalenie okołotętnicze
- twardzina układowa ( Scleroderma )
- zapalenie mięśni i skóry
- autoimmunologiczne schorzenia nerek
- schorzenia reumatoidalne
- thyreoiditis hashimoto
- zespół Sjógrena
- bliżej nieokreślone
Odczyny te mogą występować u osób, u których najdokładniejsze badania kliniczne nie wykazują żadnych zmian chorobowych. Odczyny biologicznie mylne typu przewlekłego są często objawem nie rozpoznanej choroby autoimmunologicznej lub zapowiedzią jej wystąpienia. W takich przypadkach stwierdza się często różne rodzaje przeciwciał.
Odczyny wiązania dopełniacza z antygenem kardiolipinowym wg techniki Kolmera:
większa czułość i swoistość od innych modyfikacji i OWD
Ustępuje pod względem czułości, swoistości, powtarzalności odczynowi VDRL
nie jest w PL stosowany w rutynowej diagnostyce
odczyn Kolmera - wiązania dopełniacza - antygen kardiolipinowy
VDRL - kłaczkujący - antygen kardiolipinowy
USR - kłaczkujący - antygen kardiolipinowy z dodatkiem chlorku choliny
Odczyny VDRL
kłaczkujący odczyn z antygenem kardiolipinowym
b. znaczna czułość i swoistość odczynu
łatwy do wykonania
odczyn jakościowy określa intensywność skłaczenia ( określany od - do 4 roku)
Odczyn ilościowy - miano stanowi największe rozcieńczenie surowicy, dodające jeszcze wyniki dodatnie
metoda ilościowa odznacza się bardzo dobrą powtarzalnością
Odczyn USR
szybki odczyn reaginowy ( dodatek chlorku choliny, działa unieczynniająco na dopełniacz)
nie trzeba inaktywiwać surowicy badanej
łatwe wykonanie
ustępuje pod wzgledem swoistości odczynowi VDRL
bardziej czuły niż VDRL
Odczyny krętkowe stosowane w praktyce serologicznej:
TPI - odczyn Nelsona - Mayera - unieruchamianie krętków w obecności dopełniacza - antygen: żywe krętki blade w pożywce Nelsona - Mayera
FTA - immunofluorescencja pośrednia - antygen: krętki blade utrwalone na szkiełku podstawowym
FTA - ABS - j.w + wstępna absorpcja surowicy ultrasonatem krętków Reitera
FTA - ABS - Ig M - j.w + zastosowanie znakowanej surowicy odpornościowej, skierowanej przeciwko Ig M
TPHA - pośrednia bierna hemaglutynacja - krwinki barana opłaszczone ultrasonatem krętków bladych
Odczyn unieruchamiania krętków ( test TPI)
ZASADA: unieruchamianie w obecności czynnego dopełniacza krętków utrzymywanych przy życiu na sztucznym podłożu
Przeciwciała unieruchamiające krętki występują jedynie w surowicy osób zakażonych krętkami patogennymi, dlatego ODCZYN STANOWI POTWIERDZENIE ROZPOZNANIA KIŁY lub krętkowic endemicznych.
Immobilizyny związane są z Ig G
Interpretacja wyniku: ujemny 0-20% unieruchomienia krętków
wątpiwy 21-50%
słabo dodatki 51-80%
dodatni 81-100%
Kosztowny, pracochłonny
Rozstrzygające kryterium weryfikacji w przypadkach wątpliwych
Odczyn ummunofluorescencji krętków ( test - FTA)
1 etap: antygen - utrwalone na szkiełku krętki blade łączą się z przeciwciałami w surowicy chorych
2 etap: dodanie znakowanej surowicy antygammaglobulinowej - tworzenie kompleksów immunologicznych
Odczyt wyniku z mikroskopie florescencyjnym - miano: największe rozcieńczenie badanej surowicy warunkujące fluorescencją oznaczaną 1+
Przeciwciała wykrywane w klasach: Ig G, Ig M i Ig A
Odczyn mało swoisty - przydatny w ocenie dynamiki procesu kiłowego i kontroli wyników leczenia
Modyfikacja absorpcyjna odczynu immunofluorescencji krętków
Wstępna absorpcja surowicy badanej antygenami uzyskanymi z krętków szczepu Reitera ( usunięcie przeciwciał skierowanych przeciwko krętkom saprofitycznym)
Bardziej czuły niż FTA
We wszystkich okresach kiły wykazuje czułość wyraźnie wyższą od odczynu Nelsona, a tylko nieco mniejszą swoistość
Stosowany w weryfikacji serologicznego rozpoznawania kiły i w diagnostyce wczesnych okresów zakażenia
Odczyn FTA - ABS - Ig M
Modyfikacja odczynu FTA - ABS, w którym zamiast znakowanej wieloważnej surowicy odpornościowej używa się monowalentnej surowicy przeciw immunoglobulinom klasy M ( Ig M)
Szczególne zastosowanie w diagnostyce kiły wrodzonej wczesnej
Odczyn biernej hemaglutynacji krętków - TPHA:
Zasada odczynu: aglutynacja pod wpływem przeciwciał zawartych w surowicy kiłowej krwinek baranich poddanych działaniu formaliny, taniny, a następnie opłaszczonych ultrasonatem potagennych krętków bladych
Przeciwciała w klasie Ig M i Ig G
Czułość ( wyj. wczesny okres) przewyższa inne odczyny kiłowe, a swostość porównywalna do FTA - ABS
Weryfikacja surowic - różnice między FTA - ABS i odczynem Nelsona - Mayera lub/i w kile późnej
Kiła wrodzona:
Odczyny serologiczne zachowują się jak w kile nabytej, VDRL ulega szybciej negatywizacji