1.

Środowisko - rozumie się przez to ogół el przzyrdoniczych środowiska, w tym także przekształconych przez człowieka, a w szczególności :
- powierzchnie ziemii
-kopalini
- wody
-powietrze
-zwierzeta, rośliny
-krajobraz oraz klimat

Emisja - jest to wprowadzanie bezpośrednio lub pośrednio, w wyniku działalności człowieka, do wody, powietrza, gleby lub ziemidwóch elementów :
a) substancji
b) energii
w postaci : ciepła, hałasu, wibracji, pól elektromagnetycznych

Zanieczyszczenie - emisja która jest szkdoliwa dla zdrowia ludzi lUB stanu środowiska, powoduje szkodę w dobrach materialnych, pogarsza walory estetyczne środowiska lub koliduję z innymi uzasadnionymi sposobami korzystania ze śodowiska

Hałas - dźwięk o częstostliwości od 16-hz do 16000hz

Metodyka referencyjna 0 określona na podstawie ustawy metoda pomiarów lub badań, kktóra może obejmować w szczególności, sposób poborów próbek, sposób interpretacji uzyskanych danych a także metodyki i modelowania rozprzestrzenienia się substancji oraz energii w środowisku

Ochrona ekologiczna - taka ochrona której statutowym celem jest ochrona środowiska

Ściek - wprowadzane do wód i do ziemi
a) Wody zużyte na cele bytowe lub gospodarcze
b) odchody zwierzęce z bez gnojowicy
c) wody opadowe lub roztopowe, ujęte w systemy kanalizacyjne, pochodzące z powierzchni zanieczyszczonych w tym z centrów miast, powierzchni magazynowych i składowych oraz
d) wody odciekowe ze składowisk odpadów, wykorzystane solanki i wody lecznicze, wody termalne.
e) pochodzące z odwodnienia zakładów górniczych, z wyjątkiem wód wprowadzanych do górotworów
f) wody wykorzystane i odprowadzane z obiektów gospodarki rybackiej, jeżli w odprowadzanej wodzie znajdują się nowe substancje, lub zwiększone są koncentracje substancji w porównaniu do pobranej wody

2.

-zbadać warunki przemieszczania się substancji zanieczyszczających,
- układ kompleksów litologicznych
-własności i parametry ośrodka hydrogeologicznego ( skład mineralny, możliwość wymiany jonowej i własności sorpcyjne, skład ziarnowy, porowatość, wielkość i charakter porów, własności filtracyjne)
- warunki hydrauliczne ( spadek hydrauliczny), prędkość przepływu
- ilość wód przesączających się, związanych i wolnych,
-chemizm wód przesączających się
-warunki biologiczne
-czynniki naturalne (przepuszczalność, spadki hydrauliczne itp.)
-eksploatacja wody
-odwadnianie górotworu
-depresja wywołana w głębszych poziomach wodonośnych o zwierciadle napiętym
-represja wywołana w głębszych poziomach wodonośnych o zwierciadle napiętym ( może prowadzić do pionowego przemieszczania się wód podziemnych i powierzchniowych przez warstwy pół-izolujące)

Typy procesów związanych z zanieczyszczeniem wód powierzchniowych i z ich samooczyszczeniem zależą od charakteru ognisk oraz od warunków hydrogeologicznych

TYPY PROCESÓW ZACHODZĄCYCH W WARTWIE WODONOŚNEJ
1. Rozcieńczanie
2. Działanie buforowe pod wpływem zmiany pH
3. Wytrącanie się substancji przy kontakcie z wodą lub substancjami stałymi
4. Hydroliza
5. Rozkład substancji przez utlenianie i redukcję
6. Filtracja mechaniczna
7. Parowanie i uchodzenie w formie gazowej
8. Rozkład i asymilacja biologiczna
9. Rozpad radioaktywny
10. Filtracja membranowa
11. Sorpcja[*]

ZANIECZYSZCZENIA PRODUKTAMI NANANANAFTOWYMI
-Ropa naftowa i jej produkty psują zapach i smak wody
-czas rozprzestrzenienia fazy olejowej w zależności od warunków wynos od kilku dni do kilku lat
- prędkość ich migracji w wodzie zależy od ich rozpuszczalności w wodzie, gęstości właściwej i lepkości
-ropa i jej produkty naftowe są z reguły lżejsze od wody słodkiej i wykazują większą lepkość
-strefa zanieczyszczona płynnymi węglowodorami jest najczęściej ograniczona do stropowej części warstwy wodonośnej
-węglowodory nie mieszające się z wodą tworzą na na powierzchni wód podziemnych warstwę plamy , soczewki itp.
-węglowodory rozpuszczające się w wodze tworzą z nią emulsje.

3.
-po przedostaniu się do wody, przemieszczają się w poziomie.
Wytwarza się przy tym strefa :
-olejowa
-rozpuszczania w wodzie
-gazowa

-wielkość i kształt strefy olejowej ( w strefie aeracji) zależy od przepuszczalności ośrodka porowatego
-w ośrodku szczelinowym rozprzestrzenianie ropopochodnych jest nieregularne i zależzy od układu szczelin i rozwartości
-maksymalna głębokośc ich przenikania zależy od podłoża skalnego i charakteru cieczy
-węglowodory wyczuwalne są organoleptycznie w bardzo mały ilościach, w rozcieńczeniu 1:100000
- we wszystkich krajach istnieją odpowiednie przepisy zabezpieczające

Charakterystyka dicyclopentadienu (DCP)
-wzór C10H12

-DCP handlowy zawiera 8-95% DCP, 10-14% benzenu i ok 6% innych węglowodorów oraz poniżej 1% siarki ogólnej
-DCP handlowy jest cieczą przeźroczystą o barwie blado żółtej
-gęstość 0.979g/cm3
-temp wrzenia : 164-168*C
-temp zapłonu 32*C
granice wybuchowości : dolna 1%, górna 10%
prężność par - 9.75mmHg w temp 37.7*C
- duża trwałość i intensywność zapachu
-zdolność do utleniania i polimeryzaji
-granica wyczuwalności w powietrzy - 0.03mg/m3
zagrożenia: działa szkodliwie przez drogi oddechowe i po połknięciu, działa drażniąco na oczy, drogi oddechowe i skórę, powoduje utrzymujące się zmiany w środowisku wodnym
-limity narażenia : Dania - 0.5ppm, Niemcy - 0.5ppm, Norwegia 5ppm, wielka brytania - 5ppm

utwory czwartorzędowe :
-reprezentowane przez gliny, gliny pylaste, piastki, gliny z rumoszem wapieni, a miejscami z wkładami mad i iłów
-miąższość od kilku do kilkunastu metrów

utwory trzeciorzędowe:
-wykształcone są w postaci kompleksu iłów i iłołupków mioceńskich wypełniających rów krzeszowicki
-miąższość od kilkunastu do około 100m

Badania :
Wykonano 11 otowrów badawczych do stropu utworów trzeciorzędowych , metodą obrotową na sucho
-w trakcie wiercenia otworów pobrano próby gruntu i wody do badań laboratoryjnych na zawartość DCP

Sposoby usunięcia DCP
- jest substancją słąbo rozpuszczającą się w wodzie i słabo bidegradowalną
-bardzo niskie stężenie DCP w wodzie stwarza duże problemy z przystosowanie drobnoustrojó1) do ich wykorzystania w takich warunkach
-zastosowanie drobnoustrojów do remediacji gruntów w strefie saturacji, zwłaszcza w przypadku korzystania z poziomu wód czwartorzędowych do celów pitnych, spowodowałoby wtórne ich zanieczyszczenie mikroorganizmami i konieczność usuwania bakterii z eksploatowanej wody
-jedną z metod możliwych do wykorzystania w tych warunkach jest utylizacja DCP za pomocą silnego utleniacza wprowadzonego do wód podziemnych
-drugą metodą możliwą do zastosowania w tych warunkach jest metoda ocztszczania gruntu za pomocą jego przemywania

4.

Zasady i cele monitoringu środowiska gruntowo-wodnego
Rodzaje monitoringu
-monitoring krajowy
-monitoring regionalny
-monitoring lokalny

Zadania, cele i zasady tworzenia sieci monitoringu lokalnego
1. Zadaniem monitoringu lpkalnego jest rozpoznanie i śledzenie wpływu istniejących lub potencjalnych ognisk zanieczyszczeń na jakość wód podziemnych w celu przeciwdziałania ewentualnej degradacji jakości tych wód.
2. Monitoring lokalny winien być tworzony także wokół dużych ujęć wód podziemnych w formie tzw. sieci osłonowej
3. Sieci monitoringu lokalnego powinny być finansowane przez właścicieli obiektów stanowiących zagrożenie dla wód podziemnych lub przez użytkowników wodociągów.
4. W uzasadnionych przypadkach wyżej wymienione podmioty gospodarcze mogą być zobowiązane do realizacji monitoringu jakości wód podziemnych poprzez wydanie przez terenowy organ administracji państwowej stosownej decyzji.
5. Projekt lokalnego monitoringu jakości wód podziemnych zatwierdza geolog w starostwie lub geolog w urzędzie miasta na prawach starostwa (zatwierdza z upoważ. w/w)
6. Monitoring lokalny powinien uwzględniać specyfikę poszczególnych ognisk zanieczyszczeń, warnki hydrogeologiczne w ich rejonie lub w rejonie ujęć wody, w tym ujęć infiltracyjnych.
7. Dla każdego analizowanego ogniska zanieczyszczeń lub ujęcia winien być opracowany projekt sieci Lokalnego Monitoringu Wód podziemnych (LMWP)
8. Zaprojektowanie sieci monitoringowej wokół ogniska zanieczyszczeń wymaga w pierwszej kolejności przeprowadzenia prac studialnych i wstępnych badań terenowych, mających na celu rozpoznanie rodzaju ogniska zanieczyszczeń oraz warunków hydrogeologicznych w jego otoczeniu.
9. Monitoringiem powinien być objęty w pierwszej kolejności pierwszy poziom wodonośny
10. Istotne znaczenie ma ilość otworów obserwacyjnych tworzących sieć lokalnego monitoringu i ich rozmieszczenie
11. Ilość i rozmieszczenie otworów obserwacyjnych uzależnione są od rozmiarów obiektu uciążliwego i układu pola hydrodynamicznego wód podziemnych w jego otoczeniu. Orientacyjna gęstość sieci monitoringu lokalnego winna kształtować się na poziomie 1 punkt LMWP/ha

12. Punkty monitoringowe w otoczeniu skladowiska powinny być zlokalizowane generalnie w trzech strefach :
a) od strony napływu wód podziemnych w rejon składowiska. Służą one do wyznaczenia naturalnego tła huydrgeochemicznego wód czystych napływających w rejon skłądowiska (otwory A1, A2)
b) w obrębie składowiska. POzwalają one na określenie maksymalnych stężeń zanieczyszczeń przenikających ze skłądowiska do podłożą (Otwory B1, B2)
c) poniżej skłądowiska, na obszarze odpływu wód podziemnych, w strefie wód zanieczyszczonych (otwory C1, C2, C3, D1, D2 i E1 i zlokoalizowane w trzech strefach I,II,III
d) na obszarze odpływu wód podziemnych z rejonu skałdowiska punkty LMWP winny być zlokalizowane w trzech strefach odległociowych I,II,III, od konturu składowiska. Wyznacza się je dla trzech różnych czasów przepływu wód
e) T1<200d, TII=2a, TIII>2a (rys 3.1) Pierwsza seria otworów winna yć zlokalizowana w odległości od składowiska nie większej niż określona 200dniowym czasem przepływu wód (TI<200d). Druga i trzecia seria punktów monitoringowych winnych znaleźć się w odległości określonej czasem przepływu wynoszącym około 20 lata (TII, TIII>2a)
f) Jeśli w warunków hydrogeologicznych znana jest rzeczywista prędkość migracji wód podziemnych to zasięg stref, w jakich powinny być zlokalizowane punkty monitoringowe

5.

Przygotowanie projektu badań monitoringowych
-przy wystąpieniu w wodach podziemnych stężeń alarmowych należy rozpoznać przyczynę wywołującą zmiany jakości wód i podjąć działania remediacyjne przy zwiększonej częstotliwości kontrolnych badań jakości wód w sici monitoringowej
-projekt, relizację i eksploatację sieci lokalnego monitoringu wód podziemnych przygotowuje się zzgodnie z wytycznymi pańśtwowej Inspekcji Ochrony Środowiska PIOS [21]. Obejmują one nastepujące elementy.

I. Prace wstępne :
-analiza archiwalnych materiałów hydrogeologicznych i hydrogeochemicznych
-analiza materiałów archiwalnych dotyczących ogniska zanieczyszczeń lub ujęcia wody
- wizja lokalna ogniska zanieczyszzeń lub ujęcia wody i jego otoczenia
-wstępne terenowe badania hydrgeologiczne w istniejących studniach i ciekach powierzchniowych ( np. pomiary zwierciadła wody, przepłuwu wód w ciekach, wstępne badania terenowe jakości wód)

II. Opracowanie projektu monitoringu lokalnego
-charakterystyka ogniska zanieczyszczeń lub ujęcia
-charakterystyka hydrogeologiczna i hydrogeochemiczna rejonu ogniska zanieczyszczeń lub ujęcia
- charakterystyka warunków i czynników mogących wpływać na zanieczyszczenie wód podziemnych
-określenie zadań monitoringu
- projekt sieci obserwacyjnej
-określenie metodyki, częstotliwości pomiarów i zakresu oznaczeń wskaźników fizyko-chemicznych wód określanych w terenie i laboratorium analitycznym
- zatwierdzenie projektu sieci przez geologa w starostwie lub urzędzie miasta

III. Realizacja sieci monitoringu
- adaptacja techniczna istniejących punktów obserwacyjnych dla potrzeb monitoringu
-wykonanie nowych otworów obserwacyjnych (piezometrów)

IV. Eksploatacji sieci monitoringowej
-szczegółowe rozpoznanie ogniska zanieczyszczeń
-opróbowanie sieci monitoringowej i wykonywanie badań składu chemicznego próbek wody pobranych z sieci zgodnie z wytycznymi PIOŚ

V. Opracowanie raportu o stanie jakości i zagrożeniu wód podziemnych na podstawie jednorocznych badań.
- szczegółowa charakterystyka zanieczyszczeń
-określenie jakości stopnia i zasięgu degradacji jakościowej wód podziemnych
-prognoza rozprzestrzeniania zanieczyszczeń wraz z oceną zagrożenia ujęć wody
- propozycje odnośnie ograniczenia zagrożenia wód podziemnych
-wytyczne i harmonogram badań wieloletnich

CZĘSTOTLIWOŚĆ I ZAKRES OZNACZENIA WSKAŹNIKÓW ZNIECZYSZCZEŃ

Analiza podstawowa - obejmuje oznaczenia następujących wskaźników : barwa, odczyn, elektryczna przewodnictwo, sucha pozostałość, twardość ogólna, azot amonowy, azotany, fluorki, magnez, mangan, potas, siarczany, sód , wapń, żelazo

Analizę podstawową stosuje się :
-przy systematycznych badaniach w sieciach monitoringu krajowego i regionalnego
-jako pierwsze badanie w sieciach monitoringu lokalnego.

Analiza szczegółowa - obejmuje oznaczenie wskaźników spośród 50% wskaźników spośród innych wymienionych w klasyfikacji jakości zwykłych wód podziemnych dla potrzeb monitoringu. Analizę szczegółową stosuje się
- w sieciach monitoringu krajowego i regionalnego jeden raz w roku

Analiza wskaźnikowa - obejmuje oznaczenia wybranego wskaźników spośród wymienionych dla analizy podstawowej lub szczegółowej (..) dodatkowych. Ich ilość i zestaw dostosowuje się do lokalnych warunków hydrogeochemicznych i potrzeb badawczych. Stosuję się :
-w sieciach monitoringu lokalnego wokół ognisk zanieczyszczeń
-w sieciach monitoringu lokalnego wokół ujęć wód podziemnych ( w tym przypadku zaleca się także wykonywanie badań bakteriologicznych(

CZĘSTOTLIWOŚĆ POBORU PRÓBEK
Częstotliwość poboru próbek wody powinna być określona w oparciu o następują dane :
-ocena warunków hydrogeologicznych decydujących o podatności zbiorników wód podziemnych
- czas migracji wód i zanieczyszczeń ( czas migracji pionowej w strefie aeracji i poziomej w zbiorniku wód podziemnych
-- aktualna jakość wody
-stopień degradacji jakościowej obszaru
-potencjalne zagrożenia dla jakości wód podziemnych
-koszty poboru próbek wody i badąń składu chemicznego

Optymalnie zaleca się4-6 krotne próbowanie w ciągu roku, jednak dotychczasowe doświadczenia związane z realizacją regionalnego monitoringu jakości wód podziemnych wskazują, że ze względów organizacyjnych i ekonomicznych częstotliwość opróbowania w sieciach regionalnych powinna wynosić minimalne dwa, max 4 w roku.

Metodyka poboru wód podziemnych
0generalną zasadą którą przy poborze próbki wody jest to by reprezentowała ona rzeczywisty skład chemiczny wód podziemnych w miejscu poboru
- Bardzo ważną rze zą przy pobraniu próbek wody jest odpowiednia konstrukcja piezometru. Musi ona zapewniać by matriały uzyte w konstrukcji piezometru nie powodowały zanieczyszczenia próbki oraz aby nie dochojdziło do niekontrolowanego dppływu zanieczyszczeń z powierzhcni terenu lub sąsiedniej warstwy wodonośnej
-zmiany jaokści wody wywołane naruszeniem pierwotnych warunków przez wykonanie piezometru eliminuje się w dużej mierze przez właściwą wymianę wody stagnującej w otworze obserwacyjnym
-sprzęt pomiarowy należy skalibrować przed przystąpieniem do pomiarów, w miarę możliwości także po ich zakończeniu. Jeżeli zachodzi potrzeba kalibruje

Schemat opróbowania i obróbki próbek stosowany w monitoringu jakości wód podziemnych
Etap
1. Inspekcja punktu monitoringowego - pomiary wydajności, pomiary zwierciadła, pompowanie oczyszczające, charakterystyka punktu MWP. Wcześniej wypompować 3 objętości wody z otworu.
2. Filtracja wody - filtracja "on line" filtr membranowy 0.45 mikro m
3. Oznaczenia terenowe wskaźników nietrwałych : temperatura, przewodność, pH, Eh, miekkość, osad w oleju Imhoffa, barwa, zapach,
4. Pobór próbek wody i utrwalenie - próbki normalne, próbki kontrolne : dublowane (10%), zerowe (5%), , znaczone (5%)
5. Przechowywanie i transport do laboratorium - oznakowanie próbek, sporządzenie protokołu, schłodzenie próbek (0-4*C), transport ( T<48h)

6.

Prace sejsmiczne - prace które są wykonywane dla ustalenia budowy geologicznej

2. Zagrożenia ś®odowsika związana z pracami poszukiwawczymi za ropą i gazem

Zagrożenia ś®odowiska :
1. Niszczenie szarty roślinnej w miejscach prowadzenia prac tj. Wzdłuż profili sejsmicznych i dróg dojazdowych
2. Deformacja terenu w rejonie prowadzenia prac
3. Naruszenie konstrukcji elementów infrastruktury powierzchniowej i podziemnej
4. Naruszenie równowagi hydrogeologicznej w obszarze badań
5. EMisja pyłów i spalin
6. Rozlewy paliw związane z transportem samochodowym
7. Emisja hałasu

Charakterystyka prowadzenia prac sejsmicznych
1. Wibratorowa metoda wzbudzania fali sejsmicznej
2. Detonacyjna metoda wzbudzania fali sejsmicznej

7.
Zagrożenia środowiska związane z pracami poszukiwawczymi za ropą i gazem
Cel i zakres badań hałasu w rejonie prowadzonych prac sejsmicznych
1. Wyznaczanie podstawowych parametrów akustycznych źródeł hałasu podczas terenowych badań sejsmicznych prowadzonych metodą wibracyjną i detonacyjną
2. Ustalenie wpływu prac na klimat akustyczny środowiska
3. Badania wykonano w trakcie pracy wibratorów BIRDWAGEN HEMI 50, urządzeń wiertniczych oraz prac strzałowych
4. Cykl pracy wibratorów obejmował :
-przejazd pomiędzy kolejnymi punktami
-ustawienie i opuszczenie płyty do wibracji
-wibrowanie ( 4 sygnały drganiowe o częstotliwości 8 do 80Hz w czasie 14 sek.

5. Pomiary wykonano przenośnym analizatorem dźwięku SVAN912 AR
6. Mierzono

L_Aeq - równoważny poziom dźwięku A w punkcie obserwacji [dB]
L_Amax - maksymalna wartość poziomu dźwięku w [dB] skorygowana wg charakterystyki częstotliwościowej (A)
L_Amin - minimalna wartość poziomu dźwięku w [dB] skorygowana wg charakterystyki częstotliwościowej (A)
L_Ase - ekspozycyjny poziom dźwięku (SEL)

Miejscu i warunki wykonania badań hałasu
1. Miejscowość - Bednarka k/Gorlic
2. Lokalizacja punktów pomiarowych : 10 do 200m od źródła hałąsu
3. Wysokość położenia mikrofonu nad powierzchnią terenu 1,5+/- 0.2m

Zestawienie przykładowych szacunkowych obliczeń poziomu hałasu L_Aeq , T w zależności od odległości i liczby punktów wibrowania

Lp	Odległość punktu obserwacji od miejsca wibrowania m					Liczba punktów wibrowania w ciągu 8h
	100	200	300	500
	dB
1	62.2	56.1	52.6	48.2	10
2	65.2	59.2	55.6	51.2	20
3	66.9	60.9	57.4	53.0	30
4	68.2	62.2	58.6	54.2	40
5	69.2	63.1	59.6	55.2	50

1. Miejscowość - Bednarka k/Gorlic
2. Wysokość położenia mikrofonu nad powierzchnią terenu 1.5+/-0.2m

Wyniki pomiarów poziomu ciśnienia akustycznego podczas strzelania
Lp	Odległość m	Pozycja otworów	Rodzaj strzelania	LAmax	LAse	LCmax	LAeqT	Położenie punktu w stosunku do wibratorów
1	20	442-150,5	0.75kg, 3x2m	76.8	77.5	96.2	32.9	Punkty położone w lesie, teren lekko opada
2	30	446-150,5	0.75kg, 3x2m	72.3	74.6	99.2	30.0
3	40	444-150,5	1,25kg, 3x7m	71.6	72.2	102.3	27.6

3. Zagrożenia środowiska związane z pracami poszukiwawczymi za ropą i gazem

Charakterystyka prowadzenia prac wiertniczych
1. Roboty przygotowawcze i montażowe podzespołów urządzenia wiertniczego
2. Wiercenie otworu
3. Wykonywanie testów hydrodynamicznych w otworze i zabiegi górnicze
4. Demontaż podzespołów urządzenia wiertniczego i obiektów towarzyszących
5. Likwidacja szkód (przywracanie gruntów do użyteczności)

2. Zagrożenia środowiska związane z pracami poszukiwawczymi za ropą i gazem
Lista zagrożeń środowiska związanych z pracami wiertniczymi w górnictwie węglowodorów
1. Pozbawienie terenu zajętego przez wiertnię i prowadzące do niej drogi dojazdowe możliwości pełnienia jego normalnych funkcji
2. Zaburzenie stosunków wodnych w rejonie wiertni w wyniku zniszczenia na jej terenie i w sąsiedztwie urządzeń melioracyjnych
3. Lokalne zanieczyszczenie powierzchni i warstw przypowierzchniowych składnikami paliw, smarów, rozpuszczalników, środkami myjącymi i materiałami służącymi do sporządzania łuczek wiertniczych i regulacji ich właściwości
4. Zanieczyszczenie wód powierzchniowych i/lub podziemnych (zwłaszcza gruntowych) w wyniku odprowadzania do nich ścieków, przenikania zanieczyszczeń ze zbiornika odpadów lub migracji zanieczyszczeń ze skażonej powierzchniowej warstwy gleby.
5. Zanieczyszczenie terenu wiertni i jej sąsiedztwa przez odpady i ścieki socjalno-bytowe
6. Emisję hałasu z urządzeń wiertniczych
7. Nadmierne poboru wody z ujęć lokalnych
8. Emisje do atmosfery zanieczyszczeń powstałych w wyniku spalania paliw
9. Awaryjne zrzuty do środowiska płuczek lub płynów złożowych(gorącej solanki, gazu ziemnego, ropy, siarkowodoru)
10. Zaburzenia równowagi (...)

8.

CHarakterystyka prowadzenia prac wiertniczych

Lista zagrożeń środowiska związanych z pracami wiertniczymi w górnictwie węglowodorów:
1. Pozbawienie terenu zajętego przez wiertnię i prowadzące do niej drogi dojazdowe możliwości pełnienia jego normalnych funkcji
2. Zaburzenie stosunków wodnych w rejonie wiertni w wyniku zniszczenia na jej terenie i w sąsiedztwie urządzeń melioracyjnych
3. Lokalne zanieczyszczenie powierchni i warstw przypowierzchniowych składnikami paliw, smarów, rozpuszczalników, środkami myjącymi i materiałami służącymi do sporządzania płuczek wiertniczych i regulacji ich właściwości
4. Zanieczyszczenie wód powierzchniwoych lub podziemnych (zwłaszcza gruntowych) w wyniku odprowadzania do nich ścieów, przenikania zanieczyszczeń ze zbiornika odpadów lub migracji zanieczyszczeń ze skażonej powierzchniowej warstwy gleby.
5. Zanieczyszczenie terenu wierni i jej sąsiedztwa przed odpady i ścieki socjalno-byowe.
6. Emisję hałasu z urządzeń wiertniczych
7. Nadmierne pobory wody z ujęć lokalnych
8. Emisje do atmosfery zanieczyszczeń powstałych w wyniku spalania paliw
9. Awartjne zrzuty do środowiska płuczek lub płynów złożowych (gorącej solanki, gazu ziemnego, ropy, siarkowodoru)

9.

2. Zagrożenia środowiska związane z pracami poszukiwawczymi za ropą i gazem
Zestawienie średnich wartości zanieczyszczeń w ściekach wiertniczych

Wskaźnik	Jednostka	Średnie warstości w ściekach surowych	Średni procentowy stopień redukcji w ściekach po oczyszczeni
Zawiesiny	Mg/dm^3	600-1000	70-90%
Żelazo ogólne	Mg/dm^3	18	60-80%
Fenole Lotne	Mg/dm^3	0.1	30-50%
Ekstrakt eterowy	Mg/dm^3	50	50-60%
BZT5	Mg O2/dm^3	60-400	40-60%
ChZT(Cr)	Mg O2/dm^3	1000-4500	40-60&

Rodzaje odpadów powstających podczas wiercenia otworów poszukiwawczych
01 05 05* - płuczki i odpady wiertnicze zawierające ropę naftowa
01 05 06* - płuczki i odpady wiertnicze zawierające substancje niebezpieczne
01 05 07 - płuczki wiertnicze zawierające baryt i odpady inne niż wymienione w 01 05 05 i 01 05 06
01 05 08 - płuczki wierynicze zawierające chlorki i odpady inne niż wymienione w 01 05 05 i 01 05 06
(*-odpady niebezpieczne)

Rodzaje odpadów wymagających składowania na uszczelnionym podłoży
06 04 04* - odpady zawierające rtęć
07 02 13 - odpady z tworzyw sztucznych
08 01 11-odpady farb i lakierów zawierających rozpuszczalniki organiczne

Badania stężeń emitowanych gazów z terenu 5 wytypowanych wiertni
1. Rodzaj wykorzystywanych analizatorów do badań powietrza:
1. Lancom Series II firmy LAND Combustion
2. Multiwarn II firmy Drager
3. GRAE PLUS firmy RAE SYSTEMS
2. Rodzjae mierzonych gazów:
SO2, H2S, CO,NO2, pyły^*1, węglowodory alif*1
3. Wykonane pomiary
1. Otwór wieryniczy Tymce - 1
2. Otwór wiertniczy Środa Wielkopolska 5
3. Otwór wiertniczy Czarna Wieś 4
4. Otwór wiertniczy Morawsko -3
5. Otwór wiertniczy Huwniki 1

Skłąd cieczy szelinującej shale gas
99,5% woda i piasek
0.5%:
-kwas solny
-substancje chemiczne powodujące zmiejszenie tarcia, obniżenie napięcia powierzchniowego, powstawanie zelu, hamowanie wytrącania się kamienia, dostoswanie pH, kontrolę poziomu jonów żelaza, hamowanie korozji rur, rozwój bakterii, stabilizację zawartości cząstek ilastych.

Rodzaj	Główny związane chemiczny	Przeznaczenie	Zastosowanie w powszychnym użyciu
Proppant	Piasek Kwarcowy	Pozwala na utrzymanie rozwarcia szczelin i przepły gazu	Baseny pływackie-środek czyszczący i dezynfekujący
Biocydy	Aldehyd Glutarowy	Eliminuje baktere w wodzie, które przyczyniają się do korozji	Środek dezynfekujący-wykorzystwany do sterylizacji i jako substancja konserwująca
Breaker	Nadsiaczan amonu	Opóxnia rozpad

Reduktory tarcia	Poliakrylami			Zmniejszanie tarcia pomiędzy cieczą a ciana rury	Uzdatnianie wody i gleby
	Oleje mineralne				Do zmywania makijażu, środki przyczyszczające, słodycze
Żel	Guma guar lub hydroksetyloceluloza			Zagęszcza ciecz aby utrzymywać piasek w zawieszaniu	Kosmetyki, pasty do zębów, sosy, wypieki, lody
Odczynnik regulujący zawartość żelaza	Kwas cytrynowy			Zapobiega wytrącaniu się tlenków metali	Dodatek do żywności i napojów
Chlorek potasu	KCL			Tworzy solankę nośną	Niskosodowa sól spożywcza
Odczynniki wiążące tlen	Dwusiarczan amonu			Usuwa tlen z wody aby zapobiec korozji	Kosmetyki, przetwarzanie zywności i napojów, uzdatnianie wody
Odczynnik reguluący pH	Węglan sodu lub potasu			Podtrzymuje fektywność działania innych składników jak np. odczynników sieciujących	Soda czyszcząca, ddetergenty, mydło , zmiękczanie wody, przemysl szklarski i cermaiczny
Inhibitor kamienia	Glikol etylowy			Zapobiega osadzaniu kamienia na rurach okładzinowych	Odmrażacze, domowe środki czyszczące
Surfaktanty		Izopropanol	Zwiększa lepkośc cieczy sczelinujące			Środek do czyszczenia szkła, antipersipirant, do farbowania włosów