Jolanta Kujawa

Podstawy laseroterapii.

I. Oddziaływanie promieniowania laserowego na tkanki biologiczne.

Biostymulacja laserowa to oddziaływanie niskoenergetycznego promieniowania laserowego na organizm człowieka,
celem pobudzenia jego różnorodnych struktur i funkcji.

O biostymulacji mówimy wtedy,
gdy moc zastosowanego promieniowania jest na tyle mała,
iż nie wywołuje podwyższenia temperatury tkanek
większego niż 1 ⁰ C .

Na podstawie danych doświadczalnych
można przypuszczać, że:

• możliwa jest bezpośrednia absorpcja promieniowania laserowego przez składniki łańcucha oddechowego;

• pochłonięty kwant promieniowania może być użyty
  do produkcji ATP;
  /na zasadzie procesu zbliżonego do jasnej fazy fotosyntezy/

• pochłonięte promieniowanie laserowe może być sygnałem fotobiologicznym pobudzającym metabolizm komórki.

Sumowanie się efektu receptorowego i absorpcyjnego powoduje wzrost energii całkowitej
i zmianę stosunku energii użytecznej do wewnętrznej

Działanie receptorowe promieniowania laserowego
sprowadza się do roli informacyjnej oraz trygerowej
w stosunku do metabolizmu.
Energia całkowita komórki pozostaje stała, a wzrasta
energia użyteczna kosztem energii wewnętrznej.

Absorpcja promieniowania laserowego
powoduje wzrost energii całkowitej komórki
i zmianę stosunku energii użytecznej do wewnętrznej.
Energia ta w dalszych etapach metabolicznych
może być częściowo przekształcana w użyteczną.

Na efektywność absorpcji fotonów w tkance zasadniczy wpływ mają:

• grubość poszczególnych warstw,

• gęstość sieci naczyń
  krwionośnych,

• wielkość przepływu krwi przez
  dany obszar,

• zawartość wody,

• obecność barwników
  w strukturach tkankowych.

Wydajność kwantowa reakcji fotochemicznej

jest prawdopodobieństwem tego,
że dane zjawisko fotochemiczne zaistnieje
pod wpływem absorpcji kwantów światła.

Reakcja tkankowa i dalej reakcja ogólnoustrojowa uzależnione są od całkowitej absorpcji fotonów w poszczególnych warstwach tkanek, do których dociera promieniowanie.

Aktywacja fotonowa enzymów

• Aktywacja (produkcja) substratu

• Aktywacja kompleksów enzym - substrat

• Bezpośrednia aktywacja enzymu

• Indukcja syntezy enzymu

Aktywacja układu dopełniacza

• wzrost przepuszczalności naczyń
  / C4, kinina, C2 /,

• uwalnianie histaminy z granulocytów i serotoniny
  z płytek krwi / C3a /,

• ułatwienie fagocytozy przez granulocyty
  obojętnochłonne i monocyty / C3b /,

• pobudzanie fibroblastów do produkcji kolagenu.

Terapia laserowa jest efektywna wtedy,
gdy dostarczona energia, absorbowana
i transformowana, jest dostateczna do wywołania efektów fotobiologicznych w tkankach.

Do oddziaływań biostymulacyjnych
wybrano promieniowanie, dla którego dominują
procesy aktywnej transmisji i absorpcji w tkance

Dla efektywnego oddziaływania bioenergetycznego laserów najistotniejsza jest skuteczność absorpcji
i głębokość penetracji promieniowania laserowego o określonej długości fali
w poszczególnych elementach strukturalnych tkanek.

Procesy oddziaływania
światła laserowego
na tkankę zależą od:

• długości fali,

• użytej mocy,

• dawki energii promieniowania

• czasu naświetlania.

Laseropunktura

Oddziaływanie na organizm w leczniczym
lub profilaktycznym celu
niskoenergetycznym promieniowaniem laserowym
przez punkty akupunktury.

Gęstość mocy promieniowania
- nie przekraczająca 20 mW/cm² - na punkty korporalne
- nie więcej niż 10 mW/cm² - na punkty aurykularne
czas oddziaływania na jeden punkt korporalny 10 - 30 sek.

i na aurykularny - 5 - 10 sek.

Silne działanie przeciwbólowe promieniowania laserowego można wiązać z:

• działaniem miejscowym podwyższającym próg bólu

• poprawą ukrwienia lokalnego

• zwiększeniem utlenowania tkankowego

• odruchowym blokowaniem impulsacji bólowej
  na poziomie odpowiedniego segmentu rdzenia
  kręgowego

• blokowaniem ośrodków podkorowych
  przez substancje opiatopodobne

II. Metodyka zabiegów

Lasery niskoenergetyczne, emitujące różne długości fal światła w zakresie od 600 do ponad 900 nm,
znalazły szerokie zastosowanie lecznicze.

Lasery medyczne można podzielić
z punktu widzenia mocy generowanego promieniowania na:

• małej mocy: 1 - 6 mW,

• średniej mocy: 7 - 500 mW,

• dużej mocy: więcej niż 500 mW.

Schorzenia umiejscowione głęboko
pod powierzchnią skóry

Gęstość powierzchniowa energii : 5 - 12 J/cm²

Lasery półprzewodnikowe:

zakres podczerwieni / 810 nm , 500 mW /

- naświetlania punktowe / z uciskiem /:
zakres podczerwieni - praca ciągła / 780 nm, 810 nm, 830 nm/
praca impulsowa / 904 nm/
- automatyczny skaning

Zalecane gęstości powierzchniowe energii

od 0,1 J/cm² do ok.12 J/cm²

W stanach ostrych  0,1 - 3 J/cm²

W stanach podostrych  3 - 6 J/cm²

W stanach przewlekłych  6 - 12 J/cm²

Wg BTL:

Oddziaływanie przeciwbólowe

• Numer programu: 1201

• Zalecana dawka (J/cm2) : 3.0

• Zalecana częstotliwość (Hz) : 10.0

• Czas terapii przy maks. mocy (min.) : 0.25

• Liczba aplikacji w tygodniu - codziennie

• Łączna liczba aplikacji : n

• Zalecana sonda BTL - podczerwona

• Zalecana moc promieniowania laserowego
  - 200 mW

BTL 2000

Przeciwobrzękowo

Numer programu: 1218

Zalecana dawka (J/cm²): 3.0

Zalecana częstotliwość (Hz): 2.4 (cont. + 4,56)

Czas terapii przy maks. mocy (min.): 0.12

Liczba aplikacji w tygodniu: 3 – 5

Łączna liczba aplikacji: 5 – 15

Zalecana sonda BTL – podczerwona

Zalecana moc sondy BTL : 200 mW

Zapalenie stawu

• Numer programu: 1204

• Zalecana dawka (J/cm²): 4.0 (4.0 – 5.0)

• Zalecana częstotliwość (Hz): 8.6

• Czas terapii przy maks. mocy (min.): 0.25

• Liczba aplikacji w tygodniu: 3

• Łączna liczba aplikacji:15 - 50

• Zalecana sonda BTL - podczerwona

• Zalecana moc sondy BTL - 200 mW

Zastosowanie laseroterapii w zespołach bólowych kręgosłupa

• promieniowanie podczerwone
  (810, 830 lub 904 nm)

• dawka: 4 -12 J/cm²,
  5 zabiegów tygodniowo,
  10 -25 zabiegów w serii

• naświetlanie: punktowe (kontaktowe), symetryczne
  po obu stronach kręgosłupa

• stosowane łącznie
  z kinezyterapią i ewentualnie
  z farmakoterapią

Zmiany odruchowe w tkance mięśniowej
w przebiegu rwy kulszowej
/strefy Mackenziego/.

1. m. krzyżowo-kolcowy po stronie zdrowej L₂-L₁ /okolica kolca
biodrowego tylnego górnego/.

2. m. prostownik grzbietu Th₁₂-Th₁₁ /poniżej łuku żebrowego/.

3. m. biodrowy L₁-Th₁₂ /okolica krętarza większego kości udowej/.

4. m. pośladkowy wielki S₃-S₂ /zatoka nerwu kulszowego/.

Zmiany odruchowe w skórze i tkance łącznej w przebiegu rwy kulszowej

1. okolica lędźwiowa L₁- L₂

2. dół podkolanowy S₁-S₂

3. udo -część przednio-przyśrodkowa
L₁ i L₂

4. wzdłuż fałdu pośladkowego S₂-S₃

5. strona przednio-boczna podudzia L₅

6. łydka S₁-S₂

Punkty spustowe bólu / trigger points /

9