Sympatologia-nazewnictwo dermatologiczne.
Wykwit-zmiana w zakresie wyglądu lub faktury skóry spowodowane chorobą. Wukwity dzielimy na
- pierwotne-powstają na skórze uprzednio nie zmienionej
- wtorne-powstaja na bazie pierwotnych.
Wykwity
-to zmiany skórne, które stanowią podstawę rozpoznania a są zasadniczym elementem obrazu klinicznego chorón dermatologicznych. Znajomość tych wykwitów pozwala opisać i zdefiniować zmiamy widoczne ma skórze gołym okiem.
Przy opisie zmain chorobowych zwraca się uwagę na niektóre cechy morfologiczne wykwitów: wielkość, kształt, postać, barwa itp. W rozpoznaniu odgrywają również rolę objawy podmiotowe: świąd, pieczenie, bolesność.
Stany narzucone
Czyli stany chorobowe nie dające się pod względem budowy (morfologicznym) włączyć do wykwitów pierwotnych lub wtórnych takie jak:
-liszajowacenie
-spryszczenie
-łuszczycowatość
Podstawowe kategorie wykwitów
-w poziomie skóry-plama
-ze zwiększeniem objętości-bąbel, pęcherzyk, krosta, guzek
-ze zmniejszeniem objętości,;nadżerka, strupy
-stany zejściowe-blizny
Pierwotne wykwity chorobowe
-plama -krosta
-bąbel -grudka
-pęcherzyk -guz
-pęcherz -guzek
Plama
-występuje w poziomie skóry
-niewyczuwalna w dotyku
-rózni się od otaczającej skóry tylko zabarwieniem
Rodzaje plam
-barwnikowe
-zapalne
-naczyniowe
-złogowe
Bąbel pokrzywkowy
-wychodzi ponad poziom skóry
-barwa porcelanowobiała/różowa
-szybko powstaje i szybko znika nie pozostawiając śladu (jeśli nie drapiemy)
-swędzi
-bolesne
-typowy dla pokrzywki i poparzenia pokrzywą
Pęcherzyk
-występuje ponad powierzchnią skóry
-ma do 0,5cm średnicy
-znika bez śladu(jeśli nie drapiemy)
-wypełniony płynem
-płyn w komórkach-opryszczka
-płyn między komórkami-wypryski
Pęcherz
-zawiera płyn surowiczy
-ponadnaskórkowy
-śródnaskórkowy
-to zmiana wyniosła skóry
Krosta
-wychodzi ponad powierzchnię skóry
-zawiera treść ropną
-może powstać z pęcherza w wyniku wtórnego zakażenia bakteryjnego lub od sa,ego początku choroby
Grudka
-występuje ponad powierzchnię skóry
-wyczuwalna pod palcami
-kilka mm średnicy
-nie musi różnić się zabarwieniem
-nie pozostawia blizny
-powstaje przez pomnożenie warstw naskórka
-czasem osiągają znaczne rozmiary (brodawki)
Grudki są wykwitem wtórnym w brodawkah, łuszczycy i liszaju.
Guzek
-wystaje ponad powierzchnię skóry
-średnica kilka mm
-związany ze zmianami w skórze właściwej
-ustępując ulega rozpadowi i pozostawia bliznę
np. zmiana gruźlicza niszczy prawidłowe utkanie skóry pozostawiając bliznę
Guz
-taki jak guzel tylko że ma większe rozmiary i rozrasta się na tkankach pod skórą.
-zapalny/nowotworowy
-zawsze pozostawia bliznę
-guzy zapalne są charakterystyczne dla rumienia guzkowatego i czyraka.
- guzy nowotworowe to łagodne włókniaki i złośliwe raki skóry i chłoniaki
Wtórne wykwity chrobowe skóry
-łuska
-strup
-nadzerka/otarcie
-przeczos
-owrzodzenie
-wrzód/rana
-pęknięcie-rozpadlina
Nadżerka
ubytek naskórka po pęknięciu pęcherzyka
-goi się nie pozostawiając blizny
Przeczos
-zmiana linijna w istocie jest nadżerką
-powstaje w wyniku silnego drapania(kot)
-towarzyszy chorobom przebiegającym z silnym świądem, takim jak swierzb, wszawica czy świerziączka.
Pęknięcie/szczelina
-linijny ubytek sięgający do skóry właściwej
-wokól otworów lub stopy
-inna nazwa to rozpadlina,
-pęknięcia mogą, pozostawić blizny na ciele a towarzyszą najczęściej rogowaceniu dłoni i stóp.
Owrzodzenie
-pozostawia bliznę
-ubytek sięgający skóry właściwej
-kształt dowolny
-powstaje w obrębie tkanek naciekowych lub nowotworów
-może powstać na podłożu grudek itp
-przyczyną są odpażenia,odleżyny,odmrożenia i opażenia.
Łuska
-złuszczająca się warstwa rogowa naskórka
-jest skutkiem przebytego stanu zapalnego bądź nadmiernego rogowacenia skóry typowego dla rybiej łuski
-łuska może również powstawać w wyniku nieprawidłowego rozwoju kreatynocytów, co ma miejsce w łuszczycy.
Strup
-wynikzasychania na powierzchni skóry, płynu wysiękowego albo ropnej treści pęcherzyków i pęcherzy luz też na podłożu nadżerek czy owrzodzeń
-podobny do łuski
Blizna
-to sytuacja, w której tkanka łączna włóknista zastępuje uszkodzoną skórę właściwą.
-blizny najczęściej są efektem owrzodzeń.
-niekiedy blizny mocno przerastają i wtedy mam doczynienia z keloidem.