jednostką czynnościowo aktywną jest komórka, która generalnie są one wielkości mikroskopijnej, komórka jajkowa ma do 0,2 mm i jest największą komórką ludzką. Jeśli komórki polaczą się w większe jednostki powstają tkanki

nerwowa

nabłankowa

łączna

mięśniowa w zalezności od tworzonych mięśni mozemy w obrębie tkanki wyrożnić tkankę mieśniową poprzecznie prażkowaną, tzn .w tkanka budująca mięśnie szkieletowe, unerwione są somatycznie ruchowe, są w układzie somatycznym. Na drugim biegunie jest tkanka mięśniowa gładka, która występuje w ścianie przewodów, moczowodów, jelita, to są mięśnie nad ktorymi nie mamy żadnej kontorlii, są one unerwione automatycznie (wspólczulnie albo przywspólczulnie) ----> to są mięśnie gładkie.

1. poprzecznie prążkowane

2. mieśnie gładkie

3. tkanka mieśniowa sercowa, to trzeci rodzaj tkanki mięśniowej, która pod mikroskopem bardzo pyrzpomina tkankę poprzecznie prążkowane, róznice to rozgałęzienie, położenie jądro, ale przede wszytkim jest inaczej unerwiona.

Jeżeli tkanki połączą się w struktury spełniajace funkcje powstają narządy, np. śledziona, wątroba, jelito-> to są narządy nie ORGANY! Uwaga, łacińskie nazwy narządów znamy!!!! Powód: mnostwo nazw ma swoją genezę w nazwach łacińskich, leki skierowane na konkretny organ mają nazwę bliską. Mnóstwo zabiegów chirurgicznych takze pochodzi od nazw łacińskich.

Tkanki łączą się w całe systemu, cale grupy narządów, które wykonują jakieś funkcje i mówimy o układzie narządowym, np. ukl. oddechowy, moczowy, nerwowy, płciowy, sercowo-naczyniowym, trawienny (nie ma pokarmowego!)-> nie tylko chodzi o narządy przewodu pokarmowego ale jeszcze cały szerek narządów związanych z tym układem jak ślinianki itd. , układ chłonny ----> dokończenie w podręczniku

Plaszczyzna ciała to jest umowna płaszczyzna przy pomoy której mozemy obejrzeć ciało w przekroju.

Płaszczyzna czołowa ma dwie połówki, nazywamy je polumerami, polumer przedni i polumer tylni.

Prostopadłą płaszczyzną jest poprzeczna poprzeczna zwana też poziomą, która dzieli nas na fragmenty niczym tomograf komputerowy, powstają metamery

Płaszczyzna strzałkowa, która dzieli na część prawą i lewą, części powstałe w wyniku tego podziału to antymery. Tylko ta płaszczyzna dzieli w sposób taki, że dwie polówki z zewnątrz mniej więcej są symetryczne---> płaszczyzna pośrodkowa ciała --> tak nazywamy też płaszczyznę strzałkową.

Część ciała a okolica ciała. Częśc ciała to jakaś bryła, jakiś 3d twór, np. konczyna górna, z kolei kończynę górną też można podzielić na kilka części np: ramię, przedramię, rękę, takie części ciała są. Okolicą ciała nazywamy

okolica ramienie przednia, okolica ramienia tylna

człowieka rozpatrujemy zawsze stojącego i w sposób tgaki, żebgy kości łokciowe i ramieniowe były równolegle do siebie.

Dłoń wewnątrz

grzbiet to zewnątrzna część ręki ---> to są okolice

KOŚCI

układ kostny jest bierny narząd ruchu. kościec, stawy ,więzadła, to elementy, które są poruszane przez mięsnie. Kości zbudowane z tkanki kostnej, jenda z najtwardszych substancji w org. człowieka.

Istota gąbczata

trzon kości

istota zbita

błona łączno-tkankowa,bardzo dobrze unerwiona, nazywamy ją OKOSTNĄ

wenątrz kości jest przestrzeń nazywana jamą szpikową i tam znajduje się szpik kostny, u człowieka występują dwa rodzaje, ten bardziej wartosciowy to czerwony,ktory ma prawie wszystkie elementy morfotyczne krwi, oraz ten, który jest produktem degradacji szpiku czerwonego---> jest to szpik żółty, ktory nie ma większego znaczenia.

Gdzie występuje czerwony szpik kostny? Przy problemach hematologicznych nie tylo krew ale i szpik kostny czerwony należy pobrać w celu badania. We wczesnym okresie życia płodowego w organizmie jest tylko czerwony szpik kostny. Z wiekiem maleje, ale zawsze jest u nasady kości, koniec blizszy i koniec dalszy, w tych miejscach jest.

koniec dalszy jest ten, który podczas ruchu kością robi większa drogę [zataczanie koła ręką na przykłąd]

przyczep- to koniec miesnia, pokonuje większą drogę.

to co bliżej płaszczyzny pośrodkowej mowimy, ze leży przyśrodkowo, w przeciwienstwiwe do elementów leżącyc dalej, czyli bocznych...

kość ramieniowa jest przyśrodkowa a to drugie boczne

szpik kostny znajduje się w końcach, nasadach kości długich. Guzowatośc piszczeli, hematolodzy często uzywają do pobranm takim miejscem, drugim miejscem jest np. mostek, biodwa albo inne kości płaskie.

trzecią grupą, gdzie szpik kostn. czerwony to trzony kręgu

co to jest kość długa?

okazuje się, że definicja nie mówi ile centymetrów ma mieć kość dł€ga, tylko jak wyglądają proporcje pomiedzy jej wymiarami. Kośc długa, to taka , której jeden z wymiarów jest znacznie dłuższy niż pozostałe,. Paliczek np. też jest kością długą, chodzi więc o proporcje. Przeciwieństwem kości długiej jest kość krótka; np kości nadgarstka są kośmi krótkimi.

co to jest kość płaska?

to znaczy, że dwa wymiary są znacznie większe od trzeciej.

jakie są jeszcze inne kości?

w obrębie kości czaszki występuja kości penumatyczne, to taka kość zawierająca przestrzeń zawierającą powietrzem i błoną śluzową, te przestrzenie nazywamy zatokami, większość z tych zatok/przestrzeni łączy się z jamą nosową, dlatego te przestrze

nie nazywamy zatokami przynosowymi. Problemy z zatokami to problemy z błoną źluzową, największa jest zatoka szczękowa, bardzo dużą jest czołowa tuż nad jamą nosową, są też przestrzenie po obu stronach jamy nosowej, niewielkie przestrzenie, jamki nazywane komórkami śluzowymi. okolice kości klinowej, to przestrzeń klinowa. Zatoka kostkowa ??????

Kości różnokształne, które nie da się nijak zakwalifikować.

Wszystkie kości muszą się jakoś łączyć. W zależności od tego czy można wykonać jakiś ruch między kością jedną a drugą, te połaczenia możemy w trojaki sposób zaklasyfikować, te najbardziej sztywne to połączenia ścisłe .

drugi to chrzastkozrost

ząb z kością jest połączony czymś takim co się nazywa więzozrostem

ciemiączka u dziecka także więzozrost

błony to też więzłozrosty

Połączenie scisłe dzielimy na kościozrosty, chrząstkozrosty i więzozrosty

STAWY inaczej połączenia wolne

aby mowić o stawie muszą być spełnione trzy kryteria:

1. muszą być powierzchnie stawowe na jednej i na drugiej kości, na powierzchnię stawową uwalnia się maź stawową

2. staw musi być zamknięty, to musi być jedna całość, zamknięty jest poprzez torebkę staowowa, więc musi być torebka stawowa

3. kiedy dostaniemy się pod torebkę stawową tam musi być przestrzeń nazywa jamą stawową.

w wyniku urazu podawane są leki, np. sterydy, antybiotyk są wstrzykiwane w jamę stawową.

łąkotki, wiązadła to elementy wzmacniające, ktore mogą być, ale nie muszą

ostatenie połączenie to połączenie PÓŁŚCISŁE albo inaczej STAWY PŁASKIE

jak sama nazwa wskazuje są to stawy, więc muszą być 3 elementy, ale co to znaczy płaskie? Z definicji wynika, ze one są płaskie, ale nie zawsze są płaskie, jednak mają taki kształt, że ruchomosci prawie nie ma, mogą być pozakrzywiane, nierówne i nie ma ruchomości.

Staw płaski występuje w nadgarstku.

KRĘGOSŁUP

jest elementem pojedynczym nie parzystym, który składa się z małych elementów zwanych kręgami i jest jakby wieszakiem, do którego przyczepiają się wszystkie inne kości, a tym samym dba o prawidłowe rozmieszczenie wszelkich narządów.

dużo: kręgi jeden: kręg

okazuje się, że kręgosłup nie jest taki zupełnie prosty, co prawda w płaszczyźnie czolowej jest praktycznie prosty, ale w czołowej już niezupelnie, kształt mocno rozciągnietej litery S, dlaczego tak? Różne teorie są ku temu np. lepsza amortyzacja.

W obrębie kręgosłupa możemy wyróżnić kilka części: część/odcinek szyjny, wypukłoscią skierowana jest do przodu---> lordoza

w części piersiowej mamy wypukłosć skierowaną do tytłu, mówimy o kifozie albo krzywixnie ku tylowi

w części lędzwiowej: lordoza ledźwiowa

w częsci krzyzowej: krzywizna/ lordoza krzyżowa

nieprawidłowe wypukłości to skloliozy- skrzywienia boczne

Okazuje się, że każdy z tych odcinków składa się z określonej liczby kręgów, u człowieka jest mniej więcej stała, ale u innych zwierząt już nie. Kręgi szyjne- jest ich siedem i u wszystkich kręgowców tyle samo, jako jedyny odcinek liczbowo jest taki sam.

Częśc szyjną oznaczamy dużą literą C

jezeli mówimy o trzEcim kręgu szyjnym zaznaczamy to jako C III [rzymska cyfra w dolnym, prawym ideksie]

w części szyjnej więc mamy tych kręgów od C I - C VII

w części piersiowej wystepuje u człowieka 12 kręgów i oznaczamy je od Th I do Th XII [ponownie dolny prawy indeks rzymskie]

kręgi lędźwiowe oznaczamy wielką literą L... od L I do L V

kręgi krzyżowe, jest ich pięć S I do S V

odcinek guzyczny, nie ogonowy, bo nie mamy ogona, i tutaj niespodzianka, okazuje się, że tutaj liczba kręgów może być różna, zwykle jest od jednego do trzech oznaczana Duzą literą C i małą o i dodatkowo w prawym dole indeks od I do II --> Co I- III

Czy anatomiowe tylko się umówili, że jest 7 kręgów szyjnych i 12 piersiowych a nie np. 6 tych i 13 tych, okazuje się, że są pewne cechy charakterystyczne dla danegu kręgu.

Ogólna budowa kręgu

na przykładzie kręgu piersiowego, prawie każdy kręg zbudowany jest z trzonu kręgu, najbardizeju masywna częśc, to trzon kręgu, to on przyjmuje największy ciężar, oraz druga część to jest łuk kręgu, a więc trzon kręgu i łuk kręgu. Pomiędzy trzonem a łukiem jest przestrzeń czyli OTWOR KRĘGOWY, jeżeli kręgi nalożymy na siebie, to otowry tez się nałożą, i tworzą kanał kregowy. Od łuku kręgu wychodzi cały szzereg wyrostków: wyrostek kolczysty, na boki odchodzą poprzeczne, ku górze odchodzą wyrostki stawowe górne, ku dołowie wyroskti stawowe dolne, też parzyste. Parzystych mamy trzy pary czyli łącznie 6 i jeden nieparzysty. Od kręgu piersiowego odchodzi 7 wyrostków stawowych. Okazuje się, że pomiędzy górnymi a dolnymi tworzy się staw płaski i ciężar nie tylko przez trzon ale i przez połączenia wyrostków stawowych się rozkłada. Łuk kręgu prz dojściu do trzonu nazywamy nasadą łuku kręgu, trochę jest wyzłobiony na górze i dole, te wcięcia nakładają się na siebie, wcięcie i powstaje otwór nazywany otworem międzykregowym, przez który wychodzą nerwy rdzeniowe, te które pobudzają nerwy ruchowe.

Okazuje się, że pomiędzy trzonami kręgów też są połączenia, występują krążki międzykręgowe potocznie pacjenci nazywają je dyskami, skąd ta nazwa potoczna? Z łaciny, discus coś tam.... krążek międzykręgowy składa się z dwuch elementów, obwodowo........................... a w srodku znajduje się jądro miażdżyste, jeżeli pęknie pierścień włóknisty, to to jądro się wyleje i wówczas potocznie: wypada dysk, a specjalistycznie przepubkliny jądra miażdżystego. Jeżeli jądro m. przesunie się do kanału nerwowego jest źle, bo uciska na rdzeń kręgowy, może skutkować porażeniem od tego miejsca uszkodzenia ku dołowi. Taki pacjent na neurochirurgię na twardym podłożu, żeby odbarczyli mu ten rdzeń. Jeżeli jest przewlekłe przemieszczenie i powoli się przesuwa krążek, to może się rehabilitowac, ćwiczyć.