Wiktymizacja - to proces stawania się ofiarą, jego przyczyny i mechanizmy (jak do tego do­szło: czy przez nieostrożność, prowokacje, układ sytuacyjny) Grupowe (socjalne, społeczne) cechy :

- zawód - taksówkarz, policjant, listonosz, f-sz SW, inkasent

- rodzaj prowadzonej działalności - cinkciarz, prostytutka, homoseksualista

- inne - narodowość, rasa, wyznanie, pochodzenie społeczne, przynależność do organizacji politycznych, nieformalnych grup młodzieżowych, grup przestępczych i terrorystycznych

57. Jakie okoliczności mogą wpłynąć na pogłębienie wiktymizacji f-szy SW (w związku z wykonywaniem czynności służbowych).

Nieprawidłowe postępowanie f-szy:

- zachowania niezgodne z przepisami prawa powoduje obniżenie autorytetu i stworzenie sytuacji do stania się ofiarą

- wykonywanie obowiązków rutynowo, bez zachowania bezpieczeństwa ochronno-obronnego. a niedbałość i brak kontroli tworzy okazję

- wchodzenie f-szy w nielegalne kontakty ze skazanymi, np. przemyt alkoholu, grypsów, handel

- bagatelizowanie problemów osadzonych oraz sposób odnoszenia się do nich (złośliwość i arogancja budzi agresję)

- pełnienie służby w stanie nietrzeźwym (powoduje zatracenie czujności lub agresję)

- cechy osobowościowe, wygląd zewnętrzny i kultura osobista

58. Omów znaczenie znajomości czynników wiktymogennych oraz ofiary w genezie przestępstwa, w organizacji wykonania kary pozbawienia wolności oraz tymczasowego aresztowania.

Znajomość tych czynników pozwala na zmniejszenie ze strony osadzonych możliwości wystąpienia zachowań negatywnych i przestępczych oraz zapewnić bezpieczeństwo osadzonych przez:

- określenie składu wszystkich grup stałych (spacer, kąpiele, grupy robocze)

- określenie składu grup doraźnych (konwój, do lekarza)

- określenie składu grup półformalnych (zespół muzyczny, drużyna sportowa)

- zwalczanie podkultury więziennej i ochrona osadzonych przed jej wpływami

- rozmieszczenie osadzonych wewnątrz ZK uwzględniając czynniki biologiczne i rodzaj popełnionego przestępstwa

- organizowanie i podejmowanie działań i przedsięwzięć ochronnych i obronnych oraz właściwego oddziaływania penitencjarnego i zapewnienie bezpieczeństwa osadzonym Znajomość tych czynników wykorzystujemy do :

- organizowania i podejmowania działań i przedsięwzięć ochronnych i obronnych oraz właściwego oddziaływania penitencjarnego

- ochronę pojedynczych jednostek przed demoralizacją, wpływami podkultury

- zastosowania właściwego system oddziaływania resocjalizacyjnego na osadzonego, odpowiednie osadzenie wewnątrz zakładu, a także w przypadku konieczności systemu terapeutycznego

- przeprowadzenia badań psychologiczno-psychiatrycznych lub psychologiczno-penitencjamych.

Wychowawca powinien umieć wychwycić czynniki kryminogenne i określić ich relacje między sobą, aby potem postawić właściwą prognozę kryminologiczno-społeczną.

Ofiara przestępstwa - to jednostka, grupa ludzi albo inne dobra prawne - które doznały krzywdy i cierpienia w wyniku przestępstwa.

Wina ofiary - mówimy gdy zachowanie ofiary przyczynia się do dokonania na niej przestępstwa. Dzieje się to zazwyczaj przez prowokacje lub nieostrożność.

Rola ofiary, przykłady: przynależność do podkultury więziennej w przypadku wykluczenia z grupy (pobity); skazany poszkodowany z powodu popełnionego czynu (za czyn lubieżny); skazany słaby psychicznie lub z zaburzeniami psychicznymi (wykorzystywany do posług); osadzony o zniekształconej twarzy (poddany będzie kpiną i drwiną); skazany ze skłonnościami awanturniczymi, zaczepnymi, prowokator ( będzie pobity lub okaleczony)