1)TRANSPORT WODY, SOLI MINERALNYCH I SUBSTANCJI ODZYWCZYCH
drewno - przewodzi wode z solami
łyko - przewodzi asymilaty
Funkcje wody:
- doskonały rozpuszczalnik dla różnych substancji
- środowisko wielu reakcji biochemicznych
- substrat niektórych reakcji
- odpowiada za utrzymanie turgoru komórek i tkanek
- chroni tkanki przed przegrzaniem
Potencjał wody - miara zdolnosci komorki do pobierania wody na zasadzie osmozy
zalezy od:
- ciśnienia hydrostatycznego (turgorowego)
- ciśnienia osmotycznego
najwyższą wartość ma potencjał wody w glebie, a najniższą w atmosferze.
Pobieranie i transport wody w roślinie zachodzą biernie (bez nakładów energii).
Jest to możliwe dzięki transpiracji (aparaty szparkowe, przetchlinki)
Transpiracja powoduje wytworzenie w naczyniach podciśnienia hydrostatycznego (działa jak pompa ssąca)
Utrzymanie w naczyniach nieprzerwanego słupa wody jest możliwe dzięki:
- kohezji (siła wzajemnego przyciągania między cząsteczkami wody)
- adhezji (siła przylegania cząsteczek wody do ścian cewek lub naczyń)
napływ wody jest przyczyną wytworzenia w elementach przewodzących drewna tzw. parcia korzeniowego, ktore działa jak pompa tłocząca wodę w górę.
Przejawem parcia korzeniowego jest:
- gutacja
- wiosenny płacz roślin
etapy transportu wody i soli mineralnych w ukladzie gleba-roslina-powietrze:
1) pobieranie z gleby i transport w poprzek tkanek korzenia
2) transport z korzeni przez łodygi do liści
3) transport przez tkanki liścia zakończony transpiracją
Najważniejszą rolę w regulacji ilości wody w roślinie odgrywa transpiracja. (wpływa na pobieranie i transport wody, umożliwia wymiane gazową, choni roślinę przed przegrzaniem)
Transpiracja:
- kutykularna
- szparkowa
- przetchlinkowa
zroznicowany bilans wody - rownowaga miedzy zuzyciem wody na wlasne potrzeby a miedzy utrata wody w wyniku transpiracji
- dodatni
- ujemny
wiednięcie (wiotczenie w miare poglebiania sie deficytu wody)
- przejściowe
- trwałe
- nieodwracalne
deficyt wody hamuje wiele procesow m.in. fotosynteze
niedobor ogranicza lub uniemozliwia np. kielkowanie nasion czy wzrost organow, przewodzenie wody, przewodzenie asymilatow
okres krytyczny - okres zycia w ktorym roslina jest najbardziej wrazliwa na niedobor wody
transport substancji odzywczych:
w transporcie asymilatow wazna role odgrywa:
- zaladunek łyka
- rozladunek łyka
2)WZROST I ROZWÓJ ROŚLIN OKRYTONASIENNYCH
wzrost:
- podzialowy
- wydłuzeniowy
etapy rozwoju osobniczego:
- Stadium wegetatywne
> wzrost i rozwój zarodka
> kiełkowanie nasion
> wzrost wegetatywny
- Stadium generatywne
> kwitnienie
> owocowanie
- Starzenie się i obumieranie rośliny
Stadium wegetatywne
>wzrost i rozwoj zarodka
zapłodnienie, formowanie się zarodka, powstanie elementow nasienia
stan
spoczynku(anabioza)
- względnym
- bezwzględny
>kiełkowanie nasion
rodzaje:
- nadziemne (epigeiczne)
- podziemne (hipogeiczne)
Fazy:
1) pęcznienia
2) kataboliczna
3) anaboliczna
>wzrost wegetatywny
tworzenie organow wegetatywnych
bieguny:
- korzeniowy
- pędowy
roslina moze sie rozmnazac wegetatywnie za pomoca:
- bulw
- cebul
- kłączy
- rozłogów
- rozmnóżek
Stadium generatywne
>kwitnienie
powstawanie organow rozmnazania plciowego
czynniki wplywajace na kwitnienie:
- wewnetrzne - osigniecie wlasciwego wieku i rozmiarow
- zewnetrzne - temperatura, dlugosc dnia i nocy, wernalizacja, fotoperiodyzm)
podzial ze wzgledu na fotoperiodyzm:
- RKD (rosliny krotkiego dnia)
- RDD (rosliny dlugiego dnia)
- RN (rosliny neutralne)
>owocowanie
rosliny:
-monokarpiczne (wytwarzaja owoce tylko raz w ciagu swego zycia)
-polikarpiczne (kwitna i wytwarzaja owoce wiele razy w ciagu swego zycia)
Starzenie i obumieranie roślin
dotyczą:
- całej rosliny
- czesci nadziemnej
- organow
3)REGULATORY WZROSTU I ROZWOJU ROŚLIN
fitohormony - regulatory wzrostu, ktore reguluja procesy fizjologiczne prowadzace do wzrostu i rozwoju roslin (powstaja m.in. w stozkach wzrostu korzenia i stozkach wzrostu pedu)
kontroluja wzrost i rozwoj roslin, wplywaja na podzialy, wydluzanie i roznicowanie sie komorek
skutki ich dzialania zaleza od:
- ich stezenia
- gatunku rosliny
- stadium rozwojowego rosliny
Fitohormony:
- akusyny
- gibereliny
- cytokininy
- inhibitory wzrostu
- etylen
>auksyny
- wplywaja na wzrost wydluzeniowy komorek
- stymulacja podzialow komorkowych
- dominacja wierzcholkowa
- tworzenie zawizkow korzeni
- powstawanie owocow partenokarpicznych
>gibereliny
- wzrost elongacyjny
- stymuluja podzialy komorek
- przywracaja normalny wzrost karlowatym odmiana
- indukują zakwitanie roślin długiego dnia
- wpływaja na powstawanie owocow na drodze partenokarpii
- przyspieszaja kielkowanie
- pobudzają pąki do rozwoju
>cytokininy
- pobudzanie podzialow komorkowych
- wydluzanie komorek
- proces roznicowania sie i tworzenia organow
- przerywaja stan spoczynku nasion i pobudzaja ich kielkowanie
- powoduja zmiane dominacji wierzcholkowej
- opozniaja procesy starzenia sie
- moga powodowac odmladzanie czesci roslin
>inhibitory wzrostu
- wprowadzaja rosline w stan spoczynku
- powstrzymuja rozwoj pąków
- hamują proces kiełkowania nasion
- powoduja starzenie sie tkanek i organow roslinnych
- hamuja wzrost pedow
- przyspieszaja opadanie lisci i owocow
- rola w uruchamianiu reakcji obronnych roslin na dzialanie czynnikow stresowych
- wplywaja na zwiekszenie pobierania wody przez korzenie
>etylen
- dojrzewanie owocow
- opadanie lisci i owocow (powstawanie warstwy odcinajacej)
4)REAKCJE
ROŚLIN NA BODŹCE
ruchy:
- tropizmy
- nastie
>tropizmy
-dodatni (wygiecie organu w kierunku zrodla bodzca)
-ujemny (wygiecie organu w przeciwnym kierunku)
Rodzaje:
- fototropizm
- geotropizm
- hydrotropizm
- tigmotropizm
- heliotropizm
- termotropizm
- chemotropizm
>nastie
najczesciej - ruchy turgorowe
Rodzaje:
- chemionastia
- fotonastia
- sejsmonastia
- termonastia
- nyktynastia