Spór- wg opinii doradczej MTS jest to sytuacja, w ktorej punkty widzenia dwoch stron SA wyraznie przeciwstawne. Stały Trybunał Sprawiedliwości MN określa spór jako brak zgody w przedmiocie kwestii prawnej lub stanu faktycznego, przeciwieństwem prawnych stanowisk lub interesow miedzy stronami
Sytuacja- układ sm, w których istniejące nieporozumienia i sprzeczności nie występują w postaci calkiem skonkretyzowanych roszczeń
Podział na spór i sytuacje ma istotne znaczenie prawnopolityczne. Strona w sporze będąca członkiem Rady Bezpieczeństwa, ma obowiązek wstrzymać się od głosowania, nie jest to konieczne jeśli dany stan faktyczny zostanie określony jako sytuacja
Konflikt międzynarodowy- układ stosunków w środowisku mn, charakteryzujący się sprzecznością stanowisk określonych podmiotow prawa mn oraz wystepowaniem rzeczywistego lub wyobrażonego zagrozenia dla nadrzednych wartości, interesow lub celow tych podmiotow
Wojna- współczesnie jest to konflikt, w którym maja miejsce wszelkie przejawy walki zbrojnej ( w tym: interwencja zbrojna, starcia graniczne, wojny domowe, powstania) jej stronami są państwa, OM, narody, grupy etniczne i ugrupowania wewnątrzpaństwowe
Przyczyny:
Asymetria sił i potencjałow panstw
Zmiana układu sil w śm
Nacjonalizm
Dzialania separatystyczne i irredentystyczne
Neodarwinizm społeczny- walka jako konieczny mechanizm warunkujacy rozwoj
Niesprawność komunikacji lub łączności miedzy państwowej
Wyścig zbrojen
Wzmacnianie spójności panstwa poprzez wywołanie konfliktu mn
Instynktowna agresywność ludzka
Brak demokracji
Rozwoj gosp dajacy przeslanki działań wojennych
Polityczne wpływy kompleksu wojskowo- przemysłowego
Luka aspiracyjna miedzy poziomem zycia a potrzebami ludności
Przeludnienie
Traktowanie wojny jako racjonalny mechanizm rozwiązywania sporow i konfliktow
Skutki:
Straty ludnościowe, w XXw 120-129mln
Dezintegracja struktur państwowych
Zniszczenie materialne, ubóstwo, nędza
Masowe migracje
Zmiany granic międzypaństwowych, znikanie i powstawanie panstw
Kryzysy gospodarek stron zaangażowanych
Demoralizacja społeczeństw i elit politycznych
Pogłębianie antagonizmow narodow i gr etnicznych
Dalsza militaryzacja społeczeństw
Zagrozenie dla sąsiednich panstw
Typologia- kryteria:
Podmiotowe: międzypaństwowe lub inne ( panstwa a OM rządowe lub pozarządowe, OM między sobą
Przedmiotowe: odnoszące się a) do pewnego faktu b) danego terytorium c) określonych osob; podział: 1. Prawne- panstwa uzasadniaja swoje roszczenia lub ich odmowe powojujac się na prawo mn, roztrzygaja je mn organy sadowe (art. 36 ust 3 Karty NZ- zgodnie nim jest to Trybunał Sprawiedliwości)2. Polityczne- dot. Zwykle honoru i żywotnych interesow panstw, wysuwaja one argumenty pozaprawne
Możliwości roztrzygniecia w mn postepowaniu sądowym- gdy spory posiadaja sprecyzowane elementy prawne
Kompetencyjne- mogą być rozstrzygane w drodze mn ustalen lub w gestii organow panstwa. Problem na jakim forum powinny zostac rozwiązane, coraz wiecej jest rozstrzyganych i regulowanych przez śm
Skutów sporów: a) zwykłe- nie zagrażają bezp. bezpieczeństwu i zachowaniu porzadku w sm b) kwalifikowane- zagrażają
Przestrzenne : lokalne, regionalne, uniwersalne
Organizacji śm: wewnątrzblokowe, peryferyjne( poza obszarem sojuszy), międzyblokowe ( zimna wojna)
Charakter konfliktu zbrojnego: miedzynarodowy- stronami są 2 lub wiecej panstw, niemiedzynarodowy- miedzy np. państwem a podmiotem niepaństwowym, albo miedzy tymi podmiotami; od 1946-2000r- 229 konfliktow zbrojnych, 63 miedzynarodowe
Stopien natężenia prowadzonych działań zbrojnych: Malo intensywne- co najmniej 25 zabitych w danym roku wojny, srednio- co najmniej 25 zabitych w danym roku wojny i co najmniej 1000 w przeciągu calej wojny, duza intensywność- ponad 1000 zabitych w danym roku wojny; „stare wojny”- stronami były zcentralizowane,terytorialnie określone panstwa, przyczyna była rywalizacja o terytorium i utrzymanie władzy na nim, wynik bitwy stanowil rozrzygniecie wojny; „nowe wojny”- typ przemocy o charakterze wewnatrzpanstwowycm. Wielosc zaangażowanych uczestnikow- tzw wojna sprywatyzowana, celem bezp. Jest eliminacja ludności cywilnej o odmiennej tozsamosci z danego terytorium. Maja wlasne mechanizmy ekonomiczne. Rewolucja w dziedzinie wojskowości: nowe technologie, zmiana typu zorganizowania i wypozazenia- brak armii masowych, nowatorskie koncepcje prowadzenia działań( znajomośc i kontrola pola walki, precyzja i skuteczność, działają glownie sily powietrzne)
Cel dzialania strony konfliktu: wojna napastnicza lub obronna
Legalności: nielegalne- zabronione przez prawo mn, legalne (1. Samoobrona 2. Decyzja RB o rozpoczedziu działań militarnych 3. Ruchy narodowowyzwoleńcze)
Motywacja stron- religijna,etniczna ideologiczne(odmienna koncepcja organizacji śm, rywalizacja o to)
Rodzaju broni: konwencjonalna,chemiczna, biologiczna, atomowa (wojna totalna- zniszczenie wszystkiego na danym terytorium- dosłownie)
Teatr działan- ądowa, powietrzna, morska Ew kosmiczna( jak w zimnej wojnie )