UNERWIENIE + NERWY CZASZKOWE

Splot szyjny

gałęzie brzuszne C1 - C4

leży w trójkącie bocznym szyjnym

w szczelinie między m. przyczepiającymi się do guzków tylnych wyr. poprz. kr. szyjnych

2 rodzaje gałęzi wychodz. z tego splotu:

-skórne

-mięśniowe

ad. skórne:

pojawiają się na brzegu tylnym m. m-o-s. (w 1/2 długości)

w pkc. zwanym pkt. nerwowym (=pkt. Erba)

z tego pkt. rozchodzą się promieniowo:

-ku przodowi - n. poprzeczny szyi

-ku górze - n. uszny wielki

-ku tyłowi (i górze) - n. potyliczny mniejszy

-ku dołowi - nn. nadobojczykowe

n. poprzeczny szyi

biegnie nad m. m-o-s ku przodowi

dzieli się na 2 gał.: górną i dolną

przebija m. szeroki szyi

gałąź górna łączy się z gał. szyjną n. VII

unerwia:

skórę przedniej i bocznej okol. szyi

n. uszny wielki

po m. m-o-s skośnie ku górze i do przodu

dzieli się na 2 gał.: przednią i tylną

unerwia:

skórę pow. przyśr. małżowiny usznej

skórę twarzy okol. przyuszniczo żwaczowej

n. potyliczny mniejszy

na brzegu tylnym m. m-o-s ku tyłowi i w górę

unerwia:

skórę okol. wyr. sutkowatego k. potylicznej

skórę cz. bocznej okolicy potylicznej

skórę pow. pośrodk. małżowiny usznej

n. nadobojczykowe

jako wspólny piej ku dołowi

w dole nadobojczykowym dzieli się wachlarzowato na gał.: przednie środkowe i tylne

dochodzi do skóry okolic wyr. barkowego

przechodzą nad obojczykiem do skóry kl. piers. nad pierwszymi przestrzeniami międzyżebr.

unerwiają:

skórę pow. bocznej szyi

skórę okol. wyr. barkowego

skórę okol. obojczykowej

skórę okol. podobojczykowej do poziomu 2-3 żebra

ad. mięśniowe:

unerwiają:

mm. głębokie szyi:

m. długi szyi i głowy (wraz ze spl. ram.)

mm. pochyłe (wraz ze spl. ram.)

m. czworoboczny (wraz z n. XI)

m. m-o-s ((C2) wraz z n. XI)

przepona - przez n. przeponowy

mm. podgnykowe: m. mos-gnyk., m. łop-gnyk., m. mos-tarcz - przez. gałęzie pętli szyjnej głębokiej

n. przeponowy -najw. i najdł. gał. spl. szyjn.

początek C4

biegnie w dół po pow. przedniej m. pochyłego przedniego

w dół pod tętnicą i żyłą podobojczykową

przez otwór kl. piers. górny

przez śródpiersie górne do śródpiersia środkowego (tu osierdzie)

ku dołowi w towarzystwie naczyń osierdziowo przeponowych

osiąga przeponę

przebija przeponę i dochodzi do otrzewnej

unerwia:

-ruchowo

przeponę

-czuciowo

opłucną ścienną śródpiersiową

osierdzie

torebkę grasicy

torebkę wątroby

torebkę trzustki

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Splot ramienny

gałęzie brzuszne C5 - Th1

początek w szczelinie m. pochyłych - w części dolnej

przechodzi przez trójkąt boczny szyi

w dół między obojczykiem a 1 żebrem

dochodzi do jamy pachowej

w jamie pachowej korzenie łączą się w 3 pnie splotu:

-gał. (przednie) C5 - C6 - tworzą pień górny

-gał. C7 - pień środkowy

-gał. C8-Th1 - pień dolny

wszystkie 3 pnie dzielą się na gałęzie przednie i tylne i łączą się następująco:

-wszystkie tylne, wszystkich 3 pni - łączą się w pęczek tylny

-gał. przednie pochodzące z pnia górnego i środkowego - pęczek boczny

-gał. przednie z pnia dolnego - pęczek przyśrodkowy

z tych 3 pęczków odchodzi w jamie pachowej 7 długich nerwów, w nast. sposób:

-z pęczka tylnego - n. pachowy i n. promieniowy

-z pęczka bocznego - n. mięśniowo skórny i n. pośrodkowy - korzeń boczny

-z pęczka przyśrodkowego - n. pośrodkowy - korzeń przyśrodkowy, n. łokciowy, n. skórny ramienia łokciowy i n. skórny przedramienia łokciowy, n. skórny ramienia przyśrodkowy i n. skórny przedramienia przyśrodkowy

gałęzie krótkie (nim wejdzie do jamy pachowej)

poł. powyżej poziomu obojczyka - cz. nadobojczykowa

w trójkącie bocznym szyi

nn. piersiowe przednie (boczny i przyśrodkowy) – un. mm. piersiowe większy i mniejszy

n. piersiowy długi - un. m. zębaty przedni

n. podobojczykowy - un. m. podobojczykowy

n. podłopatkowy - un. m. podłopatkowy

n. piersiowo grzbietowy (odchodzi ze spl. ram. lub z n. podłopatkowego) -un. m. najszerszy grzbietu i m. obły większy

n. nadłopatkowy - un. m. nad- i podgrzebieniowy

n. grzbietowy łopatki - un. m. równoległoboczny i m. dźwigacz łopatki

gałęzie długie

n. pachowy

z pęczka tylnego

jamę pachową opuszcza przez otwór pachowy tylny boczny

pojawia się pod m. naramiennym

unerwia:

m. naramienny

m. obły mniejszy

skórę okol. barku

skórę pow. tylno-bocznej ramienia w górnym odcinku

n. promieniowy

z pęczka tylnego

w jamie pachowej biegnie do tyłu tętnicy pachowej

opuszcza jamę biegnąc po ścięgnach m. podłopatkowego, m. najszerszego grzb., m. obłego większego,

wchodzi na ramię do kom. prostowników (z tyłu ramienia)

przebiega w kanale n. promieniowego znajdującego się między dwoma głowami m. 3-głowego ramienia a k. ramienną wraz z tętnicą i żyłą głęboką ramienia

wychodzi z kanału

przebija przegrodę mm. boczną - z tyłu do przodu (do kom. zginaczy)

pojawia się między m. ramiennym a m. ramienno-promieniowym na wysokości lini łączącej nadkłykcie k. ramiennej

dzieli się na 2 gałęzie:

-powierzchowna - wchodzi na przedramię w towarzystwie m. ramienno-promieniowego

-głęboka - przebija dno dołu łokciowego i pojawia się w kom. prostowników, biegnie między prostownikami palców a 3 mm. kciuka

unerwia:

wszystkie mięśnie z tyłu k. górnej - prostowniki stawów łokciowego (m. 3-głowy ram., m. łokciowy) i łokciowo-nadgarstkowego:

skórę pow. tylnej ramienia

skórę pow. tylnej przedramienia

skórę pow. grzbietowej ręki w zakresie 2,5 palca od str. kciuka

gdy uszkodzenie:

ręka opadająca

n. mięśniowo skórny

z pęczka bocznego

jamę pachową opuszcza przebijając m. kruczo ramienny

w dół po str. przedniej m. 2-głowego ramienia i m. ramiennym

kończy się jako n. skórny przedramienia boczny

unerwia:

m. kruczo-ramienny

m. 2-głowy ramienia

m. ramienny

skórę pow. bocznej przedramienia

n. pośrodkowy

z pęczka bocznego (korzeń boczny) i przyśrodkowego (korzeń przyśrodkowy)

korzenie obejmują widełkowato tętnicę pachową i łączą w 1 nerw

wchodzą na ramię po str. przyśr. w bruździe przyśrodkowej

wchodzi do dołu łokciowego z tętnicą i 2 żyłami ramiennymi

wychodzi z dołu przebijając m. nawrotny obły (między 2 głowami)

wchodzi na przedramię po str. dłoniowej

kieruje się do nadgarstka - początkowo poł. głęb. potem coraz bardziej powierzchownie

przechodzi przez kanał nadgarstka

wchodzi na str. dłoniową ręki

unerwia:

mm. zginające dłoniowo rękę, z wyjątkiem: m. zgin. łokc. nadg.(ł) i cz. dołokciowej m. zgin. głębok. palców(ł)

m. kłębu kciuka, z wyjątkiem: przywodz. kciuka.(ł), i głowy głębok. m. zgin. krótk. kciuka(ł)

2 dopromieniowe m. glistowate (z mm. środkowych ręki)

skórę pow. dłoniowej ręki w zakr. 3,5 palca od strony kciuka

skórę pow. grzbietowej pokrywającą paliczki dalsze i połowę środkowych paliczków tych 3,5 palca od strony kciuka

gdy uszkodzenie:

ręka błogosławiąca

n. łokciowy

z pęczka przyśrodkowego

w jamie pachowej biegnie przyśr. w stos. do tętnicy pachowej

wchodzi na ramię

w górnym odcinku ramienia biegnie w bruździe przyśr. m. 2-głowego ramienia

w poł. długości ram. przebija przegrodę międzymięś. przyśr. z przodu do tyłu (z komory zginaczy wchodzi do kom. prostowników)

ku dołowi

dochodzi do nadkłykcia przyśr. k. ramiennej

wchodzi na przedramię

powyżej nadgarstka dzieli się na 2 gałęzie:

-grzbietową - na grzbiet ręki

-dłoniową - do przodu troczka zginaczy

dzieli się na: powierzchowną i głęboką

unerwia:

-na przedramieniu (to, czego nie unerwia n. pośrodkowy):

m. zginacz łokciowy nadgarstka

cz. dołokciową m. zginacza głębok. palców

-na ręce (to, czego nie unerwia n. pośrodkowy):

m. przywodziciel kciuka

głowę głęboką zginacza krótkiego kciuka

wszystkie mm. palca małego

mm. środkowe ręki

mm. międzykostne dłoniowe i grzbietowe

mm. glistowate 3 i 4

skórę pow. dłoniowej ręki w zakresie 1,5 palca od str. palca małego

skórę pow. grzbietowej ręki w zakresie 2,5 palca od str. palca małego

gdy uszkodzenie:

ręka szponiasta (zgięcie tylko w stawach międzypaliczkowych przy zaciskaniu pięści)

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Nn. międzyżebrowe

gałęzie brzuszne n. rdzeniowych Th1 - Th12

zachowują budowę metameryczną

nie łączą się ze sobą, nie tworzą splotów

biegną oddzielnie w przestrzeniach międzyżebrowych

towarzyszą tętnicy i żyle

unerwiają:

ścianę przednio-boczną kl. piers. (z wyj. mięśni działających na k. górną)

ścianę przednio-boczną brzucha w górnym odcinku

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Splot lędźwiowy

gałęzie brzuszne L1 - L4/L5

między warstwą powierzchowną a głęboką m. lędźwiowego większego

wyróżniamy

-gałęzie krótkie - un. m. lędźwiowy większy i m. czworoboczny lędźwi (wraz z n. podżebrowym)

-gałęzie długie - ze splotu wychodzą kolejno:

n. biodrowo-podbrzuszny

n. biodrowo-pachwinowy

n. skórny uda boczny

n. udowy

n. płciowo-udowy

n. zasłonowy

n. biodrowo-podbrzuszny

spod brzegu bocznego m. lędźw. większ.

po m. czworobocznym lędźwi

do tyłu nerki

wnika i biegnie między mięśniami m. poprzecznym brzucha i m. skośnym wewnętrznym brzucha

w połowie długości grzebienia biodrowego oddaje gałąź skórną boczną

wnika między m. skośny wewnętrzny a zewnętrzny brzucha

dochodzi do pochewki m. prostego brzucha

oddaje gałąź skórną przednią

unerwia:

ścianę przednio-boczną brzucha w dolnym odcinku

skórę okol. łonowej brzucha

skórę okol. biodrowej - krętarza większego

n. biodrowo-pachwinowy

spod brzegu bocznego m. lędźw. większ.

biegnie podobnie jak n. biodrowo-podbrzuszny, ale:

niżej - tuż nad grzebieniem biodrowym

nie oddaje gałęzi skórnej bocznej

biegnie przez końcowy odc. kanału pachwinowego

unerwia:

ścianę przednio-boczną brzucha w dolnym odcinku

skórę okol. łonowej brzucha

skórę okol. pachwinowej uda w części przednio-przyśr. w górnym odcinku

skórę pow. przedniej narządów płciowych zewn.

n. skórny uda boczny

spod brzegu bocznego m. lędźw. większ.

krzyżuje grzebień biodrowy

wchodzi do dołu biodrowego

biegnie pod m. biodrowym

przebija powięź w okol. kolca biodrowego przedniego górnego

wchodzi na udo

unerwia:

skórę pow. bocznej uda

n. udowy

spod brzegu bocznego m. lędźw. większ.

biegnie w bruździe między m. lędźw. większ. a m. biodrowym

przebiega pod więz. pachwinowym wraz z tymi mięśniami przez rozstęp mięśni

wchodzi na udo

rozdziela się wachlarzowato na gałęzie:

-mięśniowe

-skórne

ad mięśniowe:

unerwiają:

m. biodrowo-lędźwiowy

m. 4-głowy uda

m. krawiecki

m. grzebieniowy (=łonowy (wraz z n. zasłonowym))

ad skórne:

unerwiają:

skórę pow. przednio-przyśr. uda

n. udowo goleniowy - najdłuższa z gałęzi skórnych

biegnie w kanale przywodzicieli na udzie

wchodzi na podudzie

powierzchownie przy żyle po str. przyśr.

dochodzi do str. przyśr. stopy

unerwia:

skórę pow. przyśr. podudzia

skórę pow. przyśr. stopy i palucha

n. płciowo-udowy

przebija ścianę przednią m. lędźw. większ.

w dół po pow. tego m. do tyłu moczowodu

tuż pod więzadłem pachwinowym dzieli się na 2 gałęzie:

-płciową - biegnie przez kanał pachwinowy

-udową - zachodzi na udo przez rozstęp naczyń

unerwia:

ścianę przednio-boczną brzucha w dolnym odcinku

m. dźwigacz jądra

skórę pow. przedniej narządów płciowych zewn.

skórę pow. przyśr. uda w górnym odc. (która przylega do narządów płc. zewn.)

n. zasłonowy

spod brzegu przyśr. m. lędźw. większ.

w dół do tyłu naczyń biodr.

krzyżuje kresę graniczną

wchodzi do miednicy małej

biegnie po ścianie bocznej

opuszcza miednicę małą poprzez kanał zasłonowy wraz z naczyniami zasłonowymi

wchodzi na udo do mm. przywodzicieli

unerwia:

mm. przywodziciele uda: krótki, długi i wielki

m. smukły

m. grzebieniowy (=łonowy (wraz z n. udowym))

skórę pow. przyśr. uda w 1/3 dolnej długości

gdy uszkodzenie (np. przy złamaniu miednicy):

ograniczenie przywodzenia uda

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Splot krzyżowy

gałęzie brzuszne L5 - Co1

na tylno-bocznej ścianie miednicy małej

bocznie od otworów krzyżowych przednich (miednicznych)

na m. gruszkowatym

od splotu odchodzą gałęzie:

-krótkie

-długie:

opuszczające miednicę małą przez cz. nadgruszkową otworu kulszowego większego:

n. pośladkowy górny

opuszczające miednicę małą przez cz. podgruszkową

n. pośladkowy dolny

n. sromowy

n. skórny uda tylny

n. kulszowy

nieopuszczające miednicy małej

n. guziczny

n. pośladkowy górny

wychodzi przez cz. nadgruszkową

unerwia:

mm. pośl. średni i mały

m. napinający powięź szeroką

gdy uszkodzenie:

problemy z odwiedzeniem uda

n. pośladkowy dolny

wychodzi przez cz. podgruszkową

unerwia:

m. pośl. wielki

gdy uszkodzenie:

problemy ze wstawaniem z pozycji siedzącej

n. sromowy

wychodzi przez cz. podgruszkową

owija się wokół kolca kulszowego

ponownie wchodzi do miednicy małej przez otwór kulszowy mniejszy do dołu kulszowo-odbytniczego

biegnie razem z naczyniami sromowymi wewn.

unerwia:

mm. dna miednicy - mm. moczowo-płciowe i mm. przepony miednicy

m. zwieracz zewn. odbyt

skórę krocza

skórę pow. tylnej narządów płciowych zewn.

n. guziczny

jedyny n. spl. krzyż. nieopuszczający miednicy małej

podąża do przepony miednicy

unerwia:

m. guziczny

n. skórny uda tylny

wychodzi przez cz. podgruszkową

na tylno-bocznej ścianie n. kulszowego

przykryty m. pośl. wielkim

biegnie w dół

gdy wyjdzie spod m. pośl. wielk. oddaje gałęzie nn. skórne pośladków dolnych

dalej w dół powierzchownie po pow. tylnej uda

dochodzi do dołu podkolanowego

czasem schodzi na podudzie

unerwia:

skórę dolnej cz. pośladków

skórę pow. tylnej uda

skórę dołu podkolanowego

n. kulszowy - gruby (na początku grubszy niż kciuk)

wychodzi przez cz. podgruszkową

po mm. bliźniaczych górnym i dolnym, m. zasłaniaczu wewn. i m. 4-bocznym uda

przykryty m. pośl. wielkim

wychodzi spod brzegu dolnego m. pośl. wielk. na udo po str. tylnej

po m. przywodzicielu wielkim

do mm. zginaczy st. kolanowego (prostowników st. biodrowego)

po str. bocznej ma m. 2-głowy uda a po przyśr. m. półbłoniasty i m. półścięgnisty

dzieli się najczęściej w kącie górnym dołu podkolanowego, na:

-n. strzałkowy wspólny

-n. piszczelowy

unerwia:

m. 2-głowy uda

m. półbłoniasty

m. półścięgnisty

oddaje gałązki do st. biodrowego

n. piszczelowy

przez środek dołu podkolanowego

wchodzi na podudzie do komory zginaczy

biegnie między warstwą powierzch. a głęboką mm. zginaczy podeszw. stopy (czyli pod m. 3-głowym łydki a nad m. piszcz. tyl. i zgin. dł. palucha)

z naczyniami piszcz. tylnymi do kostki przyśr. stopy

w kanale przyśr. stopy (do tyłu i przyśr. od kostki przyśr. stopy)

dzieli się na 2 nerwy wchodzące na pow. podeszwową stopy:

-n. podeszwowy boczny

-n. podeszwowy przyśrodkowy

unerwia:

mm. zginacze stawu kolanowego z wyjątkiem głowy krótkiej m. 2-głowego uda (strz.)

mm. zginacze podeszwowe stopy z wyjątkiem mm. strzałkowych (strz. pow.)

skórę pow. tylno-przyśr. podudzia

skórę pow. podeszwowej stopy

skórę brzegu bocznego grzbietu stopy

gdy uszkodzenie:

chód piętowy (stopa zgięta cały czas grzbietowo)

n. strzałkowy wspólny

wzdłuż brzegu tylno-bocznego dołu podkolanowego

w kierunku głowy strzałki

owija się wokół

dzieli się między przyczepami m. strzałkowego długiego, na:

-n. strzałkowy powierzchowny

-n. strzałkowy głęboki

n. strzałkowy powierzchowny

między mm. strzałkowymi długim i krótkim

unerwia:

mm. strzałkowe długi i krótki

skórę dystalnej 3 części pow. przedniej podudzia

tuż nad kostką boczną stopy dzieli się na

-n. skórny grzbietowy przyśrodkowy stopy

-n. skórny grzbietowy pośredni stopy

oba wchodzą na grzbiet stopy

unerwiają:

skórę pow. grzbietowej stopy z wyjątkiem skóry zwróconej do siebie pow. palców 1 i 2

n. strzałkowy głęboki

w mm. zginających grzbietowo stopę - m. piszcz. przednim i mm. prost. dł. palucha i palców

wchodzi na grzbiet stopy

unerwia:

m. piszczelowy przedni

m. prostownik długi palców

m. prostownik długi palucha

mm. pow. grzbietowej stopy: m. prostownik krótki palców i m. prostownik krótki palucha

skórę zwróconych do siebie pow. palców 1 i 2

gdy uszkodzenie:

chód koguci (ptasi)

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Nerwy czaszkowe:

I. n. węchowy - n. olfactorius

czuciowy

kilkanaście nitek

aks. kom. 2-biegunowych błony śluzowej okolicy węchowej jamy nosowej

*przez otwory w blaszce sitowej

do opuszki węchowej

gdy uszkodzenie:

upośl. zmysłu węchu

II. n. wzrokowy - n. opticus

czuciowy

aks. kom. zwojowych siatkówki gałki ocznej

*przez kanał n. wzrokowego

skrzyżowanie włókien donosowych w sąs. cz. przedniej podwzgórza

odchodzą pasma wzrokowe

do ciał kolankowatych bocznych zawzgórza

synapsy z nast. kom. drogi wzrokowej

rozproszenie w postaci promienistości wzrokowej

do korowych ośrodków wzrokowych płata potylicznego

część do wzgórków górnych pokrywy śródmózgowia

gdy uszkodzenie:

zaburzenia w polu widzenia (postać bądź całkowitej ślepoty, bądź niedowidzenie np. połowiczne, kwadrantowe)

III. n. okoruchowy - n. oculomotorius

ruchowy +przywspółczulne

z odpowiednich jąder śródmózgowia

w bruździe przyśr. odnogi mózgu i tam dzieli się na cz. górną i cz. dolną

na podstawie mózgowia znajduje się między tętnicą mózgu tylną a tętnicą móżdżku górną

przebija oponę twardą

*przez szczelinę oczodołową górną

oczodół

unerwia:

mm. poruszające gałką oczną z wyjątkiem m. skośnego górn. i m. prostego boczn.

m. dźwigacz powieki górnej

wł. przywspółczulne:

do zwoju rzęskowego

synapsy

unerwiają - mm. gładkie:

m. rzęskowy

m. zwieracz źrenicy

gdy uszkodzenie:

opadanie powiek

zaburz. rozszerzania źrenicy

upośl. odruchów źrenicznych

powst. zeza rozbieżnego

IV. n. bloczkowy - n. trochlearis

ruchowy

jądro ruchowe nakrywki śródmózgowia (znajdujące się bocznie od okol. wodociągu mózgu na wys. wzgórków blaszki czworaczej)

*przez szczelinę oczodołową górną

unerwia:

m. skośny oka górny

gdy uszkodzenie;

upośl. motoryki mięśni

zaburz. odwodzenia gałki

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

V. n. trójdzielny - n. trigeminus

mieszany

wł. czuciowe:

ze zwoju trójdzielnego (półksiężycowatego) poł. na szczycie cz. skalistej k. sitowej

aks. tworzą cz. większą

wnikają do jąder czuciowych znajd. się gł. w moście

wł. ruchowe:

z jądra ruchowego znajd. się w moście

tworzą cz. mniejszą

dzieli się na 3 gałęzie:

-oczną

-szczękową

-żuchwową

gdy uszkodzenie:

upośl. mm. żwaczych

n. oczny - upośl. czucia skóry okol. twarzy (parystezja)

n. oczny - n. ophtalmicus

czuciowy

*przez szczelinę oczodołową górną

do oczodołu

gałęzie:

n. łzowy

n. czołowy

n. nosowo-rzęskowy

n. szczękowy - n. maxillaris

czuciowy

*przez otwór okrągły

do dołu skrzydłowo-podniebiennego

dzieli się

gałęzie:

zębodołowe tylne górne

n. jarzmowy

n. podoczodołowy

nn. skrzydłowo-podniebienne

n. żuchwowy - n. mandibularis

mieszany

*przez otwór owalny

do dołu podskroniowego

dzieli się

gałęzie:

n. policzkowy

n. żwaczowy

n. językowy

n. zębodołowy dolny

n. jarzmowy

n. uszno-skroniowy

VI. n. odwodzący - n. abducens

ruchowy

z jądra ruchowego znajd. się w moście

*przez szczelinę oczodołową górną

unerwia:

m. prosty oka boczny

gdy uszkodzenie:

podwójne widzenie

zez zbieżny

VII. n. twarzowy - n. facjalis

mieszany +przywspółczulne

*przez otwór słuchowy wewnętrzny

przez otwór rylcowo-sutkowy

wł. czuciowe (smakowe):

w zwoju kolanka na śc. przyśr. jamy bębenk.

unerwiają:

receptory smakowe 2/3 przednich języka

eksteroreceptory ucha zewn. i środk.

wł. ruchowe:

kom. macierzyste w moście

unerwiają:

mm. wyrazowe twarzy

część mm. nadgnykowych

wł. przywspółczulne:

w jądrze ślinowym górnym w moście

unerwiają:

gruczoły łzowe

ślinianki podrzuchwowe i podjęzykowe

gruczoły bł. śluz. jamy ustnej właściwej

gruczoły bł. śluz. jamy nosowej

gałęzie:

n. skalisty większy

n. skalisty zewn.

struna wewnękowa

n. strzemiączkowy

n. uszny tylny

gdy uszkodzenie (najważniejsze):

upośl. grup wyrazowych twarzy np. opadnięcie kącika ust, niemożność zamykania oczu, niemożność marszczenia czoła

uszkodzenie struny bębenkowej

zaburz. czucia smaku

VIII. n. przedsionkowo-ślimakowy - n. vestibulocochlearis

czuciowy

*przez otwór słuchowy wewnętrzny

cz. ślimakowa:

w zwoju spiralnym wrzecionka ślimaka

do jąder krańcowych mostu

unerwia:

kom. słuchowe narządu spiralnego

cz. przedsionkowa:

w zwoju przedsionka, leżącego w dnie przewodu słuch. wewn.

do jąder krańcowych mostu i rdzenia przedł.

unerwia:

nabł. zmysł. grzebieni bańkowych przewodów półkolistych

plamkę woreczka

plamkę łagiewki

informuje o ruchach i położeniu głowy

gdy uszkodzenie:

utrata słuchu

szumy patologiczne

IX. n. językowo-gardłowy - n. glossopharyngeus

mieszany +przywspółczulne

wł. czuciowe (informacyjne):

ze zwoju górnego i dolnego, leżące w pobl. otw. żyły szyjnej

unerwiają:

bł. śluz. gardła

bł. śluz. jamy bębenk.

bł. śluz. trąbki słuchowej

1/3 tylnej cz. języka

wł. ruchowe:

z jądra ruchowego w rdz. przedł.

unerwiają:

mm. gardła

mm. podniebienia miękkiego

niektóre mm. nadgnykowe

wł. przywspółczólne:

z jądra ślinowego dolnego w rdz. przedł.

unerwiają:

śliniankę przyuszną

*przez otwór żyły szyjnej

gałęzie:

n. bębenkowy

gardłowe

językowe

migdałkowe

n. zatoki szyjnej

n. skalisty mniejszy

gdy uszkodzenie:

upośl. zmysłu smaku w odc. tylnym języka

upośl. podniebienie miękkie

X. n. błędny - n. vagus

mieszany +przywspółczulne

najdłuższy, dochodzi do jamy brzusznej

wł. czuciowe:

ze zwoju górnego i dolnego

wł. ruchowe i przywspółczulne:

z rdzenia przedłużonego

*przez otwór żyły szyjnej

krzyżuje tętnicę po stronie lewej

po łuku aorty dochodzi do okol. przełyku

odcinki:

-głowowy - gałęzie:

uszna

oponowa

-szyjny - gałęzie:

gardłowa

n. krtaniowy górny

n. krtaniowy wsteczny

sercowe

-piersiowy - w postaci 2 pni błędnych:

przedniego

tylnego

unerwia:

m.in. narządy głowy, szyi, kl. piers. i jamy brzusznej

gdy uszkodzenie:

porażenie mm. krtani - zaburzenie mowy

porażenie mm. podniebienia miękkiego

XI. n. dodatkowy - n. accessorius

ruchowy

korzenie:

-czaszkowe

-rdzeniowe

z jąder rdz. przedł. i pierwszych segm. rdz. kręg. (głównie C2 - C4)

korzenie rdzeniowe wchodzą do jamy czaszki przez otwór wielki k. potyl.

łączą się z korzeniem czaszk. w 1 nerw

*przez otwór żyły szyjnej

unerwia:

m. czworoboczny grzbietu

m. m-o-s (wraz z spl. szyjn.C2)

gdy uszkodzenie:

upośl. działania mięśni: m. czworobocznego grzb. i części m. m-o-s

XII. n. podjęzykowy - n. hypoglossus

ruchowy

z jądra ruchowego rdz. przedł.

*przez kanał nerwu podjęzykowego

unerwia:

mm. języka

gdy uszkodzenie:

zaburzenie artykulacji dźwięku poprzez uszkodzenie ruchomości mm. Języka