Referat : Rozumienie siebie - w jaki sposób poznajemy samych siebie.

Poznawanie siebie poprzez schemat Ja

Schemat ja-oparte na naszych przeszłych doświadczeniach zorganizowane struktury wiedzy o nas samych , które pomagają nam zrozumieć, wyjaśnić i przewidzieć własne zachowanie.

Williams James napisał: Poczucie własnej osobistej tożsamości […]jest dokładnie takie samo jak jakiekolwiek inne nasze spostrzeżenia tożsamości wśród zjawisk.

Nasze myśli nie są przypadkowe, sami tworzymy własne poglądy na temat siebie samych .Tworzymy z nich spójne schematy ,które pozwalają nam opisywać nowe zdarzenia życiowe.

Aby zrozumieć działanie tego schematu rozważmy taki przykład : Bawisz się z przyjaciółmi w grę ,która polega na zadawaniu sobie wzajemnie prostych pytań .Dostajesz pytanie ,który z Amerykanów pierwszy okrążył ziemię .Odpowiadasz: Jack Gleen. Twój przeciwnik mówi ,że był to John Gleen ,a zatem odpowiedź jest zła .Daj spokój- mówisz nie bądź taki dokładny .Jack Gleen ,John Gleen ,co za różnica? Spór staje się coraz bardziej ostry i nieprzyjemny , aż w końcu godzicie się ,by to jeszcze raz powtórzyć .

Jakie są twoje odczucia ,czego nauczył cię ten incydent ???

Odpowiedź zależy od indywidualnych schematów Ja.

Pamięć autobiograficzna

Pamięć autobiograficzna są to treść pamięciowe dotyczące własnych myśli, uczuć i zachowań w przeszłości.

Nasza wiedza w większości składa się z różnych zapisów pamięciowych np. nasze przeszłe zachowania , postawy czy też uczucia. Treści , które dotyczą nas samych psychologowie nazwali pamięcią autobiograficzną . Takie treści nas określają , jak i my również określamy te treści.

Jak mówi Anthony Greenwald gdyby historycy zmieniali i zniekształcali historie w takim stopniu, w jakim my to robimy w stosunku do własnego życia , straciliby pracę ! Schematy Ja pomagają nam organizować nową informację o nas samych, jak również pomagają nam organizować treści pamięciowe o naszych działaniach w przeszłości .

Najważniejszym składnikiem schematów dotyczących nas jest teoria stałości naszych myśli i uczuć.

Według Rossa ludzie dysponują wieloma takimi teoriami dotyczącymi stałości postawy i zachowań w czasie . Niektóre z naszych zachowań np. nasz nastrój ,to jak dobrze i szczęśliwie czujemy się w nowym związku , z biegiem czasu ulegają zmianom. Ross dowiódł też ,że niektóre z tych teorii są błędne co prowadzi do tego ,że przeceniamy wielkość zmiany ,która zaszła.

Poznawanie siebie poprzez interakcję społeczną

O sobie dowiadujemy się najwięcej od innych ludzi. Ludzie często mówią nam co o nas myślą . Te komunikaty pojawiają się już od wczesnego dzieciństwa i są obecne przez całe nasze życie . Ocenia nas rodzina ,koledzy, przyjaciele ,a także ludzie obcy.

Ja odzwierciedlone

Ja odzwierciedlone –spostrzeganie siebie oczami innych ludzi i włączanie ich opinii do własnego pojęcia Ja .

Rozważaniem kluczowego znaczenia innych ludzi w tworzeniu przez nas swojego pojęcia Ja zajmowali się Charles Horton Cooley i George Herbert Mead wpływowi teoretycy psychologii społecznej.

Mead rozwinął tę ideę twierdząc, że zdolność przyjmowania perspektyw innych osób ma decydujące znaczenie dla rozwoje poczucia Ja. Przyjmowanie ocen innych osób oznacza zrozumienie tego ,że mogą oni spostrzegać wszystko inaczej niż my sami, i że postrzeganie nas jest różne od naszego .

Teoria porównań społecznych

Teoria porównań społecznych –koncepcja ,zgodnie z którą poznajemy swoje własne zdolności i postawy poprzez porównywanie się z innymi ludźmi .

Teoria porównań społecznych koncentruje się na dwóch bardzo ważnych zagadnieniach : 1).kiedy angażujesz się w dokonywanie porównań społecznych –tzn. kiedy nie masz pewności jaka jest wartość twojego działania lub jakie dokładnie są twoje uczucia ,będziesz obserwował innych ludzi i porównywał siebie z nimi.

2). Kogo wybierasz jako tego, z kim się porównujesz –ta kwestia dotyczy tego z kim powinieneś się porównywać

Porównania społeczne w górę

Porównania społeczne w górę – porównywanie siebie z innymi ludźmi ,którzy lokują się wyżej niż my w zakresie jakiejś zdolności czy cechy , mające na celu określenie standardu doskonałości.

Festinger zauważył ,że gdy tworzymy trafny obraz samego siebie jest to zasadnicze jednak nie jest to jedyny powód dokonywania przez nas porównań społecznych.

Porównanie społeczne w dół

Porównanie społeczne w dół-porównywanie siebie z ludźmi ,którzy lokują się niżej w zakresie jakiejś zdolności czy cechy ,mające na celu uzyskanie poczucia większego zadowolenia z siebie.

Jeśli porównujesz się z ludźmi ,którzy są mniej utalentowani , mniej uprzejmi niż ty jesteś wtedy z siebie bardzo zadowolony.

Kierowanie wrażeniem.

Podstawowym przejawem naszej egzystencji społecznej jest autoprezentacja.

Autoprezentacja- jest to próba zakomunikowania poprzez nasze wypowiedzi, zachowania niewerbalne i działania, kim jesteśmy albo za kogo chcielibyśmy być uważani przez innych. Autoprezentacja nie zawsze jest prosta i jasna . Niekiedy chcemy by ludzie widzieli określony obraz naszej osoby. Wtedy angażujemy się w kierowanie wrażeniem.

Kierowanie wrażeniem - świadome bądź nie świadome aranżowanie staranie skonstruowanej prezentacji Ja, która wytworzy u innych określone wrażenie , zgodne z naszymi celami czy potrzebami w interakcji społecznej.

Strategie autoprezentacji.

Ingracjacja – proces polegający na tym ,że ludzie schlebiają jakiejś osobie ,często o wyższym statusie , wychwalają ją i w ogóle próbują wzbudzić w niej sympatię do siebie.

Promowanie siebie- proces polegający na tym ,że ludzie próbują wywrzeć pozytywne wrażenie na innych, opisując własne talenty i manifestując swoją wiedzę.

Odmienną formą promowania siebie jest pławienie się w cudzej chwale . Nie możesz być dobry we wszystkim ,a zatem nie zdołasz promować siebie skutecznie na wszystkich polach. Możesz jednak zbliżyć się do osób ,które mają talent lub odniosły wiele sukcesów, możesz imponować innym ponieważ znasz imponujących ludzi.

Kreowanie usprawiedliwień dla możliwej porażki – tworzenie utrudnień i wymyślanie usprawiedliwień dla samego siebie, żeby w wypadku niepowodzenia dysponować gotowym wytłumaczeniem.

Są dwa sposoby kreowania usprawiedliwień dla możliwej porażki .

Pierwszy z nich to ,że ludzie tworzą utrudnienia , które zmniejszają prawdopodobieństwo sukcesu. Jeśli rzeczywiście poniosę porażkę ,to winę za nią składam na te właśnie utrudnienia , a nie na swój brak zdolności .

Drugi sposób jest mniej radykalny ,ludzie nie tworzą przeszkód na drodze do sukcesu , lecz wymyślają gotowe usprawiedliwienia na wypadek porażki.