PSYCHOLOGIA TŁUMU - OPRACOWANIE

l. Wprowadzenie - era tłumów

0. decydujące zmiany dzięki którym odnawiają się cywilizacje zachodzą w ideach, pojęciach, i wierzeniach

1. dwa podstawowe czynniki tej przemiany:

1. zupełny upadek wszystkich dogmatów religijnych, społecznych i politycznych na których wyrosła dotychczasowa cywilizacja

2. powstanie zupełnie nowych warunków bytu i myślenia,których podłożem są współczesne odkrycia w dziedzinie nauki i przemysłu

0. najbardziej charakterystycznym i najsilniej udejrzającym rysem obecnego przejściowego stanu jest dojście do głosu warstw ludowych i przekształcanie się ich w warstwy panujące-rzeczywistym tego przejawem jest powszechne głosowanie

1. żądania tłumu : ograniczenie czasu pracy, wywłaszczenie kopalń, kolei żelaznych, fabryk i gruntów, równy podział dochodów, oddanie władzy warstwom ludowym

2. tłum nie posiada wielkiej zdolności rozmowania, posiada w zamian wielką zdolność do działania

3. historia uczy nas, że kiedy siły moralne na których opiera się dane społeczeństwo, traciły swą moc, tłumy przyspieszały dogorywanie wyczerpanej cywilizacji; moc tłumów jest niszcząca

4. istnieją tłumy zbrodnicze, ale i tłumy bohaterskie

5. tłum nie posiada zdolności do wytworzenia sobie własnych poglądów, lecz przyjmuje za swoje te, które zostały mu narzucone

ll.KSIĘGA PIERWSZA - DUSZA TŁUMU

RODZIAŁ 1 - OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA TŁUMU. PSYCHOLOGICZNE PRAWO JEGO JEDNOŚCI UMYSŁOWEJ.

0. słowem tłum oznaczamy zbiorowisko jakichkolwiek jednostek, niezależnie od ich narodowościm płci i wyznania, a także od przypadku, który je zgromadził

1. tłum psychologiczny tworzy jedną zbiorową istotę, którą rządzi prawo jedności umysłowej tłumów

2. tłum posiada cechy ogólne oraz specyficzne

3. tłumy możemy podzielić na dwie grupy :

3. tłum heterogeniczny - złożony z elementów do siebie niepodobnych

4. tłum homogeniczny - złożony z elementów bardziej lub mniej do siebie podobnych(sekty, kasty, klasy)

0. niełatwo jest dokładnie opisać duszę tłumów ponieważ ich organizacja jest zależna od rasy, struktury zbiorowości, jakości i siły bodzców które na nie działają

1. tylko w najbradziej zaawansowanej fazie organizacji - na niezmiennym i decydującym gruncie rasy- powstają nowe i specyficzne właściowości, a wszystkie uczucia i myśli poddają się pod jeden i ten sam kierunek => wtedy dopiero powstaje psychologiczne prawo jedności umysłowej tłumów.

2. jednostki tworzące tłum posiadają zbiorową duszę - dusza ta każe im inaczej myśleć, działać i czuć, aniżeli funkcjonowała by jednostka każda z osobna.

3. pewne idee i uczucia mają dostęp do wielu osobników tylko przez tłum

4. każdy nasz świadomy czyn rodzi się na gruncie nieświadomości ; istnieją także przyczyny utajone których rezultatem są niemal wszystkie nasze codzienne czyny => one tworzą duszę rasy i upodabniają do siebie wszystkie osobniki wchodzące w skład rasy.

5. w duszy tłumu zacierają sie umysłowe właściwości jednostek oraz ich indywidualności; w zgromadzeniu główną rolę odgrywają cechy zwyczajne, które posiada każdy człowiek

6. Cechy ogólne : zanik świadomości swego ja, przewaga czynników nieświadomych, kierowanie myślami i uczuciami przez sugestię i zaraźliwość, dążenie do jak najszybszego urzeczywistnienia sugerowanych idei

7. Przyczyny powstania cech specyficznych :

5. każda jednostka w tłumie nabywa poczucie niezwyciężonej potęgi, dzięki czemu pozwała sobie na upust tych namiętnościm które będąc sama z pewnością by stłumiła

6. zaraźliwość; zaraźliwość uczuć i czynów w tłumie do tego stopnia potrafi opanować jednotkę, że poświęci ona swe osobiste cele dla celó wspołnych, każdy kto jest na nią podatny staje się częścią tłumu

7. jednostka w tłumie nabywa cech wręcz przeciwnych do tych, jakie posiada każdy z nas indywidualnie (podatność na sugestie)

0. jednostka stanowiąca przez pewnien czas cząstkę tłumu czynnego popada w szczególny stan, podobny do stanu fascynacji, w jakim znajduje się człowiek uśpiony przez hiponotyzera - pod wpływem sugestii wykonuje ona pewne czyny z nadzwyczajną gwałtownością ; sugestia opanowując wszystkie jednostki potęguje się jeszcze na mocy wzajemnego oddziaływania

1. człowiek jako jednostka posiada pewną kulturę, w tłumie zaś staje sie istotą dziką i niewolnikiem instynktów. Ma spontaniczność, gwałtowność i okrucieństwo i równocześnie bohaterstwo, entuzjazm pierwotnego człowieka. Cechuje ją nadzywczajna łatwość ulegania wpływowi słów i obrazów, zdolność do wykonania takich czynów jakie są sprzeczne z jej najoczywistszym interesem => tłum pod względem intelektualnym zawsze stoi niżej od jednostki

RODZIAŁ DRUGI - UCZUCIA I MORALNOŚĆ TŁUMU

# 1. IMPULSYWNOŚĆ, ZMIENNOŚĆ I DRAŻLIWOŚĆ TŁUMU

0. jednostka potrafi panować nad swoimi odruchami, tłum tej zdolności nie posiada

1. najwspanialszy nawet czyn, jeżeli nie został dokonany pod kierunkiem mózgu, jest wynikiem tylko chwilowego impulsu

2. ciągła zmienność impulsów, które działają na tłum i którym on ulega, sprawia że tłum ciągle się zmienia - w jednej chwili z okrutnego może zmienić się w szalachetny i naprawdę bohaterski

3. wytrwałość jest obca tłumowi tak samo jak myślenie

4. drażliwośćm zmienność i implusywność rodzą się zawsze na podłożu cech rasowych

5. tłum jest zawsze usposobienia kobiecego, a najbardziej kobiece cechy ma tłum romański

#2. PODATNOŚĆ NA SUGESTIE I ŁATWOWIERNOŚĆ TŁUMU

0. sugestia jest zaraźliwa w każdej ludzkiej zbiorowości

1. tłum na ogół zajmuje pozycje wyczekującej uwagi co ułatwia sugestię

2. ulegając ciągle nieświadomości, poddając się wszelkiego rodzaju sugestiom itp. tłum jest nadzwyczaj łatwowierny

3. nie istnieją dla tłumu rzeczy niewiarygodne dlatego mogą się wśród niego szerzyć legendy i opowiadania najbardziej fantastyczne

4. tłum myśli obrazami, a jeden wywołuje u niego szereg nowych , nie łączących się logicznie z pierwszym

5. dzięki zaraźliwości przekształcenie faktów odbywa się u wszystkich osobników danej zbiorowości w jednakowy sposób => tworzenie się zbiorowych halucynacji

# 3. PRZESADA I PROSTOTA W UCZUCIACH TŁUMU

0. w sferze uczuć - wielka przesada i wielka prostota, upodobnienie do ludzi pierwotnych

1. pojmowanie całościowe

2. tłum z jednej krańcowości zbyt szybko przerzuca się w drugą

3. gwałtowność zwłaszcza w tłumie heterogenicznym jest spotęgowana przez brak odpowiedzialności

4. przesada dotyczy przedewszystkim złych uczuć, choć właściwie pokierowany jest zdolny do bohaterskich czynów

5. Sposoby opanowania duszy tłumu: przesada, bezwarunkowe twierdzenie, powtarzanie tego samego po kilka razy, niezagłębianie sie w logiczne dowody

6. zalety i cnoty wybrańców tłumu też muszą byc nadzwyczajne

#4. NIETOLERANCJA, AUTORYTARYZM I KONSERWATYZM TŁUMU

0. tłum będąc zdolnym do uczuć tylko prostych i przesadnych, przyjmuje lub odrzuca sugerowane mu poglądy, wierzenia i idee albo jako absolutna prawdę albo jako absolutną nieprawdę

1. opierając się na poczuciu siły i braku wąpliwości co jest prawdą, a co nie, tłum jest w tym samym stopniu autorytarny co nietolerancyjny

2. autorytaryzm i nietolerancja to cechy wspólne wszystkim kategoriom tłumów, chociaż ich natężenie bywa różne, w czym zasadniczą rolę odgrywa rasa

3. autorytaryzm i nietolerancja są uczciami dla tłumu jasnymi, tak że skwapliwie je przyjmuje i dąży do jak najszybszego ich urzeczywistnienia

4. wobec siły tłum staje się potulny, a na uczucie dobroci jest zupełnie niewrażliwy, gdyż dobroć uważa za objaw słabości

5. tłum jest zawsze gotów powstać przeciw słabej władzy, nie mocnej. Jeżeli siła władzy ciągle sie zmienia tłum przechodzi ciągle od anarchii do uległości i na odwrót

6. gwałtowność tłumu jest krótkotrwała

7. tłumem zbyt despotycznie władają bodźce nieświadome, zbyt silnie ulega on wpływom odwiecznej dziedziczności, co wywołuje w jego duszy tendencje do konserwatyzmu ; zasadniczo w swej duszy posiada silny konserwatyzm

8. tłum czci tradycje i czuje głęboki, podświadomy wstręt do nowatorstwa, ponieważ boi się zmian swego materialnego bytu

9. tłum stojący u władzy nie miesza się w wielkie odkrycia na polu nauki i przemysłu

#5. MORALNOŚĆ TŁUMU

0. tłum jest zbyt zmienny i gwałtowny by mógł być moralny ; jeśli jednak do tego pojęcia włączymy przejawy takich cech jak : poświecenie, bezinteresowność,ofiarność,prawość to można powiedzieć że tłum czasem zdobywa się na bardzo wzniosłe czyny moralne ; moralność tłumu jest nieświadoma

1. jedynie zbiorowości są zdolne do wielkiego poświęcenia i wysoce bezinteresownych czynów

2. tłum ulega więc albo bardzo niskim instynktom albo błyszczy czynami nadzywczajnie moralnymi

ROZDZIAŁ TRZECI - IDEE, ROZUMOWANIE I WYOBRAŹNIA TŁUMU

#1. IDEE TŁUMU

0. Idee można podzielić na dwie grupy :

8. idee przypadkowe i przejściowe- powstają pod wrażeniem chwili

9. idee zasadnicze - otoczenie, dziedziczność i opinia nadają im cech niezmienności

0. każda idea aby zawładneła tłumami, musi być i podana w formie obrazowej i prostej, prosta idea ulega przekształceniom w zależności od rasy

1. w duszy tłumu istnieją idee bardzo sprzeczne; tłum jest zdolny do dokoniania czynów najbardziej sprzecznych, a brak krytyzycmu nie pozwala mu zauważyć tej sprzeczności

2. żadna idea nie podlega hierarchi

3. idea opanowuje tłum gdy przeniknie w jego nieświadomość i sferę uczuć ; osiąga ona olbrzymią moc i popycha tłum do odpowiednich czynów

4. idee powoli i z trudem wrastają w duszę tłumu, ale i nie łatwiej uwalniają ją od swej władzy

#2. JAK ROZUMUJE TŁUM?

0. rozumowanie tłumów charakteryzuje: kojarzenie rzeczy zupełnie niepodobnych,połączonych tylko pozornymi więzami i natychmiastowe uogólnianie poszczególnych wypadków

1. niezdolność do poprawnego rozumowania łączy się z brakiem krytycyzmu( brakiem umiejętności wyczuwania co jest prawdą a co fałszem) i niezdolnością do trafnego sądu o jakimkolwiek czynie czy przedmiocie

2. tylko sąd narzucony znajdzie u tłumu uznanie

#3. WYOBRAŹNIA TŁUMU

0. nadzywczaj wrażliwa wyobraźnia tłumu

1. tłum potrafi myśleć wyłącznie obrazami i jest bardzo wrażliwy na obrazowe przedstawienie faktu lub rzeczy

2. do tłumu przemawia w sposób szczególny sztuka teatralna

3. urojenie działa na tłum nie z mniejsza siłą niż rzeczywistość; skłonność do mieszania tych dwóch sprzecznych rzeczy

#4. RELIGIJNE FORMY PRZEKONAŃ TŁUMU

0. badania przekonań tłumu na przestrzeni epok wykazały że czy to w epoce fanatyzmu religijnego, czy wielkich przewrotów politycznych, przybierają one pewną charakterystyczną formę : uczucia religijne

1. Cechy uczuć religijnych : uwielbienie dla najwyższej istoty, obawa przed przyznawaną jej potęgąm bezwzględne posłuszeństwo jej nakazom, niemożność dyskutowania dogmatów, pragnienie ich upowszechnienia, uznanie za wroga każdego kto tych prawd nie wyznaje

2. fanatyzm i brak tolerancji jednostek w tłumie

3. jednostka ciesząca się uznaniem tłumu może stać się dla niego bóstwem, np. Napoleon dla Francuzów

4. tłum potrzebuje religii - poglądy wtedy dopiero zostaną przyjęte przez tłum, kiedy przybiorą formę religii dzięki której będą mogły podlegać dyskusji

lll. KSIĘGA DRUGA- POGLĄDY I WIERZENIA TŁUMU

ROZDZIAŁ PIERWSZY -CZYNNIKI MAJĄCE POŚREDNI WPŁYW NA WIERZENIA TŁUMU

0. Podział na czynniki :

10. Pośrednie - czynią one tłum zdolny do przyjęcia pewnych przekonań, a odrzucenia innych; grunt pod nowe idee; bodźce pośrednie które można odszukać w każdym wierzeniu to : rasa, tradycja,czas, instytucje i wychowanie

11. Bezpośrednie - bez nich wpływy pośrednie nie mogłyby wywrzeć najmniejszego skutku, wprowadzają w czyn przekonania tłumu

#1. RASA

0. jej wpływ przewyższa wszystkie inne czynniki

1. rasa tłumaczy rozmaitość dążeń i sposobów postępowania różnych ludów, jak również to że oewne okoliczności silniej oddziaływują na jeden lub, a słabiej na drugi

#2. TRADYCJA

0. przez tradycję rozumiane są idee,potrzeby i uczucia przeszłości; synteza rasy

1. gwałtowny skok w rozwoju narodu może przyczynić się do jego zguby nigdy zaś do jego dobra

2. tradycja jako przewodnik narodu, jego dusza bez której nie możliwa jest żadna cywilizacja

3. niemal każdy czyn jednostki w tłumie zależy w pierwszym rzędzie od tradycji

4. jeżeli naród dopuści do niezmienności w zachowaniach narodu przez wiele pokoleń, nie może się rozwijać

5. rewolucje nie przynoszą pozytywnego skutku,ponieważ po pewnym czasie następuje powrót do starych nawyków lub rozbicie państwa => naród powinien przestrzegając tradycyjnych instytucji, poddawać je powolnym, ale mało znaczącym przekształceniom

6. najwiekszymi zwolennikami tradycji są kasty

#3. CZAS

0. ma on siłe twórczą oraz niszczącą

1. bez współpracy z czasem nie mogą ustalać się cechy rasowe

2. na skutek działania czasu kształtują się poglądy i wierzenia tłumu => grunt pod ich rozrost

3. czas gromadzi pozostałości wierzeń i myśli, zamieniając je w podłoże nowych idei

#4. INSTYTUCJE POLITYCZNE I SPOŁECZNE

0. wiele współczesnych teorii społecznych przyjmuje instytucje za swe kryterium i punkt oparcia

1. instytucje i rządy to wytwór rasy

2. instytucje same w sobie nie są ani złe ani dobre => zależność od narodu

3. bez współpracy czasu żaden naród nie potrafi dokonać istotnego przeobrażenia swych instytucji

4. los narodu zależy od jego charakteru a nie formy rządu

5. zmiany należy pozostawić dwom czynnikom : konieczności i czasowi

6. instytucje nie mogą uchodzić za sposób oddziaływania na duszę tłumu

#5. OŚWIATA I WYCHOWANIE

0. oświata nie umoralnia ludzi, nie uszczęśliwia, nie zmienia ich odziedziczonych po przodkach namiętności i instynktów; źle pokierowana może porowadzić do zguby

1. wg Adolfa Guillota przestępczość szerzy się przede wszystkim wsród młodzieży, której bezpłatna i obowiązkowa szkoła zastąpiła praktykę i naukę w handlu i rzemiośle

2. kardynalnym błędem systemu wychowania jest przyjęcie faszywej postawy psychologicznej iż mechaniczne wbijanie do głowy podręczników rozwija inteligencję

3. doświadczenie życiowe pokazuje skutki złej oświaty

4. od sposobu krzewienia oświaty i wychowania zależy w dużym stopniu uszlachetnienie lub zwyrodnienie charakteru wychowanków a tym samym i duszy tłumu

RODZIAŁ DRUGI - CZYNNIKI MAJĄCE BEZPOŚREDNI WPŁYW NA POGLĄDY TŁUMU

#1. OBRAZY, SŁOWA I HASŁA

0. badania nad wyobraźnią tłumu wykazały, że oddziałowuje się na nią zwłaszcza obrazami, jeżeli zaś nie dysponujemy obrazami, należy użyć odpowiednich słów i haseł

1. moc słów ściśle wiąże się z wywołanymi przez nie obrazami i nie zależy od ich rzeczywistego znaczenia

2. słowa o jak najbradziej nieokreślonym znaczeniu oddziaływują z wiekszą siła niż te o określonym znaczeniu => mają moc magiczną

3. słowo to tylko bodziec wywołujący w duszy pewne wyobrażenia, których treść zależy w pierwszym rzędzie od sposobu i siły wypowiedzenia

4. słowa zmieniają znaczenie w ciągu wieków jak i wśród narodów => aby oddziałać na tłum trzeba znać aktualne znaczenie danego słowa

5. moc słów jest taka wielka,że nawet znienawidzona rzecz, skoro otrzyma nową ,atrakcyjną nazwę zostanie radośnie przyjęta

#2 ZŁUDZENIA

0. niegdyś panowały złudzenia religijne, teraz zaczynają władać duszą tłumu złudzenia natury filozoficznej i socjologicznej

1. złudzenia są tworami wyobraźni pokoleń, którym narody zawdzięczają wspaniałość sztuki i wielkość cywilizacji

2. tłum poddaje sie złudzeniom instynktownie

#3 DOŚWIADCZENIE

0. jest jedynym skutecznym sposobem aby zaszczepić w duszy tłumu jakąś prawdę lub rozwiać nazbyt niebezpieczne złudzenie

1. musi się ustawicznie powtarzać lub trwać bardzo długo

2. znaczenie faktów historycznych i płynące z nich doświadczenie wywrze wpływ na duszę tłumu jedynie gdy będzie się powtarzać w życiu wielu kolejnych pokoleń => wtedy możliwe jest wykorzenienie głęboko tkwiących w duszy tłumu złudzeń

#4 ROZUM

0. dowodzenie rozumowe nie oddziaływuje na tłum, który pojmuje tylko bardzo pierwotne kojarzenie pojęć

1. słabość rozumowania w straciu w uczuciami; to uczucia wytworzyły pojęcia tj: honor, wiara, miłość ojczyzny

RODZIAŁ TRZECI - PRZYWÓDCY TŁUMU I ICH METODY PRZEKONYWANIA

#1. PRZYWÓDCY TŁUMÓW

0. przywódca odgrywa wielką rolę, rozpowszechnia swoje poglądy; jest początkiem tłumu heterogenicznego oraz sekt

1. przywódca często bywa najpierw cząstką tłumu, pewna idea do tego stopnia opanowuje jego duszę że niczego poza nią nie widzi

2. przywódcami tłumu są najczęściej ludzie czynu, nie myśliciele ; bądź ludzie o starganych nerwach lub na pół obłąkani

3. poświęcają swe osobiste cele i rodzinę, zanika u nich instynkt samozachowawczy

4. ich rolą jest budzenie wiary

5. przywódca służy za przewodnika tłumu

6. ich autorytet bywa absolutny, dzięki czemu idee przez nich głoszone utwierdzają swą potęge

7. często zastępują władzę państwową, gdyż traci ona na znaczeniu

8. bez przywódcy tłum staje się chaotycznym zbiorowiskiem

9. pragnienie posłuszeństwa nakazuje tłumowi poddać się każdemu kto chce być jego panem

10. podział przywódców na dwie grupy :

12. Ludzie energiczni, o silnej lecz zmiennej woli- cechuje ich gwałtowność, odwaga i przedsiębiorczość ; umieją spełnić swą rolę kiedy ktoś inny nad nimi stoi bądź prowadzi ich jakaś idea

13. Ludzie o silnej i wytrwałej woli- cechuje ich wytrwała wola ; wywierają na duszę tłumu trwalszy wpływ

#2. METODY DZIAŁANIA PRZYWÓDCÓW : TWIERDZENIE, POWTARZANIE, ZARAŹLIWOŚĆ

0. przywódcy muszą mieć prestiż

1. skutek wpływu metod działania na tłum jest trwały

2. twierdzenie musi być wolne od wszelkiego rozumowania, pozbawione dowodów i nie liczące się nawet ze znaną tłumowi rzeczywistością => im mniej uzadaniona myśl tym bardziej działa na uczucia tłumu

3. twierdzenie dopiero wywrze pożądany wpływ, kiedy będzie ustawicznie powtarzane w tej samej formie => przenikniencie do duszy tłumu powoduje że dane poglądy zostaną uznane za prawdę nie do podważenia

4. gdy powtarzanie zyskuje zgodę wiekszości zainteresowanych, powstaje opinia publiczna i pojawia się potężny mechanizm zaraźliwości

5. zaraźliwość działa także na odległość, jej skutkiem jest naśladownictwo

6. zaraźliwość narzuca pewne poglądy jak i uczucia

7. każda idea żyjąca w duszy tłumu po pewnym czasie zostaje narzucona wyższym warstwom społecznym; poglądy tłumu zawsze biorą początek we wzniosłej idei która została wytworzona przez jednostkę warstwy wyższej lecz nie wywarła wpływu na otoczenie

#2. PRESTIŻ

0. ideom głoszonym za pomocą twierdzeń, powtarzania i zaraźliwości moc sprawczą nadaje prestiż

1. prestiż może obejmować nawet podziw i strach => mogą być jego podstawą, albo wogóle nie zawierać się w nim

2. prestiż jest swoistego rodzaju fasynacją jaką wywiera na nasz umysł istota, dzieło lub idea; jest najsilniejszą podporą każdej władzy

3. rodzaje prestiżu :

14. Nabyty- może mieć swe źródło w nazwisku, majątku bądź sławie

15. Osobisty - jest indywidualny, może współitnić z nazwiskiem, majątkiem czy sławą, ale może nie mieć też z nimi nic wspólnego , posiadają go nieliczne jednostki wywierające czar na otoczenie, narzucają swe idee i uczucia

16. istnieje także prestiż który dotyczy poglądów, utworów, dzieł artystów, rodzi się przez powtarzaniu pochlebnych sądów o nich

0. prestiż zabija niezależny sąd, krytycyzm i bezstronność

1. prestiż jest podstawą do przekonania tłumu, najważniejszym jego elementem jest powodzenie

RODZIAŁ CZWARTY - GRANICE ZMIENNOŚCI WIERZEŃ I POGLĄDÓW TŁUMU

#1. WIERZENIA STAŁE

0. wierzenia posiadają cechy zmienne i stałe => mamy zatem doczynienia z wierzeniami niezmiennymi, oraz chwilowymi i zmiennymi

1. powierzchowną opinię łatwo wytworzyć gdyż tłum jest na nią podatny ale utrwalić dużo trudniej , tak samo trudno przychodzi wykorzenienie pewnych poglądów z duszy tłumu

2. wierzenia trwałe i powszechne są ostoją cywilizacji, nadają kierunek ideom i są w stanie tchnąc w tłum poczucie obowiązku i wiarę

3. nowe wierzenia są inspiratorem do przemian , nie ograniczona władza nad tłumem

4. wierzenia powszechne wpływają na idee chwilowe i drugorzędowe, są jednak skutkiem tradycji, poglądów i obyczajów na przestrzeni wieków

#2.ZMIENNE OPINIE TŁUMU

0. zależa od konstytucji psychicznej danej rasy

1. wszystko co jest sprzeczne z wierzeniami i uczuciami rasy jest nie trwałe, i nawet po chwilowym okresie buntu, stare tradycje wracają na swe tory

2. przekonania nie mające podstawy na powszechnych wierzeniach nie osiągną nigdy stałości

3. zmienność poglądów tłumów zależy od :

17. dotychczasowych wierzeń które traca moc

18. rosnącej potęgi mas, której nie przeciwstawia się żadna moc

19. wielkiego rozwoju prasy, ciągle uwikłanej w sprzeczne poglądy

IV. KSIĘGA TRZECIA- KLASYFIKACJA I OPIS RÓŻNYCH KATEGORII TŁUMÓW

ROZDZIAŁ PIERWSZY - PODZIAŁ TŁUMÓW

Kategorie tłumów możemy ująć następująco:

20. Tłumy heterogeniczne

21. bezimienne np. tłum uliczny,gromada gapiów => nie posiada poczucia odpowiedzialności

22. nieanonimowe np. parlament, ława przysięgłych => mocno rozwinięte poczucie odpowiedzialności

2. Tłumy homogeniczne

23. sekty np. religijne, polityczne

24. kasty np. wojskowe, robotnicze

25. warstwy np. mieszczaństwo, chłopi itd

#1. TŁUMY HETEROGENICZNE

0. składają się z bardzo różnorodnych jednostek pod względem zawodowym i rozwoju umysłowego

1. tłum składający sie z Anglików i Chińczyków różni się bardzo od tłumu złożonego także z różnorodnych jednostek ale należących do różnych narodowości np.Polacy, Francuzi

2. dusza rasy panuje nad duszą tłumu ; rasa jest pożądnym motorem który zakreśla granice rozwoju całej konstytucji psychicznej tłumu

#2. TŁUMY HOMOGENICZNE

0. Sekta => pierwszy stopień organizacji tłumów homogenicznych

26. jednostki często różniące się wychowaniem, pochodzeniem i wykształceniem

27. wspólna wiara lub cel

0. Kasta => najwyższy stopień organizacji

28. jednostki jednego i tego samego zawodu, sfery i jednakowego stopnia inteligencji

0. Warsta

29. różne pochodzenie jednostek

30. zbliżona wspólnota zajęć, sposób życia i warunki otoczenia

RODZIAŁ DRUGI - TŁUM ZWANY ZBRODNICZYM

0. każda zbrodnia dokonana przez tłum jest najczęściej wynikiem jakiejś potężnej sygestii, a uczestniczące w niej jednostki działają w przeświadczeniu, że spełniają swój święty obowiązek

1. tłum zbrodniczy zawiera wszystkie cechy tłumu

2. występowanie uczuć przeciwstawnych np.okrucieństwo vs. tkliwość

ROZDZIAŁ TRZECI - SĄDY PRZYSIĘGŁYCH

0. przykład tłumu heterogenicznego o określonej nazwie

1. cechują się : podatnością na sugestie, przewagą uczuć nieuświadomych, małą zdolnością rozumowania, wpływem przywódców

2. sędziowie przysięgli są przede wszystkim pod wpływem uczuć s nie rozumowania

3. sędziowie jako jednostki potępiają pewne zbrodnie i domagają się ich surowego ukarania ; przysięgli z nadzwyczajną wyrozumiałością mówią o tych zbrodniach, uważając że ich źródłem są namiętności

4. sądy przysięgłych ulegają wszelkiemu prestiżowi

5. każdy dobry obrońca oddziaływuje przede wszystkim na uczucia przysięgłych nie siląc się specjalnie na rozumowe dowody

6. sędziowie przysięgli instynktownie odróżniają winę mordercy od winy uwiedzionej dziewczyny i nie potrafią zastosować do obydwu kategorii przestępstw jednakowego wymiaru kary

RODZIAŁ CZWARTY - TŁUM WYBORCZY

0. zbiorowość powołana do wyboru przedstawicieli do ciał z władzą wykonawczą lub prawodawczą ; tłum heterogeniczny

1. kandydat powinien posiadać prestiż

2. tłumy których większość stanowią chłopi i robotnicy nie wybierają przedstawicieli ze swojej warstwy ponieważ nie mają oni prestiżu

3. Powodzenie kandydata zapewni: prestiż, schlebianie tłumowi i pragnieniom wyborców, obietnice,

4. program kandydata nie powinien być zbyt kategoryczny, kandydat nie powinien szczędzić natomiast ustnych obietnic ; program powinien być mglisty

5. do tłumu wyborczego odnoszą się te same metody przekonywania co to tłumu psychologicznego

6. dogmat powszechnego prawa wyborczego posiada obecnie taką samą moc, jak w średniowieczu miały dogmaty religijne

7. powszechne prawo wyborcze wszędzie ma ten sam charakter i jest wyrazem potrzeb oraz nieuświadomionych dążeń danej rasy

ROZDZIAŁ PIĄTY - ZGROMADZENIE PARLAMENTARNE

0. Zgromadzenie parlamentarne należy do grupy tłumów heterogenicznych o określonej nazwy

1. ustrój parlamentarny jest ideałem niemal wszystkich narodów cywilizowanych, a moc swą czerpie z błędnego ale powszechnie przyjętego poglądu psychologicznego, że znaczne grono ludzi posiada więcej kwalifikacji do powzięcia uchwały rozumnej i niezależnej aniżeli szczuplejsza garstka

2. cechy : prostota poglądów, drażliwość, podatność na sugestie o wyraźnich granicach, decydujący wpływ przywódców, przesada w uczuciach

3. nie liczą się z praktycznym zastosowaniem powziętych uchwał

4. każda partia ma odrębne zasady => parlamenty wydają skrajne opinie

5. jeżeli przywódcy mają jednakowy wpływ na całe zgromadzenie, wówczas poseł ulegając nieustannie sprzecznym sugestiom będzie zawsze niezdecydowany

6. przywódcy stronnictw to faktycznie przywódcy zgromadzenia parlamentarnego bo tłum nie może obejść się bez pana

7. przywódcy liczą na swój prestiż od którego zależy ich wpływ w parlamencie ; prestiż daje im niemal nieograniczoną władzę

8. przywódca rzadko wyprzedza opinię, zazwyczaj dostosowuje się do jej błędów ; musi przemawiać językiem stanowczych twierdzeń, jego styl musi być obrazowy, rozumowanie zamknięte w obrębie kilku pojęć ogólnych

9. nieznany mówca przytaczający szerego trafnych dowodów i faktów nie będzie słuchany

10. wielu przypadkach jednostki wchodzące w skład tłumu nie tracą swej indywidualności dzięki czemu zgromadzenie może też wydawać doskonałe ustawy

11. dzieło tłumu jest zawsze gorsze od dzieła jednostki

12. mimo wad u niedomagań zgromadzenia parlamentrane są dla narodów zachodniej Europy najlepsza formą rządów ponieważ zabezpieczają je od jarzma tyranii jednostek

13. niebezpieczeństwa parlamentu :

31. wymuszone marnotrawienie grosza publicznego, wzrastające ograniczenie swobód indywidualnych

32. ustawy godzące w jednostkę