Układy które regulują pracą organizmu : ukł. nerwowy ukł. hormonalny
Funkcje regulacja czynności. Hormon dostaje się do krwi i krąży z nią do danego narządu.
Hormony- są to białka albo cząstki białek (peptydy, sterydy)
W siodełku tyreckim leży przysadka mózgowa jest częścią mózgu. Zbudowana jest z trzech płatów : przedniego ( gruczołowego) , pośredniego ( część szczątkowa zanikająca wraz z wiekiem ) i tylnego ( nerwowego). Przysadka jest gruczołem ,który łączy układ hormonalny z nerwowym. Reguluje też pracę innych gruczołów wewnątrzwydzielniczych.
Przedni płat ma gruczołową budowę, a jego pracą zawiadują impulsy docierające drogą dokrewną z podwzgórza które produkują czynniki hamujące i przyścpieszające
TROPOWE (wpływają na inny narząd wydzielania wewnętrznego)
Hormony produkowane przez przedni płat przysadki mózgowej (białka)
*adrenokortykotropowy (ACTH) -wpływa na nadnercza składa się z dwóch części kory nadnerczy i rdzenia nadnerczy. Produkuje adrenaline i noradrenaline.
KORA PRODUKUJE HORMONY:
- mineralosterydy (warstwa kłębkowata nadnerczy zatrzymuje sód wydala potas)
- glikosterydy (stosowane w dopingu zwiększają mase mięśniową i przysfajanie białek)
- antrogeny- męskie hormony (testosteron)
*tyreotropowy (TSH) - pobudzać tarczycę do wydzielania hormonu
tarczyca- gruczoł zbudowany z dwóch płatów połączone cieśnią
tarczyca produkuje hormony takie jak:
trójjodotyronina ( T3 ) oraz tyroksyna ( T4 ) (w składzie ich jes jod)
hormony te przyspieszają przemiane materi jeżeli jestich zbyt dużo to mamy nadczynność tarczycy jeżeli za mało niedoczynność.
Nadczynność tarczycy - przyśpieszenie akcji serca, potliwość, spadek wagi ciała, łaknienie, bezsenność)
Niedoczynnośc tarczycy -wzrost wagi ciała, senność, spowolnienie akcji serca, obrzęki na podudziach
Cukrzyca - nadmierne pragnienie, duży apetyt, spadek wagi ciała
Wola- zwiększenie objętości przy tarczycy przez brak jodu
*gonadotropowe produkuje hormo luteotropowy, luteinizujący, folikulinizujący hormony te wpływają na jajniki i jądra
jajniki produkują hormony
Estrogeny - które dominują w pierwszym cyklu przed owulacyjnym
Progesteron - utrzymuje ciąże
HORMONY NIETROPOWE
1.) hormon wzrosty
-nasadach kości długich występuje chrząska która zrasta sie w ok. 20 roku życia i kostnieje
-jeżeli hormonu nietropowego jest zbyt mało wtedy następuje karłowatość przysadkowa
-jeżeli jest go zbyt dużo następuje gigantuzm
-jeżeli chrząski uległy zamknięciu (skostniały) wtedy wystepuje akromegalia (powiększenie stóp i dłoni)
2.) prolaktyna - produkuje mleko w gruczołach piersiowych
TYLNY PŁAT PRZYSADKI MÓZGOWEJ produkuje hormon
-antydiuretyczny- wazopresyna zmniejsza wydzielanie moczy zatrzymuje wode w organiźmie, hormon który wpływa na ciśnienie żyły wrotnej
-oksytocyna odpowiada za skurcze macicy akt porodowy wyrzut mleka z gruczołów piersiowych
komórki pośredniej części przysadki mózgowej peodukuja hormon
-melanotropowy odpowiadająy za odkładanie się barwnika w skórze
Pomiędzy narządami dokrewnymi a przysadką mózgową sprzężenie zewnętrzne dotyczy kory nadnerczy i ATCH.
W tarczycy wystepują komórki C produkujące hormon kalcytoninowe wpływajace na gospodarke wapniowo-fosforową, kalcytolina działa przeciwstawnie do parathormonu hormonu produkowanego przez przytarczyce. NIe podlegaja wpływą przysadki mózgowej.
Parathormon- zwiększa poziom wapnia a obniża poziom fosforu (przewód pokarmowy, kości, nerki )
Trzustka- zewnątrz wydzielniczy
-alfa ( produkuje hormon glukagon- umożliwia rozkład glikogenu w wątrobie i mięśniach)
-beta (produkuje insuline- umożliwia przejście glukozy z krwi do komórek)
-gama (produkuje hormon gastryna- zwiększa wydzielanie soku żołądkowego)
W Nerce występują dwa typy komórek mającą czynność hormonalną
- hormon renina (wpływa na ciśnienie krwi)
- hormon erytropoetyna (wpływa na zwiększona produkcje krwinek czerwonych)
Komórki rozrzucone w przewodzie pokarmowym które mają czynność hormonalną są to komórki serca i APUD te komórki produkują hormony :
-sekretyna (zwieksza wydzielanie soku trzustkowego - gastryna)
- ......................... ( zwiększa wydzielanie żółci, obkurcza pęcherzy i umożliwia wyrzucanie żółci)