Ad. 1. Wymień metody resocjalizacyjne

a) bezpośredniego oddziaływania

• wpływ osobisty (przykład własny doradzanie wychowawcze, przekonywanie)

b) pośredniego oddziaływania

• oddziaływania sytuacyjne (organizowanie doświadczeń uczących, nagradzanie i karanie wychowawcze, uświadamianie skutków zachowań, trening)

• grupa jako środek resocjalizacji: metoda samorządów, kształtowanie celów, norm i struktury grupy, podnoszenie spoistości i prestiżu grupy.

c) twórcze metody resocjalizacji
-metoda teatru resocjalizacyjnego
-metoda resocjalizacji przez sport
-drama jako metoda wspomagająca proces resocjalizacji
-terapia przez muzykę jako metoda wspomagająca proces resocjalizacji
-plastyka jako metoda wspomagająca proces resocjalizacji
-psychodrama i socjodrama jako metoda wspomagająca proces resocjalizacji

1. Gr. - metody bezpośredniego oddziaływania (opierają się o elementy psychotechniki) Wychowawca lub inna osoba wychowanek

2. Gr. - metody pośredniego oddziaływania (opierają się o socjotechnikę i kulturo technikę)

Wychowawca sytuacje społeczne wychowanek

grupy

elementy kultury np. sytuacje wychowawcze

Ad. 2. Zdefiniuj pojęcia: wychowanie resocjalizujące i metody resocjalizacji

Wychowanie resocjalizujące - świadomy i celowy proces bezpośredniego lub pośredniego oddziaływania na osoby wykolejone w celu przysposobienia ich do pełnienia konstruktywnych ról społecznych, w sposób zgodny ze społecznymi oczekiwaniami

Metody resocjalizacji - są to sposoby realizacji określonych zadań , wykorzystujące wymienione prawidłowości zachowania sie człowieka w sytuacjach społecznych.

Biorąc pod uwagę przede wszystkim potrzeby praktyki wychowawczej, wydaje się, ze metody resocjalizacji można podzielić ze względu na środki jakimi dysponuje wychowawca w realizacji zadań. Ma on do dyspozycji cztery rodzaje środków:

• osobiste walory własne lub innych osób

• sytuacje społeczne

• grupy formalne i nieformalne

• elementy kultury

Ze względu na przedstawione kryterium podziału omawianych metod można mówić o metodach bezpośredniego i pośredniego oddziaływania wychowawcy na wychowanka. Do

pierwszej kategorii zalicza się oddziaływania za pomocą osobistych walorów, druga zaś kategoria obejmuje oddziaływania za pomocą pozostałych trzech typów środków. Metody stosujemy od razu od pierwszego dnia naszej pracy !!!

Ad. 3. Od czego zależy wybór metody resocjalizacji?

Od czego zleży to na jakie metody się decydujemy:

• od wyjściowego stanu osobowości wychowanka

• od rodzaju sytuacji w jakiej odbywa się wychowanie

-od realizowanego przez nas zadania resocjalizacji

Ad. 4. Scharakteryzuj interakcje wychowawcy z wychowankiem oparte na:

a) relacjach zewnętrznych

Występuje wtedy, gdy wychowanek postrzega kontakty z wychowawcą wyłącznie jako sposób na unikanie kar, albo zdobycie jakichś ubocznych nagród. Same zachowania wychowawcy, np. jego opinie, rady, oceny, nie mają dla podopiecznego wartości nagradzającej; są mu obojętne albo wręcz karzące. Wówczas podopieczny traktuje wychowawcę w sposób oficjalny, formalny. Objawia się to takimi zachowaniami podopiecznego jak ograniczanie kontaktów z wychowawcą do koniecznych, pomijanie go i wyłączanie go z rozstrzygania swoich osobistych spraw, które nie należą do jego kompetencji itp.

b) relacjach wewnętrznych

Wtedy, gdy zachowania wychowawcy ma dla podopiecznego wartość nagradzającą np. kiedy podopiecznemu zależy na aprobacie wychowawcy, na jego dobrej opinii, na udzielanych radach gdy z własnej woli i inicjatywy spędza on czas wspólnie z wychowawcą gdy cieszy go jego obecność itp.

Ad. 5. Scharakteryzuj metodę wpływu osobistego opartego na relacjach wychowawca z autorytetem a wychowanek.

Zagadnienie oddziaływań resocjalizujących za pomo­cą wpływu osobistego wiąże się z pojęciem stosunku wychowawczego, jaki występuje w pewnych sytuacjach wychowawczych.

Sytuacja wychowawcza oznacza każdą taką styczność wychowanka z innymi osobami, która jest zorganizowa­na, inspirowana lub tylko aprobowana i kontrolowana przez wychowawcę i która wyzwala konstruktywną aktyw­ność podopiecznego .

W wielu tak pojmowanych sytuacjach wychowawczych występują bezpośrednie styczności (interakcje) między wychowawcą a wychowankiem. Gdy obaj wykazują chęć utrzymania tego rodzaju interakcji mówimy wówczas o stosunku wychowawczym. Stosunek wychowawczy może mieć charakter zewnętrzny lub głębszy, wewnętrzny,

Wyjaśnienia powyższe, prowadzące do przedstawio­nego rozróżnienia dwóch rodzajów stosunku wychowaw­czego mają ważne znaczenie praktyczne. Otóż chodzi o to, że metodami wpływu osobistego w resocjalizacji może posłużyć się tylko ten wychowawca, którego łączy z wychowan­kiem stosunek wewnętrzny. W innym przy­padku metody te będą nieskuteczne, a nawet mogą wy­wołać rezultaty wprost przeciwne do zamierzonych.

W jaki sposób zatem można stać się dla wychowanka osobą znaczącą w powyższym sensie, aby móc wykorzy­stać w resocjalizacji metody wpływu osobistego?

Zagadnienie to-wiąże się z pojęciem autorytetu wy­chowawcy. Termin ten jest w wychowaniu równie pow­szechny, co nie jednoznaczny. Właściwy autorytet często bywa utożsamiany z „autorytetem" władzy, przemocy, przymusu, przekupstwa itp.

O autorytecie natomiast można mówić tylko wtedy, gdy osoba i zachowania wychowawcy mają dla pod­opiecznego znaczenie nagrody (pochwała, aproba­ta) lub kary (niezadowolenie, dezaprobata), dzięki czemu wychowanek chce (a nie jest zmuszo­ny) postępować w taki sposób, aby wywoływać nagradzające i unikać karzących zachowań wychowawcy.

Te, może nazbyt szczegółowe, rozważania są tu jednak dość istotne ponieważ wielokrotnie zewnętrzne zacho­wanie podopiecznego, w praktyce bywa błędnie trakto­wane jako wskaźnik autorytetu wychowawcy. Wskaźni­kiem tym nie jest natomiast mniej lub bardziej zgodne z wolą wychowawcy zachowanie się podopiecznego, lecz motywy skłaniające go do tego zachowania. Wynikają­ce z tego powodu różne nieporozumienia wpływają ne­gatywnie na rezultaty działalności resocjalizującej. Tak, np. przyjmując fałszywy wskaźnik autorytetu, wychowaw­ca uważa, że cieszy się nim u wychowanka, sięga więc do metod wpływu osobistego i stwierdza, że są niesku­teczne. Wynika to stąd, że brak właściwego auto­rytetu wyklucza jakikolwiek wpływ osobisty wychowawcy na podopiecznego. Wychowawca może wtedy działać tylko w oparciu o posiadaną władzę, czy też w ramach formalnego stosunku wychowawczego.

Można więc powiedzieć, że wychowawca mający autorytet u wychowanka, jest dla niego osobą zna­czącą wewnętrznie, zaś w przypadku przymusu, przekupstwa czy prestiżu — jest osobą znaczącą zew­nętrznie.

Zatem podstawą uznania autorytetu wychowawcy są, sprawdzone doświadczeniem własnym lub cudzym, prze­konania, że jego wskazania i rady służą interesowi wychowanka oraz że są trafne i dają gwarancję osiąg­nięcia pożądanych przez podopiecznego rezultatów. Pierwsze jest wyrazem zaufania do wychowawcy, a dru­gie uznaniem jego kompetencji, a więc szacunkiem do jego osoby. Doświadczenia tego rodzaju mogą wynikać

Ad. 6. Wymień zasady posługiwania się metodą przykładu własnego.

Przykład własny - metoda oddziaływania na podopiecznego własnym przykładem polega na odwzorowaniu przez wychowanka postępowania wychowawcy. Aby podopieczny zechciał brać przykład z wychowawcy, to naśladowane zachowania muszą być specyficznie nagradzane.

• wychowanek będzie naśladował wychowawcę wte­dy, gdy jego zachowania będą ogólnie aprobowane, a jeszcze lepiej — cenione przez, społeczność, z którą identyfikuje się podopieczny, zwłaszcza zaś przez jego grupę odniesienia;

• zachowania naśladowcze podopiecznego wystąpią wówczas, gdy wychowawca swym zachowaniem będzie dostarczał mu wzorów do najbardziej skutecznego zdo­bywania wartości, które są dla wychowanka ważne.

— wychowawca stanie się wzorem do naśladowania dla jednostki, kiedy stanowić będzie dla niej osobę znaczącą wewnętrznie, a jej zachowania naśladowcze spotkają się z jego uznaniem, odbieranym przez wycho­wanka jako nagroda.

Zasady posługiwania się metodą przykładu własnego:

• działanie własnym przykładem musi odbywać się z pozycji wartości, dążeń, potrzeb i problemów wychowanka, a nie wychowawcy

• przedstawiane przez wychowawcę wzory zachowania muszą zapewniać zaspokojenie potrzeb wychowanka

• każde naśladowanie przez podopiecznego oczekiwanych zachowań powinno przynosić mu nagrodę w postaci osiągnięcia tych wartości, dla zdobycia których naśladuje on wychowawcę

• prezentowane wzory zachowań muszą odpowiadać możliwościom wychowanka tak, aby każda próba naśladowania wychowawcy zakończyła się sukcesem

• stosowanie metody przykładu własnego należy łączyć z innymi metodami, nie ograniczając się do jednego sposobu działania

Ad. 7. Na czym polega doradzanie wychowawcze w resocjalizacji?

Doradzanie wychowawcze - polega na udzielaniu rad komuś, kto ich potrzebuje. Poszukujący rady wychowanek najpewniej przyjmuje ja od osoby stanowiącej dla niego autorytet, niż od kogoś innego. Wówczas wychowawca udzielając rady ukazuje podopiecznemu niedostrzegane przez niego elementy sytuacji, a wiec zwraca uwagę na skutki, wyjaśnia na czym polegają ich następstwa. Informuje w jaki sposób wychowanek powinien postępować, aby osiągnąć prowadzenie, dostarcza mu wzorów takiego postępowania, wywołując w ten sposób zmianę jego ustosunkowań, motywów i postaw.

Doradzanie wychowawcze można skutecznie zastosować w 2 sytuacjach:

• gdy wychowanek przypadkowo znajdzie się w okolicznościach wymagających doradzenia mu

• gdy wychowawca zorganizuje takie warunki, w których dotychczasowe, negatywne wychowawczo zachowanie podopiecznego nie będzie przynosiło mu oczekiwanych nagród.

• skuteczne posługiwanie się doradzaniem wychowawczym wymaga istnienia wewnętrznego związku miedzy wychowawca a wychowankiem

• istotnym czynnikiem omawianej metody jest stwarzanie przez wychowawcę odpowiednich sytuacji w których podopieczny będzie oczekiwał od niego rad,wazówek i propozycji postępowania

• integralnym elementem doradzania jest krytykowanie zachowań wychowanka. Krytyka wychowawcza, aby była skuteczna, musi odpowiadać określonym warunkom

Ad. 8. Wymień rodzaje argumentacji stosowane w przekonywaniu- jedną scharakteryzuj.

Przekonywanie to sposób kształtowania i przekształcania przekonań podopiecznego o rzeczywistości, służy modyfikowaniu postaw młodzieży.

W pierwszym etapie przekonywania trzeba zneutralizować negatywny stosunek wychowanka do danego poglądu, a w drugim etapie stosunek neutralny przekształcamy w drodze przekonywania na ustosunkowanie pozytywne.

Rodzaje argumentacji:

- racjonalna - odwołuje się do logicznego myślenia wychowanka i wychowawcy ; przynosi lepsze rezultaty u osób nie uprzedzonych i nie nastawionych niechętnie

• emocjonalna - oddziałuje na uczucie wychowanka ; wywołuje największe zmiany przekonań u osób uprzedzonych i negatywnie ustosunkowanych do wpajanych im poglądów

• dwustronna - argumenty „za" i „przeciw"; jest skuteczniejsza w zastosowaniu do osób bardziej wykształconych (poziom średni i wyższyji negatywnie nastawionych do przedstawionych im poglądów

• jednostronna - argumenty „za" ; daje lepsze wyniki w stosunku do jednostek nastawionych przychylnie

Zasady operowania argumentacja:

• Przekonywanie trzeba zaczynać od wykrycia najsilniejszego głównego argumentu wychowanka i ten argument obalić. Ponadto warto zadbać o dobre poznanie tezy i argumentów podopiecznego i nie atakować jego przekonań zbyt pochopnie

• Najpierw należy „rozprawić się" z argumentami przekonywanej jednostki, a dopiero później zaprezentować argumenty własne, dbając o różnorodność argumentacji

• Sposób przedstawiania argumentów powinien być przekazem informacji, a nie negowaniem czy wykpiwaniem poglądów i żądaniem ich zmiany

• Istotny jest także komunikatywny i atrakcyjny sposób operowania argumentami oraz takie cechy przekazu argumentacji jak: poprawność językowa, krótkie, jednoznaczne wypowiedzi, używane słownictwo, a także tempo, intonacja i czystość wypowiedzi

Ad. 9. Opisz rolę kary i nagrody w wychowaniu resocjalizacyjnym.

Nagradzanie i karanie wychowawcze - najczęściej stosowaną metodą w praktyce wychowawczej jest zew. dyscyplinowanie wychowanków, stanowiące rezultat posługiwania się przez wychowawcę nagrodami i karami wychowawczymi. Metoda dyscyplinowania wychowanków przy użyciu nagród i kar zew. służy jedynie organizacji niejako wstępnego etapu procesu resocjalizacji, stanowiąc pomocniczy, a nie zasadniczy sposób oddziaływań wychowawczych. Chcąc skutecznie operować karą i nagrodą, trzeba choć w przybliżeniu znać aktualne potrzeby i dążenia wychowanków, a także brać pod uwagę sytuację, w jakiej odbywa się karanie i nagradzanie.

Nagradzanie odgrywa w resocjalizacji większą rolę niż karanie : jest tak z kilku względów :

• stosowana zgodnie z warunkami skuteczności kara blokuje jedynie drogę do zachowań negatywnych, informując jednostkę, że dane postępowanie jest dla niej niekorzystne, nie wskazuje natomiast, jakie zachowania są opłacalne

• nagroda utwierdza wychowanka w przekonaniu, że droga jego postępowania jest właściwa

• kara skłania człowieka do unikania czynów karalnych, czyniąc jednocześnie z innych zachowań przykrą konieczność

• nagradzanie zaś, wyzwala spontaniczne zachowania gratyfikowane nagrodą

• kary nie usuwają niewłaściwych zachowań

Ad. 10. Na czym polega metoda organizowania doświadczeń uczących - podaj jej procedury.

Organizowanie doświadczeń uczących - polega na stwarzaniu takich sytuacji, w których pożądane zachowania wychowanka wywołują naturalne następstwa dodatnie (nagrody, unikanie kar), a zachowania niepożądane powodują naturalne następstwa ujemne (kary, brak nagród). Źródłem nagród i kar jest sytuacja w której znajduje się wychowanek. Zadaniem wychowawcy jest organizowanie odpowiednich sytuacji i zadbanie o to, aby podopieczny znalazł się w sferze wpływów.

Metoda organizowania doświadczeń uczących polega na kształtowaniu takich norm postępowania, praw i obyczajów społeczności wychowanka, aby jego czyny sprzeczne z tymi zasadami, były piętnowane przez społeczność, zaś postępowanie zgodne z nimi- aprobowane.

Procedura tej metody :

• posługując się metodą organizowania doświadczeń wychowanka trzeba ustalić jakie niepożądane zachowania podopiecznych istnieją lub mogą się pojawić w sytuacjach wychowawczych oraz jakie zachowania pożądane należy wywołać, bądź tez już istnieją i trzeba je utrwalić

• powinno się ustalić aktualnie odczuwane przez wychowanków potrzeby, których zaspokajaniem lub udaremnianiem mogą oni być nagradzani lub karani

• należy opracować zasady i normy które będą regulować życie danej społeczności wychowanków i wprowadzić je do poszczególnych sytuacji wychowawczych. Będą one stanowić podstawę działania naturalnych, a wiec wynikających z sytuacji nagród i sankcji

• ostatnim etapem jest dopilnowanie przez wychowawcę, aby wprowadzone zasady były stosowane demokratycznie – jednakowo wobec każdego wychowanka z wychowawca włącznie.

Ad. 11 .W jaki sposób odbywa się integracja grupy wokół celów resocjalizacyjnych

Akceptacja celów przez podopiecznych jest warunkiem przekształcenia się grupy przynależności w grupe odniesienia.

Sposoby zintegrowania grupy wokół wspólnych celów:

• Przyjęcie celów grupy i stopniowe przekształcanie destruktywnych sposobów ich realizacji

• Przyjęcie tych celów grupy, które nie są sprzeczne z celami wychowawcy (wybór i zaakceptowanie tych wartości, które są możliwe do przyjęcia i odrzucenie dążeń destruktywnych)

• Podsuwanie grupie nowych atrakcyjnych celów konstruktywnych, które jednocześnie są sprzeczne z jej celami destruktywnymi

• Nadawanie celom konstruktywnym atrakcyjnej formy np. zabawy

• Uzależnienie możliwości osiągania celów grupy od przyjęcia przez nią celów wychowawcy

Ad. 12. Podaj sposoby przyswajania członkom gr. norm resocjalizacyjno-wychowawczych.

Sposoby przyswajania członkom grupy nowych i przekształcania dawnych norm:

• uświadamianie członkom grupy norm, które zaczynają obowiązywać i których przestrzeganie warunkuje osiąganie przez grupę celów

• organizowanie sytuacji sprzyjających zmianie istniejących i wprowadzaniu nowych norm – wymaga od wychowawcy obmyślania i podsuwania wychowankom takich sytuacyjnych zadań, których realizacja nie jest możliwa bez zmiany starych lub wprowadzenia nowych norm postępowania członków grupy.

• demokratyczne powoływanie organów egzekwujących przestrzeganie określonych norm – np. instytucja sadu koleżeńskiego Korczaka.

Ad. 13. Podaj sposoby kierowania grupa- jeden scharakteryzuj. SPOSOBY KIEROWANIA GRUPĄ (dotyczy małych grup)

Odpowiednie kierowanie grupą decyduje o tym czy grupa stanie się lub pozostanie narzędziem resocjalizacji czy też nie.

Funkcja kierownicza polega na pobudzaniu i koordynacji działalności grupy która zmierza do realizacji wyznaczonych zadań.

Wychowawca musi umieć wykonywać takie czynności jak :

• koordynowanie działalnością grupy

• ustalanie celów i polityki grupy

• planowanie sposobów i środków osiągania celów grupowych

• reprezentowanie grupy na zewnątrz

• kontrolowanie stosunków wewnątrzgrupowych

• rozdzielanie nagród i kar

• pełnienie roli eksperta, arbitra i mediatora

• bycie modelem postępowania dla członków grupy

• pełnienie roli „ojca", z którą wychowankowie są uczuciowo związani

• przyjmowanie na siebie odpowiedzialności przed grupą za jej niepowodzenia

3 style kierowania :

• Styl autokratyczny:

Istotnymi cechami tego stylu kie­rowania jest. skoncentrowanie władzy w jednych rękach oraz ostry podział na kierujących i podwładnych. A więc, osoba posługująca się tą formą kierowania sama okre­śla cele grupy, dokonuje podziału czynności, tj. wyzna­cza zadania i sposoby ich realizacji, oraz samodzielnie decyduje, nie wyjaśniając motywów podejmowanych de­cyzji. W rezultacie członkowie grupy znają tylko swoje cząstkowe zadania, nie mają świadomości celu ogólne­go i jego przydatności dla osiągnięcia interesów grupy. Ponadto, kierownik autokratyczny rozdziela pracę, sam nie biorąc w niej udziału. Arbitralnie i bez uzasadnia­nia ocenia jej wyniki. Przekazując decyzje posługuje się rozkazywaniem i polecaniem. Częściej stosuje kary niż nagrody.

• Styl demokratyczny.

Ten sposób kierowania stanowi przeciwieństwo stylu autokratycznego. Cechuje go współ­udział grupy w podejmowaniu decyzji, określaniu celów i sposobów ich realizacji oraz podziału czynności. Kie­rownik proponuje różne możliwości rozwiązań, lecz o ich wyborze decyduje grupa. Kierując grupą demokratycz­nie dokonuje się ocen w sposób obiektywny, opierając się na faktach i uzasadniając swoje oceny. Kierownik demokratyczny uczestniczy także w realizacji zadań. Wpływa na grupę poprzez perswazję, dyskusję i od­woływanie się. do wspólnych interesów. Kierownik liczy się więc ze zdaniem grupy i pobudza jej aktywność.W konsekwencji członkowie grupy są bardziej samodziel­ni i mają prawo do. własnej inicjatywy. .

• Styl liberalny.

Styl ten jest właściwie zaprzeczeniem kierowania. Polega en na pozostawieniu pełnej swobo­dy członkom grupy w zakresie podejmowania decyzji i wykonywania zadań. Kierownik w minimalnym stopniu decyduje o tych sprawach, a informacji i ocen udziela poszczególnym jednostkom jedynie na ich prośbę.

Stwierdzono, że najbardziej przydatny w wychowaniu resocjalizującym jest demokratyczny styl kierowania , który mimo że nie zwiększa produktywności, to jednak podnosi jakość i oryginalność wykonywanej pracy, wy­wołuje wzrost motywacji do pracy, kształtuje życzliwe stosunki między członkami grupy i dodatnio wpływa na zadowolenie ich ze sposobu kierowania. A ponadto:

- grupy kierowane demokratycznie w większym stop­niu niż grupy kierowane autokratycznie akceptują nor­my zarówno wewnętrzne jak i narzucone z zewnątrz;

-członkowie grup kierowanych demokratycznie mają bardziej pozytywny stosunek do wychowawcy i dążą do podtrzymywania z nim interakcji;

-demokratyczny sposób wprowadzania zmian w struk­turze grupy, w przeciwieństwie do autokratycznego, fak­tycznie (a nie tylko formalnie) obniża _;lub podwyższa w niej pozycję jednostek.

-demokratyczny styl kierowania sprzyja także osiąga­niu jednego z naczelnych celów wychowania resocjali­zującego, jakim jest wszechstronny rozwój osobowości ' wychowanków .

Efektywność poszczególnych sposobów kierowania grupa uzależniona jest :

• od postępowania wychowawcy -jasności zadań grupowych

• stosunku członków grupy do kierownika

• jego pozycji w hierarchii władzy

• stopnia zagrożenia grupy

Ad. 14. Wymień zadania wychowania resocjalizującego i ich rezultaty resocjalizacyjne

1) wyeliminowanie czynników, które wywołują zaburzone stany osobowości
wychowanka

Rezultat :oczekiwana zmiana zachowania się jednostki

2) naprawienie stanów osobowości, tj. usunięcie jej negatywnych zmian, wywołanych
powyższymi czynnikami

Rezultat :oczekiwana zmiana zachowania się jednostki

3. utrwalenie uzyskanych w powyższych dwóch zakresach rezultatów resocjalizacji Rezultat: wzmocnienie odporności wychowanka na różne negatywne wpływy środowiskowe

4. zainspirowanie jednostki do samowychowania

Rezultat : wychowawcze usamodzielnianie się podopiecznego, kiedy to funkcję wychowawcy w coraz większym stopniu przejmują własne mechanizmy wewnętrznej kontroli zachowania wychowanka

Ad. 15. Scharakteryzuj :

• Agresywna integracja postaw.

Ten rodzaj integracji oddziałuje na nastawienia (stanowiące składnik wszyst­kich postaw) w taki sposób, że będąca ich rezultatem motywacja skłania jednostkę do zachowań agresywnych, które mogą . przyjąć nawet najskrajniejszą formę (mord, rabunek):

agresywny motywacja do zachowania nawet

system ->>—nastawienia>— zachowań —>>— skrajnie agresywne ,
integracji agresywnych (np. mord, robune¹:)

Agresywna integracja postaw jest właściwa osobom wykolejonym, których przekonania o sobie mają dla nich dużą wartość dodatnią, a ich ustosunkowania są eks­pansywne, tzn. motywują ich do zachowań dających po­czucie eksponowania i rozszerzania swej roli w świecie. Jednocześnie osoby te żywią negatywne przekonania wo­bec rzeczywistości. Układ takich przekonań podsyca ge­neralną nienawiść do ludzi, stąd też ekspansywność tych osób może przyjmować formy nawet mordów, jako usuwania wszystkiego wokół, co jest nienawistne i ich zdaniem niepotrzebne.

Omawiany typ integracji postaw jest właściwy ludziom nierzadko bardzo inteligentnym, jednakże o niskim poziomie lęku, usiłującym za wszelką cenę zaspokoić własne, skrajnie egoistyczne potrzeby.

• Wycofująca integracja postaw.

Integracją postaw zbliżoną do agresywnej cechują się jednostki wykolejone, które reagują na stany niepewności i lęku wycofywaniem się, przyjmującym czasem nawet postać agresji. Odznaczają się one egoizmem i egocentryzmem. Ich nastawienia dotyczą celów o bliskim zasięgu, chęci do myślenia o przyszłości oraz do wysiłku fizycznego i intelektualnego. Są to osoby bierne, nie akceptują żadnych uznawanych autorytetów i nie liczą z normami społecznymi, poza tymi, które obowiązuj ich w kręgach. Z jednostek tej kategorii rekrutują aktualni i potencjalni narkomani.

• Dogmatyczna integracja postaw.

O dogmatycznej integracji postaw mówi się wtedy, gdy jednostka akceptuje wszystko, co pochodzi od uznanych przez nią autorytetów i odrzuca to, co podają inne źródła. Człowiek bardziej postępuje w taki sposób, im silniej czuje się zagrożony. Jednocześnie jednostka taka ocenia innych ludzi według tego, czy zgadzają się oni z dawnymi poglądami, czy też nie. Są to postawy dogmatyczne. Integracja dogmatyczna staje się zrozumiała, kiedy
weźmie się pod uwagę, że identyfikowanie się z jakimś autorytetem (który obiektywnie wcale nie musi nim być)
i uzyskanie w ten sposób oparcia psychicznego, znacznie redukuje lęk. Osoby, które nie czują zagrożenia, przejawiają także postaw dogmatycznych, są one bowiem zdolne do samodzielnej i realistycznej oceny realnych stanów rzeczy bez uciekania się do przyjmowania zdania innych ludzi.

Dogmatyczna integracja postaw charakteryzuje znaczną część młodzieży wykolejonej. Przejawia się to w przekonaniach, dążeniach i systemie wartości tych osób

Ad. 16. Na czym polega w resocjalizacji :

a) utrwalanie uzyskanych rezultatów resocjalizacyjnych -rezultaty wyeliminowania czynników wykolejenia oraz naprawienia osobowości muszą zostać utrwalone. Chodzi o to, aby uodpornić wychowanka na wszelkie destruktywne wpływy środowiskowe. W procesie tym ważne jest, aby wszystko, co czynimy wobec i dla wychowanka podnosiło jego wiarę we własne znaczenie, utrwalało w nim przekonanie, iż zdolny jest on osiągnąć cenne wartości i zyskiwać szacunek szerzej liczącego się otoczenia.

• Uodpornienie podopiecznego na negatywne wpływy społeczne wymaga także wyeliminowania jego egocentryzmu, podniesienia tolerancji na frustrację oraz ukształtowania odporności na strach

• Wprowadzanie do pełnienia konstruktywnych ról społecznych

• Wskazywać wychowankowi pozytywne grupy społeczne

• Przedstawianie grup destruktywnych w negatywnym świetle - zdeprecjonować grupę

• Wytwarzanie sytuacji, w których wychowanek będzie mógł dostrzec w samym sobie różne warstwy wartości, przeżywając jednocześnie poczucie niezadowolenia, dlatego że osiągnął jedynie poziom warstw niższych

• Rozbudzanie poczucia własnej wartości

• Podnosić wiarę we własne znaczenie, utrwalać przekonanie iż jest on zdolny osiągać cenne wartości i zyskiwać szacunek liczącego się otoczenia

b)wdrożenie do samowychowania – aby doprowadzić podopiecznego do samowychowania, wychowawca musi wykonać takie zadania:

- wpojenie podopiecznemu określonego systemu wartości i wywołanie dążeń do określonych celów

-ukształtowanie przekonań podopiecznego, odpowiadających przyswojonemu przez niego systemowi wartości

- rozbudzenie odpowiednich aspiracji życiowych jednostki i stworzenie tym sposobem właściwej płaszczyzny dla współdziałania wychowawcy i wychowanka

W miarę zwiększania się poziomu wykonania przez wychowawcę powyższych trzech zadań trzeba stopniowo, powoli rozluźniać więzi łączące podopiecznego z wychowawcą,

- wskazywać wychowankowi wartościowe dla niego cele postępowania, przysposabiać do ich osiągania, stawiać wymagania oraz kontrolować i oceniać jego aktywność.

-włączać wychowanka do różnych kolektywów tak, aby poczuł on się pełnoprawnym i aprobowanym członkiem społeczności i mógł on manifestować swoją łączność z nimi.

-skłaniać podopiecznego do poznawania samego siebie oraz do modyfikowania własnego myślenia i działania tak aby były wolne od wpływu innych osób.

-wytworzenie mechanizmu samo karania

-doprowadzić podopiecznego do tego aby stał się współpartnerem wychowania

-zapewnić prawo sprzeciwu wobec wychowawcy oraz proponowanie nowych sposobów rozwiązywania określonych zadań

Ad. 17. Wymień 10 celów modyfikujących zaburzone zachowania jednostek niedostosowanych społecznie:

• sportu w resocjalizacji

• kształtowanie zachowań prozdrowotnych

• rozwijanie postaw umożliwiających pielęgnowanie ciała

• zapoznanie wychowanków z podstawowymi zasadami żywienia

• odpowiednia organizacja dnia pracy

• nauka kultury czynnego wypoczynku

• nauka pożądanych wzorów zachowania

• uczenie sztuki życia i skutecznego działania

• nauka umiejętności samokontroli

• wyrabianie i kreowanie pewnego poziomu zdolności przystosowawczej i użytecznej społecznie

• rozwój sfery emocjonalnej pod wpływem współzawodnictwa i współdziałania

• nauka współpracy w grupie, eliminacja poczucia niemożności i słabości, podnoszenie poczucia własnej wartości i pewności

• plastyki w resocjalizacji

• eksploracja konfliktowych przeżyć

• ukazywanie reakcji jednostki w różnych sytuacjach

• poznanie relacji i przeżyć w kontaktach z innymi ludźmi

• uświadamianie własnych pragnień, potrzeb, planów

• odreagowanie silnie przeżywanych emocji

• eksploracja i rozładowanie napięć i sytuacji konfliktowych w grupie

• funkcja diagnostyczna dla wychowawców

• nauka nowych form wyrażania własnych uczuć

• kształtowanie estetycznej wrażliwości i umiejętności aktywnego patrzenia

• wywoływanie przeżyć oraz refleksji utrwalającej przeżycia wobec sztuki oraz rzeczywistości

• przygotowanie do uczestnictwa w kulturze

• przygotowanie do odbioru sztuki

• muzyki, muzykoterapii w resocjalizacji

• wykształcenie wrażliwości muzycznej i pozytywnych motywacji do słuchania muzyki

• Czynnik rozwoju uczuć osobistych, społecznych oraz postaw moralnych

• Muzyka nośnikiem uczuciowym, w który osoba wpisuje własne emocje i uczucia

• Środek ułatwiający wyładowanie niezaspokojonych uczuć i popędów

• Ożywienie fantazji oraz ułatwienie wyrażenia własnego zachowania

• Dostarczenie wiedzy o sobie

• Ułatwienie eksploracji istotnych dla wychowawców treści u wychowanka

• Uczenie przyjmowania muzyki, inicjowanie aktywności dźwiękowej

• Katharsis – oczyszczenie wychowanka podczas zabiegów zmieniających do przebudowy osobowości

• Odreagowanie przy pomocy przeżyć wyobrażeniowych pod wpływem muzyki

Ad. 18. Podaj różnice między psychodramą a socjodramą

	Psychodramą	Socjodrama
1.	Tutaj tworzy się grupę dla celów badawczych, terapeutycznych i wychowawczych – pod kątem 1 zaburzenia	Tutaj wprowadza się improwizowanie dramatyzacji do grup już istniejących
2.	Można powiedzieć, że psychodrame obserwujemy w ośrodku leczenia nerwic	Socjodramę obserwujemy w szkole, gdzie wprowadza się improwizowaną dramatyzację jako jedną z form zajęć grupy klasowej
3.	Przedmiotem zainteresowania jest osobowość poszczególnych członków grupy, bezpośrednie oddziaływanie	Przedmiotem zainteresowania jest sama grupa, jej działalność oraz efekty tej działalności
4.	Skuteczność psychodramy mierzy się stopniem wyleczenia członków grupy np. z dolegliwości neurotycznych Badanie i kształtowanie ludzkiego zachowania improwizowaną dramatyzacja, polegającą na odtwarzaniu pewnych zdarzeń, szczególnie oddziałujących na ludzka psychikę	Skuteczność socjodramy mierzy się zbiorową aktywnością grupy w jakiejś dziedzinie życia zbiorowego Korekcja własnego postępowania oraz stosunków panujących w zespole, poprzez odgrywanie wyznaczonych ról

Ad. 19. Wymień zadania resocjalizacyjne teatru jako metody twórczej

Najważniejsze funkcje teatru Sceny Coda :

1. Poszukiwanie nowych środków wyrazu artystycznego, psych. I społ.

2. Doskonalenie ekspresji w zakresie kreowania a nie tylko odtwarzania ról społecznych

3. Uczenie umiejętności wychodzenia poza schematyzm i dydaktyzm

4. Psychologiczne i kulturowe pogłębianie przeżywanych treści, odkrywanie własnego „ja" , odkrywanie własnej tożsamości w poszczególnych fazach rozwoju

5. Kształtowanie umiejętności panowania nad własnymi mechanizmami regulacji wewnętrznej, opanowanie relacji lub wyzwalanie (pobudzanie hamowania)

6. Wyrabianie smaku estetycznego, umiejętność wglądu w siebie, ukazywanie możliwości alternatywnego reagowania

7. Kształtowanie wartości duchowych

8. Kształtowanie postaw tolerancji emocjonalnej

zadania teatru w resocjalizacji:????????????????chyba toto

• przekształcenie osobowości

• kształtowanie norm moralnych

• wzmaganie kreatywności

• autoanaliza i przewartościowanie i idei

• ukierunkowywanie wyobraźni aktora

• wpływ odgrywanych treści na członków zespołu aktorskiego oraz na tworzenie się więzi interpersonalnych

• realny wpływ treści i płynących z przedstawienia emocji na widzów przedstawienia wykorzystanie sztuki teatru do formowania pełnej, integralnej osobowości, wzbogacenie jego wiedzy oświecie, kształtowanie norm moralnych, rozwijanie wyobraźni, wyzwalanie ambicji twórczych, kształcenie estetycznej kultury, czyli wiedzy i wrażliwości niezbędnej do obcowania ze sztuka, doznawania estetycznych wrażeń i docenianie wartości dzieł estetycznych.

• Podstawowym zadaniem powinno być rozbudzanie , rozwijanie i pogłębianie wrażliwości i refleksji wychowanków

Ad. 20. Zadania szkoły w nauczaniu resocjalizacyjnym :

1. Poznanie jednostki poprzez zapoznanie się z dokumentacją tej jednostki

2. Rozbudzanie zainteresowania

-atrakcyjne formy zajęć, wszystko powinno opierać się na pomocach dydaktycznych

3. Stopniowanie trudności

-diagnozujemy umiejętności jednostki -nagradzamy nawet najłatwiejsze czynności

4. Indywidualizacja

5. Wykorzystywanie mocnych stron jednostki, jej umiejętności

6. Motywowanie, gratyfikowanie

-stosujemy metodę pracy w grupie

-podnosimy samoocenę jednostki poprzez dostosowanie zadania do jej możliwości, dajemy zadania do wykonania z pewnymi podpowiedziami (pomocami dydaktycznymi)

-gratyfikacja powinna być łatwa do osiągnięcia -stosowanie przerw podczas zajęć -uświadomić korzyści

7. Zmiana nastawienia do szkoły

-poprzez zapewnienie sukcesu

-na początku nie wstawiamy ocen negatywnych

8. Sprawdzanie wiedzy

-np. robiąc klasówkę pozwalać korzystać z notatek

9. Zdrowa rywalizacja

-np. na poziomie klas

10. Najpierw wychowujemy, później edukujemy

-ustalamy zasady, normy

-konsekwencja w przestrzeganiu zasad, norm