biologia komorki wyklad 08.04
segregacja szlakow metabolicznych w celu zapewnienia efektywnego funkcjonowania komorki: (dwie strategie rozdzialu)
-->kompleksy wieloenzymatyczne (prokariota i eukariota)
-->kompartymenracja komorki (eukariota)
Kompartymenty komorki:
- cytozol - liczne szlaki metaboliczne , synteza bialek ok 54%
- jądro - genom, synteza DNA i RNAok 6%
- retikulum endoplazmatyczne - synteza lipidow, synteza bialek ok 12%
- aparat golgiego - modyfikacja, sortowanie i pakowanie bialek i lipidow ok 3%
- mitochondria - synteza ATP (fosforylacja oksydacyjna) ok 22%
-lizosomy - degradacja wewnaytrzkomorkowa ok 1%
- endosomy - material pobrany w drodze endocytozy ok 1%
- peroksysomy - utlenianie czasteczek toksycznych ok 1%
- chloroplasty - synteza ATP i wiazanie wegla (fotosynteza)
Specyficzny garnitur bialek we wszystkich organellach. Bialka trafiaja w odpowednie miejsce dzieki fragmentom sygnalowym
Bialka posiadaja sekwencje adresowe, ktore kieruja je do odpowiednich kompartymentow komorki.
Trzy mechanizmy importu bialek: transport przez pory jądrowe, transport bezposreni przez blony i transport za posrednictwem pęcherzyków
Tranport przez pory jądrowe: por jadrowy od strony cytoplazmatycznej widac włokna kierunkowe, w blonie mamy cala streuktyure bialek tworzacych por jądrowy, a od strony jądra mamy koszyczek
schemat importu bialek przez por jadrowy; bialko przeeznaczone do jądra musi trafic do receptora imnportu jądrowego a nastepnie taki kompleks idzie do wlkokienek poru jądrowego, po nprzejsciu przez wlokna bialko i receptor rozlaczają się
Transport bezposrednio poprzez blonę: transport bialek do organelli blonowych: bialko p[osioada sekwencje sygnalowa dla mitochondrium, dalkej do receptora wchodzi w kontakt z bialekim TOMN (posiada onj por, ktory jest komplementarny z sekwencją sygnalowa) dalej musi trafic na kompleks TIM23 wewnatrz mitochondrium
do transportu przez dwie blony potzrebny jest receptor i dwa kompleksy,kompleks clony wewnetrznej i kompleks blony wewnetrznej
aparat TOM- TIM
import biualek do chloroplastu: potzrebny jest chloroplastowy ewe transporter i chloroplastowy zew transportter, wqazna rola jest tu bialek opiekunczycyh HSP
Import bialek do organelii komorkowych: mrna kodujacy bialko cytozolowe pozostaje wolny w cytozolu, wolen polirybosomy w cytozolu, wspolna pula podjednostek rybosomowych w cytoizolu, mrna kodujacy bialko kieroewane do ER pozostaje zwiazan z bloną, polirybosom przytlaczony do blony ER przez liczne rosbace lancuchy polipeptydowe
import i mocowanie bialek transblonowych
potranslacyjne dojrzewanie bialek: bialka bardzo czasto ulegaja glikozylacji na zewnetrznej powierzchni blony
transport pecherzykowy: od blony jadrowej poprzez wczesny endosom poprzez posny endosom do lizosomu, transprt pehzrykowyy wewnatrz komorki spelknia wszystkie kryteria tworzenia pecherzykow, jestv transpoirtmem adresowanym, na pow takiego pecherzyka znajduja sie bialka v-snare, ktore maja komplementarna strukture do bialek t-snare, sa to bialka adresowane,
aby pecherzykimogly byc wcisniete w blone sa potzrebne bialka kompelksu fuzyjnego, zawartsc pecherzyka jest wylewana do wnegtrza lub na zewnaytrz blony
kontrola jakosci w ER: sa tu chaperony, to biallka wspomagajace uzyskanie przez bialko odpowiednego sfaldowania, odpowiedniej struktury, chaperony to np bialka HSP (bialka szoku termicznego)
sekrecja konstytutywna i regulowana: sekrecja konst w wiekszosci bialek jest powszechna, reguylowana to wiekszosc bialek, ktore podlegaja regulacji, takie bialka sa produkowane wtedy, gdy jest na niego nzapotzreebowanei