Cechy
populacji:
*rozmieszczenie,
*liczebność,
*zagęszczenie,
*rozrodczość,
*śmiertelność,
*struktura
wiekowa
*struktura przestrzenna
*struktura płciowa
Rozmieszczenie
to sposób występowania osobników na określonym
terenie.
Liczebność
to liczba osobników danej populacji mieszkającej na określonym
terenie.
Bezpośrednim powodem zmniejszania się liczebności są: *rozrodczość,
*śmiertelność,
* emigracja,
* imigracja
Zagęszczenie
to liczba osobników populacji przypadająca na jednostkę
terenu.
Rozrodczość
to zdolność populacji do wydawania na świat
potomstwa.
Śmiertelność
to wymieranie osobników w czasie danej populacji.
Przyczyny
śmiertelności:
*choroby,
*starość,
*drapieżniki
*zmiany
klimatyczne,
*brak
pożywienia ,
*kataklizmy.
Struktura
przestrzenna jest to
sposób rozmieszczenia osobników na danym obszarze. (równomierne –
pustynne rośliny, losowe – modraszek Ikar, skupiskowe – bawoły)
Struktura wiekowa jest to udział różnych grup wiekowych w populacji; kolejny czynnik wpływający na liczebność populacji. Określa ona zróżnicowanie wiekowe osobników danej populacji.
W życiu wszystkich osobników wyróżniamy okresy:
*Młodzieńczy (uro-dojrz. Płuci), rozrodczy (wydawanie potomstwa) *Starość (koniec rozrodczości). 3 typy populacji ze względu na Strukturę wiekową:
*rozwijająca (ur>śmier), *ustabilizowana (ur=śmie), *wymierająca ur<śmie).
Określenie typu populacji
pozwala na kontrolowanie jej.
Struktura
płciowa jest to
stosunek liczby osobników męskich do żeńskich.
Między populacjami występują 2 rodzaje zależno:
Antagonistyczne i nie antagonistyczne.
Konkurencja –
współżycie antagonistyczne dwóch gatunków występujących w tym
samym siedlisku i mających te same wymagania.
Zwierzęta
i rośliny konkurują o :
-
pokarm
- przestrzeń
-
światło
-
przywództwo w stadzie
-
kryjówki
- miejsce
(legowisko)
- wodę
-
o materiał na gniazdo.
Przystosowania
roślinożerców:
(np.
żyrafa, koń, krowa)
~
długi przewód pokarmowy
~
symbioza z pierwotniakami i bakteriami, które pomagają w trawieniu
celulozy
~ specjalnie
zbudowany żołądek u przeżuwaczy
~
zęby służące do rozcierania pokarmu
~
specjalny aparat gębowy u owadów
Drapieżnictwo-
stosunek antagonistyczny, w którym jeden gatunek zwierząt
(drapieżca) poluje na drugi gatunek (ofiarę) zabija ją i
zjada.
1.Każdy
drapieżnik ma
odpowiednie przystosowania, pozwala mu to na wykrycie ofiary,
schwytanie jej i zjedzenie.
-
węch
- Echolokacja
-
Wzrok
2.
Drapieżnik, aby złapać ofiarę może:
*
ścigać (likaon, gepard),
*
zbudować sieć (wiele pająków),
*
zastawić pułapkę (mrówkolew),
*
wystrzelić język (żaby, kameleony),
*
polować z zasadzki (zeskok z gałęzi - jaguar),
*
wystrzelić harpunnik z parzydełek (parzydełkowce),
*
zwabić ofiarę wabikiem udając potencjalną ofiarę lub
świecącym
wyrostkiem
(żabnica).
*
Niektóre zwierzęta mogą też połykać swe ofiary w
całości,
rozdrabniają
lub też pobierają pokarm w postaci płynnej.
*
Drapieżca może obezwładnić swoją ofiarę obezwładniając ją,
gryząc
ją
(powodują wykrwawienie) lub dusząc lub użyć jadu.
*
Zwierzęta polujące stadnie mogą stosować podziały ról
(wilki).
3.Niektóre
zwierzęta
-
połykają swoje ofiary w całości
-
inne rozdrabniają
-
pobierają pożywienie w postaci płynnej
4.
Ofiary mogą się bronić przed atakiem:
*ucieczką
w momencie ataku (mysz, zając, antylopa),
*
unikaniem miejsca i czasu, w którym drapieżniki są
bardziej
aktywne
(dobowe migracje niektórych organizmów),
*
wytwarzaniem różnego rodzaju pancerzy (małże,
ślimaki,
skorupiaki,
żółwie)
*
chowaniem się w kryjówkach,
*
wytwarzaniem wyrostków (rogi, poroże, kolce itp.),
*
utrudnianiem manipulacji lub połknięcia przez drapieżnika
(jeż
i rozwielitka),
*
maskowaniem się (kameleon, patyczak, liściec),
*
odstraszeniem drapieżnika substancjami chemicznymi (skunks
i
tchórz), żądłem (pszczoła, osa), lub samą informacją o
zawieraniu
toksycznej
substancji zawartej w krzykliwej barwie ciała
(salamandra
plamista).
5.Przykłady
drapieżnictwa:
*
jastrząb wędrowny i gołąb (gdy lecący gołąb zostanie
zaatakowany przez jastrzębia zaatakowany ptak wyrzuca chmarę piór.
Jeżeli sokół za pierwszym razem nie przytrzymał swej ofiary,
unoszące się w powietrzu pióra zwykle wystarczają na to, by
ochronić gołębia przed ponownym ciosem);
*
stado wilków (wataha) i jeleń – wilki tworzą stada z wyznaczoną
hierarchią wewnętrzną, w których każdy członek ma
wyznaczone zadanie.
W wypadku, gdy jeleń ucieka, wilki ścigają go aż do zmęczenia
ofiary.
W
skrajnych wypadkach pościg może trwać wiele godzin a nawet kilka
dni;
*pająki
wyspecjalizowały się w porażaniu ofiary jadem, do schwytania
ofiary używają misternie tkanej sieci, posiadają wyspecjalizowane
narządy zmysłów.