Prawo handlowe I wykład 15.02.2014

1. dr hab. Piotr Pinior

2. Egzamin test wielokrotnego wyboru

3. Plan wykładu:

- wprowadzenie

- pojęcie pzredsiębiorcy i przedsiębioratwa

- firma i nazwa

- prokura

- spółka cywilna

- spółka jawna

4. Podręcznik:

A. Kidyba Prawo handlowe, Warszawa 2013 Wyd. 15

A. Koch, J. Napierała, Prawi spółek handlowych. Warszawa 2012 Wyd.3

Meritum. Prawo Spółek, Red. A. Kidyba. Warszawa 2013

J. Okolski, Prawo handlowe. Warszawa 2012.

1. Pojęcie przedsiębiorych:

- art. 43 ( 1) KC Przedsiębiorcą jest:

a) osoba fizyczna,

b) osoba prawna,

c) jednostka organizacyjna, której ustawa nadaje zdolność prawną,

d) prowadząca we włąsnym imieniu działalnosć gospodarczą lub zawodową,

e) przedsiębiorcami są także wspólnicy spółki cywilnej( nie jest spółką tylko umową o współpracę między przedsiębiorami i w zwiąku z tym nie tworzy nowego podmiotu) w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej (SDGU).

2. Kategorie podmiotów zaliczane do osób prawnych:

a) spółki kapitałowe:

- spólka z ograniczoną odpowiedzialnością,

- spółka akcyjna,

- spółka europejska,

b) inne:

- spółdzielnia,

- fundacja, - i stowarzyszenie- mogą być przedsiębiorcą ale być nie musi, tak jak osoba fizyczna.

- stowarzyszenie,

- przedsiębiorstwo państwowe,

3. Jednostki organizacyjne:

a) spółki osobowe:

- spółka jawna,

- partnerska,

- komandytowa,

- komandytowo- akcyjna

- europejskie zgrupowanie interesów gospodarczych

Są to podmioty, które są przedsiębiorcami.

4. Przedsiębiorstwo:

a) przedsiębiorstwo- zorganizowany zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej ( art. 55 (1) KC).

b) przedsiębiorstwo jest samodzielnym dobrem prawnym, które może stanowić przedmiot obrotu ( np. zakłady Wedla).

Przedsiębiorstwo państwowe to jest podmiot. A samo przedsiębiorstwo to jest zespół składników. Ja te skłaniki mogę sprzedać.

5. Firma, nazwa:

- przedsiębiorca występuje w obrocie ( działa) pod firmą. Firma jest to oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorcę- nie moze być zbyta.

- nazwa stanowi element ( oznaczenie) przedsiębiorstwa- może zostać zbyta.

To określenie forma odnosi się do podmiotu.

Nazwa w odróżnieu od firmy moze być zbyta, moze być przedmiotem obrotu.

6. Firma osoby fizycznej:

art. 43 ( 4) KC. Firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko.

- można włączyć do firmy pseudonim lub określenie wskazujące przedmiot działalności, miejsca jej prowadzenia oraz inne.

- np. Jan Kowalski " Kowal", Kowalstwo artystyczne, Kowalewo Pomorskie,

7. Firma osoby prawnej:

- art. 43 (5)KC. Firmą osoby prawnej jest jej nazwa. Firma zawiera dodatek wskazujący formę prawną.

- PKN Orlen S.A. ( firma)

- Orlen ( nazwa)

- Kompania Piwowarska S.A. ( firma)

- Browary Tyskie ( nazwa)- odnosi się do przedsiębiorstwa i może jednocześnie odnosić element firmy.

8. Firma osoby prawnej:

-firma osoby prawnej może zawierać nazwisko ( pseudonim) osoby fizycznej, jeżeli służy to ukazaniu związków tej osoby z powstaniem lub działanością przedsiębiorcy.

- C.H. Beck Sp. z o.o.

- Kulczyk Holding S.A.

9. Firma w KSH:

- odrębnie dla każdego typu spółki- spółki osobowe zawierają zawsze nazwisko przynajmniej jednego ze wspólników, spółki kapitałowe dowolnie

10. Pojęcie prokury:

- prokura jest pełnomocnitwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru ( KRS -wszystcy przedsiębiorcy są tam wpisywani za wyjątkiem osoób fizycznych i spółki cywilnej)

- umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przediębiorstwa.

- nie można ograniczyć prokury ze skutkiem wobec osób trzecich, chyba, że przepis szczególny stanowi inaczej.

Prokutrent może podpisać każdą umowę.

Prokurent ma taką szeroką możliwość działania jak człownej zarządu, z dwoma wyjątkami.

11. Udzielenie prokury:

- prokura powinna być pod rygorem nieważnosci udzielnona na pismie,

- do zbycia przedsiębiorstwa ( oddania go do czasowego korzystania) oraz do zbywania i obciązania nieruchomości jest wymagane pełnomocnictwo do poszczególnej czynności.

- prokura podlega wpisowi do KRS.

Przy zbyciu przedzięsbiorswo potrzebne jest pełnomocntwo z podpisami notarialnie poświadczonymi. Przy nieruchomościach forma aktu notatrialnego.

Prokurent posługuje się odpisem z KRS.

12. Sposób działania:

- prokura może być udzielona kilku osobom łącznie ( prokura łączna) lub oddzielenie ( samoistna).

- prokurę można ograniczyć do zakresu spraw wpisanych do rejestru oddziału przedsiębiorstwa ( prokura oddziałowa) np. w oddziałąch banków.

13. Wygaśnięcie prokury:

- prokura może być odwołana w każdym czasie,

- prokura wygasa w skutek wykreślenia przedsiębiorcy z rejestru, ogłoszenia upadłości, otwarcia likwidacji oraz przekształcenia przedsiębiorcy

- wygaśnięie prokury podlega zgłoszeniu do KRS.

14. Spółka cywilna:

- art. 860- 875 KC

- przez umowę spółki wspólnicy zobowiazują się dążyć do osiągnięci wspólnego celu gospodarczwgo przez działąnie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów.

- spółka cywilna jest umową o współpracę między przedsiębiorcami.

15. Umowa spółki cywilnej:

- strony umowy- wspólnicy ( przedsiębiorcy)

- określenie celu gospodarczego: jednorazowy ( np. inwestycja budowlana) albo stały ( prowadzenie przedsiębiorstwa np. hurtowini),

- określenie działań wspólników- wkłady lub inne działania.

16. Obowiązek wniesienia wkładów:

- wkład pieniężny,

- wkład niepieniężny: rzeczy lub prawa ( ruchomosci, nieruchomości, prawa obligacyjne), świadczenie pracy lub usług

- wkład może zostać wniesiony na własność albo do używania.

17. Charakter prawny:

- spółka cywilna nie posiada zdolności prawnej,

- nie jest osobą prawną ani jednostką organizacyjną,

- nie jest odrębnym przedsiębiorcą ( umowa o współpracę pomiędzy przedsiębiorcami),nie powstaje żaden nowy podmiot,

- spółka cywilna nie jest rejestrowana.

18. Oznaczenie spółki:

- spółka cywilna powinna być oznaczona imieniem i nazwiskiem albo firmą wspólników,

- wspólnicy spółki cywilenj mogą przybrać dowolną nazwę na oznaczenie prowadzonego przedsiębiorstwa

- spółka cywilna nie posiada zdolności sądowej- nie możę być pozywana pod nazwą prowadzonego przedsiębiorstwa, lecz konieczne jest oznaczenie imion i nazwisk lub firm wszystkich wspólników,

19. Majątek "spółki" :

- majątek wspólny wspólników, jest odrębny od ich majątku osobistego, stanowi współwłasność łączną wspólników i ma charakter niepodzielny( bezudziałowy), do czasu rozwiązania spółki

- w czasie trwania stosnku wspóki wspólnicy mogą jedynie korzystac wspólnie ze swego majątku, tzn. rozporządzać nim wspólnie dla realizacji wspólnego celu gospodarczego.

20. Zasady rozporządzania:

- wspólnik nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników ani udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku.

- w czasie trwania spółki wspólnik nie może domagać się podziału wspólnego majątki dłużników.

21. Odrębność od majątku osobistego wspólnika:

- w czasie trwania spółki wierzyciel wspónika nie może żądać zaspokojenia z jego udziału we wspólnym majątku wspólników ani z udziału w poszczególnych składnikach tego majątku.

22. Udział w zyskach i stratach:

- każdy wsplnik jest uprawniony do równego udziału w zyskach i uczestnictwa w stratach, o ile umowa nie stanowi inaczej.

- można zwolnić niektóych wspólników od udziału w stratach.

- nie można wyłączyć wspólnika od udziału w zyskach ( lwia spółka)

23. Zasady podziału zysku:

- każdy wspólnik uczestniczy w zysku w częściach równych,

- wspólnik może żądać podziału i wypłaty zysków po rozwiązaniu spółki

- jeżeli spółka została zawarta na zcas dłuższy, wspólnicy mogą żądać podziału i wypłaty zysków z końcem każdego roku obrachunkowego,

- zasady te może zmieniać umowa spółki cywilnej,

24. Prowadzenie spraw spółki a reprezentacja:

- prowadzenie spraw spółki polega na podejmowaniu decyzji związanych z realizacją wspólnego celu gospodarczego- czynności wewnętrzne spółki, nie wywołują skutków w stosunku do osób 3.

- reprezentacja- składanie oświadcze woli w imieniu wspólników w stosnku do osób trzecich.

25. Prowadzenie spraw spółki:

Trzy kategorie czynności:

- czynności zwykłego zarządu- samodzielnie

- czynności przekraczające zwykły zarząd- uchwała wspólników

- czynności nagłe- samodzielnie

26. Reprezentacja:

- każdy wspólnik jest umowcowany do reprezentowania spółki w takich granicach w jakich jest uprawomocniony do prowadzenia jej spraw.

- reprezentować spółkę możę także pełnomocnik,

- spółka cywilna nie może ustanowić prokurenta.

27. Odpowiedzialność:

- za zobowiazania spółki wspólnicy odpowiedzialni są solidarnie, całym swoim majątkiem, osobiście, w sposób nieograniczony.

- wierzyciel spółki może domagać się spełnienia świadczenia od wszystkich wspólników łącznie, od kilku z nich lub też od każdego z osobna,

- zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek ze wspólników zwalnia pozostałych z zobowiązania.

28. Wypowiedzenie umowy przez wspólnika:

- jeżeli spółka została zawarta na czas nieoznaczony, wspólnik może z niej wystąpić wypowiadając umowę na 3 miesiące naprzód na koniec roku obrachunkowego.

- z ważnych powodów wspólnik może wypowiedzieć swój udział bez zachowania terminów wypowiedzenia, chociażby spółka była zawarta na czas oznaczony.

29. Wypowiedzenie umowy przez wierzyciela wspólnika:

- jeżeli w ciągu ostatnich 6 miesięcy została przeprowadzona bezskuteczna egzekucja z ruchomości wspólnika,

- jeżeli wierzyciel osobisty, który uzyskał zajęcie praw przysługujących wspólnikowi na wypadek wystąpiniea ze spółki lub jej rozwiązania,

- może wypowiedzieć jego udziału w spółce na 3 miesiące naprzód, chcociażby spółka była zawarta na czas oznaczony.

30. Rozwiązanie spółki:

- jednomyślna uchwała wspólników,

- przyczyny okreśolne w ustawie,

- gdyby w spółce miał pozostać jeden wspólnik,

- orzeczenie sądowe,

- ogłoszenie upadłości wspólnika

31. Podział majątku spółki cywilnej:

- od chwili rozwiązania spółki stosuje się do majątku wspólników przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych,

- z majątku pozostałęgo po zapłaceniu długów spółki zwraca się wspólnikom wartość wkładów a pozostałą czesć dzieli się w częściach równych.

Kodeks spółek handlowych

1.

2. Podmiotowość prawna:

- art. 8 KSH Spółka osobowa może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiąxania, pozywać i być pozwana.

- spółka osobowa prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą.

- odrębny od wspólników podmiot prawa.

3. Cechy charakterystyczne spółki osobowej:

- odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki,

- prowadzenie spraw i reprezentowanie spółki przez wspólników,

- brak osobowości prawnej- nie podlega opodatkowaniu PDOP

4. Tworzenie spółki jawnej:

- zawarcie umoy przez wspólników( forma pisemna pod rygorem nieważności),

- wpis do KRS- spóka powstajke z chwilą wspiu do rejestru

- wspólnicy- osoby fizyczne, prawne, jednostki organizacyjne, zawsze musi być co najmniej 2 wspólników.

5. Treść umowy ( art. 25 KSH):

- wspólnicy,

- firma ( zawiera nazwisko co najmniej jednego wspólnika oraz dodatek: spółka jawna),

- siedziba ( miejscowość),

- wkłady wspólników i ich wartość,

- przedmiot działąlności spółki (PKD) Polska Klasyfikacja Działalności,

- czas trwania spóki, jeżeli jest oznaczony,

- postanowienia fakultatywne,

6. Zgłoszenie do rejestru ( art. 26 KSH):

- firma, siedziba i adres spółki,

- nazwiska i imiona albo firmy ( nazwy) wspólników oraz ich adresy,

- przedmiot działalności spółki,

- nazwiska i imiona osób uprawnionych do reprezentowania spółki, sposób reprezentaji, wzory podpisów.

- tekst umowy, potwierdzenie prawa do lokalu.

7. Majątek spółki jawnej:

- majątek spółki stanowi wszelkie mienie wniesione jako wkład lub nabyte przez spółke w czasie jej istnienia ( art. 28 KSH).

- jest to majątek odrębny od majątku wspólników, którym przysługują tzw. udziały kapitałowe.

8. Rodzaje wkładów:

- wniesienie prawa własności rzeczy ( ruchomości, nieruchomości, przedsiębiorstwo, użytkowanie wieczyste),

- prawa na dobrach niematerialnych- patenty, znaki towarowe, majątkowe prawa autorskie,

- prawa obligacyjne ( wierzytelności, udział, prawa z papierów wartościowych),

- świadczenie pracy lub usług,

- gotówka.

9. Udział kapitałowy:

- udział kapitałowy jest równy wartości wkładu rzeczywiście wniesionego ( art. 50 $1 KSH), o ile umowa nie stanowi inaczej.

- stanowi wartość księgową wyrażoną w złotych, która jest podstawą do określenia praw i obowiązków wspólników,

10. Prawa majątkowe wspólników:

- prawo do zysku ( art. 51 KSH)

- prawo do odsetek od udziału kapitałowego ( art. 53 KSH),

- prawo do cześci majątku na wypadek wystąpienia ze spółki albo śmierci ( art. 65 KSH)

- prawo do udziału w masie likwidacyjnej ( art. 82 KSH)

11. Udział w zyskach:

- każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach, o ile umowa nie stanowi inaczej.

- wspólnik może żądać podziału i wypłaty całości zysku z końcem każdego roku obrotowego.

- umowa może dopuszczać wypłaty zaliczkowe na podstawie uchwały itp.