Treści jawne i ukryte

Treści kształcenia zawarte są w planach, programach, podręcznikach szkolnych oraz innych uzupełniających źródłach wiedzy. Te treści, które są zawarte w tych dokumentach, są ogólnie dostępne i zrozumiałe dla wszystkich, którzy je przeglądają. Efekty kształcenia wywołane za ich pomocą nazywamy ''jawnymi treściami kształcenia''.

Program jawny - edukacja szkolna przygotowując do prac i udziału w życiu społecznym nie ukrywa w jaki sposób się uczyć.

Uczenia się określa się jako jawne, gdy np. nauka dostarcza silnych przeżyć, które stają się częścią historii życia uczniów. Może się tak stać wtedy, gdy na lekcjach przeprowadzane są ciekawe projekty lub ekscytujące eksperymenty, szczególnie gdy uczniowie biorą w nich czynny udział.

Jednak większość procesów uczenia się zachodzi w sposób utajony, a to oznacza, że nie zdajemy sobie sprawy z tego, że się uczymy.

Ukryty program szkoły obejmuje:

- oddziaływanie, których znaczenie wychowawcze jest utajnione

- oddziaływania nieświadome pracowników szkoły i środowiska rówieśniczego na uczniów

- wpływy, jakie wywierają: organizacje całego systemu szkolnego i życia codzienego w poszczególnych szkołach (typy szkół, czas trwania w nich nauki, sposoby przechodzenia na wyższe szczeble edukacji, zasady ustalania treści kształcenia i budowania jawnych programów).

- niesymetryczność stosunku społecznego nauczyciel-uczeń, związane z tym, że nauczyciel ma większe doświadczenie życiowe i wiedzę

- używane przez szkołę środki dydaktyczne

- zagospodarowanie i rozdysponowanie przestrzeni w szkole i jej najbliższym otoczeniu

''Ukryty program'' nauczania i wychowania realizuje się w związku z organizacją codziennej działalności szkoły, obejmuje te elementy życia szkoły, które czynią życie człowieka podporządkowane istniejącym autorytetom, ich racjonalności i ich interesom.