TERATOGENY czyli czynniki pochodzące ze środowiska zewnętrznego, działające na organizm kobiety i płodu, wywołujące wady wrodzone u płodu

• Przenikają do płodu i zakłócają jego rozwój.

• Negatywnie działając na zarodek wywołują tzw. embriopatie i na płód - fetopatie.

• Powodują też komplikacje okołoporodowe oraz trwałe problemy psychiczne i fizyczne.

Wyróżnia się wśród nich czynniki:

• biologiczne:

• fizyczne

• chemiczne:

REPETYTORIUM

• Układ nerwowy rozwija się ilościowo do 5 mies. życia płodowego (najpierw rdzeń kręgowy i starsze filogenetycznie części, na końcu kora mózgowa), potem do 18-20 r.ż. następuje rozwój jakościowy.

• Kolejność kształtowania się układu nerwowego: powstają neurony, neurony migrują do odpowiednich miejsc; powstają wypustki nerwowe (dendryty i neuryty); tworzą się synapsy.

• Powstają osłonki mielinowe – szczególnie szybko przez pierwsze 2 lata życia dziecka.

• Następuje reorganizacja połączeń nerwowych.

ZASADY DZIAŁANIA TERATOGENÓW

• Ich wpływ na organizm zależy od składu genetycznego organizmu;

• Zależy od momentu działania;

• Różne teratogenny powodują różne anomalie;

• Teratogenny różnią się między sobą drogą, jaką się przedostają do organizmu;

• Ryzyko zagrożenia teratogenami rośnie wraz z liczbą teratogenów.

TERATOGENY BIOLOGICZNE

Infekcje wirusowe i bakteryjne atakują łożysko lub cząsteczki przedostają się przez filtr łożyska i atakują zarodek lub płód.

RODZAJE INFEKCJI

• różyczka, syfilis, błonica, grypa, dur brzuszny, wirusowe zapalenie wątroby typu B, ospa wietrzna,świnka, półpasiec;

• cytomegalia, opryszczka, w tym narządów rodnych;

• wirus HIV wywołujący AIDS, prowadzący do obniżenia odporności immunologicznej;

• toksoplazmoza.

METABOLIZM. ODŻYWIANIE MATKI

• Niedożywienie matki;

• Niedobór witaminy B;

• Niedobór białek;

• Cukrzyca matki;

• Nadmiar pokarmu.

TERATOGENY FIZYCZNE

Promieniowanie, czyli EMBRIOPATIE AKTYNICZNE

• promieniowanie izotopowe,

• rentgenowskie,

• ultrafioletowe,

• radioaktywne.

TERATOGENY CHEMICZNE. TOKSYCZNE

• Embriopatie toksyczne:

• Talidomit

• Nadmiar wit. A;

• Aspiryna;

• Ołów;

• Leki hormonalne.

• Leki psychotropowe.

• Antybiotyki.

• Embriopatie spowodowane używkami

• Nikotyna

• Alkohol (FAS – FOETAL ALKOHOL SYNDROM)

• Narkotyki. Kokaina

• Teina, kofeina.

INNE CZYNNIKI POTENCJALNIE USZKADZAJACE PŁÓD

• Konflikt serologiczny.

• Niedotlenienie.

• Przeżycia emocjonalne matki.

• Zatrucia ciążowe.

• Wiek rodziców.