Rozmnażanie winorośli

motto: włóż łozę w ziemię i pij wino... Najpewniejszym sposobem mnożenia winorośli jest bez wątpienia zakup profesjonalnie wykonanej sadzonki. Dość tanie to i dość pewne. Jednakże zdarza się, że wpada nam w oko rosnąca u znajomego znakomita odmiana winorośli (często no name bo znajomy zapomniał jak się nazywa). A chcemy mieć taką samą w naszym ogrodzie. Albo ktoś ze znajomych pojadając nasze fantastyczne winogrona zapragnął mieć takie same i żebrze o sadzonkę naszej odmiany. Albo mamy tylko jeden krzew świetnej odmiany, a przydałoby się więcej... Co wtedy robić? Jak się zabrać do rozmnażania winorośli? Winorośl rozmnaża się dość prosto. Najczęściej przez odkłady, sadzonki lub szczepienie.

Odkłady Jest to najprostsza i najpewniejsza metoda rozmnażania polegająca na ukorzenieniu łozy przed jej odcięciem od krzewu. Jesienią lub wczesną wiosną obok rosnącego krzewu należy wykopać dołek o rozmiarach 30x30x30 cm. Następnie wybiera się na krzewie nisko rosnącą łozę, którą układa się na dnie dołka. Koniec łozy wygina się do góry tak by wystawał nad powierzchnię ziemi i przycina w ten sposób by nad powierzchnią ziemi pozostały 2-3 oczka. Wszystkie inne pąki na łozie usuwa się ostrym nożem. Dołek wypełnia się ziemią. Na dno można podsypać trochę kompostu. Do jesieni łoza w dołku powinna się ukorzenić. Wtedy odcina się ją od krzewu i tak pozyskaną sadzonkę ostrożnie odkopuje się i sadzi w docelowym miejscu. Innym rodzajem odkładu jest tzw. "chiński odkład" umożliwiający pozyskanie za jednym zamachem kilku sadzonek. Polega to na wykopaniu wiosną w pobliżu krzewu rowka o głębokości ok. 20 cm, przygięciu i ułożeniu w nim nisko rosnącej łozy. Pąki, które znajdują się nad powierzchnią ziemi usuwa się. W ciągu sezonu wegetacyjnego z oczek na łozie wyrosną młode latorośle. W miarę ich wzrostu rowek wypełnia się stopniowo żyzną ziemią. Jesienią rowek należy ostrożnie odkopać i odciąć łozę od macierzystego krzewu zaś cały odkład podzielić na ukorzenione części i posadzić je w docelowych miejscach. Ukorzenianie pędów Sadzonki winorośli najczęściej wytwarza się ukorzeniając łozy pobrane z krzewu. Łoza powinna być dobrze zdrewniała i odpowiednio gruba (więcej jak 5 mm średnicy). Łozy do ukorzeniania pobiera się z krzewu jesienią (co nastręcza nieco kłopotu z przechowywaniem, ale zabezpiecza przed uszkodzeniem oczek przez zimowe mrozy) lub pod koniec zimy. Łozy pobrane jesienią przechowuje się do wiosny bądź zadołowane w ogrodzie ( na głębokości co najmniej 30 cm) lub w chłodnej piwnicy umieszcza się je w wilgotnym piasku lub torfie. Odradza się (zalecane niekiedy) przechowywanie łóz w lodówce gdyż może to doprowadzić do zbędnych małżeńskich scysji lub utraty zęba przez głodne dziecko, które może je wziąć omyłkowo za kabanosy. Wykonanie sadzonek rozpoczyna się pod koniec zimy. Łozę na sadzonkę jednooczkową przycina się ok. 2 cm nad oczkiem i ok. 10 cm poniżej. Na dwuoczkową sadzonkę górne cięcie robi się tak samo, natomiast dolne ok. 0,5 cm pod dolnym oczkiem, zaś to oczko usuwa się. Wszystkie cięcia wykonuje się przy pomocy ostrego noża, a nie sekatora gdyż sekator niepotrzebnie miażdży tkanki. Tak przycięte kawałki łozy moczy się przez dobę w letniej wodzie. Doniczkę wypełnia się wilgotną ziemią ogrodniczą wymieszaną z piaskiem w proporcji 1:1. W ziemi robi się otwór, dolny koniec łozy macza się w ukorzeniaczu do pędów zdrewniałych i wkłada do ziemi tak by oczko wystawało nad powierzchnię ok. 1-2 cm. Doniczkę ustawia się w widnym, ciepłym miejscu. Po ok. 14 dniach (przy temperaturze powyżej 20 stopni C ) można zaobserwować nabrzmiewanie pąka i pojawienie się pierwszych liści. Do gruntu, na docelowe miejsce tak wykonaną sadzonkę można przesadzić po minięciu niebezpieczeństwa przymrozków wiosennych tzn. po 15 maja. Można też podjąć próbę wykonania sadzonek bezpośrednio w gruncie. W kwietniu pobraną jesienią lub pod koniec zimy łozę tnie się na odcinki o długości ok. 50 cm. Dolne cięcie robi się ok. 0,5 cm pod oczkiem zaś wszystkie pąki za wyjątkiem dwóch górnych usuwa się ostrym nożem. Tak przygotowaną łozę umieszcza się w docelowym miejscu w żyznej ziemi. Nad pąkami usypuje się kopczyk z ziemi, który rozgarnia się po przebiciu się przezeń młodych latorośli. Szczepienie W amatorskiej, przydomowej uprawie winorośli pewne znaczenie ma szczepienie. Daje ono możliwość bezkolizyjnej wymiany posiadanej, kiepskiej odmiany na bardziej atrakcyjną. Winorośl dobrze znosi zarówno szczepienie pędów zdrewniałych jak i pędów zielnych. Różnorodne sposoby szczepienia bogato opisane są w literaturze ogrodniczej, a szczepienie winorośli nie różni się zasadniczo od szczepienia innych roślin sadowniczych. Tylko dla przykładu podaję sposób szczepienia w tzw. "szparę". Szczepienie przeprowadzić najlepiej na przełomie marca i kwietnia. Łozę na krzewie stanowiącą podkładkę ścina się i rozszczepia nożem na 3-4 cm, a wszystkie oczka poniżej usuwa się. Zraz zaszczepianej odmiany (z 1-2 oczkami) zostrza się w klin o podobnej długości. Klin powinien być niesymetryczny tzn. taki aby w jego wierzchołku nie było rdzenia łozy. "Zaostrzony" koniec zraza wkłada się w szparę podkładki, smaruje maścią ogrodniczą i ściśle okręca paskiem cienkiej folii. Przy prawidłowym przeprowadzenie szczepienia często jeszcze w tym samym roku można uzyskać owoce nowej odmiany. Jako ciekawy eksperyment robiony niekiedy przez zaawansowanych hobbystów można uznać szczepienie na jednym krzewie kilku odmian różniących się porą dojrzewania i barwą owoców.