Postępowanie cywilne
1. Pojęcie strony procesowej- proces cywilny oznacza się dwustronnością, co oznacza, że może się on toczyć tylko pomiędzy dwoma stronami, a mianowicie pomiędzy powodem a pozwanym.
Gdy idzie o def. strony procesowej to pomijajac dyskusje w literaturze na ten temat można zaproponowac jednolitą definicję zgodnie z którą stroną procesową jest ten podmiot, z którym ustawa lub konkretny przepis wiąże taki przymiot. Aby skutecznie występować w procesie, czyli podejmować w nim określone czynności strona procesowa musi posiadać następujące cechy:
- musi posiadać zdolność sądową,
- oraz zdolność procesową,
- ponadto legitymację procesową,
- zdolność postulacyjną.
A) Zdolność sądowa: jest to przymiot danego podmiotu pozwalający mu na przyeprowadzenie z jego udziałem procesu cywilnego.
Zdolność sądowa pozostaje w ścisłym związku ze zdolnościa prawną.
Otórz, zdolność prawna warunkuje istnienie zdolności sądowej. Każdy kto ma zdolność prawną ma zdolność sądową. Natomiast, nie każdy, kto ma zdolność sądową musi posiadać zdolność prawną. Zdolność sądową posiadają osoby fizyczne, osoby prawne oraz inne jednostki organizacyjne, które nie zalicza się do osób prawnych, jednakże którym ustawa przyznaje zdolność prawną.
B)Kolejny przymiot- zdolność procesowa: oznacza ona zdolność do podejmownia czynności w postępowaniu cywilnym. Oczywiście czynności procesowych. Przesłanką warunkującą istnienie zdolności procesowej jest zdolność sądowa. Zdolność procesowa przysługuje osobom fizycznym, które maja pełną zdolność do czynności prawnych, ponadto osobom prawnym i jednostkom organizacyjnym, które nie mieszczą się w kręgu osób prawnych, a którym ustawa przyznaje zdolność prawną.
Osoby fizyczne, które mają ograniczoną zdolność do czynności prawnych, czyli osooby częściowo ubezwłasnowolnione i osoby małoletnie posiadają pełną zdolność procesową, ale wyłącznie w sprawach wynikających z czynności prawnych, których mogą dokonywać samodzielnie.
C) Legitymacja procesowa: pojęcie legitymacji procesowej nie mieści się w zakreaie pojęcie strony procesowej. Pozostaje natomiast w związku z przedmiotem rozstrzygnięcia sądu co do istoty sprawy. Legitymacja ta w przeciwieństwie do zdolności sądowej i zdolności procesowej nie jest kwalifikacją prawną jakiegoś podmiotu, lecz stanowi szczególne uprawnienie do występowania w konkretnej sprawie w charakterze strony. A co istotne okreśolnej strony procesowej. I to upranienie wynika z okreśolnej sytuacji materialno- prawnej.
D) Zdolność postulacyjna: jest uprawnieniem strony do samodzielnego i osobistego występowania w procesie. Zdolność postulacyjna może napotykać na przeszkody dwojakiego rodzaju:
- przeszkody natury faktycznej oraz,
- przeszkody natury prawnej.
Chodzi o przeszkody, które uniemożliwiają stronie osobiste działanie w procesie.
Przeszkody natury faktycznej: np.
-gdy strona nie zna języka, w którym toczy się postępowanie.
-gdy strona jest głuchoniema,
Przeszkody natury prawnej:
- tzw. przymus adwokacki. Przymus adwokacki może przybrać dwie formy:
a) przymus bezwzględny,
b) przymus względny,
Względny przymus polega na tym, że strona może działać osobiscie w procesie, jednakże gdy by chciałą być reprezentowana przez pełnomocnika to tym pełnomocnikiem może być wyłącznie adwokat.
Bezwzględny przymus tym się odznacza, ze strona samodzielnie nie może działać w procesie, a musi być zastępowana przez pełnomocnika będącego adwokatem.
Na gruncie polskiego prawa procesowego cywilnego mamy do czynienia z bezwzględnym przymusem adwokackim w ograniczonym zakresie. Co to znaczy?
Oznacza to, że strona w postępowaniu przed sądem najwyższym musi być reprezentowana przez adwokata lub radcę prawnego. W szczególności chodzi o sporządzanie i wnoszenie skargi kasacyjnej.